Παρουσιάστηκε στα Τρίκαλα το βιβλίο του Απ. Καψάλη

Οι απαντήσεις στα κεντρικά ερωτήματα που αφορούν στη μετανάστευση μοιάζουν σχεδόν αυτονόητες ή αυταπόδεικτες. Συνήθως, όμως, προκύπτουν από μια στατική, εάν όχι φωτογραφική, ανάγνωση της πραγματικότητας.

Οι περισσότερες από αυτές τις κυρίαρχες ιδέες για τους μετανάστες εργάτες στην Ελλάδα χρήζουν αναθεώρησης στο περιβάλλον της οικονομικής κρίσης. Στα χρόνια των μνημονίων, ένα σύμπλεγμα απορρύθμισης, ανισότητας και παρανομίας καθορίζει την ελληνική κοινωνική πολιτική, επιβάλλοντας ένα τέλμα ακινησίας

και αδιεξόδου, τόσο στους ίδιους τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς, όσο και στην κρατική ή κινηματική προσέγγιση του μεταναστευτικού ζητήματος.

Με αφετηρία αυτή τη διαπίστωση, προκύπτει η επιτακτική ανάγκη για την επεξεργασία μιας ριζικά διαφορετικής μεταναστευτικής πολιτικής. Σε αυτή την άποψη, σε αυτό το συμπέρασμα οδηγεί η ανάγνωση του βιβλίου του Απόστολου Καψάλη, με τίτλο «Μετανάστες εργάτες στην Ελλάδα – εργασιακές σχέσεις και μεταναστευτική πολιτική στα χρόνια των μνημονίων».

Το βιβλίο παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες και στα Τρίκαλα στο πλαίσιο εκδήλωσης στο Μουσείο Τσιτσάνη που διοργανώθηκε από τον αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό χώρο Rossonero. Για το βιβλίο μίλησαν ο δικηγόρος, μέλος του Δ.Σ. του Δ.Σ.Α. και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Βασίλης Παπαστεργίου, ο Καθηγητής Κοινωνιολογίας της Μετανάστευσης στο Πανεπιστήμιο του Κίελου στη Γερμανία, Βασίλης Τσιάνος και ο συγγραφέας.

Οι μετανάστες στην Ελλάδα προέρχονται, κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ήπειρο, συνήθως από τη βαλκανική γειτονιά και από χώρες με μακρά παράδοση κοινών ιστορικών και πολιτισμικών διαδρομών. Στο βιβλίο, η κατανόηση του τρόπου εκδήλωσης του φαινομένου της σύγχρονης μετανάστευσης προς την Ελλάδα και η αξιολόγηση των πολιτικών ρύθμισης του φαινομένου, είναι αποτελέσματα απαντήσεων σε τρεις βασικές ερωτήσεις. Η πρώτη – εύλογα – αφορά τους λόγους για τους οποίους οι μετανάστες εγκατέλειψαν τις εστίες τους. Η δεύτερη επικεντρώνει στη διάσταση του χρόνου, ως μία σημαντική παράμετρος για τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά που προσλαμβάνει το φαινόμενο και η τρίτη ερώτηση αφορά στην εξέταση των παραγόντων διαιώνισης της μετανάστευσης.

Οι μετανάστες στην Ελλάδα απασχολούνται κυρίως στον πρωτογενή τομέα και στον κλάδο των κατασκευών και της μεταποίησης. Η εργατική νομοθεσία είναι διαφορετική κατ’ ουσία για τους μετανάστες σε σχέση με τους ντόπιους εργάτες. Είναι χαρακτηριστικό το κεφάλαιο του βιβλίου που αναφέρεται στον ρόλο του κράτους και των παρεμβάσεων των ομάδων συμφερόντων και επίσης είναι χαρακτηριστικό το σημείο που αναφέρεται στον φόβο ως καθοριστικό παράγοντα εξήγησης της εκάστοτε πολιτικής αντιμετώπισης της σύγχρονης μετανάστευσης στην Ελλάδα. Έτσι, η προσπάθεια κατανόησης των πολιτικών για τη μετανάστευση και την εργασία των μεταναστών οδηγεί στη διαπίστωση μίας εκτεταμένης κοινωνικής και κρατικής ανοχής στην παραβατικότητα ΚΑΙ την άνιση μεταχείριση στην αγορά εργασίας όπως επίσης και σε μία προοδευτική απομάκρυνση του κράτους από τις υποχρεώσεις του που αφορούν στην διαχείριση της μετανάστευσης.

Με αφετηρία λοιπόν αυτές τις διαπιστώσεις, προκύπτει η επιτακτική ανάγκη για την επεξεργασία μιας ριζικά διαφορετικής μεταναστευτικής πολιτικής, την οποία ο συγγραφέας διατυπώνει διεξοδικά στο βιβλίο.

Ο Απόστολος Καψάλης είναι νομικός-εργατολόγος και διδάκτορας του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπου εκπονεί μεταδιδακτορική έρευνα στο αντικείμενο της Παραβατικότητας στην αγορά εργασίας. Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια εργάζεται ως ερευνητής εργασιακών σχέσεων στο Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ.

www.ert.gr