Πότε μια βίαιη ενέργεια εντάσσεται στο πλαίσιο της αυτοάμυνας, σύμφωνα με τον νόμο
Με αφορμή τον δολοφονικό ξυλοδαρμό του Ζακ Κωστόπουλου, ανέκυψε στη δημόσια συζήτηση με αρκετά προβληματικό τρόπο η ανάγκη της αυτοάμυνας και τα νομικά όρια που αναγνωρίζει ο ποινικός κώδικας.
Πρέπει να τονιστεί πως η έννοια της αυτοδικίας είναι σαφώς διακριτή από αυτή της αυτοάμυνας και η πρώτη δεν αναγνωρίζεται σε καμία περίπτωση ως νόμιμη. Για την δε αυτοάμυνα η διάταξη το νόμου είναι αρκετά σαφής. Παραθέτουμε αυτολεξί το Άρθρο 22 του Ποινικού Κώδικα, που αναφέρεται
1. Δεν είναι άδικη η πράξη που τελείται σε περίπτωση άμυνας.
2. Άμυνα είναι η αναγκαία προσβολή του επιτεθέμενου στην οποία προβαίνει το άτομο, για να υπερασπισθεί τον εαυτό του ή άλλον από άδικη και παρούσα επίθεση που στρέφεται εναντίον τους.
3. Το αναγκαίο μέτρο της άμυνας κρίνεται από το βαθμό επικινδυνότητας της επίθεσης, από το είδος της βλάβης που απειλούσε, από τον τρόπο και την ένταση της επίθεσης και από τις λοιπές περιστάσεις.
Σχόλιο της συντακτικής ομάδας του alfavita.gr: Είναι σαφές πως ξεχωρίζουν 3 βασικές λέξεις/ένοιες «κλειδιά»: Άμυνα, παρούσα επίθεση, αναγκαίο μέτρο.
Σε κάθε εξεταζόμενη περίπτωση, αυτός που επικαλείται την κατάσταση της άμυνας οφείλει να αποδείξει πως δέχεται επίθεση και «ανταπαντά» σε επίθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η εκ των υστέρων επίθεση εμπίπτει μάλλον στην έννοια της «αυτοδικίας», καθώς δεν γίνεται με σκοπό αποτροπή της επίθεσης/βλάβης αλλά για λόγους αντεκδίκησης.
Τις περισσότερες παρανοήσεις και σημεία προστριβής συναντά η «αναγκαιότητα», με την οποία εισάγεται ένα κριτήριο αναλογικότητας στην χρήση βίας εκ μέρους του αμυνόμενου. Παραδείγματος χάρη, η χρήση όπλου απέναντι σε έναν εμφανώς άοπλο ληστή αποτελεί συσανάλογο μέτρο αντιμετώπισης.
Σημαντική είναι και η παράμετρος του βαθμού επικινδυνότητας, καθώς αντιμετωπίζεται διαφορετικά π.χ η λεκτική προσβολή, η χειροδικία από την άμεση απειλή κατά της ζωής.
Στο άρθρο 23 άλλωστε αφήνεται ένα περιθώριο για την αντίδραση υπό καθεστώς μεγάλης ταραχής ή φόβου που θα μπορούσε να επικαλεστεί σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις π.χ εισβολής την νύχτα όπου η ορατότητα είναι εξαιρετικά περιορισμένη και το περιβάλλον διαταράσσεται απότομα.
Άρθρο 23. Όποιος υπερβαίνει τα όρια της άμυνας τιμωρείται, αν η υπέρβαση έγινε με πρόθεση, με ποινή ελαττωμένη άρθρο 83 του ποινικού κώδικα (λόγοι μείωσης της ποινής), και αν έγινε από αμέλεια, σύμφωνα με τις διατάξεις τις σχετικές με αυτήν. Μένει ατιμώρητος και δεν του καταλογίζεται η υπέρβαση, αν ενέργησε με αυτόν τον τρόπο εξαιτίας του φόβου η της ταραχής που του προκάλεσε η επίθεση.
Τέλος, αξίζει να γίνει μνεία στο άρθρο 372 του ΠΚ που κάνει την ουσιαστική διάκριση μεταξύ κλοπής και της ληστείας με βασική διαφορά την χρήση ή την απειλή βίας (ληστεία) και την αφαίρεση αντικειμένου που βρίσκεται υπό την κατοχή άλλου, με σκοπό την παράνομη ιδιοποίηση.
Άλλες σχετικές διατάξεις:
Άρθρο 25 – Κατάσταση ανάγκης που αποκλείει το άδικο
Α. Δεν είναι άδικη η πράξη που τελεί κάποιος, για να αποτρέψει παρόντα και αναπότρεπτο με άλλα μέσα κίνδυνο, ο οποίος απειλεί το πρόσωπο ή την περιουσία του ίδιου ή κάποιου άλλου χωρίς δική του υπαιτιότητα, αν η βλάβη που προκλήθηκε, στον άλλο είναι σημαντικά κατώτερη κατά το είδος και τη σπουδαιότητα από τη βλάβη που Απειλήθηκε.
Β. Η προηγούμενη διάταξη δεν εφαρμόζεται σε όποιον έχει καθήκον να εκτεθεί στον απειλούμενο κίνδυνο.
Γ. Η διάταξη του άρθρου 23 έχει ανάλογη εφαρμογή και στην περίπτωση αυτού του άρθρου.
Άρθρο 32 – Κατάσταση ανάγκης που αποκλείει τον καταλογισμό
Α. Δεν καταλογίζεται στο δράστη η πράξη που τελεί για να αποτρέψει παρόντα και αναπότρεπτο με άλλα μέσα κίνδυνο ο οποίος απειλεί χωρίς δική του υπαιτιότητα το πρόσωπο ή την περιουσία του ίδιου ή συγγενούς του, ανιόντος ή κατιόντος ή αδελφού ή συζύγου του αν η βλάβη που προκλήθηκε στον άλλον από την πράξη είναι κατά το είδος και τη σπουδαιότητα ανάλογη με τη βλάβη που Απειλήθηκε.
Β. Οι διατάξεις των παραγράφων Β. και Γ. του άρθρου 25 εφαρμόζονται και εδώ.
Ποινικός Κώδικαςαυτοάμυνααυτοδικία- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Σοκαριστική ανακάλυψη για τους σεισμούς αλλάζει όλα όσα ξέραμε μέχρι τώρα!
- Βαλάντης: Διαγνώστηκε με όγκο στο νεφρό στις εξετάσεις για το Nomads
- Μητέρα και κόρη που παντρεύτηκαν μεταξύ τους. (Τι άλλο θα δούμε;)
- Θαμμένο στον κήπο του βρέθηκε ζευγάρι Βρετανών που αγνοούνταν στην Ταϊλάνδη
- Τρεις μονάδες η «ψαλίδα» ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με πέρυσι τέτοια εποχή
- Την ανιούσα παίρνουν τα ενοίκια . Σε ποιες περιοχές έχουν ακριβύνει
- Μάχη για τη ζωή της δίνει η κοπέλα που μαχαίρωσε ο 38χρονος
- Ποιες είναι οι ημερομηνίες που δεν τελούνται ορθόδοξοι θρησκευτικοί γάμοι;
- Κύπρος: Ανθρωποκυνηγητό για τη σύλληψη του απαγωγέα των 11χρονων
- ΤΩΡΑ: Κλείνει ο αυτοκινητόδρομος λόγω φωτιάς σε φορτηγό
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Alfa Vita
- 17.065 εκπαιδευτικοί αποχώρησαν από την ΠΕ από το 2008 έως το 2018- Αναλυτικοί πίνακες
- Ακροδεξιοί με συνθήματα υπέρ του δολοφονικού ξυλοδαρμού του Ζ.Κ στο κοσμηματοπωλείο της Γλάδστωνος [pics+video]
- Η Χημεία παράθυρο στην Εκπαίδευση & στη Ζωή, συνέδριο στην Αθήνα, 9-11/11
- Κώστας Γαβρόγλου: Ερχονται 15.000 μόνιμοι διορισμοί εκπαιδευτικών- Το Σεπτέμβριο οι πρώτοι
- Ανακοίνωση της ΠΕΣΣ για τους συντονιστές εκπαίδευσης
- Πότε μια βίαιη ενέργεια εντάσσεται στο πλαίσιο της αυτοάμυνας, σύμφωνα με τον νόμο
- ΠΑΜΕ εκπαιδευτικών: Μέρα Πανελλαδικής δράσης 28/9 σε όλη την Ελλάδα- Ολοι στο υπ. Παιδείας στις 13:30 για την Αθήνα
- Πρυτανεία Πανεπιστημίου Κρήτης: Έκκληση στα ΜΜΕ για την τήρηση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας
- 3η χρονιά εφαρμογής του Μεταλυκειακού Έτους – Τάξης Μαθητείας των Επαγγελματικών Λυκείων
- Προκήρυξη Παρεμβάσεων ΔΕ: Φτάνει πια ο εμπαιγμός του υπουργείου για τους διορισμούς
- Τελευταία Νέα Alfa Vita
- Πότε μια βίαιη ενέργεια εντάσσεται στο πλαίσιο της αυτοάμυνας, σύμφωνα με τον νόμο
- Παράταση για τις αιτήσεις του Προγράμματος Διδακτική Ξένων Γλωσσών του Παν. Θεσσαλίας
- Η Χημεία παράθυρο στην Εκπαίδευση & στη Ζωή, συνέδριο στην Αθήνα, 9-11/11
- ΠΑΜΕ εκπαιδευτικών: Μέρα Πανελλαδικής δράσης 28/9 σε όλη την Ελλάδα- Ολοι στο υπ. Παιδείας στις 13:30 για την Αθήνα
- Οι Επιστημονικές Ενώσεις Φυσικών Επιστημών επί των αλλαγών στο Λύκειο που εξήγγειλε ο υπ. Παιδείας
- Ανακοίνωση της ΠΕΣΣ για τους συντονιστές εκπαίδευσης
- Πρυτανεία Πανεπιστημίου Κρήτης: Έκκληση στα ΜΜΕ για την τήρηση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας
- 3η χρονιά εφαρμογής του Μεταλυκειακού Έτους – Τάξης Μαθητείας των Επαγγελματικών Λυκείων
- Προκήρυξη Παρεμβάσεων ΔΕ: Φτάνει πια ο εμπαιγμός του υπουργείου για τους διορισμούς
- Κώστας Γαβρόγλου: Ερχονται 15.000 μόνιμοι διορισμοί εκπαιδευτικών- Το Σεπτέμβριο οι πρώτοι
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Κατά εκατοντάδες φτάνουν στη βόρεια Ελλάδα οι πρόσφυγες της Μόριας
- «Μύλος» με το αίτημα του Aquarius για ελλιμενισμό στην Ελλάδα
- Αυτά είναι τα τρία πρόσωπα που προτείνει η Βουλή για την προεδρία του ΣτΕ
- Πασκουάλ: Πολύ δύσκολη και ανταγωνιστική η νέα σεζόν – Λάνγκφορντ: Μετανιώνω που δεν ήρθα νωρίτερα (εικόνες)
- Διαμαρτυρία του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης για τα κολωνάκια
- Η ΔΗΣΥ κατέθεσε τροπολογία στη Βουλή για τη μεταβίβαση ακινήτων στην ΕΤΑΔ
- ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης: ''Δεν υπάρχει καμιά αδυναμία του ΟΑΣΘ να εκτελέσει το περιαστικό έργο''
- Ερώτηση ΝΔ: Ευθύνες, λάθη, καθυστερήσεις, παραλείψεις από το ΥΥΚΑ στη τραγωδία στο Μάτι
- Αυστρία: Καταδικάστηκε νεαρός για χιτλερικό χαιρετισμό και ναζιστικά post στο Facebook