ΔΝΤ: Τι αναφέρει για ελάφρυνση χρέους, δημοσιονομικά, νέα μέτρα

Οι περισσότεροι διευθυντές στο εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ συμφώνησαν ότι η Ελλάδα ίσως χρειάζεται μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους που θα συνάδει με ρεαλιστικά πρωτογενή πλεονάσματα και μακροπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης, σημείωσαν ότι δεν χρειάζεται περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή για τώρα αλλά τάχθηκαν υπέρ της μεγέθυνσης της φορολογικής βάσης και μείωσης των συντάξεων σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΔΝΤ.

Η

«Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντική πρόοδο στην άμβλυνση των μακροοικονομικών ανισορροπιών από το ξέσπασμα της κρίσης. Ωστόσο η εκτεταμένη δημοσιονομική προσαρμογή και η εσωτερική υποτίμηση ήρθαν με μεγάλο κόστος για την κοινωνία, η οποία αντανακλάται στη μείωση των εισοδημάτων και την ιδιαίτερα υψηλή ανεργία. Τα μεγάλα κόστη προσαρμογής και η σημαντική πολιτική αστάθεια που ακολούθησε συνέβαλε στις καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων μετά την τελευταία έκθεση του άρθρου 4 και κορυφώθηκε με την κρίση εμπιστοσύνης στα μέσα του 2015.

Η οικονομική κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί από τότε καθώς οι αρχές ξεκίνησαν ένα νέο πρόγραμμα προσαρμογής, που στηρίζεται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Το νέο πρόγραμμα στοχεύει στην ενίσχυση των δημόσιων οικονομικών, την αποκατάσταση της υγείας του τραπεζικού συστήματος και την τόνωση της δυνητικής ανάπτυξης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αρχές έχουν νομοθετήσει έναν αριθμό σημαντικών δημοσιονομικών, χρηματοοικονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Βοηθούμενη από τις προωθούμενες μεταρρυθμίσεις και την επίσημη χρηματοδότηση από τους Ευρωπαίους εταίρους, η Ελλάδα επέστρεψε σε ήπια ανάπτυξη το 2016. Η ανάπτυξη αναμένεται να επιταχυνθεί τα επόμενα χρόνια, υπό τον όρο της πλήρους και έγκαιρης υλοποίησης του προγράμματος προσαρμογής, συμπεριλαμβανομένης της γρήγορης κατάργησης των κεφαλαιακών ελέγχων που εισήχθηκαν στα μέσα του 2015.

Στη βάση του υφιστάμενου προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας, η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη αναμένεται να φτάσει οριακά κάτω του 1% του ΑΕΠ και το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να είναι περίπου 1,5% του ΑΕΠ. Οι κίνδυνοι αναφορικά με τις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές παραμένουν σημαντικές και σχετίζονται με την ατελή ή καθυστερημένη εφαρμογή των πολιτικών. Το χρέος έφτασε το 179% του ΑΕΠ στα τέλη του 2015 και είναι μη βιώσιμο.

Η εκτίμηση του Εκτελεστικού Συμβουλίου

Οι περισσότεροι εκτελεστικοί διευθυντές συμφώνησαν με την βάση της αξιολόγησης του προσωπικού του Ταμείου, ενώ κάποιοι διευθυντές είχαν διαφορετικές απόψεις για το δημοσιονομικό μονοπάτι και τη βιωσιμότητα χρέους. Οι διευθυντές επαίνεσαν τις ελληνικές αρχές για τη σημαντική οικονομική προσαρμογή και την άρση των ανισορροπιών από το 2010, υποστηριζόμενη από σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Οι διευθυντές αναγνώρισαν ότι αυτή η προσαρμογή είχε βαρύ τίμημα για την κοινωνία, το οποίο μαζί με την υψηλή φτώχεια και τα ποσοστά ανεργίας, έχουν συμβάλλει στην επιβράδυνση της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων. Οι διευθυντές ενθάρρυναν τις αρχές να επιταχύνουν την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων για να εξασφαλίσουν την επιστροφή σε υψηλότερη, περιεκτική ανάπτυξη και βιωσιμότητα χρέους. Δεδομένων των ακόμα σημαντικών πτωτικών ρίσκων, οι διευθυντές υπογράμμισαν ότι οι προσπάθειες θα έπρεπε να εστιαστούν στη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, την επιδιόρθωση των ισολογισμών και την άρση των εμποδίων στην ανάπτυξη.

Οι περισσότεροι διευθυντές συμφώνησαν ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται περισσότερη δημοσιονομική προσαρμογή αυτή τη στιγμή, δεδομένης της εντυπωσιακής προσαρμογής ως σήμερα, η οποία αναμένεται να φέρει μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά πλεονάσματα γύρω στο 1,5% του ΑΕΠ, ενώ κάποιοι διευθυντές προτιμούν πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2018. Ωστόσο οι διευθυντές κάλεσαν για εξισορρόπηση της δημοσιονομικής προσαρμογής μέσω διεύρυνσης της φορολογικής βάσης των φυσικών προσώπων και του εξορθολογισμού των δαπανών για τις συντάξεις, για να δημιουργηθεί χώρος για στοχευμένη κοινωνική βοήθεια σε αδύναμες ομάδες και χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές.

Ενώ οι περισσότεροι διευθυντές προτίμησαν μια εξισορρόπηση που θα έχει ουδέτερη επίπτωση στο προϋπολογισμό, κάποιοι εκτίμησαν ότι οι μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να υποστηρίξουν προσωρινά υψηλότερα πλεονάσματα, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν όταν κλείσει το παραγωγικό κενό ώστε οι συνέπειες στην ανάκαμψη να περιορισθούν.

Οι διευθυντές κάλεσαν σε νέες προσπάθειες πάταξης της φοροδιαφυγής και αντιμετώπισης του υψηλού φορολογικού χρέους. Ενθάρρυναν τις αρχές να ενισχύσουν τη φορολογική διοίκηση, να εστιάσουν τους ελέγχους στους μεγάλους φορολογούμενους και να ενισχύσουν την εφαρμογή του πλαισίου κατά του ξεπλύματος χρήματος. Οι διευθυντές κάλεσαν σε περιεκτική αναδιάρθρωση των φορολογικών χρεών για τους βιώσιμους φορολογούμενους, βασισμένη στην ικανότητα να πληρώσουν, και καλωσόρισαν τα σχέδια για την δημιουργία ανεξάρτητης φορολογικής αρχής.

Οι διευθυντές υπογράμμισαν την ανάγκη να μειωθούν αποφασιστικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs), για να στηριχθεί η πιστωτική επέκταση. Ενθάρρυναν τις αρχές να ενισχύσουν το νομικό πλαίσιο για την αναδιάρθρωση χρεών, συμπεριλαμβανομένης της εξωδικαστικής ρύθμισης, και να αξιοποιήσουν πλήρως το εποπτικό πλαίσιο για να δοθούν κίνητρα στις τράπεζες να θέσουν φιλόδοξους στόχους και στρατηγικές για τη μείωση των NPLs.

Οι διευθυντές σημείωσαν ότι η εξασφάλιση επαρκών κεφαλαίων για την ολοκλήρωση της εξελισσόμενης μεταρρύθμισης στη διακυβέρνηση είναι κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των τραπεζών. Οι διευθυντές υποστήριξαν την άρση των περιορισμών στις συναλλαγές όσο το δυνατόν γρηγορότερα είναι πρακτικά δυνατό στη βάση ενός οδικού χάρτη ενώ διατηρείται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα με την εξασφάλιση επαρκούς ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα.

Οι διευθυντές ενθάρρυναν τις αρχές να επιταχύνουν την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα. Ενώ αναγνωρίζουν ότι το βάρος της προσαρμογής έπεσε δυσανάλογα στους μισθωτούς, οι διευθυντές έδωσαν έμφαση στην ανάγκη να διατηρηθούν και να μην αντιστραφούν οι υφιστάμενες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και να συμπληρωθούν με επιπλέον προσπάθειες για να έρθει το πλαίσιο ομαδικών απολύσεων και απεργιών σε ευθυγράμμιση με τις βέλτιστες πρακτικές, άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων που απομένουν, τόνωση του ανταγωνισμού και διευκόλυνση των επενδύσεων και των ιδιωτικοποιήσεων. Οι διευθυντές τόνισαν την ανάγκη να διατηρηθεί και να εξασφαλιστεί η ακεραιότητα των στατιστικών στοιχείων.

Οι περισσότεροι διευθυντές εκτίμησαν ότι παρά τις τεράστιες θυσίες της Ελλάδας και τη γενναιόδωρη στήριξη των Ευρωπαίων εταίρων, περαιτέρω ελάφρυνση ίσως χρειάζεται για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα. Υπογράμμισαν την ανάγκη να συνδεθεί μια τέτοια ελάφρυνση με ρεαλιστικές παραδοχές για την ικανότητα της χώρας να παράξει διατηρήσιμα πρωτογενή πλεονάσματα και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Οι διευθυντές σημείωσαν, ωστόσο, ότι η ελάφρυνση χρέους πρέπει να συνοδευτεί με την υλοποίηση ισχυρών πολιτικών για την επαναφορά της ανάπτυξης και της βιωσιμότητας.

Αναμένεται ότι η επόμενη διαβούλευση του Άρθρου 4 με την Ελλάδα θα πραγματοποιηθεί στον καθιερωμένο 12μηνο κύκλο.

Οι διευθυντές καλωσόρισαν την εκ των υστέρων αξιολόγηση της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης του 2012-2016. Συμφώνησαν σε γενικές γραμμές πως η αξιολόγηση παρέχει μια χρήσιμη βάση για να συζητηθούν τα μαθήματα από τον διακανονισμό. Οι διευθυντές έδωσαν έμφαση στη σημασία της ύπαρξης ρεαλιστικών προβλέψεων και στόχων, τη διασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης και ελάφρυνσης χρέους, την εφαρμογή δημοσιονομικής προσαρμογής μέσω μέτρων υψηλής ποιότητας σε ρυθμό που να συνάδει με την ικανότητα εφαρμογής της χώρας, και την υιοθέτηση δομικών μεταρρυθμίσεων με καλή αλληλουχία, στη βάση της ισχυρής ιδιοκτησίας και των φειδωλών προϋποθέσεων. Οι διευθυντές προσβλέπουν να συζητήσουν το λειτουργικό πλαίσιο για τη συνεργασία του Ταμείου με νομισματικές ενώσεις.»