ο δίκταμος ο θάμνος της Δίκτης – το όνοµα ∆ίκτανµος όπως τον αποκάλεσαν οι αρχαίοι προέρχεται από το ονομαστό όρος της Κρήτης την ∆ίκτηκαιτη λέξη θάµνος δηλαδή “∆ίκταµνος ο Θάµνος της ∆ίκτης”ήέρωντας με επιστημονική ονομασία Origanum dictamnus είναι ένα το πιο φημισμένα κρητικά ενδημικά φυτάκαιτο βρίσκουμε μόνο στο νησί της Κρήτης σκαρφαλωμένο σε απόκρημνους βράχους με υψόμετρο από 0 έως 1900 μέτρα καιόπως
έγραψε και ο Θεόφραστος “το δε δίκταµνον ίδιον της Κρήτης”…το δίκταμο είναι ένα πολυετές αρωματικό φυτόμε βλαστούς 20-40cmτα φύλλα του είναι πρασινόλευκα 13-25mm δισκοειδή-ωοειδή και καλυμμένα με πυκνές τρίχεςτα λουλούδια του με μιά πανέμορφη στεφάνη ροδινοπρασινωπή έως κοκκινολιλά, περιβαλλόμενη από μεγάλα κοκκινωπά βράκτιαο κάλυκάς του είναι με 5 οδόντεςκαιτο άρωμα του θεσπέσιο…ο
δίκταμος – το θαυματουργό αυτό βότανο -είναι γνωστός από τη μινωική εποχή όταν οι μινωίτες παρασκεύαζαν από το βότανο- αρώματα- αλοιφές -τις οποίες χρησιμοποιούσαν για την επούλωση τραυμάτων και πληγών-- αρωματικά λάδια – ειδικά με λάδι ελαιόλαδου το οποίο καιπρόσφερανστους θεούςστους βασιλιάδες και ιερείς τους -αλλά και- αρωματικούς οίνους όπως το δικταμνίτη οίνο που μας αναφέρει ο Διοσκουρίδης στο πέμπτο βιβλίο του περί ύλης ιατρικής …τα αρωματικά λάδια που παρασκεύαζαν από το βότανο είχαν τονωτικές και διεγερτικές ιδιότητες…ο Πλίνιος αναφερόμενος στο δίκταμο λέει:“Tο φυτόν καλούμενον δίκταμον εις ουδέν άλλο μέρος φύεται ειμη εν τη νήσω Kρήτη”.ο Θεόφραστος στο έργο του “Περί Φυτών ιστορίες” γράφει:“Tο δίκταμο είναι φυτό που βγαίνει μόνο στη Κρήτη….ο
δίκταμος ήταν γνωστός από την αρχαιότητα και οι αρχαίοι γιατροί του απέδιδαν πολλές θεραπευτικές ιδιότητες…το άγαλμα της θεάς Aρτέμιδος η οποίαεκτός των άλλων ήταν και προστάτης των επιλόχων γυναικών έφερε στο κεφάλι της στεφάνι από δίκταμο…επίσηςκατά την αρχαιότητα θεωρούσαν το δίκταμο ικανό να απορρίπτει τα σιδερένια τόξα από τα πληγωμένα σώματα…σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς αυτό έγινε γνωστό από τα αγριοκάτσικα της Kρήτης (τους Kρητικούς Aίγαγρους (Capra aegagrus)) τα οποία όταν πληγώνονταν και έμενε το βέλος στο σώμα τους έτρωγαν δίκταμο και αυτό έπεφτε αμέσως…στο δίκταμο αναφέρονται πολλοί συγγραφείς όπως- ο Θεόφραστος – ο οποίος αναφέρει πως ο
δίκταμος χρησιμοποιήθηκε άπειρες φορές την ώρα του τοκετού σαν κατάπλασμα χαμηλά στην κοιλιά για τη δυστοκία…- ο Διασκουρίδης – ο οποίος θεράπευε και τις πληγές των στρατιωτών σε περιόδους πολέμου με το δίκταμο μας αναφέρει:“ού µόνον γαρ πινοµένη, αλλά και προστιθεµένη, υποθυµιωµένη τατεθνηκότα έµβρυα εκτινάσσει”…- ο Πλούταρχος- ο Πλίνιος- ο Aπούλιος και άλλοι…- ο Aριστοτέλης στο έργο του “Περί των ζώων ιστορίαι” μας κάνει γνωστές τις παυσίπονες και επουλωτικές ιδιότητες του δίκταμου αναφέροντας τα εξής:“Επεί και εν Kρήτη φασί τας αίγας τας αγρίας όταν τοξευθώσι ζητείν το δίκταμνον δοκεί δε τούτον εκβλητικόν είναι των τοξευµάτων εν τω σώµατι”.- ο Iπποκράτης τον χρησιμοποιούσε σανεμμηναγωγόεκτρωτικόγια την διευκόλυνση της υστεροτοκίας – γιααυτό είχε ονομάσει το βότανο και “ωκυτόκιον” – από το ωκύς που
σημαίνει ταχύςκαιτόκος που
σημαίνει τοκετός και κατ’επέκταση αυτό που επιταχύνει τον τοκετό -για προβλήματα της χοληδόχου κύστεως καιγια τα προβλήματα των πνευμόνωνπριν από το μεσαίωνα το δίκταμο ήταν γνωστό στους Eυρωπαίους σαν φαρμακευτικό φυτόενώαπό το αιθέριο έλαιό του αρωματίζονταν ποτά όπως η Bενεδικτίνη και η Tραπιστίνη…ο Bιργίλιος στο 12ο βιβλίο της “Aινειάδας” του διηγείταιότιόταν πληγώθηκε ο Aινείας από βέλος η μητέρα του η Aφροδίτη πήγε και μάζεψε δίκταμο στο όρο Δίκτη της Kρήτης “φυτόν ύπερ επιζητεί η άγρια αίξ, όταν το ταχύ βέλος του κυνηγού την πληγώση”…αλλά και η ίδια όταν αισθάνθηκε τους πόνους του τοκετού μάζεψε φύλλα δικτάμου και τα χρησιμοποίησε κατάλληλα…σήμερα είναι περιζήτητοσπάνιοκαιδυσεύρετο διότι ο τόπος που το παράγει είναι μικρός και ο
δίκταμος υπήρξε ένα βότανο µε ιδιαίτερη οικονοµική σηµασία στο παρελθόν -όπως άλλωστε και σήµερα – που η υπερβολική και αλόγιστη εκμετάλευση του άγριου βοτάνου προκάλεσε µείωσή του ακόµα καιεξαφάνισή του σε ορισµένες περιοχές…ο
δίκταμος σήμερα προστατεύεται από τη Συνθήκη της Βέρνης…έρωντας λοιπόν το δίκταμο για τις αναζωογονητικές του ιδιότητεςκαισταθάρισταμνόχορτοσταμοτόχορτοστομαχόχορτοκαιχρησιμοποιείταιως τονωτικό αφέψημα γιανα καταπραΰνει τους πονοκεφάλουςτις νευραλγίες καιτις στομαχικές διαταραχέςγια τις παθήσεις του συκωτιού αλλά καιως εμμηναγωγό…το έγχυμα από ολόκληρο το φυτό χρησιμοποιείταιγιατην καταπολέμηση της ατονίαςγια αναζωογόνησησαν αφροδισιακόγια τα κρυολογήματαγια το βήχαστο δίκταμο αποδίδονται σήμερα πολλές θεραπευτικές ιδιότητες όπωςισχυρές αντιοξειδωτικέςεπουλωτικέςπαυσίπονεςαντιμικροβιακέςαναζωογονητικέςαποχρεμπτικέςαντιπυρετικέςηπατοπροστατευτικέςσυσφικτικέςτονωτικέςαντισηπτικέςαντισπασμωδικέςαντιαιμορραγικέςκαταπραυντικές του πεπτικού συστήματοςσπασμολυτικέςισχυρές αφροδισιακέςκαθώς και η ικανότητα να καταστέλλει την μεταλλαξιογένεσητο έγχυμα του βοτάνουαπαλύνειτους πονοκεφάλουςτις νευραλγίεςτις ηπατικές παθήσειςτους πόνους της περιόδουανακουφίζει απότο βήχα πουσυνδέονται με το κρυολόγημααπό τις ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές καιτις στομαχικές διαταραχέςτο κατάπλασμά του απαλύνει πονοκεφάλουςπληγές καιδερματικές φλεγμονές – παραδοσιακά το δίκταμο ανακουφίζει από τις φλεγμονές και τους
μώλωπες τους δέρματος…το αιθέριο έλαιο του ανακουφίζει απόμυϊκούςρευματικούς πόνους καιπαθήσεις του δέρματος…η ρίζα του χρησιμοποιείται ως αλοιφή για τη θεραπεία της ισχιαλγίας…γενικά ο
δίκταμος στην
Ελλάδα έχει χρησιμοποιηθεί ως μια παραδοσιακή θεραπεία χωρίς προβλήματα για πάρα πάρα πολλά χρόνιακαιας δούμε τα συστατικά τουτο δίκταμο – λοιπόν – περιέχει:- φλαβονοειδή- κουμαρίνες- φαινολικά οξέα- τα φλαβονοειδή:apigeninkaempferolquercetineriodictyoltaxifolinnarigenin- τα τριτερπένια:oleanolicrare 21α-OH oleanolic acidursolic acid21α-OH ursolic acidκαιouvaol- αιθέρια έλαια:τα κύρια συστατικά του αιθέριου ελαίου του δίκταμου είναι τα μονοτερπένια:carvacrolγ-terpineneκαιp-cymene- κατεχίνες~~~~~~~~~~~~~~~για το δίκταμο δεν έχουν αναφερθεί ανεπιθύμητες ενέργειεςκαιη παραδοσιακή χρήση του βοτάνου είναι ασφαλής…η ασφάλεια του δίκταμου κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας δεν έχει τεκμηριωθεί…καιας δούμε πως μας λέει ο Διοσκουρίδης ότι παρασκεύαζαν το δικταμνίτη οίνο:μουσκεύουμε σε οκτώ κοτύλες μούστου τέσσερις δραχμές δίκταμου μέσα σε πανί για τρεις μήνες…κάνει καλό σε όσους έχουν ναυτία στο στομάχιενώπροκαλεί και την έμμηνο ρύση και τον καθαρισμό μετά τον τοκετό…καιδίκταμο σε ελαιόλαδο:σε ένα γυάλινο βάζο ρίχνουμε ένα
φλιτζάνι αγνό ελαιόλαδο καιπροσθέτουμε τρία με τέσσερα κλαδάκια φρέσκο ή ξερό δίκταμο…το φυλάμε σε δροσερό και σκοτεινό μέρος για τρεις περίπου εβδομάδες οπότεκαιτο σουρώνουμεμπορούμε να το χρησιμοποιήσουμεσε φαγητάσε
σαλάτες και σάλτσεςήνα κάνουμε επάλειψη σε σημεία του δέρματός μας που έχουν πρόβλημα…~~~~~~~~~~~~~~~~~~αυτός είναι – λοιπόν – ο
δίκταμος ή έρωντας ο οποίος συλλέγεται τόσο δύσκολα όσο «τα πάθη του έρωτα» σύμφωνα με την παράδοση και είναι άλλος ένας θησαυρός της Κριτικής Γης…
Thalia
H IΣTOΣEΛIΔA
EXEI ΠΛHPOΦOPIAKO XAPAKTHPA. ΔIABAΣTE TOYΣ OPOYΣ XPHΣHΣ
enallaktikidrasi
