Πως καταλήξαμε στις... 4,5 συστημικές τράπεζες

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

«Στην Ελλάδα χωρούν μόλις 2,5 τράπεζες» είχε πει στο παρελθόν ο ισχυρός άνδρας της Alpha Bank, κ. Γιάννης Κωστόπουλος. Τότε όλοι έσπευσαν να υποδεχθούν με κριτική διάθεση την εκτίμηση του αφεντικού της ιστορικής τράπεζας, ωστόσο σήμερα το ενδεχόμενο αυτό δεν απέχει και πολύ από την

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βασίζεται πλέον σε κάτι παραπάνω από τέσσερις συστημικές τράπεζες. “Θα μου επιτρέψετε να πω σε 4,5 συστημικές τράπεζες”, σημείωσε ο κ. Στουρνάρας, εννοώντας βέβαια την Τρ. Αττικής, η οποία είναι η μόνη τράπεζα που εντέλει κατόρθωσε να παραμείνει αυτόνομη, καλύπτοντας το σύνολο των κεφαλαιακών της αναγκών με ιδιωτικά κεφάλαια.

Η αλήθεια είναι ότι έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που το Capital.gr αποκάλυπτε ότι η Alpha Bank ενδιαφερόταν για την Εμπορική. Όλοι τότε έλεγαν ότι μία τέτοια συμφωνία δεν μπορεί να γίνει, ενώ αναλυτές έδειχναν με νόημα τα οικονομικά στοιχεία των μεγάλων τραπεζών για να αποδείξουν ότι δεν είχαν τον τρόπο να προβούν σε συμφωνίες εξαγοράς.

Βέβαια, οι συγχωνεύσεις δεν έγιναν με τον πιο παραδοσιακό τρόπο, αφού ακολουθήθηκε η διαδικασία αξιολόγησης. Μέσω αυτής κρίθηκε ποιες είναι οι “συστημικές” τράπεζες και ποιες οι μη βιώσιμες και στη συνέχεια οι μη βιώσιμες πέρασαν στον έλεγχο των συστημικών με... συνοπτικές διαδικασίες και με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας να καλύπτει το χρηματοδοτικό κενό που προέκυπτε κάθε φορά από τη μεταφορά των προβληματικών παγίων στην bad bank.

Έτσι, υπό την ασφυκτική πίεση της Τρόικας το ελληνικό τραπεζικό σύστημα προχώρησε σε μία άνευ προηγουμένου αναδιάταξη –με τον τρόπο που αυτή έγινε– για να καταλήξουμε σήμερα σε 4,5 τράπεζες (όπως είπε και ο ΥΠΟΙΚ), οι οποίες ωστόσο ψάχνουν το βηματισμό τους και δεν αποκλείεται να υπάρξει νέος γύρος συνεργασιών. Ποιος άλλωστε πίστευε πέρσι τέτοια εποχή ότι οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε τόσο ηχηρές συνεργασίες;

Μάλιστα, οι πρώτες "φωνές" για την ανάγκη συνεργασιών και συγχωνεύσεων ξεκίνησαν ακόμα πιο πριν, γύρω στο 2010, καθώς ήταν εμφανής η ανάγκη ενδυνάμωσης των τραπεζικών σχημάτων. Ωστόσο, όποιες προσπάθειες γίνονταν... έπεφταν στο κενό (Alpha Bank - Eurobank, πρόταση Πειραιώς για ΤΤ-ΑΤΕ).

Όταν το καλοκαίρι του 2010 οι τραπεζικές διοικήσεις άκουγαν για τους όρους με τους οποίους θα ενταχθούν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ήθελαν με κάθε τρόπο να αποφύγουν μία τέτοια εξέλιξη.

Το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων αποτέλεσε την αφορμή, αφού οι κεφαλαιακές ανάγκες που προέκυψαν έκαναν επιτακτική την ανάγκη συνεργασιών. Έτσι, πέντε συνολικά τράπεζες οδηγήθηκαν σε εξυγίανση: η Proton, η Αγροτική, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η FBBank και η Probank. Την ίδια ώρα, τα υποκαταστήματα των τριών κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα αποκτήθηκαν από την Τρ. Πειραιώς.

Μετά το τέλος της αναδιάταξης, κατά την οποία 15 τράπεζες ενοποιήθηκαν –ή ενοποιούνται– σε... 4,5 τράπεζες, οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι (Εθνική, Alpha Bank, Τρ. Πειραιώς και Eurobank) «πλαισιώνονται» από την Τρ. Αττικής και τα υποκαταστήματα διεθνών τραπεζών.

Οι τράπεζες βιώνουν την εποχή της απόλυτης εποπτείας και των συνεχών ελέγχων και ζουν καθημερινά με τον “βραχνά” των επιτρόπων, των αναφορών για πάσης φύσεως λειτουργίες και των επικείμενων stress test που θα συμπεριλαμβάνουν τη μελέτη της BlackRock για το καθεστώς διαχείρισης των προβληματικών δανείων.

Σε αυτό το πλαίσιο, όχι μόνο προχώρησαν σε συγχωνεύσεις που άλλοτε φάνταζαν σενάρια επιστημονικής φαντασίας αλλά παράλληλα αναζητούν τη νέα τους ταυτότητα στο περιβάλλον που διαμορφώνεται. Το περιβάλλον αυτό σχετίζεται στην ουσία με την “εμμονή” της Τρόικας σε θέματα διαπλοκής και την πρόθεση να πέσει φως στις γκρίζες περιοχές των τραπεζικών λειτουργιών, όπου αυτές υπάρχουν.

Παράλληλα, πολλά –για τη νέα αυτή ταυτότητα– θα κριθούν από τα σχέδια αναδιάρθρωσης που καλούνται να υποβάλουν οι πιστωτικοί όμιλοι προς έγκριση στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού έως το τέλος Σεπτεμβρίου. Σε αυτά, η DGCom θα αποφασίσει για το χρονοδιάγραμμα πώλησης ζημιογόνων θυγατρικών και μη τραπεζικών δραστηριότητων, όπως για παράδειγμα, ξενοδοχεία, ασφαλιστικές κ.ά.

View the discussion thread.