Τα μέτρα για την αγορά, αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικιών – Αύξηση επιδόματος φοιτητικής στέγης έως και 2.500 ευρώ

Όλες οι εξειδικεύσεις από τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για τα μέτρα στα ακίνητα παρουσιάστηκαν σήμερα από την υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου, παρουσία του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκου Παπαθανάση και του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργό και κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη.

Για δίχτυ προστασίας σχετικά με το στεγαστικό ζήτημα έκανε μεταξύ άλλων λόγο αρχικά ο κ. Μαρινάκης ενώ σημείωσε ότι οι σημερινές ανακοινώσεις

δεν είναι η αρχή της προσπάθειας της κυβέρνησης αλλά η συνέχειά της. Από την πλευρά της η κ. Ζαχαράκη είπε ότι η πολιτική της κυβέρνησης καλείται να δώσει λύσεις ενώ τόνισε ότι οι πρώτες παρεμβάσεις έγιναν από το 2019, με πόρους άνω των 2 δισ. για στεγαστικά προγράμματα ευρείας αποδοχής. Ένα από τα μέτρα είναι το «Σπίτι μου 2». 

«Σπίτι μου 2»

Αναλυτικότερα, ο κ. Παπαθανάσης παρουσίασε το στεγαστικό πρόγραμμα «Σπίτι μου 2», ένα νέο πρόγραμμα χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων για την αγορά πρώτης κατοικίας. Τα δάνεια θα είναι στο 50% άτοκο χρηματοδοτούμενο από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και το υπόλοιπο 50% θα είναι έντοκο τραπεζικό δάνειο. Στην περίπτωση τρίτεκνων και πολύτεκνων θα είναι 75% άτοκο δάνειο από το Ταμείο Ανάκαμψης και 25% έντοκο τραπεζικό δάνειο. Η δράση υπολογίζεται πως θα ωφελήσει πάνω από 20.000 δικαιούχους. 

Το υπόλοιπο 50% του έντοκου τραπεζικού δανείου (ή 25% για τρίτεκνους και πολύτεκνους) υπολογίζεται πως θα έχει επιτόκιο κάτω του 2%, σύμφωνα με τον κ. Παπαθανάση.

Στο νέο πρόγραμμα Σπίτι μου 2 διευρύνονται τα ηλικιακά κριτήρια των δικαιούχων έως τα 50 έτη όπως και τα εισοδηματικά κριτήρια. Συγκεκριμένα, απευθύνεται σε άτομα ή ζευγάρια από 25 έως 50 ετών με εισόδημα έως 20.000 ευρώ για άγαμους, έως 28.000 ευρώ για ζευγάρια + 4.000 ευρώ ανά παιδί, έως 31.000 ευρώ για μονογονεϊκή οικογένεια και 5.000 ευρώ επιπλέον για κάθε παιδί. 

Η επιδότηση στο νέο αυτό πρόγραμμα θα φτάνει έως τα 190.000 ευρώ ή έως το 90% του ποσού αγοράς του ακινήτου. Πολύ σημαντικό είναι πως εκτός από τη διεύρυνση των εισοδηματικών και ηλικιακών κριτηρίων, οι κατοικίες θα μπορούν να είναι κάτω από το όριο των 15 ετών που ίσχυε στην πρώτη φάση του προγράμματος, επιτρέποντας στους δικαιούχους να αγοράσουν πιο καινούρια σπίτια.

Τα μέτρα «Σπίτι μου» και «Σπίτι μου 2» έχουν ιδιαίτερη σημασία για την επίλυση του στεγαστικού, καθώς όχι μόνο θα ωφελήσουν αθροιστικά περίπου 30.000 δικαιούχους, αλλά παράλληλα θα αποδεσμεύσουν αρκετές χιλιάδες κατοικίες από τη βραχυχρόνια μίσθωση, οι οποίες μπορούν να επιστρέψουν στην αγορά. 

«Αναβαθμίζω το Σπίτι μου»

Ένα ακόμη μέτρο που ανακοινώθηκε αφορά το νέο πρόγραμμα «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου», το οποίο αφορά στην ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών μέσω άτοκου δανείου. Το πρόγραμμα θα έχει συνολικό προϋπολογισμό 400 εκατ. ευρώ και θα υλοποιηθεί με πόρους κατά 75% από το Ταμείο Ανάκαμψης (300 εκατ. ευρώ) και 25% από τα Τραπεζικά Ιδρύματα (100 εκατ. ευρώ). Είναι ανοιχτό σε όλα τα φυσικά πρόσωπα – ιδιοκτήτες κατοικίας (κύριας ή δευτερεύουσας), χωρίς περιοριστικά κριτήρια ως προς το εισόδημα, την ηλικία, το μέγεθος της κατοικίας κτλ.

Το πρόγραμμα προσφέρει δάνειο με μηδενικό επιτόκιο έως και 25.000 ευρώ και διάρκεια αποπληρωμής 3-7 έτη και υπολογίζεται πως θα ωφελήσει περίπου 20.000 δικαιούχους. Μερικές δράσεις που επιδοτούνται είναι η θερμομόνωση, η πράσινη στέγη, η αντικατάσταση κουφωμάτων, ο ηλιακός θερμοσίφωνας, τα συστήματα θέρμανσης και ψύξης, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών και άλλων μικρών ΑΠΕ και βέβαια χρηματοδοτούνται και οι απαραίτητες εργασίες.

Αναφορικά με τα μέτρα και τους στόχους της της στεγαστικής πολιτικής αναφέρθηκε ότι είναι η μείωση του υψηλού κόστους της στέγασης, η αύξηση της ιδιοκατοίκησης των νέων, η στήριξη σε νέους και νέα ζευγάρια για στεγαστική αποκατάσταση, ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση παλαιών ακινήτων, η άμβλυνση των στρεβλώσεων της στεγαστικής αγοράς, κίνητρα για φθηνές μακροχρόνες μισθώσεις καθώς και η αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.

Πρόγραμμα «Ανακαινίζω Νοικιάζω»

Για την κοινωνική αντιπαροχή αναφέρθηκε ότι το έργο αφορά στην ανέγερση κατοικιών σε ακίνητα του δημοσίου μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών και με δαπάνες των αναδόχου και εκμίσθωση διαμερισμάτων. Μέσω του προγράμματος του θα αξιοποιηθεί το δημόσιο αποθεματικό κατοικιών. Έχει γίνει προκαταρκτική επιλογή 15 οικοπέδων ιδιοκτησίας ΔΥΠΑ τα οποία είναι ώριμα προς αξιοποίηση.

Οι δικαιούχοι μισθωτές θα επιλέγονται με βάση προκαθορισμένα αντικειμενικά κοινωνικά κριτήρια ενώ θα επιτρέπεται και υπογραφή συμβάσεων μίσθωσης με δικαίωμα προαίρεσης για την εξαγορά τους από δικαιούχους (rent to own).

Επίδομα για φοιτητές

Το επίδομα φοιτητικής στέγης αυξάνεται σε έως και 2.500 ευρώ για σπουδαστές Α.Ε.Ι. που διαμένουν εκτός του νομού της κυρίας κατοικίας τους υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται από τις ισχύουσες διατάξεις. Σκοπός του μέτρου είναι να δοθεί μια ανάσα στους φοιτητές και στις οικογένειές τους.

Δημόσιοι υπάλληλοι 

Έγινε αναφορά σε στεγαστικό απόθεμα δημοσίων ή ιδιωτικών δομημένων ή αδόμητων ακινήτων για να αξιοποιηθούν για τη στέγαση των δημοσίων υπαλλήλων. «Έχουμε ήδη συγκεντρώσει και καταγράψει σε συνεργασία με ΕΕΤΑΑ ακίνητα σε δήμους και περιφέρειες με έντονο στεγαστικό έλλειμμα (πχ ορεινές, ημιορεινές, παραμεθόριες και νησιωτικές) για τη στέγαση δημοσίων υπαλλήλων (κυρίως εκπαιδευτικών, ιατρικού-νοσηλευτικού προσωπικού, σωμάτων ασφαλείας και λοιπού εποχικού προσωπικού). Γνωρίζουμε ότι φέτος οι ανάγκες στέγασης σε 31 νησιωτικούς Δήμους ανέρχονται σε 3.086. Ένα από τα μέτρα που αναμένεται να αποδώσει είναι η εκμετάλλευση των δημόσιων ακινήτων. 

Ειδικότερα, το μεγαλύτερο πλήθος εντοπίζεται στη Σαντορίνη (464), ενώ το μικρότερο στο Ληξούρι (4)» αναφέρθηκε και έγινε γνωστό ότι «εξετάζεται η πιθανότητα να δοθούν κίνητρα φορολογικά αλλά και η αύξηση του οικιστικού αποθέματος σε συνεννόηση και συνέργεια με τους Δήμους, την ΕΤΑΔ, το ΤΑΙΠΕΔ». Επισημάνθηκε μεταξύ άλλων ότι ήδη σε συνεργασία με το Υπουργείο Νησιωτικής Πολιτικής και Ναυτιλίας ελήφθη πρωτοβουλία, ώστε να δοθεί μόνιμη λύση στο πρόβλημα στέγασης των γυναικών και ανδρών του Λιμενικού στο Καστελόριζο».

Όσον αφορά συγκεκριμένα τους δασκάλους, η κ. Ζαχαράκη ξεκαθάρισε πως δεν προβλέπεται να δοθεί κάποια επιδότηση ενοικίου για να τους στηρίξει στην εύρεση κατοικίας. Ωστόσο, αναφέρθηκε σε πρωτοβουλίες και μέτρα που μπορεί να πάρει η εκάστοτε τοπική κυβέρνηση για να στηρίξει τους εργαζόμενους που έρχονται για να στηρίξουν την κοινότητά τους. Τέλος, η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας τόνισε πως όλα τα προαναφερθέντα μέτρα της κυβέρνησης θα δώσουν περισσότερες επιλογές κατοικίας -και- στους δασκάλους, έτσι ώστε να τους είναι πιο εύκολο να ζήσουν αξιοπρεπώς.

Σχετικά με την απογραφή, ψηφιοποίηση & αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας ΥΚΟΙΣΟ έγινε αναφορά σε φυσική και ψηφιακή απογραφή τουλάχιστον 1.600 ακινήτων αδιάθετων υπολοίπων στεγαστικών προγραμμάτων αποκατάστασης ευπαθών ομάδων σε όλη τη χώρα, καταγραφή των ακινήτων στο κτηματολόγιο, αποτύπωση τυχόν νομικών εκκρεμοτήτων και πρόταση αξιοποίησης, ανάλογα με την κατηγορία των ακινήτων και την χωροταξική-γεωγραφική τους θέση.

Κοινωνική Μέριμνα 

Σχετικά με το πρόγραμμα «Κάλυψη», σκοπός του είναι η στέγαση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων δικαιούχων του ΕΕΕ. προτεραιότητα έχουν μονογονεϊκές, τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες. Δικαιούχοι είναι άτομα ηλικίας 25 έως 39 ετών οι οποίοι περιλαμβάνονται στους δικαιούχους του ελάχιστο εγγυημένου εισοδήματος. Η δαπάνη μίσθωσης κατοικίας είναι για 3 έτη ενώ το πρόγραμμα καλύπτει και δαπάνες επισκευών των φθορών που διαπιστώνονται στα ακίνητα.

Για τη στέγαση και την εργασία για τους αστέγους με τη νέα πρόσκληση προβλέπεται αύξηση του Π/Υ από 10 εκατομμύρια σε 15 εκατομμύρια ευρώ ανα διετία και αναμένεται αύξηση του αριθμού των νοικοκυριών από 558 σε 700. Σκοπός του προγράμματος είναι η στήριξη ατόμων και οικογενειών που διαβιούν σε συνθήκες έλλειψη στέγης. Στόχος η επέκταση του προγράμματος έτσι ώστε να υλοποιηθεί σε 60 δήμους σε όλη τη χώρα.

Υπάρχει μέριμνα και για την κοινωνική στέγαση για τις πλέον ευάλωτες ομάδες. Η χρηματοδότηση είναι από το Ταμείο Ανάκαμψης ενώ το έργο έχει ως αντικείμενο τη δημιουργία και αξιοποίηση αποθέματος κατοικιών για τις πλέον ευάλωτες ομάδες με στόχο την αντιμετώπιση του αποκλεισμού τους. Οι δικαιούχοι είναι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού που απειλούνται από ή βιώνουν έλλειψη στέγης. Στην Αθήνα θα υπάρξουν 70 διαμερίσματα (ΕΑΤΑ Α.Ε.) από ιδιωτικό στεγαστικό απόθεμα και στη Θεσσαλονίκη.30 διαμερίσματα (ΜΑΘ Α.Ε.) από δημοτικό και δημόσιο στεγαστικό απόθεμα. Προβλέπεται ανακαίνιση και ένταξη μέρους του αδρανούς ιδιωτικού στεγαστικού αποθέματος σε ένα σχήμα οικονομικά προσιτής. ενοικιαζόμενης κατοικίας. Στην Αθήνα η δημοσίευση της πρόσκλησης προς τους ιδιοκτήτες θα γίνει εντός του Οκτωβρίου 2024 και στη Θεσσαλονίκη η έναρξη ανακαινίσεων προγραμματίζεται για τον Σεπτέμβριο 2024.

Επίδομα για υπερήλικες 

Επιπλέον υπάρχει πρόγραμμα για επίδομα στέγασης ανασφάλιστων υπερηλίκων. Το επίδομα στεγαστικής συνδρομής χορηγείται σε άτομα άνω των 67 ετών που είναι ανασφάλιστα και μισθώνουν κύρια κατοικία. Το ύψος του επιδόματος ισούται με το ποσό του συμφωνηθέντος μισθώματος με ανώτατο όριο το ποσό των 362 ευρώ. Ο προϋπολογισμός είναι 4 εκατ. ευρώ και οι δικαιούχοι 593. Αφορά ανασφάλιστα άτομα ή ζεύγος ανασφαλίστων, που έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος.

Το ετήσιο φορολογητέο, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο, εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 4.320 ευρώ, για τα δε ανασφάλιστα ζεύγη το ποσό των 8.640 ευρώ. Δεν λαμβάνουν σύνταξη από οποιοδήποτε ασφαλιστικό φορέα της ημεδαπής ή αλλοδαπής, με εξαίρεση τη σύνταξη του ν. 1296/1982 (Α’128), και το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερηλίκων.