Αναβαθμίζεται και αλλάζει το πρόσωπο της Αθήνας

Η Αθήνα ήταν πάντα μια ζωντανή πόλη, αλλά ήταν μόνο για τους κατοίκους της, οι οποίοι γνώριζαν πολύ καλά την εσωτερική της ζωή και την απολάμβαναν. Τα τελευταία χρόνια όμως έγινε και μια πόλη φιλοξενίας με τους επισκέπτες της να ενδιαφέρονται να δουν και άλλα πράγματα πέρα από την Ακρόπολη και την Πλάκα. Φυσιολογικά λοιπόν ανοίχτηκε, απέκτησε ένα διαφορετικό είδος εξωστρέφειας. Κι αυτή η εξωστρέφεια την "υποχρέωσε" να αλλάξει την εικόνα της. Ξεκινώντας

Έτσι περιγράφει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, την κατάσταση στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας ο κ. Γιάννης, παλιός Αθηναίος, κάτοικος του κέντρου. Παρατηρώντας την αλλαγή της εικόνας της πόλης, «βαθμιαία ασφαλώς, αλλά διακριτή», επισημαίνει ακόμη ότι οι νέες ξενοδοχειακές μονάδες, τα πολύχρωμα μπαρ και τα καταστήματα εστίασης που συνθέτουν συνολικά μια πολυεθνική κουζίνα, έδωσαν στο ιστορικό κέντρο τον χαρακτήρα ενός νέου τοπόσημου. Μα η κρίση δεν θα έπρεπε να λειτουργήσει ανασταλτικά; «Η αρχική μου σκέψη ήταν ότι η αλλαγή αυτή γίνεται παρά την κρίση - και γι' αυτό εξάλλου δεν γίνεται από τη μία ημέρα στην άλλη. Τώρα όμως τείνω να πιστέψω ότι η αλλαγή αυτή είναι αποτέλεσμα της επιθυμίας μας να αφήσουμε την κρίση πίσω μας. Η κρίση κούρασε».

Ο δήμος της πόλης «έπιασε» αυτό το πνεύμα και έσπευσε να συμβάλει με την εκπόνηση ενός προγράμματος για την αναβάθμιση του εμπορικού τριγώνου. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος έχουν πεζοδρομηθεί από τον περασμένο Απρίλιο έντεκα δρόμοι. «Ο στόχος μας είναι η γενικότερη αναβάθμιση του δημόσιου χώρου» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ από τον δήμο Αθηναίων ο Γιώργος Σταματόπουλος. «Από τον ερχόμενο Ιανουάριο θα ξεκινήσουν νέες πεζοδρομήσεις σε δρόμους που έως τώρα ήταν πεζόδρομοι μόνο στα χαρτιά» προσθέτει. Ο δεύτερος άξονας του προγράμματος περιλαμβάνει την τήρηση των κανόνων στους δημόσιους χώρους είτε αυτοί αφορούν τη στάθμευση των οχημάτων, είτε τα τραπεζοκαθίσματα, ενώ ο τρίτος εστιάζει σε μια διαφορετική προσέγγιση στο ζήτημα της αποκομιδής των απορριμμάτων.

Αυτό το τρίπτυχο, αισθητική αναβάθμιση - τήρηση κανόνων - νέο μοντέλο καθαριότητας, δεν θα πρέπει κάποια στιγμή να ξεπεράσει τα όρια του εμπορικού κέντρου; Η αισθητική αναβάθμιση, για παράδειγμα, περιλαμβάνει και δώδεκα ΚΑΦΑΟ (τα υπαίθρια «κουτιά» με τις γραμμές του ΟΤΕ) που έχουν μετατραπεί σε έργα τέχνης από καλλιτέχνες οι οποίοι επιλέχθηκαν έπειτα από διαγωνισμό. Γιατί όχι και αλλού; Είναι το «παράπονο» που διατυπώνει η Χριστίνε Ζβίκυ. Ελβετικής καταγωγής, η Χριστίνε ζει 22 χρόνια στην Αθήνα και εργάζεται στο Γερμανικό Βιβλιοπωλείο της οδού Πανεπιστημίου. «Η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου που τελικά δεν έγινε ήταν μια χαμένη ευκαιρία» λέει. «Εγώ προσωπικά θα ήθελα πολλούς πεζόδρομους, λιγότερες πορείες στο κέντρο και μια καλή οργάνωση της κίνησης γύρω από αυτό. Σκέφτομαι ότι τα διόδια θα ήταν μια καλή λύση. Όχι όμως χωρίς πάρκινγκ στις παρυφές του κέντρου για να μπορεί ο κόσμος να αφήνει το αυτοκίνητό του και να χρησιμοποιεί τις δημόσιες συγκοινωνίες».

Επιστρέφοντας στην περιοχή κάτω από την πλατεία Συντάγματος, η Σκεύη Ερωτοκρίτου, ιδιοκτήτρια μπαρ στην πεζοδρομημένη οδό Ηπίτου, μιλάει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη γειτονιά της. «Η Ηπίτου ήταν ένας μάλλον έρημος δρόμος. Άνοιξα πρώτα εγώ, μετά άνοιξε ένα εστιατόριο δίπλα κι έπειτα ένα μαγαζί που κάνει χειροποίητα δερμάτινα και πιο κάτω μια μικρή γκαλερί. Γιατί αλλάζει το κέντρο; Επειδή η ιδιωτική πρωτοβουλία έκανε πολλά. Κάποιος αποφάσισε να κάνει κάτι ωραίο και κόλλησε άλλος ένας δίπλα του και μετά άλλος ένας».

Η μεγάλη «πληγή» της πόλης, λέει η ίδια, είναι τα παρατημένα της κτίρια. «Για πάρα πολύ καιρό, προσθέτει, υπήρχε μια παγωμάρα, μια αίσθηση ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Υπήρχαν πολλές μικρές γειτονιές στο ιστορικό κέντρο που δεν ήταν ποτέ άσχημες, αλλά δεν ήταν και τίποτε. Ήταν σαν ένα λευκό χαρτί που τελικά έγινε όμορφο, όπως για παράδειγμα αυτή η μικρή είσοδος προς την Πλάκα από την οδό Απόλλωνος. Από την άλλη πλευρά όμως έχω την αίσθηση ότι δεν υπάρχει σχέδιο για τη φυσιογνωμία και τον χαρακτήρα της πόλης. Στο Γκάζι, για παράδειγμα, δόθηκαν άδειες για να ανοίξουν δέκα σουβλατζίδικα το ένα δίπλα στο άλλο. Αλλά έτσι χάνει τον χαρακτήρα της εναλλακτικής καλλιτεχνικής γειτονιάς που είχε, ασχημαίνει».

Όλα αυτά σε μια «πόλη που κατεξοχήν δεν κοιμάται ποτέ» όπως επισημαίνει η κ. Ερωτοκρίτου. «Οι Αθηναίοι έχουν αποδείξει ότι είναι πολύ δραστήριοι πολίτες και στη διασκέδαση αλλά και στο επιχειρείν. Θέλεις όμως μια ραχοκοκαλιά για να περπατήσεις πάνω» καταλήγει. Είναι αυτό που επισημαίνει και ο Αργύρης Μουντζούρης, ιδιοκτήτης καταστήματος στο κέντρο της Αθήνας. Ο ίδιος έχει κάνει τρεις διαδοχικές μετακομίσεις τα τελευταία χρόνια αναζητώντας χαμηλότερο ενοίκιο σε γειτονιές που έπεφτε η αγοραστική κίνηση λόγω της μετακίνησης των καταναλωτών προς τα εμπορικά κέντρα και τους εμπορικούς δρόμους, όπως είναι η Ερμού.

Η τελευταία του μετακόμιση, αυτές τις ημέρες, έγινε στα Εξάρχεια. «Το κέντρο αλλάζει πράγματι. Αλλά αυτή η αλλαγή δεν είναι ομοιόμορφη. Δημιουργούνται νησίδες καταναλωτικής ευμάρειας, ενώ δρόμοι που ήταν άλλοτε εμπορικοί, όπως η Ιπποκράτους, αρχίζουν και ερημώνουν» λέει. Συγχρόνως, πάντως, οι επισκέπτες αρχίζουν να απλώνονται και σε γειτονιές πέραν εκείνων με ξενοδοχειακές μονάδες χάρη στην άνθηση που γνωρίζουν πλατφόρμες ενοικίασης κατοικιών. «Κάποιοι Εξαρχειώτες μου πρότειναν να συστηθώ ως νεοαφιχθείς στην περιοχή και στα αγγλικά. Όπως μου είπαν είναι πολλοί οι επισκέπτες που μένουν εδώ κατά την παραμονή τους στην Αθήνα».

Αυτοί οι τελευταίοι είναι και οι καλύτεροι πρεσβευτές της πόλης, γεγονός που αποτυπώνεται και στην ετήσια έρευνα της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών - Αττικής σχετικά με την ικανοποίησή τους. Αυτή παραμένει σταθερά ψηλά, αν και μειώθηκε ελαφρά σε σχέση με το 2015: Το 2015 η συνολική αξιολόγηση της εμπειρίας των τουριστών ήταν 8, ενώ το 2016 αξιολογήθηκε με 7,9 και το 2017 με 7,7. Η μείωση παρατηρήθηκε σε όλα τα επίπεδα σε σχέση με πέρυσι με εξαίρεση τη διασκέδαση, την αναψυχή και τις υπηρεσίες ταξί που σημείωσαν βελτίωση, ενώ ο πολιτισμός, η ασφάλεια στην πόλη και η καθαριότητα παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι. Επιπλέον, το ποσοστό των τουριστών που θα σύστηνε την Αθήνα σε άλλους, μειώθηκε σταδιακά από 96% το 2014 σε 91% το 2017.

Πού οφείλεται αυτή η μικρή μείωση; Ένας λόγος, σημειώνουν οι ειδικοί, είναι ότι τα δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο για την κρίση είχαν δημιουργήσει μια εικόνα καταστροφής της πόλης που τελικά διαψευδόταν από την πραγματικότητα που βίωναν οι επισκέπτες. Τώρα που η κρίση απομακρύνεται, οι επισκέπτες έχουν ανεβάσει τον πήχη και μαζί έχουν ανεβάσει και τις απαιτήσεις τους. Όπως πάντως σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Αλέξανδρος Βασιλικός, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αθήνας - Αττικής, «πρέπει να κινηθούμε από τώρα για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα». Πώς; Βελτιώνοντας ακόμη περισσότερο, μεταξύ άλλων, την εικόνα της πόλης. Δεν είναι μόνο οι επισκέπτες της που το απαιτούν - από τους οποίους να σημειωθεί το 42% έρχεται για να επισκεφθεί αποκλειστικά την Αθήνα. Είναι και απαίτηση των κατοίκων της.

Δ.Π.

(ΑΠΕ ΜΠΕ)