Ο Mηχανισμός των Αντικυθήρων και τα αρχαία αστρονομικά όργανα σε εκθέσεις στη Βιβλιοθήκη του ΤΕΕ

Η εξέλιξη της αστρονομίας στην Ελλάδα και η γέννηση της αστροφυσικής, που είναι συνυφασμένη με την γέννηση της φιλοσοφίας και του πολιτισμού, παρουσιάζεται στις εκθέσεις «Μηχανισμός των Αντικυθήρων» και «Αρχαία αστρονομικά όργανα», στη βιβλιοθήκη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, από τις 24 Ιουλίου 2017.

Οι εκθέσεις γίνονται με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 90 χρόνων της Βιβλιοθήκης του ΤΕΕ

αλλά και των 95 ετών του ίδιου του Επιμελητηρίου.

Στις εκθέσεις παρουσιάζονται:

ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων (ο παλαιότερος υπολογιστής, το αστρονομικό ρολόι και πλανητάριο),διαδραστικά εκθέματα/προγράμματα,ομοιώματα του Μηχανισμού,ηλιακά ρολόγια καιάλλα αστρονομικά μετρητικά όργανα από την Αρχαία Ελλάδα.

Η συλλογή αυτή, σε διάφορες μορφές, έχει παρουσιαστεί σε ΗΠΑ (NASA, Παιδικό Μουσείο του Μανχάταν, διάφορα πανεπιστήμια), Ρωσία, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Σουηδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Αίγυπτο, Αλγερία, Βραζιλία καθώς και σε πολλά μουσεία, σχολεία και πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

info

«Μηχανισμός των Αντικυθήρων» του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφώντα Μουσά

«Αρχαία αστρονομικά όργανα» του Μαθηματικού – κατασκευαστή αρχαίων ελληνικών μηχανών, Διονυσίου Κριάρη

Βιβλιοθήκη του ΤΕΕ, οδός Λέκκα 23-25, (1ος όροφος), ΑθήναΩρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή, 08:00-15:00Η έκθεση θα διαρκέσει ώς τις 31/10/2017.

Οι εκθέσεις αποτελούν μια σημαντική ευκαιρία να δει ο κόσμος αυτά που δύσκολα μαθαίνει και αυτά που δεν βλέπουν εύκολα το φως της επικαιρότητας αλλά και που είναι σημαντικά και δεμένα με την ανθρώπινη ύπαρξη: μια εισαγωγή στα τεχνολογικά επιτεύγματα των Αρχαίων Ελλήνων.

«Στο ευρύ κοινό είναι περισσότερο γνωστός ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, ως ο πρώτος υπολογιστής, όπως έχει καθιερωθεί να λέγεται, ενώ επιστημονικά όλοι συμφωνούν για τη σπουδαιότητα του ευρήματος. Όμως είναι τόσα πολλά αυτά που μελέτησαν και έφτιαξαν οι αρχαίοι Έλληνες… Ένα δείγμα των γνώσεων και των επιτευγμάτων της αρχαίας εποχής βρίσκουμε στην έκθεση για τα αστρονομικά μετρητικά όργανα από την αρχαία Ελλάδα. Με το μυαλό μας στα άστρα, ανιχνεύουμε τα γήινα αποτελέσματα της ανθρώπινης νόησης μιας άλλης εποχής», δηλώνει ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός.

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων

Η έκθεση παρουσιάζει το αρχαιότερο πολύπλοκο αυτόματο, αλλά και την ελληνική Αστρονομία και Αστροφυσική. Ο Μηχανισμός κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν πινακίδιον, συνεπώς είναι το αρχαιότερο tablet. Ο Μηχανισμός είναι ένα αστρονομικό ρολόι που λειτουργεί με γρανάζια και με δείκτες δίνει την θέση όλων των ουρανίων σωμάτων που ήταν γνωστά τότε, του Ήλιου και της Σελήνης (της οποία δείχνει και την φάση), προβλέπει τις εκλείψεις, και πιθανότατα και τις θέσεις των πλανητών, των οποίων τις κινήσεις περιγράφει λεπτομερέστατα το εγχειρίδιο χρήσης του Μηχανισμού. Με βάση τα ευρήματα και αρχαία κείμενα (Ήρωνα, Πάππου, Πρόκλου) πιθανότατα είχε συνεχή κίνηση που δίνεται από βάρη και αντίβαρα και ένα πλωτήρα που ανεβαίνει με σταθερό ρυθμό σε πρισματικό δοχείο με νερό στο οποίο η στάθμη ανέρχεται με σταθερό ρυθμό. Οι άνθρωποι συνέλαβαν την ιδέα και κατασκεύασαν ένα μηχανικό Κόσμο βασισμένοι στην αιτιοκρατία, ουσιαστικά στην Πυθαγόρεια αντίληψη ότι το σύμπαν περιγράφεται σωστά μόνο με τα κατάλληλα μαθηματικά, δηλαδή με τους νόμους της φυσικής, οι οποίοι παρουσιάζονται στο εγχειρίδιο χρήσης του Μηχανισμού που είναι γραμμένο σε χάλκινες σελίδες. Με την Πυθαγόρεια θεώρηση του Κόσμου, ο Μηχανισμός σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε με προσεκτικά κομμένα γρανάζια που επιτελούν τις απαραίτητες μαθηματικές πράξεις φτιαγμένα με κατάλληλα κράματα χαλκού, κασσίτερου και λίγου μόλυβδου. Τα αποτελέσματα των υπολογισμών φαίνονται με δείκτες σε κυκλικές ή ελικοειδείς κλίμακες. Ο Μηχανισμός για τον προσδιορισμό της θέσης της Σελήνης ή του πλανήτη Δία χρησιμοποιεί την ίδια μαθηματική μέθοδο με τριγωνομετρικές σειρές Fourier που χρησιμοποιεί το τηλέφωνό μας για να μετατρέψει τη φωνή σας σε μπιτ και μπάιτ.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ