Πρόκληση Ταλάτ για πόλεμο στην Κύπρο λόγω κοιτασμάτων

"Από πολιτικής άποψης, φυσικά και είναι δυνατό να γίνει αυτό, λόγω του εντοπισμού υδρογονανθράκων", ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ παράλληλα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συζήτησης για επιστροφή της Αμμοχώστου, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι προέχει μια συνολική λύση .

Αυτούσια η συνέντευξη:

ΕΡ. Ακούγεται έντονα το τελευταίο διάστημα ότι τέθηκε θέμα επιστροφής της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου και ότι η τ/κ πλευρά ζήτησε ως αντάλλαγμα την αναγνώριση του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου (Ερτζιάν). Την ίδια ώρα, η ε/κ πλευρά

ΑΠ. Φυσικά και έχω υπόψη μου για την πρόταση, μέσω των εφημερίδων, εννοώ ήταν και στις ελληνοκυπριακές τηλεοράσεις και γενικά στα ΜΜΕ, και το έμαθα από εκεί αλλά δεν ξέρω τις λεπτομέρειες της πρότασης. Αν και το θέμα του αεροδρομίου Ερτζάν δεν είναι αποδεκτό , όπως είπατε, από τους Ελληνοκύπριους, αλλά διάβασα την περίληψη της συνέντευξης του κύριου Κασουλίδη στα Τουρκικά και εκεί αναφέρει κάτι για το αεροδρόμιο. Εννοώ δεν το απέρριψε εντελώς, δεν απέρριψε την ύπαρξη της πρότασης για το αεροδρόμιο στην Ελληνοκυπριακή πρόταση, δεν το απέρριψε, αλλά δεν ξέρω τις λεπτομέρειες. Πρέπει να δούμε την πρόταση στο χαρτί πριν γίνουν δηλώσεις αλλιώς θα γίνεται απλά μια συζήτηση βασισμένη πάνω σε φήμες κάτι το οποίο δεν είναι καλή ιδέα να γίνεται. Δεν θα βοηθήσει στις σχέσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων γενικά.

Πιστεύετε ότι αν αυτή η πρόταση υπάρχει, θα είναι αποδεκτή από τους Τουρκοκύπριους ή θα αποτελέσει κίνητρο για λύση;

Θα πρέπει να δούμε, αν συμπεριλαμβάνετε το αεροδρόμιο Ερτζάν ή αν υπάρχει κάποιο άλλο αντάλλαγμα. Αν είναι κάτι το οποίο πραγματικά μπορεί να εντείνει τη διαδικασία προς την επίλυση, ίσως μπορεί να το συζητήσουμε, αν και το θέμα των Βαρωσίων είναι μέρος της συνολικής λύσης, και αυτό είναι σίγουρο και είναι αποδεκτό και από τα Ηνωμένα Έθνη όπως ξέρετε, ειδικά με το σχέδιο Ανάν είναι γεγονός, όπως και η Ευρωπαϊκή Ένωση το έχει αποδεχτεί ως μέρος της λύσης. Δεν θα πρέπει να απορρίψουμε την πρόταση χωρίς να την δούμε. Πρέπει να την δούμε.

Εκτιμάτε ότι κρύβεται κάτι πίσω από τις φήμες, σε ότι αφορά στο αεροδρόμιο Ερτζάν και την επιστροφή της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου; Πιστεύετε ότι κρύβεται κάτι πίσω από όλο αυτό;

Ίσως. Δεν γνωρίζω και πολλά για το θέμα. Για αυτό και δεν θέλω να κάνω κανένα σχόλιο γιατί δεν θέλω να βλάψω την πιθανή διαδικασία για μια συνολική λύση, γιατί η δική μου προτεραιότητα είναι μια συνολική λύση.

Και η λύση συνολικά του Κυπριακού προβλήματος…

Ναι, γιατί δεν πιστεύω ότι μια μερική λύση είναι δυνατή. Τα Βαρώσια , μετά το αεροδρόμιο, μετά θα είναι η Μόρφου, η Καρπασία….. αυτό δεν είναι λύση, μετά θα μιλούν για το άνοιγμα κάποιων σημείων ελέγχου στο οδόφραγμα. Όλα αυτά δεν βοηθούν στην συνολική λύση.

Θα πρέπει να υπάρξει μια συνολική λύση. Βλέπετε εάν πάμε για μερική λύση, μια μεσοβέζικη κατάσταση, η μια πλευρά θα λέει ότι χάσαμε πολλά, η άλλη πλευρά θα λέει κερδίσαμε πολλά, αλλά αν βρούμε μια συνολική λύση και οι δύο πλευρές θα πουν ότι κερδίσαμε και χάσαμε μαζί.

Οι τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία, δημιουργούν εμπόδια στην επίλυση του κυπριακού;

Φυσικά και η τουρκική στάση είναι πολύ σημαντική αλλά θεωρώ ότι η κινητήριος δύναμη είναι η Τουρκοκυπριακή πλευρά, ούτε καν η Ελληνοκυπριακή πλευρά. Εγώ πιστεύω ότι η κινητήριος δύναμη προς την επίλυση του Κυπριακού είναι η τουρκοκυπριακή πλευρά. Γιατί; Γιατί η τουρκοκυπριακή πλευρά υποφέρει περισσότερο από την μη επίλυση του κυπριακού. Γιατί η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν αναγνωρίζεται, δεν διέπεται από την διεθνή νομοθεσία, και η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν μπορεί να είναι ένας παίκτης στην διεθνή αρένα. Οι τουρκοκύπριοι θέλουν μια λύση και αυτό είναι προς όφελος των τουρκοκυπρίων. Και η τουρκοκύπριοι μπορούν να είναι η κινητήριος δύναμη, όχι η Τουρκία, όχι οι ελληνοκύπριοι. Και αυτό είναι ο λόγος. Και δεν εννοώ ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά είναι πιο δυνατή από την Τουρκία ή την ελληνοκυπριακή πλευρά. Όχι. Απλά είναι προς το συμφέρον των τουρκοκυπρίων να λυθεί αυτό το πρόβλημα.

Είναι προς το συμφέρον των τουρκοκυπρίων, αλλά είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας;

Αυτό για την Τουρκία είναι δευτερευούσης σημασίας. Και για τους ελληνοκύπριους είναι δευτερευούσης σημασίας. Για τους τουρκοκύπριους είναι η μόνη τους προτεραιότητα

Οι τουρκοκύπριοι μπορεί να θέλουν μια λύση, για οποιοδήποτε λόγο, ίσως και για τον ίδιο λόγο που θέλουν μια λύση και οι ελληνοκύπριοι, αλλά ίσως η Τουρκία να έχει άλλα σχέδια.

Φυσικά. Μπορεί να υπάρχει και κάτι άλλο. Αλλά η Τουρκία μπορεί να επιβιώσει χωρίς μια λύση. Δεν έχει κανένα πρόβλημα η Τουρκία. Η Τουρκία είναι ένας διεθνής παίκτης. Οι Ελληνοκυπριακή πλευρά επίσης είναι ένας διεθνής παίκτης, εμείς οι τουρκοκύπριοι δεν είμαστε διεθνείς παίκτες. Αυτό είναι το πρόβλημα. Για αυτό και θέλουμε απεγνωσμένα μια λύση.

Τι αναμένετε από την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη, λαμβάνοντας υπόψη και την θέση του στο σχέδιο Ανάν;

Να σας πω, αναμένω πολλά από τον Αναστασιάδη ακόμα και σήμερα. Γιατί γνωρίζω ότι έχει επίγνωση των κινδύνων της μη λύσης. Για αυτό περιμένω πολλά από τον κύριο Ανστασιάδη. Γνωρίζει το Κυπριακό πρόβλημα καλά και γνωρίζει τους τρόπους για να προσεγγίσει αυτό το πρόβλημα.

Ο κύριος Χριστόφιας δεν το γνώριζε;

Ο Χριστόφιας, φυσικά και γνωρίζει το κυπριακό πρόβλημα. Αλλά διαδραμάτισε ένα πολύ αρνητικό ρόλο κατά την διάρκεια του σχεδίου Ανάν. Είχε πει όχι, αλλά ο Αναστασιάδης είπε ναι . Αυτό σημαίνει ότι ζύγισε την κατάσταση, τα υπέρ και τα κατά της λύσης και είπε ναι.

Δηλαδή πιστεύετε ότι αν έρθει ένα νέο σχέδιο Ανάν, ο κύριος Αναστασιάδης θα υπογράψει και θα πει "ναι";

Όχι φυσικά. Δεν είναι αυτό που λέω, έτσι κι αλλιώς το σχέδιο Ανάν δεν... (υπάρχει πλεόν). Μπορεί να λειτουργήσει ως βάση μόνο. Πιστεύω όμως ότι ο Αναστασιάδης είναι αρκετά γενναίος ώστε να πάρει το ρίσκο να πει ναι σε μια λύση.

Εκτιμάτε ως θετική ή αρνητική εξέλιξη τον διορισμό συνομιλητών για το κυπριακό;

Είμαι κάθετα εναντίον αυτής της ιδέας. Αυτή είναι μια προσπάθεια υποβάθμισης της σημαντικότητας των συνομιλιών. Η ανάθεση ευθύνης σε κάποιο κατώτερο εκπρόσωπο, υποβαθμίζει την σημασία αλλά και βάζει εμπόδιο στην ταχύτητα των διαδικασιών. Από ότι διάβασα στις ελληνοκυπριακές εφημερίδες, αυτός ο διαπραγματευτής θα είναι υπόλογος στο εθνικό συμβούλιο. Τότε που είναι ο ρόλος του ηγέτη, που είναι ο ρόλος του προέδρου;

Κρίνετε τον Αλεξάντερ Ντάουνερ ικανό ώστε να βοηθήσει την διαδικασία;

Μπορεί να είναι ικανός, αλλά η εκτίμηση του σε ότι αφορά σε αυτή την ιδέα, δηλαδή οι διαπραγματεύσεις να γίνονται μέσω των εκπροσώπων, δεν είναι σωστή. Δεν είναι η σωστή ως ιδέα. Και θέλω να ρωτήσω κάτι την ελληνοκυπριακή πλευρά. Γιατί διενήργησαν εκλογές και έβγαλαν πρόεδρο, αφού το Εθνικό Συμβούλιο είναι αρμόδιο για το Κυπριακό πρόβλημα. Τότε δεν θα έπρεπε να εξέλεγαν πρόεδρο. Ας δώσουμε την ευκαιρία στο εθνικό συμβούλιο να διαπραγματευτεί με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Για μένα είναι απίστευτο ακατανόητο.

Έχει να κάνει με το πόσο σοβαρά βλέπουμε την κατάσταση λέτε;

Ναι, εντάξει είναι σημαντικό. Αλλά μόλις εξελέγξατε έναν πρόεδρο πολύ πρόσφατα, και αυτός ο πρόεδρος θα ελέγχεται από το εθνικό συμβούλιο. Ποιο είναι το εθνικό συμβούλιο; Το εθνικό συμβούλιο απαρτίζεται από όλα τα πολιτικά κόμματα. Αυτή είναι καλή ιδέα; Είναι ο σωστός τρόπος να προσεγγίσει κανείς το κυπριακό πρόβλημα; Σε αυτό το εθνικό συμβούλιο, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλά πολιτικά κόμματα τα οποία έχουν 3 με 5% και έχουν λόγο εκεί και μερικές φορές καταφέρνουν να διαλύσουν την διαδικασία. Είναι πάντα δυνατό να γίνει αυτό. Το έχουμε αντιμετωπίσει αυτό. Κατά την διάρκεια των συνομιλιών με τον κύριο Χριστόφια, το αντιμετώπισα πολλές φορές. Το εθνικό συμβούλιο στεκόταν πάντα εμπόδιο στην διαδικασία. Και τώρα ο Αναστασιάδης έχει εκτιμήσει και αναβαθμίσει αυτό τον ρόλο του εθνικού συμβουλίου, και αυτό είναι το κρίμα στην υπόθεση.

Πιστεύετε όμως σε αυτόν (Αναστασιάδη) όπως έχω καταλάβει

Πιστεύω ότι κατά κάποιο τρόπο είναι εγκλωβισμένος από τους εταίρους του, από τους συγκυβερνώντες, για χάρη της εκλογής του.

Μιλάτε για το ΔΗΚΟ και το ΕΥΡΩΚΟ;

Ναι, τα κόμματα τα οποία είναι εναντίον μιας λύσης και αυτή την στιγμή βρίσκονται στην κυβέρνηση του κύριου Αναστασιάδη.

Ποια κόμματα θεωρείτε ότι είναι εναντίον της λύσης;

Το ΔΗΚΟ πρωτίστως!

Λέτε είναι εναντίον;

Φυσικά! Η ΕΔΕΚ το άλλο κόμμα, οι Οικολόγοι , οι υποτιθέμενοι οικολόγοι τέλος πάντων, είναι το άλλο κόμμα, αυτούς τους γνωρίζουμε.

Το ΑΚΕΛ και ο ΔΗΣΥ;

Το ΑΚΕΛ και ο ΔΗΣΥ ως θέμα αρχής είναι υπέρ μια λύσης του Κυπριακού. Αυτό το πιστεύω.

Η εξεύρεση υδρογονανθράκων εμποδίζει τη διαδικασία και την επίτευξη προόδου στις συνομιλίες για επίλυση του κυπριακού;

Την διαδικασία όχι. Τις σχέσεις όμως μεταξύ των δύο πλευρών και των δύο κοινοτήτων ναι. Πρώτα από όλα οι τουρκοκύπριοι πιστεύουν ότι τα φυσικά αποθέματα ανήκουν και στις δύο κοινότητες.

Και οι ελληνοκύπριοι πιστεύουν ακριβώς το ίδιο, αλλά θέλουν πρώτα μια λύση στο κυπριακό, απλώς για να προσθέσω σε αυτό που λέτε.

Ωραία, συμφωνούμε και σε αυτό. Αλλά χωρίς μια λύση οι ελληνοκύπριοι δεν πρέπει να εκμεταλλευτούν τα αποθέματα φυσικού αερίου. Είτε θα περιμένουν την λύση ή αν αυτό παρουσιάζεται ως πρόβλημα να τεθεί ως ζήτημα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η ελληνοκυπριακή πλευρά το αρνείται αυτό. Λένε ότι είναι θέμα εθνικής κυριαρχίας. Όχι δεν είναι θέμα εθνικής κυριαρχίας, είναι θέμα εθνικού πλούτου που ανήκει και στις δύο κοινότητες άρα είναι θέμα προς συζήτηση στις διαπραγματεύσεις.

Ανήκει και στις δύο κοινότητες αλλά πώς; Αν λάβουμε υπόψιν το ποσοστό των ελληνοκυπρίων και των τουρκοκυπρίων

Είναι διαπραγματεύσιμο.

Πόσο ποσοστό;

Το ποσοστό είναι διαπραγματεύσιμο. Οι ηγέτες θα πρέπει να κάτσουν και να διαπραγματευτούν αυτό το θέμα. Η ελληνοκυπριακή πλευρά το απορρίπτει αυτό ως θέμα αρχής.

Υπάρχουν διάφορες αναφορές στα ΜΜΕ ακόμα και σε Αμερικανικά ΜΜΕ, που υποστηρίζουν ότι η διαδικασία στην κυπριακή ΑΟΖ, μπορεί να οδηγήσει σε μια σύρραξη με την Τουρκία. Πιστεύετε ότι είναι δυνατό, κατά την γνώμη σας, η Τουρκία να εισβάλει για δεύτερη φορά στην Κύπρο, με αφορμή και ως δικαιολογία το φυσικό αέριο και την προστασία των συμφερόντων και δικαιωμάτων των τουρκοκυπρίων.

Βλέπετε αυτό είναι πάντα δυνατό. Φυσικά δεν μπορώ να κάνω εικασίες πάνω σε αυτό το θέμα.

Από πολιτικής άποψης;

Από πολιτικής άποψης, ναι, φυσικά και είναι δυνατό να γίνει αυτό. Είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Υπάρχουν εκεί ο φυσικός πλούτος και οι ελληνοκύπριοι συμφωνούν ότι πρέπει να το μοιραστούν με τους τουρκοκύπριους, ή ότι οι τουρκοκύπριοι δικαιούνται να έχουν και οφέλη από αυτό βάση ποσοστού που όπως είπαμε είναι διαπραγματεύσιμο, αλλά ταυτόχρονα αρνούνται να κάτσουν στο τραπέζι και να το συζητήσουν αυτό και επικαλούνται ζήτημα εθνικής κυριαρχίας. Η ελληνοκυπριακή πλευρά λέει ότι ο βορράς είναι υπό κατοχή από την Τουρκία αλλά ταυτόχρονα δέχονται να διαπραγματευτούν με τους τουρκοκύπριους να λύσουν αυτό πρόβλημα.

Επειδή οι ελληνοκύπριοι αντιλαμβάνονται ότι η βόρεια Κύπρος δεν είναι υπό κατοχή από τους τουρκοκύπριους αλλά από την Τουρκία.

Ναι αλλά δέχονται να διαπραγματευτούν με τους τουρκοκύπριους. Τότε γιατί δεν διαπραγματεύονται το φυσικό αέριο. Δεν κατανοώ την συμπεριφορά της ελληνοκυπριακής πλευράς. Αυτό δεν είναι θέμα εθνικής κυριαρχίας. Αν αυτό είναι θέμα εθνικής κυριαρχίας τότε και η κατοχή είναι θέμα εθνικής κυριαρχίας.

Ίσως να φοβούνται ότι θα χάσουν ένα πολύ σημαντικό άσσο στο μανίκι, αφού καταλήξουν σε συμφωνία

Τότε ας λύσουμε το πρόβλημα. Και αυτό δεν συμβαίνει. Όπως γνωρίζετε, με τον πρόεδρο Χριστόφια τον παρακαλούσα να επιταχύνουμε τις διαδικασίες, αλλιώς θα χάσουμε την μεγάλη ευκαιρία. Και του έλεγα τότε «αν δεν λύσουμε αυτό το πρόβλημα τώρα , κάποιος περιμένει έξω από την πόρτα να μπει, ως νέος πρόεδρος ή ηγέτης, αν θέλετε, που δεν είναι υπέρ μιας λύσης.». Του έθεσα αυτό το επιχείρημα πάρα πολλές φορές. Δεν με άκουσε και δεν επιτάχυνε τις διαδικασίες. Δεν συμφώνησε. Τώρα ήρθε ο κύριος Αναστασιάδης. Φυσικά αντιλαμβάνομαι και εκτιμώ τα οικονομικά προβλήματα που υπάρχουν, αλλά και πάλι δεν διακρίνω κανένα ενθουσιασμό για μια λύση. Για το θέμα των Βαρωσίων. Αντί να επικεντρώνουμε την προσοχή μας στο ζήτημα των Βαρωσιών, και αν είναι αλήθεια ο κύριος Κασουλίδης είπε ότι τεστάρουμε την στάση της Τουρκίας με αυτή την πρόταση και η Τουρκία πρέπει να επιστρέψει τα Βαρώσια ακόμα και πριν τον Οκτώβρη στην ελληνοκυπριακή πλευρά, αυτές οι δηλώσεις δεν είναι υποβοηθητικές και απλά ανάβει φωτιές και μπορεί να προκαλέσει οργή στους τουρκοκύπριους αλλά και στην Τουρκία.

Σε ότι αφορά την σύρραξη που ανέφερα πριν, η Τουρκία θα μπορούσε να έρθει σε αντιπαράθεση ακόμα και σε πόλεμο, τι στιγμή που στην Κύπρο έχουν συμφέρονται μεγάλοι παίχτες όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και το Ισραήλ, λόγω του φυσικού αερίου; Η Τουρκία θα ρισκάρει να έρθει σε ρήξη με αυτές τις χώρες;

Βλέπετε, δεν μπορώ να πω τίποτα σε ό,τι αφορά αυτό γιατί δεν ξέρω πώς είναι η διεθνής κατάσταση αυτή την στιγμή. Δεν μπορώ να κάνω κάποιο σχόλιο πάνω σε αυτό το θέμα. Με ρωτήσατε αν υπάρχει αυτή η πιθανότητα και είπα ότι, ναι υπάρχει η πιθανότητα, αλλά από την πιθανότητα στην υλοποίηση της πράξης δεν μπορώ να πω.

Συμφωνείτε με την επιθετική στάση που τηρεί η Τουρκία; Υπενθυμίζω τις παρενοχλήσεις σε πλοίο με ιταλική σημαία εντός της κυπριακής ΑΟΖ.

Τι έγινε; Δεν το γνωρίζω αυτό το περιστατικό.

Ένα πλοίο υπό ιταλική σημαία, βρισκόταν στην κυπριακή ΑΟΖ και το παρενόχλησαν τουρκικά πολεμικά πλοία.

Δεν πιστεύω ότι έγινε μια τέτοια παρενόχληση. Γιατί να το κάνουν; Αν δεν έχει σχέση με το φυσικό αέριο κτλ γιατί να προβούν σε αυτή την πράξη;

Έγιναν δηλώσεις από την κυπριακή κυβέρνηση

Η κυπριακή κυβέρνηση κάνει τόσες πολλές δηλώσεις. Δεν πιστεύω ότι έγινε αυτό περιστατικό, ότι είναι αλήθεια.

Συμφωνείτε ή διαφωνείτε ότι η Τουρκία τηρεί εχθρική στάση;

Δεν το νομίζω. Η Τουρκία είναι πολύ υποβοηθητική. Ακριβώς το αντίθετο. Η Τουρκία μέσα από δηλώσεις έχει καταστήσει σαφές ότι είναι έτοιμη για οποιαδήποτε λύση στο Κυπριακό, φτάνει να συμφωνούν οι τουρκοκύπριοι και οι ελληνοκύπριοι.

Όλοι συμφωνούν ότι το κλειδί είναι στην Τουρκία. Τότε πώς θα βρεθεί η λύση από τους ελληνοκύπριους και τους τουρκοκύπριους αφού το κλειδί είναι στην Τουρκία;

Το κλειδί δεν είναι στην Τουρκία. Το κλειδί είναι εδώ. Γιατί ο Αναστασιάδης δεν δέχεται να προσέλθει στο τραπέζι των συνομιλιών; Γιατί οι συνομιλίες έχουν αναβληθεί μέχρι τον Οκτώβριο; Πως μπορείτε να λέτε ότι το κλειδί είναι στην Τουρκία; Το κλειδί είναι εδώ στην Ελληνοκυπριακή πλευρά.

Γιατί η Τουρκία δεν συμφωνεί με πολλά από τα θέματα.

Η Τουρκία δεν έκανε καν πρόταση σε ότι αφορά στην επίλυση του Κυπριακού. Οι προτάσεις έρχονται από εδώ, είτε από την τουρκοκυπριακή πλευρά ή από την ελληνοκυπριακή πλευρά.

Και η Ελλάδα; Πιστεύετε ότι έχει ρόλο να διαδραματίσει;

Αν θέλει έχει ρόλο να διαδραματίσει. Αλλά δεν πιστεύω ότι θέλουν να παίξουν κανένα ρόλο και αυτό είναι το πρόβλημα.

Γιατί;

Γιατί θέλουν να μείνουν μακριά και δεν θέλουν να δημιουργήσουν προβλήματα στις σχέσεις τους με την Τουρκία και επιπλέον θέλουν να αποδείξουν στην διεθνή κοινότητα ότι το ζήτημα είναι μεταξύ της ελληνοκυπριακής πλευράς και της Τουρκίας. Ότι δεν αναμιγνύονται στο θέμα.

Θεωρείτε δηλαδή η Ελλάδα θα αφήσει τους Ελληνοκύπριους μόνους σε αυτή την πορεία;

Όχι. Η Ελλάδα είναι πάντα με τους ελληνοκύπριους. Δεν πιστεύω ότι θα εγκαταλείψουν ποτέ τους ελληνοκύπριους μόνους σε αυτό τον δρόμο. Δεν το πιστεύω. Είναι πολιτική στάση αυτή. Θέλουν όμως να δώσουν το μήνυμα ότι το πρόβλημα είναι μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας.

Και θα βοηθήσουν αν χρειαστεί

Ναι αυτό είναι το παιχνίδι.

Δεν πιστεύετε ότι τέτοιες ενέργειες εκ μέρους της Τουρκίας, μου είπατε ότι δεν γνωρίζατε για το θέμα με το Ιταλικό πλοίο, αλλά υπάρχουν και άλλες τέτοιες παρενοχλήσεις πλοίων στην κυπριακή ΑΟΖ, δεν πιστεύετε ότι αυτές οι ενέργειες υποδαυλίζουν το κλίμα λίγο πριν από την έναρξη των συνομιλιών τον Οκτώβριο; Αξίζει να σημειώσουμε ότι τόσο ο κ. Χριστόφιας και ο κ. Αναστασιάδης δήλωσαν ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι έτοιμη να μοιραστεί το όφελος από το φυσικό αέριο, μετά από την λύση.

Ναι αλλά δεν φτάνουν σε μια λύση. Αυτό είναι το πρόβλημα. Είμαι έτοιμος να μοιραστώ αλλά δεν λύνω το κυπριακό. Είναι δίκαιο αυτό; Αν θα μοιραστείς μετά από την λύση, τότε θα πρέπει να εργαστείς για μια λύση για να αποδείξεις ότι είσαι ειλικρινής.

Δεν μπορώ να σκεφτώ κάποιο λόγο γιατί οι ελληνοκύπριοι να μην θέλουν λύση στο Κυπριακό.

Ούτε εγώ το ξέρω. Αλλά βλέπω τις συνεχιζόμενες πολιτικές μανούβρες. Ήμουν διαπραγματευτής της τουρκοκυπριακής πλευράς. Ήμουν εκεί, είδα τα πάντα, την συμπεριφορά της ελληνοκυπριακής πλευράς . Δεν ήταν τόσο ενθουσιώδης όσο η τουρκοκυπριακή πλευρά.

Δεν νομίζετε ότι οι ελληνοκύπριοι έχουν το δικαίωμα να είναι καχύποπτοι; Ειδικά αφού αντιμετώπισαν τον πόλεμο, εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους ;

Έχουν το δικαίωμα να είναι καχύποπτοι, αλλά πρέπει να θέλουν μια λύση να εργαστούν για αυτή την λύση αλλά το τεστ του σχεδίου Ανάν βγήκε αρνητικό.

Ίσως να ήταν πολύ οδυνηρό για τους ελληνοκύπριους...

Μην το λέτε αυτό σας παρακαλώ μην το λέτε. Δεν ήταν καθόλου οδυνηρό. Το παρουσίασαν ως οδυνηρό. Τι πόνο θα υφίσταντο οι ελληνοκύπριοι; Θα είχαν ήδη στην κατοχή τους την Αμμόχωστο, θα είχαν επιστραφεί όλες οι περιουσίες τους ή θα λάμβαναν αποζημιώσεις. Τι πόνο θα αντιμετώπιζαν; Τώρα είναι που πονούν. Δεν έχουν επιστραφεί τα Βαρώσια αλλά ακόμα θέλετε τα Βαρώσια. Εντάξει θέλετε τα Βαρώσια. Τι θα γίνει; Απλά θα συνεχίζουμε να συνομιλούμε για τα επόμενα 100 χρόνια, αν συνεχίσουμε με αυτά τα μυαλά. Αυτό είναι το πρόβλημα.

Οι δύο πλευρές διαχρονικά επέρριπταν ευθύνες η μια στην άλλη για τη μη επίτευξη προόδου στις διαπραγματεύσεις ή για τη μη εξεύρεση λύσης. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ισχύει, να ευθύνεται δηλαδή μόνο η μια πλευρά για τη μη επίτευξη συμφωνίας. Πού εντοπίζετε λάθη, παραλήψεις και ευθύνες της τ/κ πλευράς και πού της ε/κ;

Για μένα, η απροθυμία της ελληνοκυπριακής πλευράς προέρχονταν από τους φόβους του ηγέτη ή των ηγετών, σε ότι αφορά στις αντιδράσεις που πιθανόν να δεχόταν από την αντιπολίτευση ή και από τον κόσμο.

Ο κάθε ηγέτης κάνει αυτό που θέλει ο κόσμος, τι θέλει ο κόσμος που τον ψήφισε.

Εντάξει και ο κόσμος αλλά και οι πολιτικές συμμαχίες. Γιατί ο Αναστασιάδης θα πρέπει να ακολουθήσει αυτό που θέλει το ΔΗΚΟ αλλιώς δεν θα μπορέσει να έχει την στήριξη που θα χρειάζεται για άλλα εσωτερικά ζητήματα. Για μένα είναι η μόνη λογική εξήγηση για την συμπεριφορά των ελληνοκυπρίων. Το καταλαβαίνω αυτό. Αλλά πάντα παρότρυνα τους ελληνοκύπριους ηγέτες να είναι λίγο πιο γενναίοι και να εξηγήσουν στον λαό τους ότι μια λύση θα είναι πολύ οδυνηρή. Αν λέτε ότι το σχέδιο Ανάν ήταν οδυνηρό και πάλι η επόμενη λύση θα είναι οδυνηρή. Και αυτό πρέπει να το καταλάβουν όλοι. Αλλιώς δεν πρόκειται να υπάρξει λύση. Και κάθε μέρα που περνά γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Τώρα οι Τουρκοκύπριοι δεν ενδιαφέρονται τόσο όσο ενδιαφέρονταν πριν 4 χρόνια. Τώρα δέχονται ότι θα ζουν υπό αυτές τις συνθήκες, ότι αυτή είναι η μόνη τους επιλογή. Αυτή είναι η θέση των τουρκοκυπρίων. Της πλειοψηφίας των τουρκοκυπρίων. Κάνω δήλωση για το κυπριακό πρόβλημα και λαμβάνω σχεδόν καμία ανταπόκριση και στο Blog μου και στο facebook και σε άλλα μέσα. Αν πω κάτι που αφορά σε εσωτερικά ζητήματα έχω ανταπόκριση.

Το ίδιο συμβαίνει και με τους ελληνοκύπριους. Μήπως κουράστηκε ο κόσμος;

Ναι αυτός είναι ο λόγος. Και αυτοί οι άνθρωποι εξέλεξαν τους ηγέτες τους. Το καθήκον των ηγετών τους είναι να λύσουν αυτό το πρόβλημα. Ο λαός ανέθεσε αυτή την ευθύνη στους ηγέτες τους, και οι ηγέτες πρέπει να πάρουν στα σοβαρά αυτό το πρόβλημα και να το τελειώνουν. Και πρέπει να έχουν την στήριξη του λαού, ο λαός πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένος για κάθε στάδιο και να στηρίξουν την προσπάθεια αλλιώς δεν θα είναι εφικτό όλο αυτό. Και σε δέκα χρόνια οι τουρκοκύπριοι θα έχουν ξεχάσει εντελώς την πιθανότητα μιας λύσης.

Πιστεύετε ότι οι έποικοι είναι πρόβλημα για μια λύση στο κυπριακό;

Προς το παρόν όχι.

Πόσοι είναι σήμερα αν ξέρετε;

Δεν ξέρω ακριβώς αριθμούς. Βλέπετε ποιο είναι το πρόβλημα τώρα; Υπάρχουν άτομα που είναι δεύτερης τρίτης γενιάς στην Κύπρο. Υπάρχουν μικτοί γάμοι. Ποιοι είναι τουρκοκύπριοι, ποιοι είναι οι Τούρκοι;

Αυτό όμως ήταν και το σχέδιο της Τουρκίας να γίνουν οι μικτοί γάμοι και να έρθουν οι έποικοι;

Όχι δεν ήταν το σχέδιο αυτό. Αλλά έγινε. Επειδή όπως γνωρίζετε όταν οι Τουρκοκύπριοι ήρθαν στον Βορρά και οι ελληνοκύπριοι πήγαν στον νότο, είχε πολλή γη εδώ, αγροτική κτλ. Και τι έγινε; Οι Τούρκοι ήρθαν εδώ ή στάλθηκαν εδώ αν θέλετε ως εργάτες. Και στην πορεία του χρόνου αυτό συνεχίστηκε. Μερικές φορές έρχονταν πιο μεγάλοι αριθμοί, άλλοι έφευγαν αλλά επειδή τους άρεσε επέστρεφαν και αυτό συνεχιζόταν. Για παράδειγμα τώρα αν θέλεις να καθαρίσεις την αυλή σου από τα χόρτα ας πούμε, δεν βρίσκεις ένα τουρκοκύπριο να το κάνει. Στην νότιο Κύπρο βρίσκεται ελληνοκύπριους να κάνουν αυτή την δουλειά; Στην ελληνοκυπριακή πλευρά δίνεται άδεια παραμονής για 3 χρόνια αν δεν κάνω λάθος στους ξένους , στους έλληνες δεν χρειάζεται άδεια. Εδώ ήρθαν οι Τούρκοι, τους δώσαμε άδεια παραμονής αλλά έμειναν εδώ περισσότερο από όσο περιμέναμε, και άρχισαν να απαιτούν υπηκοότητα

Δεν μπορούσατε να το ελέγξετε αυτό δηλαδή;

Όχι δεν μπορούσαμε.

Είναι δηλαδή λανθασμένη η εντύπωση που έχει η ελληνοκυπριακή πλευρά;

Δεν ήταν εποικισμός. Ηταν η ανάγκες της οικονομίας. Αν δεν μπορούσαν να βρουν δουλειές εδώ γιατί να έρθουν. Δεν ήταν πολιτική της Τουρκίας να τους στέλνουν εδώ. Ίσως στην αρχή ναι. Από το 74 μέχρι το 80. Αλλά μετά το 80 ήρθαν εδώ για να δουλέψουν. Τους άρεσε περισσότερο η ζωή εδώ παρά στην Τουρκία, γιατί οι περισσότεροι προέρχονταν από αγροτικές περιοχές και δεν ήθελαν να επιστρέψουν σε αυτές τις περιοχές.

Δεν είναι πρόβλημα για εσάς αυτό;

Φυσικά και ήταν πρόβλημα για μας. Εξακολουθεί να υφίσταται αυτό το πρόβλημα. Φυσικά.

Αλλά δεν μπορείτε να κάνετε κάτι για αυτό.

Δεν μπορείς να κάνεις κάτι για αυτό γιατί η οικονομία σου βασίζεται πάνω σε αυτό. Οι επιχειρηματίες έρχονται και ζητούν εργάτες. Το πρόβλημα είναι ότι αυτοί που έρχονται είναι Τούρκοι και δεν μπορείς να τους στείλεις πίσω.

Ποιες είναι οι σχέσεις σας με τον Δημήτρη Χριστόφια σήμερα;

Δεν έχουμε κάποια ιδιαίτερη σχέση.

Δεν είστε φίλοι δηλαδή;

Φυσικά υπάρχει ένα φιλικό επίπεδο αν και η φιλία είναι άλλο πράγμα απλά δεν έχουμε την ευκαιρία να συναντηθούμε.

Θεωρείτε ότι η απόσυρση των συμφωνηθέντων (συγκλίσεων-αποκλίσεων) όπως καταγράφονται στο έγγραφο Ντάουνερ, αποτελούν «πισωγύρισμα» για τη διαδικασία;

Φυσικά και είναι! Γιατί διαπραγματευόμασταν τόσο καιρό. Μετά από κάθε εκλογές θα ξεκινούμε από την αρχή;

Τα ε/κ κόμματα επικρίνουν τον Δημήτρη Χριστόφια για τις «γενναιόδωρες» προτάσεις του προς τους τ/κ. Ήταν πράγματι «γενναιόδωρες»; Γιατί τις απορρίψατε;

Δεν ήταν «γενναιόδωρες». Απλά καταλήγαμε σε συγκλίσεις και αποκλίσεις. Η διαδικασία αφορούσε τα συμφωνηθέντα και κάποια από αυτά έχριζαν περαιτέρω συζήτησης.

Πώς άρχισε το κλίμα των συνομιλιών με Χριστόφια και πώς εξελίχθηκε;

Σε γενικές γραμμές δεν είχαμε προβλήματα με τις διαπραγματεύσεις. ήμασταν ελεύθεροι και προσπαθούσαμε να καταλάβουμε η μια πλευρά τα προβλήματα της άλλης πλευράς.

Εμείς διαπραγματευόμαστε. Μην νομίζεται ότι η Τουρκία μας επιβάλλει κάτι. Βεβαίως δεν αρνούμαι ότι η Τουρκία μας επηρεάζει. Όλη η βοήθεια για εμά έρχεται από την Τουρκία. Τι να κάνουμε;

Διαχωρίζετε τη θέση σας από την Τουρκία;

Βεβαίως

Ο κ. Έρογλου πράττει το ίδιο;

Δεν ξέρω. Η θέση του είναι διαφορετική από τη δική μου. Προτιμά τη λύση δύο κρατών. Προτιμά τη διχοτόμηση. Αυτή όμως είναι η δική του άποψη και θέση και συνεπώς δεν τον κρίνω. Οι τ/κ τον ψύφισαν όμως για πολλούς λόγους, όχι μόνο για το κυπριακό.

Γιατί ενοχληθήκατε που σας αποκαλούσε "σύντροφο" ο Χριστόφιας;

Αυτό δεν είναι αλήθεια. Και εγώ, σύντροφο τον αποκαλούσα και έτσι συνεχίζω να τον αποκαλώ. Έχουμε την ίδια κομμουνιστική ιδεολογία (γέλια)

Ο Χριστόφιας πάντως πιστεύει μέχρι και σήμερα ότι το κλίμα άλλαξε με την αντικατάσταση σας από τον Έρογλου.

Δεν νομίζετε ότι είναι λίγο αργά; Εγώ τον προειδοποίησα

Οι προθέσεις της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ είναι ειλικρινείς;

Βεβαίως.

Τότε γιατί ο Ερτογάν βάλλει συνεχώς κατά της ΕΕ;

Δεν «βάλλει». Απλά κριτικάρει. Ο Χριστόφιας το έκανε συνεχώς. Ακόμα και ο Αναστασιάδης το κάνει.

Θεωρείτε ότι η Τουρκία μπορεί να ενταχθεί στην ΕΕ χωρίς λύση του κυπριακού;

Σε καμία περίπτωση. Αδύνατο, ακατόρθωτο. Και η Τουρκία το γνωρίζει αυτό.

Η Τουρκία διαδραματίζει διεθνή ρόλο...

Και απειλεί για το Φ.Α

Διότι η τ/κ πλευρά δεν έχει βήμα. Η Τουρκία στηρίζει τη διαδικασία για επίλυση του κυπριακού. Η ε/κ πλευρά είναι η Κυπριακή Δημοκρατία και είναι αναγνωρισμένη διεθνώς. Η τ/κ πλευρά αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία.

Η ΤΜΤ είναι ισχυρή στα κατεχόμενα; Απηύθυναν μήνυμα στον Αρχιεπίσκοπο τονίζοντας του ότι τα τουρκικά στρατεύματα δεν θα εγκαταλείψουν το νησί ποτέ

Είναι ένας ημικρατικός οργανισμός που αποτελείται από εθνικιστές. Δεν έχουν ρόλο, δεν έχουν όπλα. Είναι ακίνδυνοι.

Σε σχέση με τις σημαίες; Τι θα γίνει μετά τη λύση του κυπριακού;

Θα βρούμε κοινή σημαία και κοινό εθνικό ύμνο. Αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούμε της Ελλάδας και της Τουρκίας. Μπορούμε επίσης, υπό την κοινή σημαία, να κρατήσουμε και η κάθε πλευρά τις σημαίες μας, αν αυτό μας αρέσει.

Πόσο έχουν επηρεαστεί τα κατεχόμενα από την οικονομική κρίση που μαστίζει τις ελεύθερες περιοχές;

Έχουμε επηρεαστεί πολύ. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο. Δεν μπορούμε να πουλήσουμε προϊόντα μέσω της πράσινης γραμμής, στους ε/κ . Το κυριότερο μας πρόβλημα είναι αυτό. Επιπλέον, πολλοί τ/κ που εργάζονται στης Κυπριακή Δημοκρατία, έχουν μείνει άνεργοι.

Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι η μόνη διέξοδος είναι η λύση του κυπριακού. Οι τ/κ αντιμετωπίζουν την απομόνωση και οι ε/κ την οικονομική κρίση. Με τη λύση θα λυθούν όλα. Ακόμα και το οικονομικό πρόβλημα. Θα αναπτυχθούν όλες οι περιοχές, θα ανοίξουν τα Βαρώσια, θα προσελκύσουμε διεθνείς επενδύσεις. Η νεκρή ζώνη θα γίνει ξανά εκμεταλλεύσιμη από ε/κ και τ/κ. Ο Βορράς θα γίνει ατραξιόν και αυτό θα είναι υπέρ και των ε/κ.

News247