Να αμφισβητήσουμε την ευρωδασκάλα Μέρκελ με την βέργα…

«Από παιδί κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια», λέει μια ελληνική παροιμία. Ο ανώνυμος δημιουργός της μάλλον συγκαταλέγει στους τρελούς τον τύπο του αθυρόστομου, εκείνου που χωρίς ακριβώς να είναι τρελός, μιλά εκτός κοινωνικών συμβάσεων, κόντρα στην πολιτική ορθότητα της εποχής. Ένας τέτοιος, σε ό,τι αφορά την ολοένα επιδεινούμενη κρίση στις ελληνογερμανικές σχέσεις, είναι και ο Τίλο Ζάρατσιν, πρώην υπουργός Οικονομικών του Βερολίνου και τραπεζίτης, νυν συγγραφέας υπερσυντηρητικών βιβλίων και, παρόλα αυτά, μέλος του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.

Σε μια πρόσφατη παρέμβασή του,

ακριβώς την ημέρα των ελληνικών εκλογών, με εκτενές άρθρο στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας Frankfurter Allgemeine, ο Ζάρατσιν συνοψίζει με γλώσσα ωμή την τυπική σκοπιά από την οποία μερίδα της γερμανικής εκδοτικής, πολιτικής και οικονομικής ελίτ βλέπει την κρίση χρέους στην Ελλάδα, αλλά και την αντίδραση της γερμανικής κυβέρνησης απέναντι στην κρίση. Η παρέμβαση αυτή πέρασε απαρατήρητη για τους Έλληνες, καθώς ο «δράστης» δεν διαθέτει πλέον πολιτική ιδιότητα.

Ωστόσο, ένας αθυρόστομος τραπεζίτης που παραβιάζει τους κανόνες της επικοινωνιακής κομψότητας, λέγοντας ευθαρσώς εκείνα που πιστεύει μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης στη χώρα του, αλλά που η επίσημη ηγεσία μάταια προσπαθεί να θολώσει τηρώντας τις γλωσσικές συμβάσεις, μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμος. Μας επιτρέπει να δούμε πώς σκέφτεται μια εχθρική απέναντι στην προοπτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μερίδα της γερμανικής ελίτ, η οποία φαίνεται να προτιμά μια Ευρώπη οικονομικά διαστρωματωμένη, μια Ευρώπη των πολλών οικονομικών ταχυτήτων και των αντίστοιχων ανισοτήτων. Το γεγονός ότι μέχρι τώρα η εχθρότητα της γερμανικής κοινής γνώμης στρέφεται σχεδόν αποκλειστικά εναντίον των Ελλήνων παρουσιάζει μεν ενδιαφέρον, αλλά είναι δευτερεύον. Σημασία έχει η δομή αυτής της σκέψης για την Ελλάδα και τους Έλληνες που, λόγω της όξυνσης της κρίσης, έχει γίνει το «πιστεύω» του μέσου Γερμανού. Ας προσπαθήσουμε να την αποδώσουμε συνοπτικά:

Η Ελλάδα (και οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου με αντίστοιχα οικονομικά προβλήματα) ακολούθησε στο παρελθόν λανθασμένες πολιτικές που οδήγησαν, πρώτον, στην αύξηση του ελλείμματος και τη διόγκωση του χρέους για την κάλυψη της υψηλής κατανάλωσης και των δαπανών του δημοσίου και, δεύτερον, στην απώλεια της ανταγωνιστικότητας και στην αντίστοιχη μείωση των εξαγωγών.

Για να καλυφθεί η αυξημένη κατανάλωση η χώρα έπρεπε να δανείζεται υπερβολικά από τις «αγορές», κάτι που, λόγω της ένταξης στην Ευρωζώνη, την κατέστησε οικονομικά εξαρτημένη, ενώ ταυτόχρονα ευνοούσε την καταναλωτική ροπή των πολιτών. Εδώ έρχεται να ενταχθεί και το βαρύ πυροβολικό της νεοφιλελεύθερης προπαγάνδας  à la Bild για την ερμηνεία της ελληνικής κρίσης, δηλαδή το κεντρικό εξομοιωτικό «αξίωμα» για τα αίτια της κρίσης χρέους στην Ελλάδα: Ζούσατε πέρα από τις δυνατότητές σας. Πίσω από το δόγμα αυτό βρίσκεται η ιδέα μιας ιεραρχημένης – όχι όπως παλιά με βάση τη «φυλή», αλλά τώρα με βάση την ισχύ των εθνικών