«Είναι λάθος να κάνουμε αφ’υψηλού κριτική και να βάζουμε σε όλους την ταμπέλα του ρατσιστή και του φασίστα»

Λίγες μόλις μέρες έπειτα απ’ την ανακοίνωση του κυβερνητικού σχεδίου για την ένταξη των προσφυγόπουλων στα σχολεία στην Ελλάδα, πολλοί σύλλογοι γονέων σε διάφορα μέρη της χώρας «έκλεισαν την πόρτα» στα παιδιά των προσφύγων, αντιδρώντας στην φοίτησή τους στους ίδιους χώρους με τα παιδιά τους.

Τέτοιου είδους αντιδράσεις φυσικά εγείρουν ερωτήματα και έρχονται σε αντίθεση με το πρόσωπο που έχουν δείξει οι Έλληνες, οι οποίοι από τότε που ξέσπασε η

προσφυγική κρίση άνοιξαν την αγκαλιά τους στους πρόσφυγες.

Η εκπρόσωπος του ΟΗΕ, Στέλλα Νάνου, μιλάει στο iPop.gr, εξηγώντας από πού πηγάζουν τέτοιου είδους συμπεριφορές, ενώ παράλληλα μας δίνει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δράσεις του Οργανισμού για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων.

Πρόσφατα είδαμε τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την ένταξη των προσφύγων στην εκπαίδευση στην Ελλάδα. Σας φαίνεται φιλόδοξος ο συγκεκριμένος σχεδιασμός της Πολιτείας;Η εκπαίδευση αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα που διαφυλάσσεται από τις διεθνείς συμβάσεις (Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού και Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων) αλλά και από την εθνική μας νομοθεσία. Όλα τα αλλοδαπά παιδιά που κατοικούν στην Ελλάδα έχουν δικαίωμα στην 10χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, όπως ακριβώς και οι συνομήλικοί τους γηγενείς ενώ μπορούν να έχουν πρόσβαση σε όλες τις σχολικές ή εκπαιδευτικές δραστηριότητες σε οποιαδήποτε βαθμίδα της εκπαίδευσης. Σύμφωνα επίσης με τον σχετικό νόμο, η εγγραφή στο δημόσιο σχολείο δεν παρακωλύεται από το γεγονός ότι μπορεί να μην έχουν ακόμα αναγνωριστεί ως πρόσφυγες ή από το ότι οι γονείς τους μπορεί να μην είναι σε θέση να προσκομίσουν όλα τα δικαιολογητικά.Είναι ιδιαίτερα θετικό, λοιπόν, ότι το Υπουργείο Παιδείας έχει θέσει ως προτεραιότητα τη πρόσβαση στην εκπαίδευση όλων των παιδιών προσφύγων που βρίσκονται στη χώρα και προχωρά στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των συγκεκριμένων πρωτοβουλιών, με απώτερο σκοπό τη σταδιακή ένταξη των παιδιών προσφύγων στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα. Σίγουρα υπάρχουν προκλήσεις που θα πρέπει να ξεπεραστούν ώστε οι δράσεις να ξεκινήσουν το συντομότερο δυνατόν και άλλες προκλήσεις που μπορεί να έρθουν στην πορεία, για αυτό και είναι απαραίτητο να υπάρχει η απαραίτητη σοβαρότητα και διορατικότητα στον όλο σχεδιασμό, καθώς και η δημιουργία συνεργιών, για να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια (πρακτικά και όχι μόνο) μπορεί να προκύψουν.

Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι το πλαίσιο αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι ακόμα ρευστό, καθώς κάποια ή αρκετά από αυτά τα παιδιά πρόσφυγες θα μετακινηθούν κάποια στιγμή σε άλλη χώρα της Ευρώπης, είτε μέσω του προγράμματος μετεγκατάστασης είτε μέσω της οικογενειακής επανένωσης. Στο μεσοδιάστημα, ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά αυτά να έρθουν σε επαφή με την εκπαιδευτική διαδικασία, να αποκτήσουν βασικές γνώσεις και δεξιότητες, να ανταλλάξουν εμπειρίες με συνομήλικούς τους και να ξαναβρούν μια αίσθηση κανονικότητας στη ζωή τους, μέσα από τη σταθερότητα και ασφάλεια που προσφέρει το εκπαιδευτικό περιβάλλον.Έχοντας εμπειρία πάνω στο ζήτημα, τι άλλες δράσεις θα προτείνατε προκειμένου να γίνει πλήρης ένταξη των προσφυγόπουλων στο εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα;Δράσεις που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών και μαθησιακών προβλημάτων των παιδιών των προσφύγων, στην ενίσχυση του διαπολιτισμικού στοιχείου στην εκπαίδευσή τους, καθώς και στη διατήρηση και ενδυνάμωση των δεσμών με τους πρόσφυγες γονείς και με μέλη της κοινότητας των προσφύγων, ώστε να λειτουργήσουν κι αυτοί υποστηρικτικά στη συμμετοχή των παιδιών σε ένα σύστημα εκπαίδευσης. Εξίσου σημαντικά είναι και τα προγράμματα μη τυπικής εκπαίδευσης, που στοχεύουν, π.χ. στην εμπέδωση της μητρικής γλώσσας ή στην απόκτηση άλλων γνώσεων και δεξιοτήτων που θα τους είναι απαραίτητες και χρήσιμες, είτε μείνουν στην Ελλάδα είτε εγκατασταθούν σε κάποια άλλη χώρα της Ε.Ε.Ο ρόλος των δασκάλων/καθηγητών είναι επίσης πολύ σημαντικός, για αυτό και απαιτείται επαρκής αριθμός εκπαιδευτικών με την απαραίτητη κατάρτιση και τα κατάλληλα προσόντα, ώστε όλα τα παιδιά και οι έφηβοι πρόσφυγες να έχουν πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση. Απαραίτητη είναι όμως και η έγκαιρη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών, για τη σημασία και τα οφέλη της εκπαίδευσης τόσο για τα ίδια τα παιδιά όσο και για την κοινωνία που τα φιλοξενεί.

Ο βασικός στόχος των αρμόδιων εκπαιδευτικών αρχών κάθε χώρας θα πρέπει να είναι εντέλει η ένταξη των παιδιών προσφύγων στο επίσημο πρόγραμμα σπουδών, καθώς αποτελεί την πιο ενδεδειγμένη επιλογή σε μεσοπρόθεσμη/μακροπρόθεσμη βάση, διευκολύνει τη συνέχιση των σπουδών σε ανώτερο επίπεδο, διασφαλίζει την ποιότητα της διδασκαλίας και της μάθησης και προωθεί την ένταξη και την κοινωνική συνοχή μεταξύ των προσφύγων και των παιδιών της χώρας υποδοχής.Ως ΟΗΕ θα συμμετέχετε στα προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης για προσφυγόπουλα εντός των δομών φιλοξενίας; Ποιος θα είναι ο ρόλος σας;Το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα συνεργάζεται στενά με το Υπουργείο Παιδείας και με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, καθώς και με άλλους φορείς (διεθνείς οργανισμούς, μη κυβερνητικές οργανώσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα), για να προσφέρουμε τη στήριξη που χρειάζεται, σε υλικοτεχνική υποδομή, εκπαιδευτικό υλικό, τεχνογνωσία, βάσει της εμπειρίας μας από τις δράσεις μας για την εκπαίδευση προσφύγων σε όλο τον κόσμο. Συμμετέχουμε επίσης στο συντονισμό δράσεων μη τυπικής εκπαίδευσης στις δομές φιλοξενίας προσφύγων, σε συνεργασία με άλλους φορείς και τις αρμόδιες αρχές, ενώ υποστηρίζουμε και άμεσα τέτοιες δράσεις σε τοπικό επίπεδο, διευκολύνοντας για παράδειγμα τη μεταφορά των παιδιών ή προσφέροντας τσάντες και εκπαιδευτικό υλικό.

Ακόμη, στο πλαίσιο του προγράμματος “Blue Dot” της Ύπατης Αρμοστείας, σε συνεργασία με άλλους εταίρους, παρέχονται μια σειρά από υπηρεσίες για παιδιά και οικογένειες, όπως χώροι φιλικοί προς τα παιδιά με ειδικές ψυχαγωγικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, καθώς και δράσεις εξατομικευμένης συμβουλευτικής και ψυχοκοινωνικής στήριξης. Για παράδειγμα, στο Blue Dot του Σχιστού, ένα από τα πρώτα που δημιούργησε η Ύπατη Αρμοστεία, με βασικούς εταίρους την οργάνωση Save the Children και το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, υπάρχει ένα σταθερό πρόγραμμα δραστηριοτήτων και μαθημάτων ανάλογα με τις ηλικίες των παιδιών που γίνονται από 15 εμψυχωτές, ανάμεσά τους παιδαγωγοί, νηπιαγωγοί, δάσκαλοι ενώ δύο προπονητές έχουν αναλάβει τις αθλητικές δραστηριότητες. Είναι μια μικρή προσπάθεια να προσφερθεί μια αίσθηση ασφάλειας και ομαλότητας σε αυτά τα παιδιά, μέσα στην αβεβαιότητα την οποία ζουν, να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και δεξιότητες που θα τους φανούν χρήσιμες.Ως ΟΗΕ κάνετε προσπάθειες μέσα από παρουσιάσεις προκειμένου ο κόσμος αλλά και οι μαθητές να ευαισθητοποιηθούν για το προσφυγικό και να αντιληφθούν το λόγο που αυτοί οι άνθρωποι έχουν ξεριζωθεί απ’ τον τόπο τους. Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτές τις δράσεις σας.Οι δράσεις μας για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσμου με έμφαση στη νέα γενιά αποτελούσαν ανέκαθεν ένα πολύ ουσιαστικό μέρος της δουλειάς μας για τη προώθηση της ανεκτικότητας και της αρμονικής συνύπαρξης στην κοινωνία. Το προσφυγικό φαινόμενο δεν είναι κάτι καινούριο για την περιοχή και τη χώρα μας, πόσο μάλλον όταν βλέπουμε τις συρράξεις σε όλο τον κόσμο να μαίνονται και να αναζωπυρώνονται τα τελευταία χρόνια. Μιλάμε πλέον για πάνω από 65 εκατομμύρια ξεριζωμένους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Και παρά την πολλές φορές λανθασμένη εικόνα που επικρατεί, από αυτό τον πληθυσμό μόλις το 6% έχει αναζητήσει προστασία στην Ευρώπη.

Είναι κρίσιμο σε αυτή τη συγκυρία οι ενημερωτικές δράσεις, συνέργειες και πρωτοβουλίες, τόσο για το ευρύ κοινό όσο και για την ευαισθητοποίηση και υποστήριξη της εκπαιδευτικής κοινότητας, να στοχεύουν στην ανάδειξη της ψύχραιμης ενημέρωσης και του διαλόγου, ώστε να αντιμετωπιστούν φαινόμενα λανθασμένης ή ελλιπούς πληροφόρησης. Από την άλλη, με συστηματική δουλειά, εκπαιδευτικό υλικό, επιμορφώσεις, δημιουργικά παιχνίδια δουλεύουμε με τις κοινότητες υποδοχής ιδίως μέσα από το χώρο της εκπαίδευσης, όπου έχουμε την ελπίδα να προλάβουμε στερεότυπα και προκαταλήψεις μέσα φυσικά από διαδικασίες συμμετοχικές και βιωματικές. Στις προσπάθειές μας αυτές έχουμε πολύτιμο συνεργάτη το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση μέσα από το πρόγραμμα «Κι αν ήσουν εσύ;» και φυσικά όλους εκείνους τους ανθρώπους, τους εκπαιδευτικούς και τους φορείς που παλεύουν καθημερινά για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην πράξη.

Σε μια κοινωνία πολυπολιτισμική και ένα κόσμο που καλείται να διαμοιραστεί την ευθύνη για τη διαχείριση του προσφυγικού φαινόμενου, τουλάχιστον όσο δεν κάνει αρκετά για να αποτρέψει τα αίτιά του, το ερώτημα δεν είναι αν θα δεχτούμε τον πρόσφυγα ή το μετανάστη αλλά πώς θα συνυπάρξουμε πιο αρμονικά προς όφελος και της κοινωνίας υποδοχής.Ένα σχόλιο για τα πρόσφατα περιστατικά σε περιοχές της χώρας, όπου γονείς αρνούνται να φοιτήσουν τα παιδιά τους στο ίδιο σχολείο με προσφυγόπουλα; Από πού θεωρείτε ότι πηγάζουν τέτοιου είδους συμπεριφορές;Σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις και συμπεριφορές, διακρίνει κανείς φοβία και άγνοια αλλά είναι λάθος να κάνουμε αφ’υψηλού κριτική και να βάζουμε σε όλους την ταμπέλα του ρατσιστή και του φασίστα. Η απάντηση πρέπει να είναι ενημέρωση, ψύχραιμη παρουσίαση της πραγματικότητας και των γεγονότων και να υπάρχει προγραμματισμός και σαφήνεια για το τι ακριβώς πρόκειται να γίνει με τα παιδιά στα σχολεία.Η γνώση, κατανόηση και ευαισθησία γύρω από το προσφυγικό ζήτημα είναι συστατικά απαραίτητα προκειμένου να αναζητηθούν λύσεις στα υπαρκτά προβλήματα, που δεν είναι εύκολες. Αντίθετα, η καλλιέργεια ψευδαισθήσεων για εύκολες λύσεις και με την αποδοχή από τους γονείς μέτρων κοινωνικού διαχωρισμού, επηρεάζονται δυστυχώς και καθίστανται ευκολότερες αντίστοιχες πολιτικές στην κατεύθυνση του αποκλεισμού και της περιθωριοποίησης προσφύγων. Ωστόσο, η αποδοχή τέτοιων, υποτίθεται, εύκολων λύσεων δεν είναι ο κανόνας. Απέναντι σε τέτοιου είδους συμπεριφορές, υπάρχουν εκατοντάδες πράξεις συμπαράστασης και αλληλεγγύης – τις είδαμε πέρυσι απέναντι στους χιλιάδες ανθρώπους που έφταναν καθημερινά στις ελληνικές ακτές, τις βλέπουμε και φέτος στους χώρους φιλοξενίας προσφύγων με εθελοντές και μέλη των τοπικών κοινωνιών να προσφέρουν προσωπικό χρόνο και υλικά αγαθά για να ανακουφίσουν την καθημερινότητα των προσφύγων, στα σχολεία που υποδέχτηκαν παιδιά πρόσφυγες από την πρώτη μέρα, στις οικογένειες που ανοίγουν τα σπίτια και την καρδιά τους για να προσφέρουν θαλπωρή σε ταλαιπωρημένες οικογένειες. Αυτά τα ανθρωπιστικά αισθήματα θα πρέπει να διαφυλαχθούν και να ενισχυθούν, δεν θα πρέπει να τα θεωρούμε δεδομένα ή να τα αφήσουμε να εξαντληθούν.

Να μην ξεχνάμε ότι οι πράξεις αλληλεγγύης έχουν συνήθως ανταποδοτικό όφελος, ανεξάρτητα από το εάν δεν το επιδιώκουν οι πολίτες που τις προσφέρουν. Το όφελος που αισθάνονται τα παιδιά αυτά από την αλληλέγγυα στάση μιας τοπικής κοινωνίας ή κοινότητας είναι το μελλοντικό όφελος που θα εισπράξουν οι κοινωνίες αυτές από παιδιά που θα θέλουν να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο και που θα διαπνέονται και αυτά από τις ίδιες αρχές.Photos: © UNHCR

The post «Είναι λάθος να κάνουμε αφ’υψηλού κριτική και να βάζουμε σε όλους την ταμπέλα του ρατσιστή και του φασίστα» appeared first on iPop.