Σύσκεψη για την άρδευση – με λιγότερα αποθέματα φέτος η Λίμνη Πλαστήρα

Σύσκεψη πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί στην περιφερειακή ενότητα Καρδίτσας ενόψει της αρδευτικής περιόδου, κατά τη διάρκεια της οποίας επισημάνθηκε ότι το απόθεμα ύδατος της Λ. Πλαστήρα είναι κατά 12 περίπου εκατ. κυβικά μέτρα νερού λιγότερο από πέρυσι, ενώ στη Λ. Σμοκόβου είναι περισσότερο κατά 50. Η σύσκεψη έγινε παρουσία και του αντιπεριφερειάρχη κ. Κώστα Αγοραστού, ο οποίος εισηγητικά ανέφερε ότι το κράτος έχει την τάση «να ρίχνει το μπαλάκι» στην αυτοδιοίκηση και στους ΤΟΕΒ, και ευτυχώς ΤΟΕΒ, Περιφέρεια, εργαζόμενοι στην αποκεντρωμένη διοίκηση συνεργαζόμαστε και επιλύονται

τα προβλήματα. Ο κ. Αγοραστός τάχθηκε κατά του περιβαλλοντικού τέλους το οποίο πήγε στα 12 ευρώ το στρέμμα και «είναι απαγορευτικό και τιμωρητικό για τους αγρότες. Αυτό το τέλος έγινε για να τιμωρήσει τους Θεσσαλούς παραγωγούς», είπε χαρακτηριστικά. Σε ό,τι αφορά τα έργα που σχετίζονται με το νερό ανέφερε ότι η Περιφέρεια έκανε όσα μπορούσε αλλά τα μεγάλα έργα είναι στην αρμοδιότητα των υπουργείων, για να μη γίνονται ποτέ όπως σημείωσε, ενώ χαρακτήρισε τις λίμνες Πλαστήρα και Σμοκοβου δυο σημαντικές πηγές για τον αγροτικό τομέα.
Ο αντιπεριφερειάρχης κ. Βασίλης Τσιάκος επεσήμανε ότι με την άριστη συνεργασία και το σωστό συντονισμό επιτυγχάνονται τα καλύτερα αποτελέσματα για τους αρδευτές της Θεσσαλίας, κρατώντας παράλληλα τους ταμιευτήρες των λιμνών σε πολύ καλό σημείο. «Ας μην ξεχνάμε ότι ιδιαίτερα η λίμνη Πλαστήρα δεν αρδεύει μόνο, αλλά υδρεύει και ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της Π.Ε. Καρδίτσας. Παράλληλα αποτελεί και έναν κορυφαίο τουριστικό προορισμό που χρήζει προστασίας. Όλα αυτά τα χρόνια καταφέραμε να κρατήσουμε το οικολογικό όριο της λίμνης Πλαστήρα, το οποίο εμείς θεσπίσαμε. Πέρυσι με την ορθολογική χρήση και με προμετωπίδα την εξοικονόμηση υδάτων φτάσαμε να έχουμε πλεόνασμα νερού στη λήξη της αρδευτικής περιόδου. Φέτος δεν είχαμε πλούσιο υδρολογικά χειμώνα, με αποτέλεσμα να ξεκινάμε την άρδευση με τη λίμνη Πλαστήρα να έχει 12 εκατ. Κυβικά νερό λιγότερα σε σχέση με πέρυσι. Πρέπει και φέτος να έχουμε ορθολογική χρήση και εξοικονόμηση για να προστατευτούμε σε περίπτωση ξηροθερμικής περιόδου. Φέτος έχουμε αύξηση στην καλλιέργεια του βαμβακιού κατά 70,000 στρέμματα, οπότε προβλέπεται μια δύσκολη αρδευτική χρονιά.»

Στοιχεία εισήγησης

1. ΒΡΟΧΟΜΕΤΡΙΚΑ ΚΑΙ ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ.

Ο περασμένος χειμώνας δεν ήταν τελικά ιδιαίτερα πλούσιος υδρολογικά και η στάθμη των υδάτων της λίμνης Πλαστήρα βρίσκεται σε ένα μέτριο επίπεδο με απόθεμα ύδατος κατά 12 περίπου εκατομμύρια γπ3 λιγότερο από πέρυσι. Αντίστοιχα, στη λίμνη Σμοκόβου το απόθεμα είναι κατά περίπου 50 εκατομμύρια m3 περισσότερο από την περσινή αντίστοιχη περίοδο.
Οι στάθμες των ταμιευτήρων και το αντίστοιχο περιεχόμενο υδάτων σε σχέση με τις στάθμες και περιεχόμενο του περασμένου έτους είναι :
Ειδικά για τον ταμιευτήρα Ταυρωπού, υπολογίζοντας την χειμερινή εισροή υδάτων βάση της στάθμης της λίμνης από τη λήξη της περσινής αρδευτικής περιόδου μέχρι σήμερα είχαμε εισροές της τάξης των 96.000.000m3 νερού. Αυτό σημαίνει ότι στη φετινή περίοδο για να καλύψουμε τις απαιτούμενες ανάγκες θα πρέπει να καταναλώσουμε το σχετικό πλεόνασμα που δημιουργήθηκε τις περασμένες χρονιές. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να είμαστε λίγο παραπάνω προσεκτικοί στη διαχείρισή του.

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ
Για την προσεχή αρδευτική περίοδο οι αρδευόμενες εκτάσεις αναμένεται να βρίσκονται συνολικά στα ίδια περσινά επίπεδα στο σύνολο, με σαφή αύξηση του βαμβακιού και μείωση του αραβοσίτου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας, η κατανομή των αρδεύσιμων καλλιεργειών στις εκτάσεις του Νομού εκτιμάται για την προσεχή αρδευτική περίοδο ως εξής:
• Βαμβάκι 470.000 στρέμματα (το 2018 καλλιεργήθηκαν περίπου 400.000 στρέμματα )
• Αραβόσιτος 28.000 στρέμματα (το 2018 καλλιεργήθηκαν περίπου 22.000 στρέμματα)
• Μηδική 150.000 στρέμματα (το 2018 καλλιεργήθηκαν περίπου 180.000 στρέμματα)
• Καπνά Βιρτζίνια 9.000 στρέμματα (το 2018 καλλιεργήθηκαν περίπου 10.000 στρέμματα)
• Βιομηχανική ντομάτα 4.000 στρέμματα (περίπου στα περσινά επίπεδα)
• Κηπευτικά 16.000 στρέμματα (περίπου στα περσινά επίπεδα)

2. ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΗΓΗ ΥΔΡΟΛΗΨΙΑΣ
Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις του Νομού αρδεύονται κατά κύριο λόγο από τους ταμιευτήρες Ταυρωπού και Σμοκόβου και από τις κρατικές και ιδιωτικές γεωτρήσεις. Στον παρακάτω πίνακα γίνεται εκτίμηση των αρδευόμενων εκτάσεων ανά πηγή υδροληψίας για την προσεχή αρδευτική περιoδο.
Η σχετικά υψηλή στάθμη στην οποία βρίσκεται ο ταμιευτήρας Ταυρωπού, δεν θα πρέπει να μας οδηγεί σε εφησυχασμό και η διαχείριση και για την φετινή χρονιά πρέπει να γίνει με σύνεση, ώστε στο πέρας της αρδευτικής περιόδου να έχουμε στάθμη τέτοια που θα καλύψει μελλοντικές άνομβρες περιόδους, οι οποίες στατιστικά είναι αποδεδειγμένο ότι θα ακολουθήσουν.
Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη τα στατιστικά στοιχεία των παρελθόντων ετών, της ΔΕΗ, των ΤΟΕΒ, του ΟΠΕΚΕΠΕ και άλλων υπηρεσιών, καθώς και την εκτίμηση για τις αρδευόμενες εκτάσεις ανά καλλιέργεια και τα αποθέματα του ταμιευτήρα Πλαστήρα, σχεδιάστηκε ένα πρόγραμμα άρδευσης και έγινε μια πρόβλεψη των εκροών για την αρδευτική περίοδο. Επισημαίνεται ότι το προτεινόμενο σενάριο εκροών σχεδιάστηκε λαμβάνοντας υπόψη την παραδοχή ότι οι καιρικές συνθήκες την προσεχή αρδευτική περίοδο θα είναι οι κανονικές για την περιοχή μας. Στην περίπτωση που θα επικρατήσουν ξηροθερμικές συνθήκες (υψηλές θερμοκρασίες, λίβας, πλήρης ανομβρία κλπ), είναι αυτονόητο ότι οι εκροές από τους ταμιευτήρες θα προσαρμοστούν προς τα πάνω, ανάλογα και με τα διαθέσιμα αποθέματα. Αντίθετα, στην περίπτωση που οι βροχοπτώσεις είναι περισσότερες των αναμενομένων, οι εκροές θα προσαρμοστούν ανάλογα προς τα κάτω.
Ως έναρξη της αρδευτικής περιόδου προτείνουμε να οριστεί η 1η Μαΐου με απόκλιση ±10 ημέρες, ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν
την περίοδο εκείνη και με την εποχή της σποράς. Θα ληφθεί μέριμνα για προφυτρωτικά ποτίσματα, εφόσον απαιτηθούν.
Ως λήξη της αρδευτικής περιόδου προτείνουμε να οριστεί η 20η Αυγούστου με απόκλιση ±5 ημέρες, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν εκείνη τη περίοδο και ανάλογα με την κατάσταση των καλλιεργειών (πρώιμες ή όψιμες).
Για την χρονική περίοδο από την 21η Αυγούστου μέχρι την 10η Σεπτεμβρίου, προτείνεται να υπάρχει μια μικρή παροχή η οποία εκτιμούμε ότι πρέπει να κυμαίνεται σε 100.000 έως 300.000 ιτι3/ημέρα από τον ταμιευτήρα Ταυρωπού, αφενός για την διατήρηση της οικολογικής παροχής στους επιφανειακούς αποδέκτες και αφετέρου για την κάλυψη των αναγκών των κηπευτικών και άλλων καλλιεργειών.
Επισημαίνουμε ότι αρμόδια υπηρεσία για την διαχείριση των υδάτων είναι η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας. Σε επίπεδο Νομού, η Διοίκηση της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας έχει μόνο συντονιστικό ρόλο.
Σε τοπικό επίπεδο τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχουν οι τοπικές κοινωνίες και φορείς, γιατί είναι οι μόνοι που έχουν πλήρη γνώση των υδατικών αναγκών της περιοχής, των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και των απαραίτητων παρεμβάσεων για την βελτίωση της διαδικασίας άρδευσης. Προκειμένου η αρδευτική περίοδος να κυλήσει ομαλά και να ικανοποιηθούν κατά τον καλύτερο τρόπο οι ανάγκες των καλλιεργειών, είναι απαραίτητη η συνεργασία και συνεννόηση όλων των εμπλεκομένων στην άρδευση, στα πλαίσια του άτυπου συντονιστικού οργάνου στις αποφάσεις του οποίου πρέπει όλοι να πειθαρχούν, λαμβάνοντας υπόψη ότι από τα νερά των ταμιευτήρων πρέπει να ποτιστεί το σύνολο των καλλιεργειών και ότι πρέπει να αποταμιευτεί νερό για μελλοντικές ξηρές περιόδους.
Τελειώνοντας θα πρέπει να επισημάνουμε, ότι το νερό είναι αγαθό το οποίο δεν είναι ανεξάντλητο και προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι και οι επόμενες γενιές θα το απολαμβάνουν τουλάχιστον όσο και εμείς σήμερα, πρέπει να προχωρήσουν λύσεις που πραγματικά συμβάλουν στην εξοικονόμησή του. Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί από τους αρμόδιους φορείς στην μελέτη και ωρίμανση αρδευτικών έργων για διεκδίκηση Ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, με σκοπό την μείωση του κόστους και τον εκσυγχρονισμό της αγροτικής παραγωγής.

www.ert.gr