ΕΡΤ Χανίων – Αφιέρωμα στον Κάρολο Κουν (video-audio)

Σαν σήμερα, γεννήθηκε στην Προύσα το 1908, ο μεγάλος Δάσκαλος του Θεάτρου Κάρολος Κουν.

Μία αξεπέραστη μορφή, ένας άνθρωπος που τόλμησε να κάνει θέατρο στους πιο χαλεπούς καιρούς… Στη Γερμανική Κατοχή, στη δικτατορία. Και, κάθε φορά που το όνειρο θρυμματίζοντας, εκείνος, μάζευε τα κομμάτια και προσεκτικά τα επανασυναρμολογούσε.

ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ

«Δε κάνουμε θέατρο για το θέατρο.

Δε κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέριος πολιτισμός στον τόπο μας. Μόνος ο καθένας μας είναι ανήμπορος. Μόνος, ο καθένας από σας τους πιο κοντινούς στην προσπάθειά μας, είναι ανήμπορος. Μαζί ίσως κάτι μπορέσουμε να κάνουμε. Το θέατρο ως μορφή Τέχνης, δίνει τη δυνατότητα να συνδεθούμε, να συγκινηθούμε, ν’ αγγίξουμε ο ένας τον άλλον, να νοιώσουμε μαζί μια αλήθεια. Να γιατί διαλέξαμε το θέατρο σα μορφή εκδήλωσης του ψυχικού μας κόσμου» Κάρολος Κουν

Κάρολος Κουν – Αυτοβιογραφικά:

Το «Θέατρο Τέχνης» ιδρύθηκε το ’42 πριν 39 χρόνια, στην αρχή της Γερμανικής Κατοχής. Η ανάγκη για ένα τέτοιο θέατρο, ένα θέατρο συνόλου, είχε ωριμάσει μέσα μου πολύ πριν, τον καιρό που ιδρύθηκε η ημι-επαγγελματική «Λαϊκή Σκηνή» το ’34 και που διαλύθηκε το ’38 στη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, επειδή παίζαμε «αριστερά έργα» όπως ο Πλούτος του Αριστοφάνη κι ο Κατά φαντασίαν ασθενής του Μολιέρου. Η εποχή της κατοχής ήταν μια συναισθηματικά, πλούσια εποχή. Έπαιρνες πολλά και έδινες πολλά. Μας ζώνανε κίνδυνοι, στερήσεις, βία και τρομοκρατία, Γι’ αυτό σαν άνθρωποι αισθανόμασταν την ανάγκη της πίστης, εμπιστοσύνης, συναδέλφωσης, έξαρσης, και θυσίας. Αισθανόμασταν την ανάγκη για έναν σωστότερο κόσμο, ένα κόσμο με λιγότερες ανθρώπινες ατέλειες, γι’ αυτούς από εμάς που θα επιζούσαμε. Αψηφούσαμε το θάνατο και κυνηγούσαμε με μανία τη ζωή, χωρίς περίσκεψη και προφύλαξη και ταπεινές σκέψεις. Είμαστε γνήσιοι και αληθινοί. Τα περιθώρια των έργων που ετοιμάζαμε ήταν αναγκαστικά περιορισμένα. Αλλά στο τραπέζι της πρόβας μέσα στο συρτάρι υπήρχαν και τα έργα που ελπίζαμε να παίξουμε όταν θ’ αποκτούσαμε τη λευτεριά μας. Είμασταν όλοι στην αντίσταση και σχεδόν όλοι στις γραμμές του ΕΑΜ. Δεν μπορώ μέσα μου ν’ απαρνηθώ και να ξεχάσω εκείνα τα χρόνια. Τα χρόνια που πιστεύαμε ακόμα σ’ ένα κόσμο απαλλαγμένο από μικρότητες και βία. Με την απελευθέρωση και την μετακατοχική περίοδο, όλα διαλυθήκανε. Το 1945 το «Θέατρο Τέχνης» αναγκάστηκε να διακόψει τη λειτουργία του. Άλλα περιμέναμε και άλλα μάς βρήκανε. Χτυπήθηκαν και χάθηκαν ιδανικά και όνειρα και προοπτικές και πάνω απ’ όλα έλειψε η πίστη. Η πίστη και η μεταξύ μας συνεννόηση και επαφή. Το 1946, με λίγο κρύα καρδιά, προσπάθησα να συμμαζέψω και να συναρμολογήσω ό,τι μπόρεσε να απομείνει. Με λίγο μαζεμένα τα φτερά λειτουργήσαμε άλλα τρία χρόνια. Τότε πιά, αναγκαστήκαμε να διακόψουμε οριστικά για λόγους οικονομικούς-πολιτικούς και εσωτερικής συνοχής. Θα ‘πρεπε να σταματήσω και να διαμορφώσω πάλι από την αρχή ένα πυρήνα. Αυτό και έγινε.

«Δυστυχώς, Κάρολος Κουν δεν ξαναγεννιέται», ανέφερε σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ Χανίων ο σκηνοθέτης Γιάννης Καραχισαρίδης. Στη σημερινή εποχή, έχουμε βρεθεί μετέωροι.

Ο Μάνος Χατζιδάκις θυμάται την πρώτη συνάντησή του με τον Κάρολο Κουν και το ξεκίνημα της συνεργασίας του ως συνθέτη με το Θέατρο Τέχνης το 1943 (από συνέντευξη στον Μίμη Κουγιουμτζή γύρω στα 1980).

Δεν υπάρχει ιδέα, δεν υπάρχει πυρήνας, μόνο αβεβαιότητα, ομολόγησε απαισιόδοξα ο Γ. Καραχισαρίδης.

Ακούστε τη συνέντευξη που παραχώρησε στην ΕΡΤ Χανίων:

Επιμέλεια: Κατερίνα Πολύζου