Τα μέτρα Ντράγκι είναι μπαζούκας ή νεροπίστολο;

Ο διοικητής της ΕΚΤ,  Μάριο Ντράγκι ανακοίνωσε την Πέμπτη επίσημα αυτό που είχε ήδη διαρρεύσει από την προηγούμενη Δευτέρα σε κλειστή συνεδρίαση του Ευρωκοινοβουλίου. Η ΕΚΤ προτίθεται να αγοράζει στη δευτερογενή αγορά απεριόριστες ποσότητες κρατικών ομολόγων χωρών με πρόβλημα χρέους . Όμως, οι χώρες αυτές θα πρέπει να έχουν αιτηθεί βοήθειας στο EFSF/ESM και να έχουν υπογράψει Μνημόνιο.

Η επίβλεψη της τήρησης του Μνημονίου είναι επιθυμητό να γίνεται από το ΔΝΤ, καθώς ο ρόλος της ΕΚΤ δεν είναι η επίβλεψη των κρατών. Όσες χώρες δεν επιτυγχάνουν τους στόχους θα τίθενται αυτομάτως εκτός.

Με την κίνηση αυτή ο Ντράγκι επιθυμεί να αποσοβήσει το φόβο των επενδυτών για πιθανή έξοδο μιας χώρας απο το ευρώ και την συνεπαγόμενη απώλεια της αξίας των ομολόγων  που κατέχουν.

Το πρόγραμμα της ΕΚΤ στοχεύει τα μεσοπρόθεσμα ομόλογα μέχρι τριών ετών και όχι στα μακροπρόθεσμα, μια και σε αυτά υπεισέρχονται πολλοί αστάθμητοι παράγοντες και το ρίσκο που θα αναλάμβανε η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα  με την αγορά τους θα ήταν  μεγάλο. Επίσης η ΕΚΤ προτίθεται να αντισταθμίζει τη ρευστότητα που θα διοχετεύει στις αγορές μέσω του προγράμματος ΜΟΤ (Monetary Outright Transactions-αφαιρώντας ρευστότητα από κάπου αλλού. Από πού; Δεν έχει προσδιοριστεί  ακόμη. Επιπλέον, ο Ντράγκι δήλωσε ότι η ΕΚΤ δεν θα απολαμβάνει το καθεστώς προνομιακού δανειστή (seniority).

Οι αγορές αντέδρασαν με αυξημένη ευφορία κάνοντας ράλι που έστειλε του χρηματιστηριακούς δείκτες σε νέα υψηλά. ενώ η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου έκλεισε πάνω από το 1.28, σε μια πρωτοφανή ανοδική κίνηση. Παράλληλα, τα επιτόκια των ισπανικών και ιταλικών διετών ομολόγων βυθίστηκαν ακολουθούμενα από τα δεκαετή -αλλά με καθυστέρηση.

Είναι δικαιολογήσιμο  αυτό το ράλι;  Δύο μόλις ημέρες μετά τις ανακοινώσεις του Μάριο Ντράγκι, εκπρόσωποι των αγορών και οικονομολόγοι με δηλώσεις και αναλύσεις στον διεθνή Τύπο απαντούν «όχι», εξηγώντας:

1) Οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ δεν μπορούν να είναι στην πραγματικότητα απεριόριστες, αφού οι χώρες που θα εντάσσονται στο πρόγραμμα MOT θα έχουν υπογράψει Μνημόνια με καλά καθορισμένους στόχους, που αν δεν επιτυγχάνονται θα σταματά η αγορά ομολόγων.  Εκτός των άλλων η πιστή τήρηση του προγράμματος θα συνεπάγεται πιθανόν χαμηλά επιτόκια, καθιστώντας τυχόν παρέμβαση της ΕΚΤ παρωχημένη.

2) Η αντιστάθμιση της ρευστότητας που θα διοχετεύεται στην αγορά, μέσω του προγράμματος, είναι πολύ πιθανόν να γίνεται μέσω της αύξησης απο την ΕΚΤ των προσφερόμενων επιτοκίων προς τις τράπεζες. Ως γνωστόν, οι τράπεζες μετά τα προγράμματα μακροχρόνιου δανεισμού (LTROs) έχουν αρκετή ρευστότητα, την οποία όμως, δεν μπορούν να διοχετεύσουν σε αυτό το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον. Οπότε τι καλύτερο γι’ αυτές να «παρκάρουν»  τα λεφτά στην ΕΚΤ, αντί να τα δανείζουν στις επιχειρήσεις και στους πολίτες; Η ειρωνεία είναι ότι με αυτό τον τρόπο η αγορά θα στεγνώσει ακόμη περισότερο από ρευστότητα!
3) Δεδομένου της πρόθεσης της ΕΚΤ για «απεριόριστη» αγορά ομολόγων των χωρών που εντάσσοντα