Από τις χωματερές της Ρουάντα στο Harvard!

Ο Justus Uwayesu γεννήθηκε στην πρωτεύουσα Κιγκάλι της Ρουάντα. Δεν μπορεί να πει με σιγουριά την ηλικία του, καθώς δεν ξέρει πότε γεννήθηκε. Οι γονείς του , αγρότες που ανήκαν στη φυλή των Τούτσι , σκοτώθηκαν στη γενοκτονία της Ρουάντα το 1994. «Πρέπει να ήμουν περίπου τριών», θυμάται ο Justus. «Μέσα σε 100 μέρες σφαγιάστηκαν 800.000 άνθρωποι», δακρύζει.

Ανάμεσα σε όσους επέζησαν ήταν εκείνος και τα τρία αδέρφια του, που βρήκαν καταφύγιο σε ένα καμένο αυτοκίνητο σε μια χωματερή στα ανατολικά. Εκεί έψαχναν καθημερινά για φαγητό και ρούχα και τα πρωινά

ζητιάνευαν στους δρόμους. Δε θυμάται ακριβώς πόσων ετών ήταν, όμως θυμάται τη φαγούρα στο σώμα του. Είχε να κάνει μπάνιο πάνω από ένα χρόνο, όπως λέει. «Ήταν μια σκοτεινή περίοδος, κυρίως επειδή δεν μπορούσαμε να διακρίνουμε κανένα μέλλον», λέει ο Justus. «Δεν βλέπαμε τον τρόπο που θα μπορούσε η ζωή μας να βελτιωθεί, ούτε πώς θα βγαίναμε απ’ αυτή την κόλαση», θυμάται.

Όταν , μετά από ενάμισι περίπου χρόνο, μια αποστολή του Ερυθρού Σταυρού έφθασε στο καταφύγιό τους, τα υπόλοιπα παιδιά άρχισαν να τρέχουν φοβισμένα. Σκορπίστηκαν. Οι μνήμες του εμφυλίου ήταν ακόμη νωπές. Ο πεινασμένος και ρακένδυτος Justus δεν έκανε βήμα. Έμεινε εκεί να κοιτά με ορθάνοιχτα μάτια. Μια γυναίκα, η Αμερικανίδα Claire Effiong τον πλησίασε και του μίλησε. «Τι θα ήθελες να κάνεις όταν φύγεις από εδώ;«, τον ρώτησε. «Θέλω να πάω σχολείο!», απάντησε το μικρό αγόρι.

Η ευχή του έγινε πραγματικότητα. Πήγε, πράγματι, σχολείο στη Ρουάντα, έμαθε Αγγλικά, Γαλλικά, Σουαχίλι και Λινγκάλα, τη γλώσσα που μιλούν στο Κονγκό. Αρίστευσε και έγινε βοηθός καθηγητή. Αργότερα, μέσω του ιδρύματος του Ερυθρού Σταυρού που έμενε μέχρι το 1998 μαζί με τα τρία αδέρφια του, βοήθησε στη δημιουργία φιλανθρωπικών προγραμμάτων για το σχολείο του με στόχο την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των άπορων μαθητών.

«Δε θα τα είχα καταφέρει χωρίς την Claire Effiong του Ερυθρού Σταυρού», παραδέχεται ο Justus. Η γυναίκα αυτή, τον βοήθησε όταν τέλειωσε το σχολείο να κάνει αίτηση μέσω του προγράμματος «Bridge2Rwanda» και να κερδίσει τελικά μια υποτροφία στο Harvard για να σπουδάσει Μαθηματικά και Οικονομικές Επιστήμες. Πριν από λίγες μέρες, ο Justus έκανε για πρώτη φορά την εμφάνιση του στο Πανεπιστήμιο ανάμεσα σε άλλους 1.667 πρωτοετείς.

Μέχρι πέρισυ, μόνο μια φοιτήτρια, η Juliette Musabeyezu είχε γίνει δεκτή στο Harvard από τη Ρουάντα. Σήμερα, η κοπέλα ανήρτησε στο λογαριασμό της στο Facebook αυτή τη φωτογραφία

για να καλωσορίσει τους τρεις συμπατριώτες της και νέους συμφοιτητές της σε ένα από τα καλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου. Ανάμεσά τους, είναι και ο Justus, δεύτερος από αριστερά. «Οι άνθρωποί μου είναι επιτέλους εδώ!», έγραψε στη λεζάντα από κάτω.

Ο Justus, που σήμερα υπολογίζει ότι πρέπει να είναι γύρω στα 22 με 23, σχεδόν διασκεδάζει με τις συνήθειες των υπόλοιπων συμφοιτητών του. Όμως, του φαίνονται τόσο ξένες… «Δοκίμασα αστακό!», λέει με μια συγκρατημένη χαρά στο βλέμμα. «Μου φάνηκε σαν μάχη! Πρέπει να αγωνιστείς μέχρι να φθάσεις στο ψαχνό! Αν μου άρεσε; Δεν μπορώ να πω ότι τρελάθηκα!» , λέει το αγόρι από τη Ρουάντα. Λέει ακόμα πως έμεινε έκπληκτος με τον μπλαζέ τρόπο (έτσι τον περιγράφει) που η κοινότητα του Πανεπιστημίου δείχνει να σέβεται τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων, αλλά θυμώνει κάθε φορά που βλέπει στους δρόμους της Βοστόνης κάποιον άστεγο να ζητιανεύει για ένα κομμάτι ψωμί. » Είναι απαράδεκτο να βρίσκει κανείς ανθρώπους που δεν έχουν να φάνε σε μια κοινωνία τόσο αστραφτερή που δεν μπορείς καν να πεις με σιγουριά ποιος είναι πλούσιος και ποιος δεν είναι.», λέει οργισμένος. » Οι άνθρωποι εργάζονται εδώ πολύ σκληρά. Τα πάντα κινούνται γρήγορα. Οι άνθρωποι σαν μηχανές κάνουν τα πάντα γρήγορα. Και μ’ εντυπωσίαζει , που αν τους ρωτήσεις, λένε σχεδόν πάντα την αλήθεια! Δεν τη φοβούνται. Μιλούν για τα πάντα ,τις εμπειρίες τους, τους φόβους τους…», περιγράφει ο Justus. » Στη Ρουάντα, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι άνθρωποι δεν ξέρουν γράμματα, αλλά μιλούν διαφορετικά στα παιδιά όταν αυτά ενηλικιώνονται. Δεν τους φωνάζουν. Οι άνθρωποι δεν κάνουν θόρυβο.»

Την ιστορία του Justus Uwayesu δημοσίευσαν οι New York Times. Ο πρωτοετής φοιτητής του Harvard είναι η πιο ζωντανή απόδειξη, η πιο «αφυπνιστική» υπενθύμιση ότι η ανθρώπινη αξία δεν μπορεί να θαφτεί ούτε κάτω από τις χωματερές της Ρουάντα. Στις περισσότερες των περιπτώσεων. Και, αλήθεια, αναρωτιέμαι:

Πόση ευφυία, πόσα κοφτερά μυαλά, πόση θέληση μπορεί να κρύβονται στα πιο «απελπισμένα στέκια» της ανθρωπότητας;

Πόση αρετή δεν εξορύσσεται;