Νέος γύρος συζητήσεων ΗΠΑ-Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης

Σε έναν πέμπτο γύρο συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης -με τη μεσολάβηση του Ομάν- προχωρούν σήμερα στη Ρώμη το Ιράν και οι ΗΠΑ, τη στιγμή που οι διαπραγματεύσεις δείχνουν να στοχεύουν στο ζήτημα του εμπλουτισμού ουρανίου από την Ισλαμική Δημοκρατία.

Η Τεχεράνη και η Ουάσινγκτον, χώρες εχθρικές από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 που ανέτρεψε φιλοδυτική μοναρχία στο Ιράν, άρχισαν στις 12 Απριλίου συνομιλίες για το ακανθώδες ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

Ο πέμπτος κύκλος διαπραγματεύσεων

θα αρχίσει σήμερα στις 13:00 ώρα Ιταλίας (14:00 ώρα Ελλάδος), σύμφωνα με το επίσημο ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Irna. Πρόκειται για τις πιο υψηλόβαθμες διαπραγματεύσεις που γίνονται ανάμεσα στις δύο πλευρές μετά τη μονομερή απόσυρση το 2018 των ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα που είχε συναφθεί τρία χρόνια νωρίτερα στη Βιέννη.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που είχε λάβει την απόφαση αυτή κατά την πρώτη θητεία του στον Λευκό Οίκο (2017-2021), επέβαλε εκ νέου βαριές αμερικανικές κυρώσεις στο Ιράν στο πλαίσιο της λεγόμενης πολιτικής του άσκησης «μέγιστης πίεσης» στην Ισλαμική Δημοκρατία.

Τώρα επιδιώκει να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία με την Τεχεράνη, η οποία ελπίζει σε άρση των κυρώσεων που προκαλούν ασφυξία στην οικονομία της.

Η επιστροφή των δύο χωρών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων γίνεται καθώς και οι δύο προβάλλουν δημοσίως τη διαφωνία τους επί του ευαίσθητου ζητήματος του εμπλουτισμού ουρανίου.

Ο Αμερικανός απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος ηγείται των συνομιλιών από την πλευρά της Ουάσινγκτον, έκρινε την Κυριακή ότι οι ΗΠΑ «δεν μπορούν να επιτρέψουν ούτε 1% δυνατότητας εμπλουτισμού» ουρανίου στο Ιράν.

«Το Ιράν δεν μπορεί να έχει δυνατότητα εμπλουτισμού, καθώς αυτό θα το καθιστούσε δυνητικά πυρηνική δύναμη», επιχειρηματολόγησε την Τετάρτη ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο.

Εξακολουθούν να υπάρχουν «θεμελιώδεις διαφωνίες» με τις ΗΠΑ, σημείωσε χθες, Πέμπτη, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αραγτσί, ο οποίος ηγείται των διαπραγματεύσεων από την πλευρά του Ιράν.

Αν οι ΗΠΑ εμποδίσουν το Ιράν να εμπλουτίζει ουράνιο «δεν θα υπάρξει συμφωνία», προειδοποίησε επίσης ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας.

Η Τεχεράνη, η οποία υπερασπίζεται το δικαίωμά της στην πυρηνική ενέργεια για μη στρατιωτικούς σκοπούς, θεωρεί την αξίωση αυτή αντίθετη στις διατάξεις της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση (TNP) των πυρηνικών όπλων, συμβαλλόμενο μέρος της οποίας είναι το Ιράν.

«Η κυριαρχία του Ιράν αποτελεί κόκκινη γραμμή και το Ιράν δεν θα απαρνηθεί σε καμία περίπτωση το δικαίωμα εμπλουτισμού ουρανίου», δήλωσε στο AFP ο Ιρανός πολιτικός αναλυτής Μοχαμάντ Μαραντί.

Οι δυτικές χώρες, με πρώτες τις ΗΠΑ, και το Ισραήλ, ορκισμένος εχθρός του Ιράν που θεωρείται από τους ειδικούς η μόνη πυρηνική δύναμη στη Μέση Ανατολή, υποπτεύονται ότι το Ιράν θέλει να αποκτήσει πυρηνικό όπλο. Η Τεχεράνη διαψεύδει ότι έχει τέτοιου είδους βλέψεις.

Στον πυρηνικό τομέα του Ιράν απασχολούνται πάνω από 17.000 άνθρωποι, ιδίως στον ενεργειακό και τον ιατρικό κλάδο, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Ιρανικού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (OIEA) Μπεχρούζ Καμαλβαντί.

«Η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Νότια Κορέα, η Βραζιλία και η Ιαπωνία εμπλουτίζουν (ουράνιο) χωρίς να έχουν πυρηνικά όπλα», υπογράμμισε ο Καμαλβαντί στις αρχές Μαΐου.

Χθες, Πέμπτη, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συζήτησε για το Ιράν με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ.

Ο πρόεδρος Τραμπ κρίνει ότι οι διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη «βαίνουν προς την σωστή κατεύθυνση», πρόσθεσε η εκπρόσωπός του, αναφερόμενη στις συνομιλίες αυτές, τις οποίες αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό αν όχι με καθαρή εχθρότητα ο Ισραηλινός ηγέτης.

Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA), το Ιράν εμπλουτίζει σήμερα ουράνιο σε ποσοστό 60%, το οποίο ξεπερνά κατά πολύ το όριο του 3,67% που του επιτρεπόταν από τη συμφωνία του 2015, αλλά κάτω του 90% που είναι απαραίτητο για στρατιωτική χρήση.

Η Τεχεράνη απομακρύνθηκε από τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει το 2015 βάσει της συμφωνίας για το πυρηνικό της πρόγραμμα σε αντίποινα για την αποχώρηση των ΗΠΑ από αυτήν.