Επενδυτική βαθμίδα: Γιατί είναι τόσο σημαντική για τη χώρα και τους πολίτες

Η μεγάλη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές της 21ης Μαΐου όχι απλώς άνοιξε τον δρόμο για την επενδυτική βαθμίδα αλλά, επί της ουσίας, η ελληνική οικονομία έχει ήδη αναβαθμιστεί.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Reuters, το εκλογικό αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής οδήγησε τις αποδόσεις των ελληνικών 10ετών ομολόγων σε υποχώρηση σχεδόν 15 μονάδων βάσης. 

Αυτό σημαίνει

ότι το πρόσθετο spread που καλούνται να πληρώσουν τα ελληνικά ομόλογα έναντι της ασφαλούς Γερμανίας – που αντανακλά το ασφάλιστρο κινδύνου τους – βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2021.

Την πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί περιγράφει ο Jean-Christophe Machado, στρατηγικός αναλυτής επιτοκίων της BNP Paribas, ο οποίος, αναφερόμενος στο spread ομολόγων Ελλάδας-Γερμανίας, ξεκαθαρίζει ότι: «Θα έλεγα ότι η αναβάθμιση της αξιολόγησης έχει τιμολογηθεί. Δεν περιμένουμε κάποια σημαντική κίνηση μετά την αναβάθμιση».

Αν αναλύσουμε λίγο την κατάσταση για την ελληνική οικονομία θα διαπιστώσουμε ότι έχει αξιολογήσεις BB+ από τις S&P Global και Fitch και βαθμολογία Ba3 από τη Moody’s. Ακόμα, από το 2018 και μετά, όταν και ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα διάσωσης, η πρόσβαση στις αγορές έχει αποκατασταθεί, το δημόσιο χρέος έχει μειωθεί σημαντικά και η ανάπτυξη που καταγράφεται είναι πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Δεν θα ήταν λοιπόν υπερβολή να υποστηρίξουμε ότι η «κατάκτηση» της επενδυτικής βαθμίδας έχει περισσότερο συμβολικό χαρακτήρα, αφού ήδη η ελληνική οικονομία απολαμβάνει τα οφέλη της επιτυχίας της. Θα καθιστούσε το ελληνικό χρέος επιλέξιμο για δείκτες κρατικών ομολόγων, προσελκύοντας σταθερή ζήτηση από μια πολύ μεγαλύτερη δεξαμενή παγκόσμιων επενδυτών.

Πάμε όμως να δούμε αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους η επενδυτική βαθμίδα είναι τόσο σημαντική για την ελληνική οικονομία γενικά αλλά και για τους πολίτες ειδικότερα. 

Τι σημαίνει επενδυτική βαθμίδα

Ουσιαστικά μιλάμε για το επίπεδο εκείνο στο οποίο τα εγχώρια χρεόγραφα είναι διεθνώς αποδεκτά. Το ελληνικό χρέος δεν θα θεωρείται πλέον «σκουπίδι» (junk) και οι διεθνείς επενδυτές θα έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν τα χρήματά τους χωρίς ρίσκο. Με λίγα λόγια, η επενδυτική βαθμίδα οδηγεί σε σημαντική εισροή χρημάτων στα κρατικά ταμεία και ακόμα μεγαλύτερη αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού.

Ειδικότερα για τη χώρα μας έχει διπλή σημασία, αφού της επιτρέπει την επιστροφή της στις χώρες της Ευρωζώνης με υγιείς οικονομίες, αφήνοντας πίσω της τα δύσκολα χρόνια της κρίσης.

Τα οφέλη για το κράτος 

Από τη στιγμή που η χώρα μας θα επιστρέψει στην επενδυτική βαθμίδα, θα γίνει ξανά ελκυστική σε μια επιπλέον ομάδα επενδυτών, που τοποθετούν τα χρήματά τους μόνο σε χώρες με το συγκεκριμένο κριτήριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι και σήμερα ακόμα η Ελλάδα δανείζεται με ανταγωνιστικά επιτόκια ενώ και το spread που πληρώνει δεν θεωρείται υψηλό. Άρα άμεσα, δε θα δει κάποια σημαντική διαφορά η ελληνική οικονομία. Όμως, σε μεσο-μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, και επειδή η χώρα μας σίγουρα θα επιχειρήσει να ξαναβγεί στις αγορές, η συγκεκριμένη κατάκτηση θα έχει πολλά οφέλη. Όχι μόνο τα ελληνικά ομόλογα θα απολαμβάνουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών αλλά και το κόστος δανεισμού θα είναι σημαντικά χαμηλότερο. Τέλος, θα έχει και ένα κέρδος σε ηθικό επίπεδο, αφού η χώρα μας θα συμμετέχει στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχοντας κατακτήσει αυτό το δικαίωμα και όχι εξαιτίας του «waiver», που της δίνει το δικαίωμα συμμετοχής χωρίς να πληροί τις τυπικές προϋποθέσεις.

Τι σημαίνει η επενδυτική βαθμίδα για επιχειρήσεις και νοικοκυριά

Πολύ σημαντικότερα αναμένεται να είναι τα οφέλη για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Για τις πρώτες εξάλλου, όπως και για τις τράπεζες, η κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα είναι η αναγκαία προϋπόθεση για να επιστρέψουν και οι ίδιες σε αυτήν. Σε περίπτωση που τα καταφέρουν, το κόστος δανεισμού στις διεθνείς αγορές θα μειωθεί άμεσα σε πολύ μεγάλο βαθμό, ενώ θα γίνουν ελκυστικές και σε άλλου τύπου επενδυτές, τόσο για τις μετοχές όσο και για τα ομόλογά τους. Αυτό, με λίγα λόγια, θα οδηγήσει στη μείωση του κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων αλλά και των νοικοκυριών, με σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα για όλους. Αξίζει να σημειωθεί ότι και το Ελληνικό Χρηματιστήριο περιμένει με αγωνία την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, αφού αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την αναβάθμισή του και την επιστροφή του στις αναπτυγμένες αγορές.

Πότε αναμένεται η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας

Αξίζει ξανά να σημειωθεί ότι η ελληνική οικονομία, επί της ουσίας, έχει επιστρέψει στα επίπεδα πριν την πολυετή κρίση. Οι μεγάλοι οίκοι όμως περιμένουν το εκλογικό αποτέλεσμα το οποίο θα τους «χαρίσει» τη σιγουριά ότι η Ελλάδα θα παραμείνει προσηλωμένη στο οικονομικό πρόγραμμα που ακολουθεί και δε θα μπλέξει εκ νέου με πειράματα και περιπέτειες.

Σε περίπτωση που αυτό συμβεί, η επενδυτική βαθμίδα μπορεί να έρθει και στις 4 Αυγούστου, όταν ανακοινώσει τις αποφάσεις της η Scope, αφού η 9η Ιουνίου, όταν θα πράξει κάτι ανάλογο η Fitch, χάθηκε, εξαιτίας της απλής αναλογικής και του αδιεξόδου στον σχηματισμό κυβέρνησης. 

Άλλες ημερομηνίες που θα μπορούσε να συμβεί αυτό είναι στις 15 Σεπτεμβρίου (Moody’s), στις 20 Οκτωβρίου (S&P) και στις 2 Δεκεμβρίου (Fitch).