Μνημόσυνο για το μισό αιώνα από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη

Με ένα πανό που έγραφε «Ο Λαμπράκης ζει», το σήμα της ειρήνης και λίγα λουλούδια, οι παρευρισκόμενοι, συγκινημένοι αναφέρθηκαν στον άνθρωπο που πρωτοστάτησε για την καθιέρωση της Μαραθώνιας Πορείας Ειρήνης, στην πολιτική του δράση, αλλά και στα επιστημονικά του επιτεύγματα ως γιατρού και στις αθλητικές του επιδόσεις ως βαλκανιονίκη και για πολλά χρόνια κατόχου του πανελληνίου ρεκόρ στο άλμα εις μήκος.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης

και ο επίσης βουλευτής της ΕΔΑ, Γιώργος Τσαρουχάς, δέχθηκαν δολοφονική επίθεση, στις 22 Μαΐου 1963, βγαίνοντας από τη συγκέντρωση της «Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη» στη Θεσσαλονίκη, όπου ήταν ομιλητές. Μέλη παρακρατικών οργανώσεων είχαν ήδη συγκεντρωθεί με επιθετικές διαθέσεις σε όσους προσέγγιζαν την εκδήλωση, ενώ οι αστυνομικές δυνάμεις δεν επενέβαιναν, παρά τις διαμαρτυρίες των διοργανωτών και του ίδιου του Λαμπράκη. Ένα τρίκυκλο, με οδηγό τον Σπύρο Γκοτζαμάνη και συνεπιβάτη τον Εμμανουήλ Εμμανουηλίδη, έπεσε πάνω τους, με αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό τους. Λίγες ημέρες μετά, στις 27 Μαΐου, ο Λαμπράκης εξέπνευσε.

Η δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη πυροδότησε το ήδη τεταμένο πολιτικό κλίμα, με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να μιλούν για «οργανωμένο σχέδιο». Περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι τον συνόδεψαν στην τελευταία του κατοικία με συνθήματα κατά του κράτους και του παρακράτους.

Ο μετέπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Χρήστος Σαρτζετάκης, τότε ανακριτής, εκτός από τους φυσικούς δράστες, παρέπεμψε σε δίκη την ηγεσία της χωροφυλακής της Θεσσαλονίκης για ηθική αυτουργία. Τελικά, τριάμισι χρόνια μετά, καταδικάστηκαν 9 από τους 31 κατηγορούμενους, ανάμεσά τους οι Γκοτζαμάνης και Εμμανουηλίδης, καθώς και ο Ξενοφών Γιοσμάς, συνεργάτης των Γερμανών στην Κατοχή και πρόεδρος της παρακρατικής οργάνωσης ,στην οποία συμμετείχε ο Γκοτζαμάνης.

Ως σύμβολο και μάρτυρα της ειρήνης, αλλά και ένα διαχρονικό παράδειγμα για τους γιατρούς, χαρακτήρισε τον Λαμπράκη η Μαρία Αρβανίτη-Σωτηροπούλου, εκπρόσωπος των «Γιατρών κατά της Πυρηνικής Απειλής». «Εκτός από τις θέσεις του υπέρ του πυρηνικού αφοπλισμού, ήταν από τους πρώτους που μίλησε για την καταστροφική για την υγεία πυρηνική ενέργεια» υπογράμμισε η κ. Σωτηροπούλου.

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, γιατρός Ανδρέας Ξανθός, θύμισε πως ο Γρηγόρης Λαμπράκης αφιέρωνε μια ημέρα τη βδομάδα για να εξετάζει άπορους ασθενείς και το κοινωνικό του έργο παίρνει ιδιαίτερη αξία σήμερα, που μεγάλη μερίδα του πληθυσμού αποκλείεται από βασικές υποδομές της Υγείας.

«Αναπαύεται σε ωραία γειτονιά, μεταξύ του Νικηφόρου Μανδηλαρά, του Σωτήρη Πέτρουλα, του Λουκή Ακρίτα, ενώ παραδίπλα κείται ο Βασίλης Τσιτσάνης» ανέφερε η κ. Σωτηροπούλου κατά την αποχώρησή της από τον τάφο του Γρηγόρη Λαμπράκη.