«Η ιστορία του πρίγκιπα της Κούμπα Τάντι» – Συνέντευξη με τη Σοφία Φιλιππίδου (video)

«Η ιστορία του πρίγκιπα της Κούμπα Τάντι», μια άγρια κωμωδία του ιδιοφυούς Λεντς, σε μετάφραση-σκηνοθεσία της Σοφίας Φιλιππίδου, η οποία εμφανίζεται και σε ρόλο-έκπληξη, ανεβαίνει από τις 7 Μαΐου στο Θέατρο Αθηνών.

Συνέντευξη στην Ασπασία Κακολύρη

Για το ξεχωριστό κείμενο του Λεντς, ο οποίος μαζί

με τον Γκαίτε υπήρξε από τους κεντρικούς δημιουργούς του κινήματος Sturm und Drang (Θύελλα και Ορμή), και για την απόφασή της να μεταφέρει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στη θεατρική σκηνή το έργο που σατιρίζει με δηλητηριώδες χιούμορ την κοινωνία, τα ήθη, την πολιτική και πνευματική εξουσία, μιλάει στη «Ραδιοτηλεόραση» η Σοφία Φιλιππίδου.

κυρία Φιλιππίδου, πρώτη φορά θα δούμε Λεντς στην Ελλάδα. Τι σας έκανε να αγαπήσατε αυτό το έργο και πώς αποφασίσατε να κάνετε θεατρική παράσταση ένα τόσο απαιτητικό και πρωτοποριακό κείμενο;

Ο Λεντς ήταν για μένα μια ηρωική φιγούρα των φοιτητικών μου χρόνων και γιατί ήταν πολύ νέος και γιατί ήταν ιδιοφυής, διακριτικός και συνεσταλμένος, αλλά και κατά κάποιο τρόπο «άτυχος», αφού έπεσε σε δυσμένεια από τον «αδελφικό» του φίλο Γκαίτε και πέθανε τρελός και «άγνωστος». Έμαθα γι’ αυτόν και το κίνημα Sturm und Drang (Θύελλα και Ορμή) στο πανεπιστήμιο, όταν σπούδαζα γερμανική φιλολογία. Αργότερα, σε κάποια σεμινάρια Θεατρολογίας που οργάνωσε πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη ο πρωτοπόρος Νικηφόρος Παπανδρέου, πρότεινα για πτυχιακή μου εργασία τη μετάφραση της κωμωδίας «Η ιστορία του πρίγκιπα της Κούμπα Τάντι», που ανακάλυψα το 1982 στο τεύχος του Theater Heute. Έτσι ξεκίνησαν όλα… Από τότε είχα πάντα δίπλα μου το έργο και μια έννοια-βάσανο να τελειώσω τη μετάφραση. Τα καλοκαίρια, όταν ανέβαινα στη Θεσσαλονίκη για να κάνω παρέα στη μάνα μου με την αδελφή μου Ζαφειρούλα Χοχ, μεταφράζαμε Λεντς.

Η μετάφραση τελείωσε πριν από δέκα χρόνια. Και φτάνουμε στο 2017 όταν -μετά την παράσταση «Καθώς ψυχορραγώ» του Ουίλιαμ Φόκνερ- αποφάσισα να κάνω αίτηση στο υπουργείο Πολιτισμού και να ζητήσω επιχορήγηση για να ανεβάσω Λεντς. Μια φωνή μέσα μου μού έλεγε πως είμαι έτοιμη να αναλάβω την παρουσίαση του αγαπημένου μου συγγραφέα και σχεδόν βεβαία πως το υπουργείο θα έβλεπε με καλό μάτι την πρότασή μου. Έτσι κι έγινε… Η υποστήριξη του υπουργείου ήταν ένα ισχυρό κίνητρο να αρχίσω να ετοιμάζομαι και να οργανώνω τον θίασο.

Δέκα ηθοποιοί επί σκηνής! Μια μεγάλη πρόκληση, ένα επαγγελματικό στοίχημα;

Ένα πολυπρόσωπο έργο του 18ου αιώνα, που ανεβαίνει πρώτη φορά στην Ελλάδα, δημιουργεί την ευθύνη να παρουσιαστεί ως έχει. Θέλω να πω πως, αν το έργο ήταν γνωστό όπως τα έργα του Σαίξπηρ, του Αριστοφάνη κ.ά., ίσως να το παρουσιάζαμε σε διασκευή, με τρεις μόνο ηθοποιούς, που θα υποδύονταν όλους τους χαρακτήρες. Εδώ υπάρχει η ανάγκη να παρουσιάσουμε το έργο αρχικά με όλους τους χαρακτήρες. Κάποιοι τύποι μόνο παίζονται από τους ίδιους ηθοποιούς. Οι χαρακτήρες, όμως, «θέλουν» όλοι να παρουσιαστούν στο κοινό!

Δεν μπορούμε να είμαστε το Νάουμπουργκ του 18ου αιώνα, όμως δεν θα έρθουμε και στην Ελλάδα. Δεν θα είμαστε στο σπιτικό του πρώην λοχαγού Μπίντερλιγκ, ούτε στη Δρέσδη, αλλά ούτε και στα κτήματα του κόμη Χαμαιλέοντα με τις καλλιέργειες μεταξοσκωλήκων. Ούτε άμαξες μπορούμε να έχουμε ούτε αλόγα βέβαια, και από πρακτικής αλλά και οικονομικής απόψεως, είναι αδύνατον. Θα είμαστε σ’ έναν τόπο- σκηνή, θα φοράμε σύγχρονα-άχρονα κοστούμια και θα προσπαθήσουμε να αφηγηθούμε, με ενθουσιασμό και ευθύνη, την ιστορία του Πρίγκιπα Τάντι από τη φανταστική Κούμπα της Ασίας. Το θέατρο πάντα βρίσκει λύσεις σε τέτοιες περιπτώσεις και ο Λεντς ξέρει να διεγείρει τη φαντασία μας. Επιδιώκουμε και στοχεύουμε σε μια σύγχρονη, μοντέρνα, αληθινή παράσταση. Εύχομαι στο μέλλον το έργο να αγαπηθεί, να γίνει γνωστό και να διασκευαστεί από άλλους δημιουργούς. Εμείς θα το συστήσουμε στο κοινό και θα το πούμε ολόκληρο.

Τι έχει να πει, άραγε, ο «Πρίγκιπας» κι ο Λεντς από τη μακρινή δεκαετία του 1770 στην Ελλάδα τού 2018;

Οι κλασικοί συγγραφείς, όταν μάλιστα είναι ιδιοφυΐες σαν τον Λεντς, πάντα έχουν να πουν πολλά. Για να καταλάβετε ίσως τι θα ήθελε να πει ο Λεντς, θα σας διηγηθώ την ιστορία… Ο πρίγκιπας Τάντι από τη φανταστική Κούμπα της Ασίας, κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας σε πνευματικό και οικονομικό επίπεδο. Ωραίος, νέος, πλούσιος και καλλιεργημένος, έρχεται στην Ευρώπη να γνωρίσει τα ήθη και τα έθιμά της. Εκεί συγκρούεται με την πνευματική, εκκλησιαστική, κοινωνική, εξουσία, ενώ ερωτεύεται και παντρεύεται τη Βιλεχελμίνε, κόρη του λοχαγού Μπίντερλιγκ.

Από τον συνεργάτη και φίλο του Μπίντερλιγκ, που έχει αναλάβει να βρει τον γιο του λοχαγού που χάθηκε στον πόλεμο, μαθαίνουμε πως είναι ο πρίγκιπας Τάντι, που τον μεγάλωσαν οι Ιησουίτες! Ο πρίγκιπας Τάντι -όταν το μαθαίνει- «τρελαμένος» φεύγει από το νυφικό κρεβάτι και περιπλανιέται στο Σάξεν ανάμεσα σε παράλυτους, τυφλούς ανάπηρους και καμπούρηδες, ψάχνοντας για ένα θαύμα!

Ο Γερμανός πρώην λοχαγός Μπίντερλιγκ, πανούργος, καταφερτζής έμπορος, βρίσκει τρόπους και μέσα από την εκκλησία να κάνει νόμιμο τον γάμο μεταξύ των αδελφών και κυνηγάει τον νεαρό Τάντι για να τον γυρίσει στην αγκαλιά της αδελφής του-κόρης του χωρίς κανέναν ηθικό φραγμό. Ο νέος υποκύπτει στις προτροπές του Γερμανού πεθερού και στα κελεύσματα της σάρκας του και επιστρέφει. Ο θρίαμβος του έρωτα!

Kαι αυτό είναι μόνο το ένα κομμάτι της ιστορίας μας, γιατί παράλληλα παίζει ακόμη μια πιο σατανική υπόθεση με τον κόμη Χαμαιλέοντα και την Ισπανίδα κόμισσα Ντόνα Ντιάνα (τη γυναίκα του) και την παραμάνα της Μπαμπέτ, που έχει ανταλλάξει τα μικρά κορίτσια (Βιλχελμίνε και Ντιάνα) όταν αυτά ήταν μωρά στην κούνια (εδώ το έργο θυμίζει πολύ τα σαιξπηρικά αριστουργήματα).

Η Βιλχελμίνε, λοιπόν, δεν είναι αδελφή του πρίγκιπα (που είναι γιος του λοχαγού). Ο κόμης Χαμαιλέων είναι τρελά ερωτευμένος με τη Βιλχελμίνε. Η Ντόνα Ντιάνα τον μαχαιρώνει τυφλωμένη από ζήλεια, ο πιστός δούλος του Χαμαιλέοντα, Γκούσταφ -ο μόνος που έχει κάποια συνείδηση στο έργο- κρεμιέται μπροστά στα γουρλωμένα μάτια όλων στο μασκέ πάρτι, κάπου στο Νάουμπουργκ. Ο κόμης, βαριά τραυματισμένος από το φονικό μαχαίρι της γυναίκας του, της ζητάει να του φέρει για μια μέρα μόνο -σαν νοσοκόμα- τη Βιλχελμίνε για να έχει μια απόλαυση από αυτήν. Ο θρίαμβος της κυνικής σχιζοφρένειας!

Αυτή, με λίγα λόγια, είναι η ιστορία μας και μέσα σ’ αυτήν κρύβεται η ποίηση του Λεντς, το ταλέντο του να φτιάχνει σαιξπηρικές πλοκές και μονολόγους υψηλής τεχνικής, να σκαρώνει αριστοφανικές διαλογικές σκηνές, να σατιρίζει με δηλητηριώδες χιούμορ την κοινωνία, τα ήθη, την πολιτική και πνευματική εξουσία, ακόμη και το θέατρο της εποχής του, και να υμνεί τα ανθρώπινα πάθη!

Αν ο Λεντς δεν έχει να μας πει σήμερα τίποτα κι αν εμείς δεν αφηγηθούμε την ιστορία με αγάπη για τον συγγραφέα και με συμπάθεια για τα ανθρώπινα θυελλώδη και αιώνια ορμητικά πάθη, τότε υπάρχει πρόβλημα επικοινωνιακό που πρέπει να το κοιτάξουμε. Και να αναλάβουμε την ευθύνη μας.

Συντελεστές

Μετάφραση-Σκηνοθεσία: Σοφία Φιλιππίδου

Συνεργάτης μετάφρασης: Ζαφειρούλα Χοχ

Σκηνικά – κοστούμια – κίνηση: Σοφία Φιλιππίδου

Βοηθός ενδυματολογικού: Μάγδα Καλορίτη

Βοηθός σκηνοθέτη: Σπύρος Ματζαβίνος

Βοηθός για τα σκηνικά και τα κουστούμια: Αντζέλικα Kάτσα

Μουσική και τραγούδια: Ελένη Μπούκλη

Τραγουδάει και παίζει πιάνο ο Ουσίκ Χανικιάν.

Τη σκηνή του μασκέ πάρτι ηχογράφησε ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος.

Διευθυντής παραγωγής: Ευάγγελος Κώνστας

Ερμηνεύουν: Θανάσης Πατριαρχέας, Βάσια Λακουμέντα, Μιχαήλ Ταμπακάκης, Έλενα Μεγγρέλη, Μάνος Καρατζογιάννης, Ακης Δήμας, Τατιάνα Μελίδου, Ντίνος Φλώρος, Χάρης Μπόσινας

Στον ρόλο του Παλιάτσου ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος και σε ρόλο-έκπληξη η Σοφία Φιλιππίδου.

Η παράσταση επιχορηγείται από το υπουργείο Πολιτισμού και τελεί υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Γκαίτε.

Ημέρες και ώρες παραστάσεων

Έναρξη παραστάσεων 7 Μαΐου – Τελευταία παράσταση 29 Μαΐου

Δευτέρα, Τρίτη, 21:30

Διάρκεια: 2 ώρες με διάλειμμα

Τιμές εισιτηρίων

Γενική είσοδος: 15 €

Φοιτητικό – ανέργων: 10 €

Ατέλεια: 5 €

Θέατρο Αθηνών

www.ert.gr