ΑΠΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΑΙΣΧΡΟΚΕΡΔΗΣ

Σήμερα κλείνει η τριήμερη …απόδραση με τους Χαρακτήρες του Θεόφραστου. Μετά τον αδολέσχη και τον μεμψίμοιρο, τον είρωνα και τον αλαζόνα, σειρά έχουν ο άπιστος και ο αισχροκερδής. Όπως θα καταλάβατε προσπάθησα να συγκροτήσω «δίδυμα» από ελαττώματα που ανθούν και στις μέρες μας. Επειδή σε κάποιους -αρκετούς αν κρίνω από τα σχόλια (κυρίως μέσω email) που έλαβα- άρεσαν, ενδέχεται μια φορά την εβδομάδα (σκέφτομαι κάθε Κυριακή) να δημοσιεύω κι από έναν ή δύο Χαρακτήρες. Επειδή απομένουν ακόμη 24, θα δω τι θα κάνω.

ΑΠΙΣΤΙΑ

Η απιστία είναι βεβαίως γνώμη που έχει κανείς δι’ όλους ότι είναι

άδικοι° ιδού τι λογής άνθρωπος είναι ο άπιστος. Όταν στείλη τον δούλον του δια να ψωνίση, στέλλει κατόπιν δεύτερον δια να πληροφορηθή, πόσον επλήρωσεν ο πρώτος δια τα ψώνια. Εις τον δρόμο κρατεί ο ίδιος τα χρήματα και εις κάθε στάδιον (185 μέτρα) καθίζει και τα μετρά. Όταν ευρίσκεται εις την κλίνην, ερωτά την γυναίκα του αν έχη κλείσει το κιβώτιον, αν είναι σφραγισμένο το ερμάριον δια τα ασημικά και αν έχη βάλει τον σύρτην εις την θύραν της αυλής° Αν δε εκείνη απαντήση «ναι», δεν πιστεύει, αλλά σηκώνεται γυμνός από το στρώμα και αφού ανάψη λύχνον περιφέρεται ξυπόλητος δια να τα επιθεωρήση όλα, και έτσι μόνον ημπορεί να κοιμηθή. Από ανθρώπους που του χρεωστούν χρήματα ζητεί τους τόκους με μάρτυρας, δια να μην μπορούν να αρνηθούν.

Είναι ικανός να δώση και το φόρεμά του προς καθαρισμόν όχι εις τον καλύτερον καθαριστήν, αλλ’ εις εκείνον που έχει αξιόπιστον εγγυητήν. Αν έλθη κανείς να δανεισθή από αυτόν ποτήρια (χρυσά ή αργυρά), συνήθως μεν δεν τα δίδει, αν όμως είναι κάποιος συγγενής του ή στενός φίλος, τα δανείζει, αφού πρώτα τα περάση από το πυρ και τα ζυγίση και σχεδόν λάβει εγγυητήν. Διατάσσει τον δούλον που τον συνοδεύει να μην βαδίζη οπίσω αλλ’ εμπρός του, δια να τον προσέχη μη του φύγη εις τον δρόμον. Εις εκείνους που ηγόρασαν από αυτόν κάτι και λέγουν «πόσον τιμάται; γράψε το, διότι δεν έχω τώρα καιρόν» απαντά «μην ενοχλείσαι, διότι εγώ θα σε συντοφεύσω έως ότου ευκαιρήσης».

ΑΙΣΧΡΟΚΕΡΔΕΙΑ

Η αισχροκέρδεια είναι επιθυμία αισχρού (αθεμίτου) κέρδους. Ιδού δε τι λογής άνθρωπος είναι ο αισχροκερδής. Όταν προσφέρη δείπνον δεν παραθέτει εις το τραπέζι αρκετό ψωμί. Ζητεί να δανειστεί από ξένον που κατέλυσε εις το σπίτι του. Όταν μοιράζη τεμάχιον κρέατος, λέγει ότι είναι δίκαιον να δίδεται διπλό μερίδιο εις τον μοιράζοντα και αμέσως το δίδει εις τον εαυτόν του. Όταν πωλή κρασί, το δίδει με νερό και εις αυτούς τους φίλους του. Εις το θέατρον πηγαίνει με τους υιούς του τότε, όταν οι θεατρώναι επιτρέπουν την είσοδον δωρεάν.

Όταν ως πρεσβευτής μεταβαίνει εις ξένην χώραν με έξοδα του δημοσίου, τα μεν οδοιπορικά που έλαβε από την πόλιν τα αφήνει εις το σπίτι του, ζητεί δε δανεικά από τους συμπρεσβευτάς του. Εις τον δούλον που τον ακολουθεί θέτει φορτίον περισσότερον παρ’ όσον ημπορεί να σηκώση και εξοδεύει δια την τροφήν του ελάχιστα από όλους τους άλλους. Ζητεί το μερίδιόν του από τα δώρα που εδόθησαν εις τους πρεσβευτάς και το πωλεί.

Όταν αλείφεται εις το λουτρόν λέγει εις τον δούλον του «είναι ταγγό το λάδι που μου αγόρασες» και συγχρόνως αλείφεται με το λάδι του γείτονος. Είναι ικανός να ζητήση από τους δούλους του μερίδιον και από τα χάλκινα νομίσματα που εύρον εις τον δρόμον λέγων «τα ευρήματα είναι κοινά».

Όταν δώση το φόρεμά του να πλυθή και δανεισθεί άλλο από φίλον του, το κρατεί έως ότου να το ζητήσουν οπίσω° και άλλα παρόμοια. Με μέτρον Φειδώνειον που έχει πάτον καμπυλωτόν προς τα μέσα μετρά ο ίδιος τα τρόφιμα εις τους υπηρέτας του, αφού κόψει με την ρίγλαν όσον το δυνατόν περισσότερον ποσόν από την κορυφήν του μέτρου. Από φίλον του που νομίζει ότι ηγόρασε κάτι με τιμήν συμφέρουσαν, το αγοράζει και έπειτα το πωλεί. Όταν πληρώνη χρέος του τριάκοντα μνων κρατεί έκπτωσιν τέσσαρας δραχμάς.

Όταν οι υιοί του δεν πηγαίνουν εις το σχολείον ένεκα ασθενείας, αφαιρεί το ανάλογον από τον μισθόν του διδασκάλου. Κατά τον μήνα Ανθεστηριώνα δεν τους στέλλει εις τα μαθήματα, δια να μην πληρώση τον μισθόν ένεκα των πολλών εορτών. Όταν εισπράττη από τον δούλον του το νόμιμον μερίδιον εις νόμισμα χαλκούν από την μισθοδοσίαν που έλαβεν εκείνος εις ξένην υπηρεσίαν, ζητεί και την καταλλαγήν, (δηλαδή την διαφοράν της τροπής των χαλκίνων νομισμάτων εις αργυρά). Το ίδιον δε κάμνει και όταν λαμβάνη λογαριασμόν από τον διαχειριστήν.

Όταν γίνεται εις το σπίτι του με συνεισφοράς το δείπνον των φρατόρων, ζητεί και δια τους δούλους του τροφήν από το κοινόν τραπέζι, καταγράφει δε τα μισοφαγωμένα ρεπάνια που απομένουν, δια να μη τα πάρουν οι υπηρέται. Όταν ταξιδεύη με φίλους, μεταχειρίζεται τους δούλους εκείνων, τον δε ιδικόν του μισθώνει εις άλλον χωρίς να καταβάλη εις το κοινόν τον μισθόν. Εις ένα δείπνον που έγινε με συνεισφορά εις το σπίτι του λογαριάζει και τα ασήμαντα πράγματα που επρόσφερε αυτός, δηλαδή ξύλα, φακήν, ξίδι, άλας, λάδι δια τον λύχνον.

Εάν φίλος του νυμφεύεται ή υπανδρεύει την κόρην του απουσιάζει χρόνον τινά προ του γάμου, δια να μη στείλη το συνηθισμένον δώρον. Από τους γνωρίμους του δανείζεται τοιαύτα πράγματα (κύμινον, ορίγανον, άλας, φυτίλι του λύχνου κλπ.) που ούτε τα απαιτεί κανείς ούτε, αν του τα επιστρέψουν, καταδέχεται να τα λάβη οπίσω.