ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΕΚΟ | Ο ιδεώδης ερμηνευτής του Μεσαίωνα

Μεγάλη η απώλεια για την Ιταλία, και όχι μόνον, ο θάνατος του καθηγητή της Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια Ουμπέρτο Έκο. Ο μεγάλος συγγραφέας με την παγκόσμια αποδοχή δεν υπήρξε μόνον ο μελετητής και ιδεώδης ερμηνευτής του Μεσαίωνα αλλά και ο διανοητής που είχε ενεργή συμμετοχή στα θέματα της σύγχρονης κοινωνίας.

Ο Έκο σπούδασε Φιλοσοφία και Σημειωτική και το διδακτορικό του αναφέρεται στην αισθητική του Θωμά Ακινάτη του μεγάλου

σχολαστικού φιλοσόφου του Μεσαίωνα. Η μεγαλύτερή του εκδοτική επιτυχία το «Όνομα του Ρόδου»εμπνευσμένο από τα σκοτεινά στοιχεία του Μεσαίωνα στάθηκε ορόσημο στην ιστορία του σύγχρονου μυθιστορήματος και μεταφράστηκε σε 43 γλώσσες . Αυτόν τον σκοτεινό Μεσαίωνα ο Έκο μελέτησε σε βάθος, και μέσα από το σκοτάδι έβγαλε το φως. Έτσι απέδειξε ότι ο Μεσαίωνας είναι μια εποχή ανάμικτου σκότους και φωτός κατά την οποία ανακτήθηκε ο πυρήνας της μεγάλης ελληνορωμαϊκής κληρονομιάς, όπως την περίοδο αυτή χαρακτήρισε και ο έτερος μεγάλος διανοητής Ζακ Λε Γκοφ, συνοδοιπόρος του στον αγώνα για την ανάδειξη του αληθινού Μεσαίωνα.

Και οι δύο αυτοί διανοητές του αιώνα μας συνέδεσαν στο έργο τους το παρελθόν με το παρόν αναδεικνύοντας τη σημασία του λατινικού Μεσαίωνα για τη σύγχρονη Ευρώπη, που γεννήθηκε τον Μεσαίωνα.

Ο Έκο είχε επανειλημμένα επισημάνει σε κείμενά του τις αναλογίες που υπάρχουν ανάμεσα στους χρόνους από τον 12ο έως τον 14ο αιώνα και στους δικούς μας χρόνους : ίδια πολιτισμική κρίση , ίδιες διαμάχες, ίδιες αναταράξεις. Παράλληλα ο Ζακ Λε Γκοφ στο βιβλίο του «Η Ευρώπη γεννήθηκε τον Μεσαίωνα ;» μας παρασύρει σε ένα ταξίδι στο παρελθόν προσπαθώντας να αναδείξει τι έχει κληρονομήσει η σύγχρονη Ευρώπη και τι επαναλαμβάνει από τα χαρακτηριστικά της μεσαιωνικής Ευρώπης, που δεν μοιάζει απόλυτα με τη δική μας, αλλά αντιπροσωπεύει μια σημαντική στιγμή στη διαδικασία συγκρότησής της.

Τα δύο τελευταία χρόνια χάθηκαν δύο μεγάλοι Ιταλοί καθηγητές, μοναδικοί μελετητές του Μεσαίωνα και τόσο σημαντικοί για την ανθρωπότητα. Η απώλειά τους άφησε ένα κενό δυσαναπλήρωτο στο χώρο των Γραμμάτων και όχι μόνον!

Στέλλα Πριόβολο