Το ΙΟΒΕ βλέπει ανάπτυξη 2,1% για την ελληνική οικονομία το 2024

Το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) εκτιμά ότι για το 2024 η ελληνική οικονομία θα σημειώσει ανάπτυξη της τάξης του 2,1%, οριακά υψηλότερη έναντι του 2023, με ώθηση από την ενίσχυση των επενδύσεων (+7,8%, πάγιες επενδύσεις +9,5%) και την ανθεκτική στις πληθωριστικές πιέσεις κατανάλωση των νοικοκυριών (+1,3%, συνολική κατανάλωση +1,0%).

Στην τριμηνιαία Έκθεση του για την ελληνική οικονομία η οποία παρουσιάστηκε σήμερα, το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι η ανεργία το 2024 θα

βρεθεί στο 10,4% και ο πληθωρισμός στο 3%.

Οι Κίνδυνοι

Περαιτέρω γεωπολιτική αστάθεια και οικονομική αβεβαιότητα σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο (πόλεμος στην Ουκρανία, Μέση Ανατολή, εκλογές στις ΗΠΑ, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο).Πιο αργή μείωση των επιτοκίων στην Ευρώπη το 2024, ειδικά σε εναλλακτικό σενάριο μεγάλης αύξησης των διεθνών τιμών ενέργειας.Υψηλό έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, με διαρθρωτικά χαρακτηριστικά. Αγορά εργασίας: Βραδύτερη αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας, μεταξύ άλλων λόγω υψηλής διαρθρωτικής ανεργίας.Σταδιακά σφιχτότεροι δημοσιονομικοί στόχοι. Παραμένει στενή η φορολογική βάση στην Ελλάδα.Απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω υψηλότερου του μ.ό. της Ευρωζώνης πληθωρισμού μετά τα μέσα του 2023. Επίμονος πληθωρισμός σε αγαθά πρώτης ανάγκης, όπως τρόφιμα, υψηλότερος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης το 2024. Υψηλό επιτοκιακό spread δανείων-καταθέσεων και συστηματικά αρνητικός ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών.Κίνδυνος για νέα έξαρση ληξιπρόθεσμων οφειλών και ΜΕΔ, λόγω ανόδου επιτοκίων και κόστους διαβίωσης. Εμπόδιο στην ανακατανομή των πόρων τα κόκκινα δάνεια εντός και εκτός τραπεζικών ισολογισμών.Μείγμα επενδύσεων: Επενδύσεις σε Κατοικίες/Κατασκευές και μεταφορικό εξοπλισμό, μείωση στους άλλους τομείς.

Θετικές προοπτικές

Η επιτάχυνση στην υλοποίηση του αναθεωρημένου Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε συνδυασμό με την επέκταση του δανειακού του σκέλους και το REPowerEU, δύνανται να «ξεκλειδώσουν» διεθνή κεφάλαια για παραγωγικές και περισσότερο μακροχρόνιες επενδύσεις. Η μείωση των επιτοκίων, αν ξεκινήσει νωρίτερα στα μέσα του έτους θα αποτελέσει ευκαιρία για επιτάχυνση των επενδύσεων. Στοίχημα η ενισχυμένη εξωστρέφεια της οικονομίας, με σταδιακή βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου.Μεταρρυθμίσεις με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα 2024-2027 δύνανται να αυξήσουν την παραγωγικότητα η οποία αποκλίνει από τον μέσο όρο στην Ευρώπη. Η μείωση των ΜΕΔ σε επίπεδο συνόλου οικονομίας θα απελευθερώσει παραγωγικούς πόρους προς αποδοτικότερη κατανομή τους. Σημαντικό ύψος ανεκτέλεστου υπολοίπου κατασκευαστικών έργων.

Κατά την παρουσίαση της Έκθεσης ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Καθηγητής Νίκος Βέττας, τόνισε ότι η εγχώρια οικονομία καταγράφει θετική δυναμική, εν μέσω εξωτερικών κινδύνων, ενώ επεσήμανε την πρόκληση των δομικών αλλαγών. Μεταξύ άλλων, σημείωσε τα εξής:

Καταγράφονται σημαντικές θετικές εγχώριες τάσεις βραχυχρόνια, όπως το μειούμενο διαφορικό κόστος χρηματοδότησης, ο δυναμικός τουρισμός, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καθώς και οι δημοσιονομικές επιδόσεις που υπερβαίνουν τους στόχους. Ταυτόχρονα, ευκαιρία αποτελεί η υλοποίηση του αναθεωρημένου Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στο πεδίο των επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων. Αναδεικνύονται δύο κομβικά ερωτήματα για την πορεία της οικονομίας: (α) Το διεθνές περιβάλλον και οι εξελίξεις στην Ευρώπη θα ευνοήσουν ή θα επιβαρύνουν την ελληνική οικονομία; (β) Η ποιοτική αναβάθμιση της οικονομίας, με αλλαγές στη δομή της, επαρκεί για να οδηγήσει σε συστηματική αύξηση των εισοδημάτων μεσοπρόθεσμα; Διαφαίνονται σημαντικοί κίνδυνοι στο διεθνές περιβάλλον. Πρωτίστως, αμείωτες εξελίσσονται οι γεωπολιτικές και πολεμικές εντάσεις χωρίς ορατό οδικό χάρτη αποκλιμάκωσης και επίλυσής τους. Επιπλέον, ο βηματισμός των δυτικών οικονομιών τελεί υπό αναθεώρηση, εν όψει και των επερχόμενων εκλογικών διαδικασιών σε ΗΠΑ και ΕΕ. Ταυτόχρονα, η ανθεκτικότητα της Ευρωπαϊκής οικονομίας δοκιμάζεται, με αποτέλεσμα να είναι κρίσιμος ο συνδυασμός πολιτικών, όχι μόνο εκ μέρους των νομισματικών αρχών, που θα αντιμετωπίζουν και όχι μεταθέτουν προβλήματα.  Μεταξύ των εγχώριων προκλήσεων ξεχωρίζουν η αρνητική έκπληξη από την πορεία των επενδύσεων το 2023, η κόπωση σε δείκτες της αγοράς εργασίας και στο οικονομικό κλίμα, καθώς και η ανάγκη διεύρυνσης της φορολογικής βάσης. Παράλληλα, αναδεικνύεται η κρισιμότητα του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους, περισσότερο ωστόσο στη κατεύθυνση διασφάλισης υγιούς ανταγωνισμού και ενίσχυσης της παραγωγικής βάσης, αντί για την επιβολή σύνθετων και μεταβαλλόμενων περιορισμών. Είναι σκόπιμο οι ασκούντες πολιτική να προτάξουν προτεραιότητες με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα για την ενδυνάμωση της παραγωγικής βάσης. Στο πλαίσιο αυτό, έχει σημασία η στόχευση μιας εύρυθμης αγοράς εργασίας μέσα από ενίσχυση κινήτρων για συμμετοχή και ουσιαστική κατάρτιση του εργατικού δυναμικού. Επιπλέον, κρίσιμη είναι η τόνωση της παραγωγικότητας μέσα από ενσωμάτωση νέων τεχνολογικών και ενίσχυση της καινοτομίας μέσα από το άνοιγμα της οικονομίας σε νέες δραστηριότητες και νέα επιχειρηματικότητα. Παράλληλα, ευεργετικά θα δράσει η απελευθέρωση και ανακατανομή πόρων της οικονομίας μέσα από την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επίλυση των κόκκινων δανείων. Τέλος, προϋπόθεση αποτελεί η διασφάλιση σταθερότητας και διαφάνειας στους κανόνες της αγοράς σε συνδυασμό με τη δραστική απλοποίηση διαδικασιών στον δημόσιο τομέα.