Motor Oil Hellas: Η πρόνοια και ο σχεδιασμός ξεπληρώνει!

Του Διονύσιου Κηλίδη

Πριν από ελάχιστα 24ωρα, και για ορισμένες -ευτυχώς, μόλις- ώρες, την ειδησεογραφία μονοπώλησε η εκδήλωση πυρκαγιάς στο νότιο τμήμα του Διυλιστηρίου της Motor Oil Hellas (MOH), στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας.

Οι αρχικές εικόνες προκάλεσαν -εύλογο- πανικό, συνεπικουρούμενες από «μαύρες» σκέψεις, ως απόρροια της φύσης της επιχείρησης η οποία αντιμετώπιζε ένα τόσο επικίνδυνο γεγονός.

Πυρκαγιά εντός εγκαταστάσεων διύλισης προϊόντων πετρελαίου,

με εκατοντάδες εργαζομένους να βρίσκονται εκεί, χώρια τις όμορες κατοικημένες περιοχές, την ευρισκόμενη σε ιδιαίτερα κοντινή απόσταση Εθνική Οδό Αθηνών-Κορίνθου, μα και τον ακόμη εγγύτερο προαστιακό σιδηρόδρομο.

Τα προαναφερθέντα δεδομένα, σε συνδυασμό και με τους ισχυρούς ανέμους που επικρατούσαν στην ευρύτερη περιοχή, κάθε άλλο παρά καταδείκνυαν μια ευνοϊκή κατάληξη της υπόθεσης.

Κι όμως! Σε ελάχιστες ώρες η πυρκαγιά όχι απλά είχε περιοριστεί, αλλά κατασβέστηκε πλήρως, ενώ σημειώθηκε ο ελαφρύς τραυματισμός 3 συνολικά εργαζομένων συνεργαζόμενης με την MOH επιχείρησης.

Αυτομάτως, γεννάται το ερώτημα, πως υπήρξε θετική κατάληξη σε κάτι που στην αρχή που ξέσπασε έδειχνε εξαιρετικά δύσκολο;

Παράλληλα, η λειτουργία τoυ διυλιστηρίου συνεχίζεται μεν, με μειωμένη δυναμικότητα προς το παρόν, δε, καθώς από το συμβάν προκλήθηκαν υλικοτεχνικές βλάβες.

Αδιαπραγμάτευτη συνθήκη η μέγιστη ασφάλεια

Σε κάθε ευκαιρία η διοίκηση της Motor Oil Hellas διακηρύσσει με εμφατικό τρόπο πως η υγεία και ασφάλεια στην εργασία, σε συνάρτηση με την πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου, ανάγεται σε ηθική υποχρέωση και επιχειρηματική αναγκαιότητα που ξεφεύγει από τα «στενά» όρια μιας απλής νομικής υποχρέωσης, θέτοντάς τις ως μέγιστα ζητούμενα της καθημερινής λειτουργίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, η εταιρεία λαμβάνει αυστηρά μέτρα, υλοποιώντας σειρά έργων και εν γένει προγραμμάτων, προκειμένου να κάνει πράξη την διασφάλιση της υγείας και την ασφάλειας στους χώρους εργασίας.

Τα στρατηγικά ζητούμενα για την ΜΟΗ, μπορούν να εκφραστούν εν οίδει tasks και αφορούν από τη μείωση -στο ελάχιστο δυνατό- της πιθανότητας εκδήλωσης μεγάλου τεχνολογικού ατυχήματος, τον μηδενικό αριθμό εργατικών ατυχημάτων – «Goal Zero – Μηδέν Ατυχήματα», τη δημιουργία κουλτούρας ασφάλειας με παρουσιάσεις σχετικού υλικού στο σύνολο του προσωπικού, την ενεργή συμμετοχή όλων για την εξεύρεση αποδεκτών και αποτελεσματικών λύσεων για την προστασία και την ασφάλεια, αλλά και τη δημιουργία κανονισμών, αναγνώριση κινδύνων και αξιολόγηση επικινδυνότητας, τον διαρκή έλεγχο και την ποιοτική αναβάθμιση του εξοπλισμού, προκειμένου να επιτυγχάνεται βελτίωση των συνθηκών για ασφαλή εκτέλεση της εργασίας, την αποτελεσματική προστασία του προσωπικού της εταιρείας αλλά και αυτού των εργολάβων, των περιοίκων, των συνεργατών και επισκεπτών των εγκαταστάσεων, καθώς επίσης του περιβάλλοντος και των εγκαταστάσεων από τους κινδύνους οι οποίοι ενδέχεται να προκύψουν από τη δραστηριότητα της εταιρείας, την συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού και ενημέρωση σε θέματα υγείας και ασφάλειας, με στόχο την πρόληψη ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών, την απόλυτη και πλήρη εναρμόνιση με τις νομοθετικές απαιτήσεις, καθώς επίσης και την καθιέρωση μιας ανοικτής διαδικασίας επικοινωνίας μεταξύ εργαζομένων και διοίκησης στο δίπολο θεμάτων υγεία και ασφάλεια.

Η διασφάλιση της μέγιστης ασφάλειας και ετοιμότητας και απόκρισης έκτακτης ανάγκης στις επιχειρήσεις του Ομίλου Motor Oil Hellas θεωρείται και αποτελεί μία από τις υψηλότερες προτεραιότητες της διοίκησής του.

Μάλιστα, αναγνωρίζουν πως ως εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου, η ασφάλεια και η ετοιμότητα και αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης θεωρείται ως εκ των ουκ άνευ ζήτημα για την εταιρεία. Την ίδια στιγμή, η διοίκηση της έχει αναγνωρίσει ως αρνητικό αντίκτυπο ένα πιθανό περιστατικό μεγάλης κλίμακας με εκτεταμένες επιπτώσεις στους ανθρώπους και το περιβάλλον.

Από την άλλη, ως θετικό αντίκτυπο έχει αναγνωρίσει την ετοιμότητα και την άμεση ανταπόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια, η συνέχεια των εργασιών της εταιρείας και ο αποτελεσματικός περιορισμός των πιθανών συνεπειών για τους εργαζομένους, τις τοπικές κοινωνίες, το περιβάλλον, τη φήμη της, καθώς και τα οικονομικά της δεδομένα.

Τι μέτρα λαμβάνει

Ως αποτέλεσμα, η εταιρεία λαμβάνει το σύνολο των απαιτούμενων μέτρων, όπως λ.χ. το γεγονός πως συμμορφώνεται με την Οδηγία Seveso-III (2012/18/EU), η οποία αποσκοπεί στην πρόληψη μεγάλων ατυχημάτων που αφορούν επικίνδυνες ουσίες. Ωστόσο, καθώς ενδέχεται να συμβούν ατυχήματα, εξετάζει επίσης τον περιορισμό των συνεπειών τέτοιων ατυχημάτων όχι μόνο για την ανθρώπινη υγεία αλλά και για το περιβάλλον.

Σύμφωνα με την Οδηγία, οι φορείς εκμετάλλευσης υποχρεούνται να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη μεγάλων ατυχημάτων και τον περιορισμό των συνεπειών τους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

Σε ότι αφορά στις απαιτήσεις, αυτές περιλαμβάνουν από την ειδοποίηση όλων των σχετικών εγκαταστάσεων, την ανάπτυξη πολιτικής πρόληψης μεγάλων ατυχημάτων, τη σύνταξη έκθεσης ασφαλείας για εγκαταστάσεις ανώτερης βαθμίδας, μέχρι τη δημιουργία εσωτερικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης για εγκαταστάσεις ανώτερης βαθμίδας και την παροχή πληροφοριών σε περίπτωση ατυχήματος.

Ως αποτέλεσμα των πολιτικών του, ο Όμιλος MOH έχει αναπτύξει σχέδια ετοιμότητας και αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών, διασφαλίζοντας έτσι τη μέγιστη ασφάλεια κατά τη λειτουργία του, με όλες τις εγκαταστάσεις του να έχουν προβεί σε ρυθμίσεις αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών με βάση το Σχέδιο Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης, το οποίο αναθεωρείται και ενημερώνεται τακτικά ώστε να λαμβάνει υπόψη τυχόν μεταβαλλόμενες νομικές απαιτήσεις και αναθεωρημένες «βέλτιστες πρακτικές», που προκύπτουν είτε από τεχνικές προόδους είτε από την εμπειρία που αποκτήθηκε από ομοειδείς επιχειρήσεις στην αντιμετώπιση μικροατυχημάτων ή μεγάλων ατυχημάτων.

Επιπλέον, η εταιρεία εκπονεί και υποβάλλει μελέτες στις αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με την Οδηγία Seveso III της ΕΕ, που καλύπτουν τα πιο πιθανά σενάρια ατυχημάτων, καθώς και σχετικά μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης.

Μάλιστα, στα Σχέδια Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης, περιγράφονται μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένων προειδοποιήσεων και σχετικών συμβουλών για γειτονικές κοινότητες, που θα τεθούν σε ισχύ σε περίπτωση ενεργοποίησης σχεδίων απόκρισης λόγω ενός μεγάλου τεχνολογικού ατυχήματος.

Τα σχέδια αυτά καταρτίζονται από τις αρμόδιες αρχές και καθορίζουν πώς μπορεί να παρέμβει το κράτος σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Συν τοις άλλοις, ο Όμιλος Motor Oil Hellas διατηρεί στις εγκαταστάσεις του σύστημα αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, το οποίο περιλαμβάνει μελέτες, διαδικασίες και διαφορετικά σχέδια αντιμετώπισης ανάλογα με την κατάσταση (πυρκαγιά, σεισμός, τρομοκρατική ενέργεια, πλημμύρα κ.ά.).

Την ίδια στιγμή, έχει οργανώσει ομάδες έκτακτης ανάγκης (πυροσβεστικές δυνάμεις, ομάδες εκκένωσης κ.ο.κ.), εκπαιδευτικά προγράμματα και ασκήσεις ετοιμότητας, ενώ διαθέτει και ένα σύνολο σχεδίων και διαδικασιών (λ.χ. εσωτερικά σχέδια έκτακτης ανάγκης, σχέδιο έλλειψης καυσίμων, εταιρικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης ομάδας, BCP κ.λ.π.) για όλες τις πιθανές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Συμβόλαια για τρεις μορφές ασφαλιστικού κινδύνου

Σημαντική πτυχή σε σχέση με την περαιτέρω προστασία των συμφερόντων, των περιουσιακών στοιχείων και των λειτουργιών του Ομίλου, έχει προβεί στη σύναψη συμβολαίων που περιλαμβάνουν τρία είδη ασφαλιστικών κινδύνων: Την διακοπή δραστηριότητας, την πρόκληση ατυχήματος, καθώς επίσης και τη σταδιακή ρύπανση, έναντι τρίτων.

Παράλληλα, τον Σεπτέμβριο του 2021, ανέπτυξε ένα Εταιρικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης, με απώτερο σκοπό τον συντονισμό των δυνάμεων του συνόλου των εταιρειών που συναποτελούν τον Όμιλο ΜΟΗ, προκειμένου να παρέχει αμοιβαία υποστήριξη που θα συμβάλει στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης σε μια εγκατάσταση.

Μέσω του προαναφερθέντος σχεδίου, καταγράφονται οι δυνατότητες κάθε εταιρείας του Ομίλου -ξεχωριστά- σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού και υλικοτεχνικής υποδομής. Στη συνέχεια, διερευνά τους τρόπους με τους οποίους αυτές οι δυνατότητες θα γίνουν συμβατές μεταξύ τους, έτσι ώστε στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα να συγκλίνουν και να βοηθούν στην αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών που ενδέχεται να απειλήσουν τη λειτουργία μιας από τις εταιρείες.

Συγκεκριμένα, για το διυλιστήριο, το σχέδιο ετοιμότητας και αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης περιλαμβάνει τη Συμφωνία Αμοιβαίας Βοήθειας, σύμφωνα με την οποία όλα τα ελληνικά διυλιστήρια συνεργάζονται σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Η αποτελεσματικότητα αυτού του σχεδίου συνεργασίας διασφαλίζεται μέσω κοινών ασκήσεων με τη συμμετοχή της τοπικής πυροσβεστικής και των διυλιστηρίων.

Την ίδια στιγμή, διεξάγονται ασκήσεις αντιμετώπισης μεγάλων βιομηχανικών ατυχημάτων που πραγματοποιούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα εντός κάθε έτους, κατά τη διάρκεια της οποίας ενεργοποιείται η Διαδικασία Αντιμετώπισης Μείζονος Περιστατικού. Μάλιστα, η εταιρεία, σε συνεργασία με το Κέντρο Ερευνών Δημόκριτος, «έτρεξαν» μελέτη για την ανάλυση κινδύνου και τη βελτίωση των μεθόδων αντιμετώπισης και διαχείρισης σεναρίων έκτακτης ανάγκης.

Οργανωμένο πλαίσιο πυρόσβεσης

Η διοίκηση του Ομίλου δίνει ξεχωριστή βαρύτητα και στην υλικοτεχνική υποδομή των εγκαταστάσεων του διυλιστηρίου, αναβαθμίζοντας λ.χ. τον σταθερό, μα και φορητό εξοπλισμό ανίχνευσης διαρροών και πυρόσβεσης.

Επιπροσθέτως, η διαθεσιμότητα στο χώρο του διυλιστηρίου 6 πυροσβεστικών οχημάτων και ενός αφρού χύδην 12.000 λίτρων, τα οποία είναι διαθέσιμα σε 24ωρη αναμονή, θωρακίζουν έτι περαιτέρω την εύρυθμη λειτουργία και ύπαρξη -ουσιαστικά- των ίδιων των εγκαταστάσεων στους Αγίους Θεοδώρους όπως αποδείχτηκε προ μερικών 24ώρων.

Προκειμένου να καταδειχθεί ο απόλυτος επαγγελματισμός και ο εν γένει υψηλός σχεδιασμός των στελεχών του Ομίλου σε ότι αφορά στα ευρύτερα μέτρα ασφαλείας, θα πρέπει να σημειωθεί πως στο διυλιστήριο έχει υπάρξει πρόνοια για την ύπαρξη εναλλακτικών θέσεων για την Αίθουσα Ελέγχου Συμβάντων σε τέσσερα διαφορετικά στρατηγικά σημεία στο χώρο του διυλιστηρίου, ενώ η διαθεσιμότητα συστήματος αυτόματης κλήσης και αυτόματου συστήματος ανταλλαγής μηνυμάτων επιτρέπει την επαφή της διοίκησης με το προσωπικό του διυλιστηρίου σε κάθε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Στοιχείο, που λειτούργησε αποτελεσματικά, όσο και απροβλημάτιστα και κατά το πρόσφατο συμβάν.

Επιπροσθέτως, έχει υπάρξει πρόβλεψη και για την ύπαρξη δορυφορικών τηλεφώνων τόσο στο ίδιο το διυλιστήριο, όσο και στα γραφεία της διοίκησης, γεγονός που καθιστούν δυνατή την επικοινωνία και επιτρέπουν τον συντονισμό ακόμη και σε ακραίες συνθήκες, όπως λ.χ. πυρκαγιά ή φυσική καταστροφή.

Παραγωγικές δυνατότητες, εγκαταστάσεις, πιστοποιήσεις και μεγέθη που εντυπωσιάζουν

Το διυλιστήριο της MOH βρίσκεται στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας, σε απόσταση λίγο μεγαλύτερη των 70 χιλιομέτρων από το κέντρο της Αθήνας, ενώ μαζί µε τις βοηθητικές εγκαταστάσεις και αυτές της διακίνησης καυσίµων, θεωρείται ως το μεγαλύτερο αμιγώς ιδιωτικό βιομηχανικό συγκρότημα της Ελλάδας και ένα από τα πλέον σύγχρονα διυλιστήρια της Ευρώπης.

Σήμερα, έχει τη δυνατότητα επεξεργασίας ποικίλων τύπων αργού και την ίδια στιγμή παράγει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων πετρελαίου, εξυπηρετώντας τις εταιρείες εμπορίας πετρελαίου στην χώρα μας, με το μεγαλύτερο -ωστόσο- μέρος της παραγωγής του να διατίθεται στο εξωτερικό. Επιπλέον, αποτελεί και το μοναδικό ελληνικό διυλιστήριο που παράγει βασικά λιπαντικά.

Εξαιτίας δε, της πολυπλοκότητας του διυλιστηρίου, η Motor Oil είναι σε θέση να παράγει προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, προσαρμόζοντας το τελικό παραγόμενο προϊόν στις ανάγκες της αγοράς, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα καλύτερα περιθώρια διύλισης έναντι των άλλων σύνθετων διυλιστηρίων της λεκάνης της Μεσογείου.

Σε απόλυτους αριθμούς, το διυλιστήριο στους Αγίους Θεοδώρους έχει τη δυνατότητα κατεργασίας 200.000 βαρελιών αργού σε ημερήσια βάση, παράγοντας όλα τα είδη καυσίμων και είναι ένα από τα πιο σύγχρονα και πιο σύνθετα στην Ευρώπη, διαθέτοντας μονάδες Υδρογονοδιάσπασης και Καταλυτικής Πυρόλυσης.

Παράλληλα, παράγει καθαρά καύσιμα (βενζίνες και πετρέλαιο κίνησης), σύμφωνα µε τις προδιαγραφές που ορίζονται από μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ διαθέτει τις πιστοποιήσεις ISO 9001:2015 για την Ποιότητα, ISO 14001:2015 για το Περιβάλλον, ISO 45001:2018 για την Υγιεινή και Ασφάλεια, ISO 17025:2005 για το Χημείο και πιστοποίηση CE Marking των προϊόντων ασφάλτου, σύμφωνα µε τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 305/2011 και τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Προτύπου ΕΝ 12591:2009.

Την ίδια στιγμή, η Motor Oil ακολουθεί τις απαιτήσεις του προτύπου EI/JIG1530 σε σχέση µε την παραγωγή, αποθήκευση και διανομή καυσίμων Jet Fuel. Στο πλαίσιο της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και των κριτηρίων αειφορίας όπως ορίζονται από την Κοινότητα, η εταιρεία εφαρμόζει σύστημα ελέγχου για τα βιοκαύσιµα και την ανάμιξη ορυκτών καυσίμων µε βιοκαύσιµα, έχοντας πιστοποιηθεί από τον Οκτώβριο του 2016 µε το Πιστοποιητικό 2ΒSvs.

Τον Μάρτιο του 2023 η εταιρεία πιστοποιήθηκε με το πρότυπο ISO 22301:2019 (BCP) που αφορά την συνέχεια της λειτουργίας της εταιρείας από επιχειρησιακές διαταραχές όταν αυτές προκύψουν. Επίσης, το διυλιστήριο έχει πιστοποιηθεί µε τρία νέα πιστοποιητικά, το ISO 50001:2011 για την ενεργειακή διαχείριση, το ISO 18788:2015 για το σύστηµα ασφαλείας (security) καθώς και το ISO 27001:2013 που αφορά την διαχείριση της ασφάλειας των πληροφορικών συστημάτων.

Επιπροσθέτως, διαθέτει σταθμό συμπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας-ατμού (Power Plant) αποτελούμενο από πέντε αεριοστροβίλους με συνολική ισχύ 85MW, η οποία αναμένεται να αναβαθμιστεί στα 102MW με την προσθήκη έκτου αεριοστροβίλου, ενώ χρησιμοποιεί φυσικό αέριο ως καύσιμο και ως πρώτη ύλη για την παραγωγή υδρογόνου.

Οι δεξαμενές του είναι χωρητικότητας 2.800.000 κυβικών μέτρων – 1.000.000 κυβικά μέτρα για αργό πετρέλαιο και 1.800.000 κυβικά μέτρα για ενδιάμεσα και τελικά προϊόντα.

Ως σύγχρονο διυλιστήριο, διαθέτει αντίστοιχες εγκαταστάσεις ελλιμενισμού δεξαμενόπλοιων χωρητικότητας μέχρι 450.000 τόνων DWT, που μπορούν να εξυπηρετήσουν περισσότερα από 3.000 πλοία σε ετήσια βάση, καθώς επίσης και αγκυροβόλιο ανοικτής θαλάσσης για εκφόρτωση αργού, το οποίο δύναται να δεχθεί πλοία χωρητικότητας έως 300.000 DWT.

Την ίδια στιγμή, διαθέτει σύγχρονο σταθμό φόρτωσης βυτιοφόρων, που μπορεί να εξυπηρετήσει μέχρι και 220 βυτιοφόρα ημερησίως.