Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ ΚΑΙ Ο ΜΕΜΨΙΜΟΙΡΟΣ

Επειδή στις μέρες μας έννοιες όπως δυσχέρεια, μεμψιμοιρία, αλαζονεία, αδολεσχία, απιστία, ειρωνεία, αισχροκέρδεια είναι στην ημερήσια διάταξη, σκέφτηκα αυτό το τριήμερο να ξεφύγω λίγο από τα τετριμμένα και να καταφύγω στον Θέοφραστο και τους χαρακτήρες του. Η έκδοση είναι της Ακαδημίας Αθηνών και η μετάφραση

του Εμμανουήλ Δαυίδ. Διατήρησα την ορθογραφία χωρίς όμως -ως είναι φυσικό, αφού τα εξαφανίσαμε- τα σημεία στίξης. Σήμερα, θα παρουσιάσω τον αδολέσχη και τον μεμψίμοιρο. Αύριο τον δυσχερή, τον είρωνα και τον αλαζόνα. Και την Κυριακή τον άπιστο και τον αισχροκερδή. Εσείς μπορείτε να κάνετε όποιους συνειρμούς θέλετε και να ταυτίσετε τους χαρακτήρες με όποια πρόσωπα νομίζετε. Σίγουρα πάντως θα αναγνωρίσετε πολλούς…

ΑΔΟΛΕΣΧΙΑ

Αδολεσχία είναι η μανία να λέγει κανείς πολλά και απερίσκεπτα. Ιδού δε τι λογής άνθρωπος είναι ο αδολέσχης. Καθίζει κοντά εις άγνωστον πρόσωπον και αρχίζει πρώτον να εγκωμιάζει τη γυναίκα του, έπειτα του διηγείται το όνειρον που είδε την προηγουμένην νύκτα, κατόπιν περιγράφει το δείπνον του και αναφέρει ένα ένα τα φαγητά που είχεν εις το τραπέζι του, έπειτα από λόγο σε λόγο λέγει ότι οι σημερινοί άνθρωποι είναι περισσότερον πονηροί από τους παλαιούς, ότι το σιτάρι εις την αγοράν είναι ακριβό, ότι πολλοί ξένοι ευρίσκονται εις την πόλιν, ότι μετά τα Διονύσια είναι πλεύσιμος η θάλασσα, ότι, αν βρέξη περισσότερον, θα γίνουν τα σπαρτά καλύτερα, ότι τον ερχόμενον χρόνο θα καλλιεργήση τον αγρόν του, ότι η ζωή κατάντησε δύσκολος, ότι ο Δάμιππος κατά τα μυστήρια ήναψε μεγίστην λαμπάδα -προσέτι αναφέρει πόσαι είναι αι στήλαι του Ωδείου και ότι τον μήνα Βοηδρομιώνα τελούνται τα (Ελευσίνια) μυστήρια, τον Πυανοψιώνα τα Απατούρια, τον Ποσιδεώνα τα κατ’ αγρούς Διονύσια και (εξακολουθεί) «χθες πήρα εμετικόν», «τι ημέρα είναι σήμερα;» και αν κανείς υποφέρη την φλυαρίαν του είναι ικανός να μην ξεκολλήση από κοντά του.

Πρέπει λοιπόν να φεύγει κανείς με τα τέσσαρα, μακρυά από τοιούτους ανθρώπους, αν δεν θέλη να πάθη πυρετόν° διότι δεν είναι εύκολον πράγμα να υποφέρη την συναναστροφήν ανθρώπων που δεν διακρίνουν πότε έχεις εργασίαν και πότε καιρόν διαθέσιμον.

ΜΕΜΨΙΜΟΙΡΙΑ

Η μεμψιμοιρία είναι κατηγορία παρά το πρέπον των δώρων που λαμβάνει κανείς. Ιδού δε τι λογής άνθρωπος είναι ο μεμψίμοιρος. Αν φίλος του θυσιάσας στείλη εις αυτόν μερίδα κρέατος, λέγη εις τον φέροντα «ελυπήθη ο κύριός σου να μη φάγω και εγώ από τον ζωμόν του κρέατος και να πιώ ολίγο κρασάκι, δια τούτο δεν με εκάλεσε εις τον δείπνον». Αν από την ερωμένην του λαμβάνη φιλήματα, της λέγη «απορώ αν αυτά προέρχωνται από την καρδιά σου», θυμώνει κατά του Διός όχι διότι δεν βρέχει αλλά διότι βρέχει αργά. Αν εύρη εις τον δρόμον βαλλάντιον λέγη «καλά, αλλά δεν έχω εύρει ποτέ θησαυρό». Αφού με πολλές παρακλήσεις αγοράση ευθυνά ένα δούλον, λέγη εις τον πωλητήν «απορώ ότι έχω αγοράσει κάτι χωρίς ελάττωμα τόσο φθηνά». Εις εκείνον που του φέρει την καλήν αγγελίαν ότι απέκτησε υιόν λέγει «αλλά πρόσθεσε ότι εχάθη και το ήμισυ της περιουσίας μου». Όταν εις το δικαστήριον κερδίση παμψηφεί δίκην, κατηγορεί τον γράφοντα την απολογίαν του ότι έχει παραλίπει πολλά επιχειρήματα. Όταν οι φίλοι του κάμουν συνεισφοράν δι’ αυτόν και κάποιος του είπη «ε, τώρα πρέπει να είσαι χαρούμενος», απαντά «μα πώς; αφού πρέπει και τα χρήματα να δώσω οπίσω εις τον καθένα και εκτός τούτου να χρεωστώ χάριν ως ευεργετημένος;»