Α. Τάσσος – 13 Οκτωβρίου 1985

Συμπληρώνονται φέτος 35 χρόνια από τον θάνατο του διακεκριμένου Έλληνα χαράκτη Τάσσου (πραγματικό όνομα Αναστάσιος Αλεβίζος), καλλιτέχνη στρατευμένου κοινωνικά και πολιτικά. Με βασικό θέμα του τον άνθρωπο, τα πανανθρώπινα προβλήματα, τις διαχρονικές αξίες και ιδέες, το έργο του αποτυπώνει τη σκληρή καθημερινότητα και την περιπέτεια του λαού μέσα στα δραματικά γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας του (Κατοχή, εμφύλιος πόλεμος, δικτατορία), και παραπέμπει στους λαϊκούς αγώνες και στο μήνυμα της αντίστασης. Ο Τάσσος γεννήθηκε στη Λευκοχώρα Μεσσηνίας το 1914 και πέθανε στις 13 Οκτωβρίου 1985.

Το

Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο θανάτου του, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει την εκπομπή «Μονόγραμμα», παραγωγής Γιώργου Σγουράκη, στην οποία αυτοβιογραφείται ο χαράκτης Τάσσος, μιλώντας για τη ζωή και το έργο του, τον Μάρτιο του 1985 λίγους μήνες πριν από τον θάνατό του. Η εκπομπή, που ολοκληρώθηκε σε δύο μέρη, διατρέχει τη δημιουργική του πορεία και αναδεικνύει την πολυετή και πλούσια προσφορά του στην νεοελληνική τέχνη.

ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
Α.ΤΑΣΣΟΣ  Μέρος:1
(video)
Νέο Στο Β’ μέρος, ο Α. Τάσσος αναφέρεται στα χρόνια της μεταπολεμικής περιόδου περιγράφοντας την εξέλιξη της χαρακτικής του τέχνης και τη θεματολογία της. Στη δεκαετία του ’50 στρέφεται στην έγχρωμη ξυλογραφία και φιλοτεχνεί θέματα από τη ζωή των αγροτών και τοπία από την Πελοπόννησο. Η δεκαετία του ’60 είναι η περίοδος που διαμορφώνει το προσωπικό του ύφος, μέσα από ασπρόμαυρες ξυλογραφίες σε μεγάλα μεγέθη που ίδιος ονόμασε «Άσπρο-Μαύρο».

Σημείο αναφοράς αποτελεί η μεγάλη έκθεση στην γκαλερί «Ζυγός» το 1960 όπου εξέθεσε τα χρωματιστά του έργα με θέμα πάντα τον άνθρωπο κυρίως σε αγροτικό περιβάλλον.  Μιλάει ακόμη, για τη συνεργασία του με τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, από το 1955 και επί 12 χρόνια, και για το σύστημα πολυχρωμίας που ο ίδιος συνέλαβε να εφαρμόσει όταν σχεδίασε γραμματόσημα με την τεχνική της έγχρωμης ξυλογραφίας. Από το 1962 ως το θάνατό του, φιλοτέχνησε σειρές γραμματοσήμων της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στη συνέχεια, αναφέρεται στην ενασχόλησή του με το βιβλίο και τις γραφικές τέχνες και παρουσιάζει το έργο του που αφορά στις εικονογραφήσεις εκδόσεων. Μεταπολεμικά ο Τάσσος προσέφερε πολλά στην τέχνη του βιβλίου ως καλλιτεχνικός σύμβουλος του Εργοστασίου Γραφικών Τεχνών «Ασπιώτη – ΕΛΚΑ». Το 1965 εικονογράφησε το «Άσμα Ασμάτων», όπου οι 7 ασπρόμαυρες ξυλογραφίες συνοδεύουν τη μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη. Ειδική αναφορά γίνεται στην έκδοση από τον ίδιο τον χαράκτη, της «Λυσιστράτης» το 1978, σε απόδοση του Κώστα Βάρναλη.

Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, δουλεύει ασταμάτητα και δημιουργεί έργα μεγάλων διαστάσεων κοινωνικής διαμαρτυρίας, εικαστικές καταγραφές πολιτικών γεγονότων που τον συγκλόνισαν. Ο φακός της εκπομπής παρουσιάζει τις ξυλογραφίες του καλλιτέχνη από την περίοδο αυτή, καθώς και από θέματα εμπνεόμενα από την Κατοχή και τον Εμφύλιο, με τα οποία καταπιάστηκε την περίοδο 1960-1964.

Μετά την πτώση της Χούντας, τον Ιανουάριο του 1975 εξέθεσε τα αντιδικτατορικά του έργα για πρώτη φορά στην Εθνική Πινακοθήκη, σε μια μεγάλη έκθεση με πρωτοφανή συμμετοχή του κόσμου. Στο τέλος, ο Τάσσος καταθέτει την προσωπική του άποψη για το είδος της τέχνης που υπηρετεί και τη σημασία της. Εξηγεί την έννοια του «στρατευμένου» καλλιτέχνη προσανατολισμένος ο ίδιος στους λαϊκούς αγώνες και τα ιδανικά τους.

Τα γυρίσματα έγιναν στο σπίτι του, στο ατελιέ του, στους τόπους που εργάστηκε όπως το εργοστάσιο «Ασπιώτη-ΕΛΚΑ», στο Μουσείο των Ελληνικών Ταχυδρομείων, στην περιοχή που πρωτοέζησε στην Αθήνα και αλλού.

Ημερομηνία πρώτης προβολής: 29 Μαρτίου 1985

Σκηνοθεσία: Σ. Λαμπρόπουλος

Το πρωτότυπο έγχρωμο φιλμ 16mm συντηρήθηκε, ψηφιοποιήθηκε και αποκαταστάθηκε στα εργαστήρια του Αρχείου της ΕΡΤ με τον νέο εξοπλισμό και τις υποδομές που πλέον διαθέτει (film scanner, color correction).

Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr

www.ert.gr