Τρίτο Πρόγραμμα: Η Μαρκήσια De Merteuil στο “κουαρτέτο” του Heiner Müller στην εκπομπή “Η σκοτεινή κυρία”, 28/09/2021, 22:30

«Το μαρτύριο να ζεις και να μην είσαι Θεός. Να έχεις συνείδηση και καμιάν εξουσία πάνω στην ύλη.» – Heiner Müller, “Κουαρτέτο (βασισμένο στον Laclos)”

Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου, 22.30-23.00, “Η Σκοτεινή Κυρία” διερευνά εκ νέου το πρόσωπο της «θεϊκής» Μαρκησίας de Merteuil από τις ”Επικίνδυνες Σχέσεις” του Laclos – αυτή τη φορά όμως όπως αναδύεται μέσα απ’ το “Κουαρτέτο” του Heiner Müller.

Ο Müller επανεδραιώνει τη Μαρκησία ως ένα πρόσωπο κατακερματισμένο, ρευστό και διαρκώς επαναπροσδιοριζόμενο, λόγω «αντιποίησης» της ανδρικής αρχής, καταλύοντας πρωτίστως τη μυθολογία

της ερωτικής βούλησης που χαρακτηρίζει το επιστολογραφικό μυθιστόρημα του Laclos. Παρά τη διαφορετική διαχείριση, ο πυρήνας του υλικού παραμένει ίδιος – εξάλλου, σύμφωνα με σχετική παρατήρηση του Müller, «η τέχνη έχει και χρειάζεται μιαν αιμάτινη ρίζα. Η συναίνεση στον φόβο και στον τρόμο είναι ζήτημα περιγραφής […] [η ηθική του Laclos] δεν ήταν παρά η ηθική ενός συγγραφέα που ενδιαφερόταν για τα ερέβη της ανθρώπινης ψυχής».

Κατ’ αναλογία ο Müller, γράφοντας το “Κουαρτέτο”, φαίνεται πως χρησιμοποίησε προσωπικά τραύματα προς όφελος της δημιουργικής διαδικασίας: στην “Αυτοβιογραφία” περιγράφει πώς έγραφε το έργο στο πάνω πάτωμα μιας ρωμαϊκής βίλας, ενώ η γυναίκα του βρισκόταν στο ισόγειο μ’ έναν άλλο άνδρα… Ακούμε ηχητικό απόσπασμα από ανάγνωση του έργου στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, με τη Jeanne Moreau να ερμηνεύει τον εναρκτήριο λόγο της Μαρκησίας στα γαλλικά, και στη συνέχεια κινούμαστε μουσικά από τους Johnny Klimek, Tom Tykwer, Blixa Bargeld και Einstürzende Neubauten, έως τον «βρώμικο» ήχο του βερολινέζικου καμπαρέ, «πειραγμένο» από τον Bryan Ferry.

Συγγραφή / επιμέλεια κειμένων-παραγωγή-παρουσίαση: Ευαγγελία Κουλιζάκη

Στο Τρίτο Πρόγραμμα 90,9 | webradio.ert.gr/trito

Το άρθρο Τρίτο Πρόγραμμα: Η Μαρκήσια De Merteuil στο “κουαρτέτο” του Heiner Müller στην εκπομπή “Η σκοτεινή κυρία”, 28/09/2021, 22:30 εμφανίστηκε πρώτα στο ERT.GR.