Όταν ο Χίτλερ μπλόφαρε και κέρδισε χρόνο και εδάφη

Αφιέρωμα | Σαν Σήμερα | Η Συμφωνία του Μονάχου

Μία από τις επιπλοκές που δημιουργήθηκαν από τις διευθετήσεις του Μεγάλου Πολέμου ήταν και το θέμα των μειονοτήτων. Οι τρεις αυτοκρατορίες (Τσαρική – Οθωμανική – Αυστροουγγρική), που λειτουργούσαν σαν μια τεράστια πολυεθνική σκέπη  αποτελούσαν παρελθόν. Ήταν προφανές, ότι το ζήτημα αυτό ο Χίτλερ θα το χρησιμοποιούσε ως μοχλό πίεσης στην προσπάθειά του να αναθεωρήσει τη συνθήκη των Βερσαλλιών.

Η γειτονική Τσεχοσλοβακία, προϊόν του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, θα ήταν το επόμενο θύμα της ναζιστικής επιθετικότητας. Μια χώρα ανεπτυγμένη

με πολύ σημαντική  βαριά βιομηχανία, αλλά και ετερόκλητη σύνθεση από πολλές μειονότητες διαφόρων εθνοτήτων. Η σημαντικότερη ήταν αυτή της Σουδητίας, στα βόρεια, με τρία εκατομμύρια γερμανόφωνο πληθυσμό, η οποία θα μετατρεπόταν συχνά σε πεδίο αντιπαραθέσεων με την Κυβέρνηση της Πράγας.

Το νεοσύστατο, αυτό κράτος, προσπάθησε κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου να δημιουργήσει ένα δίκτυο συμμαχιών για την εξωτερική του ασφάλεια. Το 1920 και το 1921 σύναψε μία σειρά διμερών συμφωνιών με τη Γιουγκοσλαβία και τη Ρουμανία αντίστοιχα. Η επονομαζόμενη «Μικρή Αντάντ» θα ήταν, επίσης, και η σύμμαχος της Γαλλίας στην Κεντρική Ευρώπη. Το 1935 υπήρξε προσέγγιση και με την ΕΣΣΔ, με την υπογραφή σύμφωνου αμοιβαίας στρατιωτικής βοήθειας. Ενέργειες που αποδείκνυαν ότι η εθνική της ακεραιότητα ήταν θωρακισμένη με ασφαλή τρόπο.

Όμως το Anschluss -προσάρτηση της Αυστρίας- του 1938, πυροδότησε σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων. Όπως στην Αυστρία την περίοδο του Μεσοπολέμου, δημιουργήθηκε και στη Σουδητία ένα κόμμα ναζιστικού τύπου το Sudeten German Party (SGP), με επικεφαλής τον Konrad Henlein. Ο Henlein ήταν ένθερμος υποστηρικτής της αυτονόμησης της Σουδητίας και βρισκόταν από το 1937 σε ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με το Γερμανό δικτάτορα.

Konrad Henlein

Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε το Φεβρουάριο του 1938 όταν ο Χίτλερ προέβαινε σε δηλώσεις σχετικά με τους Γερμανούς που διέμεναν σε γειτονικά κράτη, τονίζοντας ότι: «Δε θα παρακολουθώ απαθώς τις διώξεις που υφίστανται». Επιπλέον, ο υπουργός προπαγάνδας Joseph Goebbels προσπαθούσε να διογκώσει το πρόβλημα μέσω της χειραγώγησης των ΜΜΕ.

Το Μάιο σημειώθηκαν μια σειρά από σοβαρά επεισόδια μεταξύ των οπαδών του SGP και των τσέχικων αρχών εξαιτίας των δημοτικών εκλογών και του προγράμματος του Henlein. Στα τέλη του ίδιου μήνα ο Τσέχος πρόεδρος Edvard Benes διέταξε μερική επιστράτευση, απότοκο έντονης ανησυχίας για την αντίδραση της γερμανικής πλευράς. Κόντρα στις εξελίξεις, όμως το SGP κέρδισε με συντριπτικό ποσοστό.

Στις 12 Σεπτεμβρίου, ο Χίτλερ, σε ομιλία του στη Νυρεμβέργη, προέτρεπε τους Γερμανούς της Τσεχοσλοβακίας να αναλάβουν άμεση δράση, ενώ ταυτόχρονα διακήρυττε το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης. Η κατάσταση είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Μετά από τρεις ημέρες, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Neville Chamberlain, καταφθάνει θορυβημένος στο Berghof, με στόχο να βρεθεί διέξοδος στο θέμα που είχε προκύψει. Ο γηραιό