ΧΡΗΣΤΟ Β. ΜΑΣΣΑΛΑΣ

Μια νέα συνείδηση…

Το χάσμα μεταξύ  προσδοκιών των ανθρώπων και της πραγματικότητας που βιώνουν κρίνει τη γαλήνη ή τη δυστυχία τους, και οι οικονομικές προσδοκίες έχουν  κυρίαρχο ρόλο.

Όταν ο πλούτος μειώνεται κάτω από το επίπεδο των προσδοκιών τους, οι άνθρωποι απογοητεύονται, αισθάνονται φτωχοί και γίνονται ατομιστές. Στην αντίθετη περίπτωση, οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να μοιραστούν το πλεόνασμά τους.

Σε περιόδους μεγέθυνσης, χωρίς μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, η συλλογική ευημερία είναι επιθυμητός στόχος,

ενώ σε περιόδους ύφεσης το συλλογικό γίνεται ακριβή πολυτέλεια και εκτιμά κανείς τις ατομικές αξίες και τις μικρές απολαύσεις της οικογενειακής ζωής…Έτσι, υπάρχει ένας τύπος ηθικής της  ευημερίας και ένας άλλος της δοκιμασίας…

Η ανώνυμη αλληλεγγύη του κράτους πρόνοιας σε περίοδο ύφεσης, με τις ασφάλειες κάθε είδους, είναι ανεπαρκής. Η βιωμένη αλληλεγγύη ατόμου προς άτομο, ομάδων προς ομάδες, είναι αναγκαία. Το πρόβλημα έγκειται στο να απελευθερώσουμε την αχρησιμοποίητη δύναμη των καλών θελήσεων και να ευνοήσουμε τις πράξεις αλληλεγγύης και ευεργετισμού. Στην πατρίδα μας η αλληλεγγύη περιορίζεται σε ό,τι σχετίζεται με τον τόπο και τους δεσμούς αίματος.

Η αξιοποίηση του «κοινωνικού πλεονάσματος» της μεγέθυνσης σε συλλογικές δράσεις εξαρτάται από τις αξίες και την οργάνωση του πολιτικού συστήματος μιας χώρας. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ύφεση φέρνει αλλαγή στη συμπεριφορά των ανθρώπων, τα πλεονάσματα τους εξαφανίζονται και το κάθε άτομο λειτουργεί για τον εαυτό του. Το παράδοξο είναι ότι, τη στιγμή που είναι απαραίτητο, φαίνεται πολύ δυσκολότερο να διατηρηθεί η κοινωνική αλληλεγγύη. Η κρίση εξασθενίζει το κοινωνικό σώμα…Η δυνατότητα να στηριχθεί κανείς, οικονομικά και ηθικά, στον πλούτο που έχει συσσωρευτεί σε περιόδους μεγέθυνσης μοιάζει ανύπαρκτη. Όταν η μεγέθυνση επιβραδύνεται, τα νοικοκυριά αποταμιεύουν αντί να ξοδεύουν, οι επιχειρήσεις μπλοκάρουν τις επενδύσεις αντί να τις αυξάνουν. Ο ρευστός φόβος κυριαρχεί σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας.

Η οικονομία και η πολιτική είναι αλληλένδετες: μια οικονομία σε κατάπτωση σηματοδοτεί αναπόφευκτα την παρακμή του πολιτικού συστήματος το οποίο στηρίζει, όπως και ένα πολιτικά αδύναμο κράτος παρεμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη. Παρομοίως, μια οικονομία σε μεγέθυνση βοηθά το κράτος να εκπληρώσει τους σχεδιασμούς του, ενώ ένα ισχυρό κράτος, με την προϋπόθεση ότι δεν είναι πολύ απειλητικό, αποτελεί παράγοντα μεγέθυνσης.

Η πατρίδα μας βιώνει μια πρωτοφανή πολιτική κρίση με επακόλουθο να έχει οδηγήσει την οικονομία στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Οι πολίτες της δεν έχουν την κατάλληλη πολιτική καθοδήγηση και πορεύονται σε πελάγη αβεβαιότητας, ανήμποροι να διαχειριστούν το παρόν και χάνοντας την αίσθηση του μέλλοντος.

Είναι προφανές ότι, αν δεν αναληφθούν  πρωτοβουλίες για καθολική συμμετοχή σε μια προσπάθεια εξόδου από την κρίση, το διακύβευμα θα είναι η εθνική περιπέτεια που θα ξεπεράσει και τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις.

Η κυβέρνηση πρέπει και μπορ