Μυτιλήνη: Αναβίωσε στην ορεινή Αγιάσο το έθιμο της "περικεφαλαίας"
Το έθιμο της «περικεφαλαίας» αναβίωσαν χθες βράδυ, στις γειτονιές του χωριού τα μέλη του υπεραιωνόβιου πολιτιστικού σωματείου της ορεινής Αγιάσου του «Αναγνωστηρίου».
Ένας «αγερμός» (μεγάλη παρέα) από «ιμτσούνις» (μουτσούνες) με επικεφαλής το «Μεγαλέξαντρο» και με τη συνοδεία παραδοσικής μουσικής κομπανίας τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια και τα «φαλλικά τριψίματα» (παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια για τις ερωτικές πράξεις), περιδιάβηκε από τις γειτονιές του χωριού. Ακολουθώντας τη διαδρομή που πέρναγε τέτοια μέρα στο παρελθόν η ανάλογη παρέα από τα παλιά «κουιτούκια» (πρόχειρα στέκια
Σύμφωνα με το έθιμο, τις «Κυριακάδες, τις Κυριακές της Κριγιατνής (της Απόκρεω) και της Τυρνής (της Τυροφάγου), τα απογεύματα, πραγματοποιούταν παρελάσεις ομάδων ανδρών μεταμφιεσμένων σε γυναίκες στις γειτονιές του χωριού. Σε κάθε «κουιτούκι» που ήταν πρόχειρα στέκια σε κεντρικά σημεία των γειτονιών που λειτουργούσαν για τις ανάγκες των Αποκριών, συγκεντρώνονταν και οι νέες γυναίκες της γειτονιάς αλλά και άλλος κόσμος από άλλες γειτονιές. Όλοι μαζί παρακολουθούσαν τραγούδια ή ό,τι άλλο παράσταιναν οι συμμετέχοντες στις παρέες των μεταμφιεσμένων ανδρών. 'Ακουγαν και παλιά παραδοσιακά τραγούδια, τη «Σούσα», τη «Λυγερή», την «Τριανταφυλλένια», την «Απαρνημένη», τη «Μάγισσα» και άλλα.
Ο καλλίφωνος της παρέας ήταν και ο «κορυφαίος» ή «αρχινιστής». Αυτός δηλαδή που άρχιζε, ξεκίναγε το τραγούδι, που το επαναλάμβανε η παρέα. Ήταν ντυμένος με την καλή του φορεσιά. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες φορούσε «βράκα τσοχένια, χασεδένιο άσπρο πουκάμισο, ζουνάρι μπαρμπαρέζικο και φέσι τουνουζλήδικο». Σε κάθε γειτονιάς κουιτούκι τραγουδούσαν.
Κάποια στιγμή, εκεί στα τέλη του 20ου αιώνα με το έθιμο να λέει πως ο κορυφαίος του χορού ήταν βρακοφορεμένος, κάποιος πρωτοτύπησε. Προσέθεσε στη στολή την περικεφαλαία. Ο «αρχινιστής», ντυμένος με την άγνωστη στο νησί φουστανέλα και φορώντας περικεφαλαία, παράσταινε το «Μεγαλέξαντρο».
Ήταν η εποχή της δημιουργίας εθνικής ταυτότητας στα κομμάτια αυτά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που κατέρρεε και όπως λέει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο πρόεδρος του Αναγνωστηρίου Κλεάνθης Κορομηλάς «Σαν βλέπανε αυτό το παρδαλό τσούρμο να περνά, τους έπιανε δέος και θαυμασμός. Τούτος ο μασκαρεμένος Μεγαλέξαντρος στάθηκε για τους σκλαβωμένους ραγιάδες ένα σύμβολο παλικαριάς, μια παρηγοριά. Οι Τούρκοι κάνανε χάζι τις “ιμτσούνις” και παραξενεύονταν με τις αλλοπρόσαλλες μεταμφιέσεις, χωρίς να πονηρευτούν ποτές πως αυτός ο παλίκαρος σεργιάνιζε στα καλντερίμια το πάθος για τη λευτεριά του λαού, δίνοντας ελπίδες στους σκλάβους κι ανοίγοντας το ρήγμα με παραβολές».
Όλα αυτά στάθηκαν αφορμή να αγαπηθεί η «περικεφαλαία». Έσβησε και χάθηκε οριστικά μετά την απελευθέρωση της Λέσβου το 1912, γύρω στα 1925 με 1930. Απ' τους πρώτους «αρχινιστάδες» αναφέρονται οι Θόδωρος Κουκουβάλας, οι αδελφοί Κουτσκουδή, ο Μιχάλης Ευαγγελινός κι αργότερα ο Αριστοφάνης Μολυβιάτης, ο Φάνης Κάναρος, ο Γιάννης Σοφός και άλλοι. Στο μουσείο του Αναγνωστηρίου της Αγιάσου σώζονται και εκτίθενται τρεις από τις παλιές περικεφαλαίες ενώ αυτή που χρησιμοποιήθηκε χθες το βράδυ αποτελεί πιστό αντίγραφο της μιας από τις παλιές περικεφαλαίες.
Χθες «αρχινιστής» στον «αγερμό» της Αγιασώτικης περικεφαλαίας ήταν ο Γιώργος Δελόγκος.
«Οι περικεφαλαίες, καθώς και οι μουτζουρωμένοι της Καθαρής Δευτέρας, έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στο να μεταλαμπαδεύουν από γενιά σε γενιά πανέμορφα παραδοσιακά τραγούδια. Αυτή τη μεταλαμπάδευση του λαϊκού πολιτισμού στις νεότερες γενιές, σώζοντας τον έτσι από τη λήθη, υπηρετεί το Αναγνωστήριο της Αγιάσου. Με την αναβίωση της περικεφαλαίας αυτό κάναμε. Δώσαμε την αφορμή στις σημερινές γενιές να δουλέψουν και να ξαναστήσουν ένα χαμένο έθιμο. Να αποτελέσουν αφορμή να το γνωρίσουν αυτοί που θα το υλοποιήσουν στο μέλλον» λέει ο πρόεδρος του Αναγνωστηρίου Κλεάνθης Κορομηλάς.
ΑΠΕ ΜΠΕ
ΑποκριέςΜυτιλήνηΛέσβος
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- ΜΟΡΦΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΣ: ΤΡΕΙΣ ΜΕΡΕΣ ΘΑ ΚΡΑΤΗΣΕΙ Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ! ΤΙ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΣΕ ΚΥΠΡΟ!
- Αυτό δε το έχετε ξαναδεί: Τεριέ άφησε έγκυο ένα ροτβάιλερ – Δείτε τα κουταβάκια που έκαναν! [photos]
- Υπόθεση Novartis: Δικηγόρος «έκπληξη» θα υπερασπιστεί τον Αβραμόπουλο
- Γιαγιά νόμιζε ότι φροντίζει 3 γάτες μέχρι που ο εγγονός είδε ότι η τρίτη δεν είναι γάτα! (pics)
- Eπίθεση τουρκικού ΥΠΕΞ σε Κοτζιά: Ανεύθυνη στάση - Ξεπέρασε τα όρια
- Επίδομα παιδιού: Εγκρίθηκε το ποσό για την πληρωμή του - Δείτε πότε θα το εισπράξετε
- Φοβερή εξέλιξη στην καριέρα του Λουτσιάνο στον Παναθηναϊκό - Δεν θα το πιστεύετε!
- Το τρικ για να τρώτε λιγότερο
- Κάτι δεν πάει καλά με τον Γκαρθία
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Alfa Vita
- Σε ξέφρενους ρυθμούς ζει η Βόρεια Ελλάδα το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς
- Ενεργοβόρα η παγκόσμια δημιουργία κρυπτονομισμάτων μέσω υπολογιστών
- Μυτιλήνη: Αναβίωσε στην ορεινή Αγιάσο το έθιμο της "περικεφαλαίας"
- Black Panther: All hail the King
- Ενισχύσεις δρομολογίων για τον εορτασμό της Αποκριάς
- Τα 5.000 ηλιοβασιλέματα στον Άρη του ρομποτικού «Opportunity» της NASA
- Τι θα κάνουμε αν ανακαλύψουμε εξωγήινη ζωή στο διάστημα;
- "Βρισκόμαστε σε μια καλή στιγμή, στοχεύοντας να βγούμε από το πρόγραμμα τον Αύγουστο."
- Στους αιθέρες...50.000 χαρταετοί από μια βιοτεχνία στη Θεσσαλονίκη με κάθετη παραγωγή
- Τελευταία Νέα Alfa Vita
- Μυτιλήνη: Αναβίωσε στην ορεινή Αγιάσο το έθιμο της "περικεφαλαίας"
- Σε ξέφρενους ρυθμούς ζει η Βόρεια Ελλάδα το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς
- Ενεργοβόρα η παγκόσμια δημιουργία κρυπτονομισμάτων μέσω υπολογιστών
- Στους αιθέρες...50.000 χαρταετοί από μια βιοτεχνία στη Θεσσαλονίκη με κάθετη παραγωγή
- "Βρισκόμαστε σε μια καλή στιγμή, στοχεύοντας να βγούμε από το πρόγραμμα τον Αύγουστο."
- Black Panther: All hail the King
- Ενισχύσεις δρομολογίων για τον εορτασμό της Αποκριάς
- Τα 5.000 ηλιοβασιλέματα στον Άρη του ρομποτικού «Opportunity» της NASA
- Τι θα κάνουμε αν ανακαλύψουμε εξωγήινη ζωή στο διάστημα;
- 50 θετικές φράσεις που πρέπει να λέμε στα παιδιά μας
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Τουρκικό αδιέξοδο στην κυπριακή ΑΟΖ για το γεωτρύπανο της ENI
- Αναβίωσε το έθιμο της περικεφαλαίας στην Αγιάσο - Με επικεφαλής τον «Μεγαλέξαντρο»
- Απίστευτη επίθεση του τουρκικού ΥΠΕΞ στον Κοτζιά: «Ανεύθυνη η στάση του – Ξεπέρασε τα όρια!»
- O ερασιτέχνης Αχαρναϊκός σας καλεί στην κοπή της πίτας
- Κίνα: Εννέα νεκροί από πυρκαγιά σε εγκατάσταση επεξεργασίας αποβλήτων
- Έδιωξαν το «φαβορί» από το Power of Love- «Έπαθα σοκ», είπε η Άννα
- Ανοίγει ξανά ο φάκελος της υπόθεσης Παντελίδη, μετά την προσφυγή της οικογένειάς του
- Θεσσαλονίκη: Στους δρόμους μέλη της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης για το Αφρίν
- Βαρουφάκης: Να ανοίξει το επάγγελμα του κομμωτή
- Κέβιν Κιούνερτ: Το νέο αστέρι της γερμανικής πολιτικής- Ο «καμικάζι» του SPD με το baby face