"Μεγαλειώδης έκθεση" στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης - Το έκθεμα που έφυγε για πρώτη φορά από τη Φλωρεντία

Γνωστός και ως Κρατήρας του Εργότιμου και του Κλειτία, ο «βασιλιάς των κρατήρων», για τον οποίο έχουν πει ότι «αν όλα τα αγγεία της αρχαίας ελληνικής τέχνης χάνονταν και σωζόταν μόνον αυτό, θα ήταν ικανό να μιλήσει για την εποχή του, να διδάξει για τον δημιουργό και τους σύγχρονούς τους, να δώσει ταυτότητα στην αρχαία ελληνική μυθολογία» γίνεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης επίκεντρο μιας σύγχρονης εικαστικής συνομιλίας με

τα μινιμαλιστικά και άκρως σημειολογικά έργα του Σάι Τόουμλι (Cy Twombly).

Ο Αμερικανός ζωγράφος Τόουμλι (1928-2011) εμπνεύστηκε από τους αρχαίους μύθους και τους κωδικοποίησε σε τέχνη εξπρεσιονιστική, χειρονομιακή, γραφιστική. Τα μεγάλης κλίμακας έργα του έρχονται επίσης για πρώτη φορά στην Ελλάδα, και μάλιστα λίγο μετά την πρώτη αναδρομική έκθεσή του, που οργανώθηκε από το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι.

Η έκθεση αναπτύσσεται σε επτά ενότητες, με 27 σχέδια και γλυπτά του Σάι Τόουμλι, δίπλα σε δώδεκα έργα της αρχαιότητας. Το στήσιμό της αναδεικνύει τον πρωτότυπο διάλογο μεταξύ της αρχαίας ελληνικής και της σύγχρονης τέχνης.

Η μελανόμορφη διακόσμηση του μεγάλου κρατήρα απεικονίζει περισσότερες από 270 μορφές της μυθολογίας και φέρει 131 επιγραφές. «Οι επιγραφές ακολουθούν την καμπύλη του σώματος κάθε πρωταγωνιστή έτσι ώστε ακόμα κι αν χαθεί η αναπαραστατική τέχνη, παραμένει η γραφή για να προσελκύει την φαντασία μας» τόνισε στην παρουσίαση της έκθεσης, σήμερα, ο καθηγητής και διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.

Το αγγείο φιλοτεχνήθηκε το 570 πΧ από τον αγγειοπλάστη Εργότιμο και τον αγγειογράφο Κλειτία και βρέθηκε το 1844 σε έναν τάφο στο Κιούσι της Ιταλίας, από τον ανασκαφέα Αλεσσάντρο Φρανσουά -του οποίου το όνομα φέρει ο κρατήρας.

«Είναι από τις πρώτες φορές που αναπαρίστανται οι Θεοί, στην αρχή της αρχαϊκής περιόδου, πριν η κλασσική τέχνη τους προσδώσει το ήθος και η ελληνιστική το πάθος» σχολίασε ο Νίκος Σταμπολίδης. Στοιχεία για το χρονικό της ανασκαφής του αγγείου Φρανσουά έδωσε ο Μάριο Λότζο, διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου της Φλωρεντίας.

Ο ίδιος επιβεβαίωσε την μεγάλη εμπιστοσύνη και φιλία που διέπει τη συνεργασία των δύο μουσείων, Φλωρεντίας και Κυκλαδικού, που ήταν και ο λόγος της «εξαγωγής» του αρχαιολογικού ευρήματος, πρώτη φορά εκτός του Μουσείου της Φλωρεντίας.

Η εικαστική γραφή του Τόουμλι, το πάθος του για την ελληνική μυθολογία και οι φιλολογικές του γνώσεις για την ελληνική τέχνη, ήταν επίσης βασικό κριτήριο στην διοργάνωση της έκθεσης.

Για την εννοιολογική τέχνη του Σάι Τόουμλι, ο επιμελητής της έκθεσης στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης αλλά και της μεγάλης αναδρομικής στο Κέντρο Πομπιντού, Γιόνας Στόρσβ, εξήγησε ότι «την δεκαετία του ’70, με την έκρηξη της εννοιολογικής τέχνης και την απαξίωση της ζωγραφικής, ο Σάι Τόουμλι βρήκε έναν τρόπο να αποδράσει από αυτή την καταπίεση μετασχηματίζοντας την ζωγραφική σε γραφή».

«Αίφνης η γυμνή Αφροδίτη της Κύπρου, ζωντανεύει πάνω στο πάλλευκο μάρμαρο, με τις εξάρσεις και τις βαθύνσεις του κορμιού της, σφριγηλής σάρκας αποτύπωμα, ωδή στη γυναικεία ομορφιά, ζεστή, παλλόμενη, καλλίγραμμη, καθώς βγαίνει από τη θάλασσα…Και απέναντί της η Αφροδίτη, η VENUS του Cy Twombly σημειολογείται με γραφή και χρώμα: ένα όνομα αρχικά με μολύβι και από πάνω κόκκινο, φλογερό, αφροδισιακό, ανάλογο δηλαδή με το χρώμα που παίρνει η θεά από πόθο στην περιγραφή της από τον Shakespeare στο έργο του «Αφροδίτη και 'Αδωνις» (1593), «κόκκινη και ξαναμμένη σαν φωτιά από πυρωμένα κάρβουνα». Το ίδιο χρώμα που έχει στο κέντρο του πίνακα ένα ρόδο, κόκκινο, όπως το χρώμα του αίματός της που έβαψε μια για πάντα τα άσπρα ρόδα σε αιμάτινα.

Κάπως έτσι, θα θέλαμε να δει ο επισκέπτης όλες τις ενότητες της έκθεσης. Και τους θεούς, τον Πάνα, την Αφροδίτη, τον Απόλλωνα, τον Διόνυσο αλλά και τους «ήρωες» και τις θεές - έννοιες προσωποποιημένες, τον Ορφέα, τον Αρισταίο, τη Νίκη» προσκαλούν το κοινό οι επιμελητές της έκθεσης που φέρει τον τίτλο «ΘΕΪΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ: Cy Twombly και Eλληνική Aρχαιότητα»

αρχαιολογίαΜουσείο Κυκλαδικής ΤέχνηςέκθεμαΦλωρεντία Tweet Stickers: Αρχαιολογία