Τζον Κάρλος: «Ένιωθα ότι εκπροσωπώ τους απόκληρους της κοινωνίας»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ο Τζον Κάρλος είναι ο αθλητής που μαζί με τον Τόμι Σμιθ συγκλόνισε συθέμελα το ολυμπιακό κίνημα και τον κόσμο ολόκληρο με την περιβόητη «σιωπηλή διαμαρτυρία» στους αγώνες του Μεξικού πριν 44 χρόνια, ίσως την πιο συμβολική στιγμή της ιστορίας των Ολυμπιακών αγώνων στον 20ο αιώνα: Ο Σμιθ, χρυσός Ολυμπιονίκης στα 200μ,. και ο Κάρλος που κατέλαβε την τρίτη θέση

στο ίδιο αγώνισμα, παραλαμβάνουν τα μετάλλιά τους φορώντας μαύρες κάλτσες. Θα παραμείνουν σκυφτοί και σιωπηλοί σε όλη τη διάρκεια ανάκρουσης του αμερικανικού εθνικού ύμνου με τις γροθιές υψωμένες, φορώντας μαύρα γάντια. Η εικόνα αυτή θα εμπνεύσει εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρη τη γη και θα προκαλέσει θαυμασμό για την τόλμη και την αποφασιστικότητα που επιδεικνύουν οι δυο αθλητές. Θα αποτελέσει ταυτόχρονα και την ταφόπλακα της αθλητικής τους καριέρας.

Κι έπειτα, θα αντιμετωπίσουν την κόλαση πάνω στη γη. Η Ολυμπιακή επιτροπή των ΗΠΑ τους ανακαλεί πίσω στην πατρίδα και τους απαγορεύει την περαιτέρω συμμετοχή στους αγώνες – δεν τους αφαιρεί όμως τα μετάλλια διότι η πράξη αυτή θα μείωνε τη συνολική συγκομιδή μεταλλίων των αμερικανών σε σχέση με τους Σοβιετικούς. Αν και παγκόσμιοι ρέκορντμεν οι καριέρες τους θα βυθιστούν. Θα δεχθούν απειλές κατά της ζωής τους και χιλιάδες γράμματα μίσους με κατηγορίες για συμμετοχή στις οργανώσεις των Μαύρων Πανθήρων. Ακολουθούν φτώχεια, αποκλεισμός κι εγκατάλειψη. Η γυναίκα του Κάρλος δεν αντέχει την περιθωριοποίηση, κι αυτοκτονεί λίγα χρόνια μετά.

Όλα αυτά συμβαίνουν το ταραγμένο 1968. Τη χρονιά που δολοφονήθηκαν ο Μπόμπ Κένεντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, τη χρονιά που η νεολαία της Ευρώπης επαναστατούσε, τη χρονιά που ο πόλεμος στο Βιετνάμ κλιμακώνονταν, τη χρονιά που η μάχη για τα πολιτικά δικαιώματα και την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων απλωνόταν σε όλες τις αμερικανικές πόλεις. Ο ρατσισμός, ήταν την εποχή εκείνη η κυρίαρχη πολιτική ιδεολογία για πολλές νότιες πολιτείες των ΗΠΑ.

Ήταν ένα μήνυμα με πολλούς αποδέκτες: Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, όπου ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων – ελήφθη ως μια ισχυρή προσβολή στα σύμβολα της χώρας. Και στο εξωτερικό που αντιμετωπίστηκε ως μια πράξη αλληλεγγύης με όλους όσους πολεμούσαν για μεγαλύτερη ισότητα, δικαιοσύνη και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μια πράξη θάρρους που οι πρωταγωνιστές της πλήρωσαν με την αθλητική, κοινωνική και προσωπική τους περιθωριοποίηση, μέχρι την σχετικά πρόσφατη αναγνώριση ότι οι δυο αθλητές άλλαξαν για πάντα την ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων γράφοντας την πιο συμβολική τους στιγμή στον 20ο αιώνα.

Μιλήσαμε τηλεφωνικά με το Τζον Κάρλος στην άλλη άκρη του Ατλαντικού και συζητήσαμε για την ιστορική παρακαταθήκη της «σιωπηρής διαμαρτυρίας», την ανάμειξη του αθλητισμού με την πολιτική και τους ισχυρούς συνειρμούς που προκαλεί η πράξη τους, 44 χρόνια μετά του αγώνες του Μεξικού

- Ποια πιστεύετε ότι είναι η ιστορική παρακαταθήκη της «σιωπηρής διαμαρτυρίας», σαράντα τέσσερα χρόνια μετά τους αγώνες του Μεξικού;

Νομίζω ότι απαντάτε την ερώτηση μόν