Έρευνα: Η πανδημία του κορονοϊού έχει σχεδόν «εξαφανίσει» τη γρίπη και τα εποχικά κρυολογήματα

Η πανδημία του κορονοϊού είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο λόγος που τα επίπεδα των εποχικών λοιμώξεων από ιούς της γρίπης, και άλλους σχετικούς ιούς παραμένουν εξαιρετικά χαμηλά αυτή την εποχή, παρότι έφτασε για τις χώρες που ανήκουν στο βόρειο ημισφαίριο της Γης (ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα) η εποχή των κρυολογημάτων και της γρίπης.

Αυτό πιθανόν συμβαίνει, σύμφωνα με τους επιστήμονες, επειδή τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης της Covid-19 (μείωση κοινωνικών επαφών, χρήση προστατευτικού υγειονομικού υλικού κλπ.) επηρεάζουν και τον έλεγχο άλλων αναπνευστικών λοιμώξεων πέραν αυτής που προκαλείται από τον νέο κορονοϊό.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της ιστοσελίδας Nature, στο νότιο ημισφαίριο της Γης, όπου ο χειμώνας έχει περάσει, η εποχική γρίπη εμφανίστηκε σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Για τους μήνες από τον Απρίλιο ως τον Ιούλιο του 2020 τα κρούσματα της γρίπης που καταγράφηκαν σε Νότια Αμερική, Νότια Αφρική και Αυστραλία ήταν ασυνήθιστα λίγα.

Σε περίπτωση που κάτι ανάλογο συμβεί και στο βόρειο ημισφαίριο, αυτό θα προσφέρει ανακούφιση στους ειδικούς και όχι μόνο, καθώς μια έξαρση της γρίπης συνδυασμένη με το δεύτερο κύμα της πανδημίας θα προκαλέσει μεγάλο πρόβλημα στα ήδη δοκιμαζόμενα –εξαιτίας του κορονοϊού- συστήματα υγείας των χωρών.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες ωστόσο, μερικοί ιοί που σχετίζονται με το κοινό κρυολόγημα, ιδιαίτερα οι ρινοϊοί, ίσως να μην επηρεάζονται αρνητικά από την πανδημία. Αντίθετα, σύμφωνα με μελέτες έχει θεωρηθεί πιθανό ότι -σε ορισμένες περιπτώσεις- δρουν προστατευτικά έναντι του νέου κορονοϊού.

Σε κάθε περίπτωση, εάν τα κρούσματα της γρίπης σχεδόν «εξαφανιστούν» αυτόν τον χειμώνα από το βόρειο ημισφαίριο, οι επιστήμονες θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες στον εντοπισμό-πρόβλεψη των στελεχών των ιών της, για την ανάπτυξη του αντιγριπικού εμβολίου της επόμενης χρονιάς. Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να οδηγήσει επίσης στην «εξαφάνιση» των λιγότερο συνηθισμένων στελεχών των ιών της γρίπης, απλουστεύοντας μελλοντικά την ιολογική εικόνα για τους επιστήμονες.

Επιπλέον, η έλλειψη ιικού ανταγωνισμού εντός του ανθρώπινου οργανισμού θα μπορούσε να «ανοίξει μια πόρτα» σε νέα στελέχη της γρίπης των χοίρων στο μέλλον, υποστηρίζουν οι ειδικοί. «Κάτι που βοηθά στην αντιμετώπιση αυτών των ιών είναι η φυσική μας ανοσία. Εάν τα επίπεδα της εποχικής γρίπης είναι χαμηλά για ένα διάστημα, αυτό μπορεί να αφήσει ένα κενό επιτρέποντας στη γρίπη των χοίρων να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο», αναφέρει ο Richard Webby, ιολόγος στο νοσοκομείο Σεντ Τζουντ στο Μέμφις του Τενεσί.

«Είμαι βέβαιος ότι η γρίπη θα επανέλθει, αλλά θα περάσουν μερικά χρόνια ώσπου να συμβεί αυτό», επισημαίνει από τη μεριά του ο Robert Ware, κλινικός επιδημιολόγος του αυστραλιανού Πανεπιστημίου Γκρίφιθ.

Όπως και αν έχει, οι ειδικοί τονίζουν ότι υπάρχουν και άλλοι ιοί που προκαλούν αναπνευστικά συμπτώματα παρόμοια με αυτά του κρυολογήματος, οι οποίοι επίσης φαίνεται ότι περιορίστηκαν κατά τη διάρκεια του χειμώνα του νοτίου ημισφαιρίου. Εν προκειμένω, οι επιστήμονες παρατήρησαν μια απότομη μείωση κρουσμάτων  του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV). Πρόκειται για έναν ιό, ο οποίος προσβάλει συνήθως τα μικρά παιδιά, προκαλώντας ενίοτε επιπλοκές όπως η πνευμονία.

Σύμφωνα με την Janet Englund, ερευνήτρια σε θέματα λοιμωδών παιδιατρικών νοσημάτων στο νοσοκομείο παίδων του Σιάτλ, οι ρινοϊοί -η κύρια αιτία κρυολογημάτων κυρίως σε παιδιά-δεν φαίνεται να έχουν επηρεαστεί από την πανδημία του SARS-CoV-2. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι οι ρινοϊοί- σε αντίθεση με τον ιό της γρίπης και τους κορονοϊούς- δεν διαθέτουν εξωτερικό λιπώδες περίβλημα που είναι ευάλωτο στα σαπούνια και στα αντισηπτικά. Ως εκ τούτου εκτιμάται ότι είναι πιο σταθεροί πάνω στις επιφάνειες (των χεριών και) των αντικειμένων. Επίσης θεωρείται πιθανό ότι υπάρχει, σε μεγαλύτερο ποσοστό, ασυμπτωματική μετάδοση των ρινοϊών από ό,τι των ιών της γρίπης ή των κορονοϊών, πράγμα που τους επιτρέπει να κυκλοφορούν στα σχολεία, ακόμη και αν τα άρρωστα παιδιά (με συμπτώματα) μένουν στο σπίτι.

Τα καλά νέα είναι –λένε οι επιστήμονες- ότι  το κοινό κρυολόγημα ενδέχεται να προστατεύει μερικώς, έναντι του νέου κορονοϊού. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη, στην οποία λήφθηκαν υπόψη περισσότερες από 800.000 περιπτώσεις ατόμων, οι ενήλικες που είχαν κρυολογήσει τον προηγούμενο χειμώνα, είναι λιγότερο πιθανό να βγουν θετικοί στα τεστ για το νέο κορονοϊό. Το γιατί συμβαίνει αυτό παραμένει μυστήριο.

Ο Scott Hensley, ανοσολόγος στο πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια στη Φιλαδέλφεια, αναφέρει πως από ορισμένες μελέτες, οι ειδικοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι εξαιτίας προηγούμενων λοιμώξεων από άλλους κορονοϊούς, περίπου ο ένας στους τέσσερις ανθρώπους αναπτύσσει αντισώματα που μπορούν να προσδεθούν και στο νέο κορονοϊό SΑRS-CoV-2, εμποδίζοντάς τον να προσβάλει τον ανθρώπινο οργανισμό. Ωστόσο, δεν έχουν πράγματι πειστεί όλοι οι επιστήμονες για τη δυνατότητα μιας τέτοιας ανοσίας χάρη σε άλλους κορονοϊούς του κρυολογήματος, η οποία να έχει αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της Covid-19.

Μια διαφορετική εξήγηση αναφορικά με το πώς και γιατί το κοινό κρυολόγημα ενδέχεται να προστατεύει από τον νέο κορονοϊό αποτελεί η εξής ερμηνεία: άνθρωποι που έχουν προσβληθεί από ρινοϊό είναι, ίσως, δυσκολότερο να προσβληθούν ταυτόχρονα από τον SΑRS-CoV-2. Από τα αποτελέσματα μιας αμερικανικής μελέτης διαπιστώθηκε ότι ένας άνθρωπος με λοίμωξη ρινοϊού έχει 70% μικρότερη πιθανότητα να μολυνθεί επίσης από έναν κοινό κορονοϊό. Παραμένει ωστόσο ασαφές αν, ένας ασθενής με λοίμωξη ρινοϊού έχει μικρότερες πιθανότητες να νοσήσει και από την Covid-19.

Όπως υποστηρίζει πάντως ο Alberto Paniz Mondolfi, κλινικός μικροβιολόγος της Ιατρικής Σχολής του Όρους Σινά στη Νέα Υόρκη, «ο ρινοϊός είναι ένας δυνατός ιός. Η γρήγορη ανάπτυξή του εμποδίζει την ισχυροποίηση άλλων ιών και θα μπορούσε, πιθανόν, να υπερνικήσει τον  SΑRS-CoV-2.

Αυτές οι ιικές «παρεμβάσεις» μπορεί να είναι πράγματι αποτελεσματικές. Η Ellen Foxman, ανοσολόγος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γιέηλ, και οι συνεργάτες της ανακάλυψαν ότι οι ρινοϊοί ενδέχεται να αναχαίτισαν την πανδημία της γρίπης Η1Ν1 το 2009. Εν πάση περιπτώσει, αρκετοί από τους ειδικούς δεν βιάζονται να δηλώσουν υπέρμετρα αισιόδοξοι: «Είναι καλύτερα να είμαστε προετοιμασμένοι. Δεν ξέρουμε τι πρόκειται να συμβεί», αναφέρει η Sonja Olsen, επιδημιολόγος των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ.

Πηγές: nature.com/ ΑΠΕ-ΜΠΕ

Φωτογραφία: Creative Commons/ άδεια χρήσης CC0

www.ert.gr