H Augusta Ada Lovelace (κόρη του λόρδου Βύρωνα!!) και το πρώτο πρόγραμμα για υπολογιστή

Εισαγωγή

Δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε ασχολίαστο το σκαρίφημα (doodle) της Google (στις 10/12/2012), που ήταν αφιερωμένο στην Augusta Ada Byron – για τα 197α έτη από τη γέννησή της. Θεωρούμε πως όσοι έλκονται από την τεχνολογία των υπολογιστών, καλό είναι να γνωρίζουν τις ιστορικές προσωπικότητες που συνέβαλλαν στην εξέλιξή της.

Ίσως δεν είναι γνωστό στους περισσότερους ότι ο πρώτος άνθρωπος που διατύπωσε αλγόριθμο και πρόγραμμα σχεδιασμένο να εφαρμοστεί σε συγκεκριμένο υπολογιστή ήταν γυναίκα. Η Κόμισα του Λάβλεϊς: Augusta Ada Byron (Αυγούστα Άντα Μπάιρον), γνωστή ως Ada Lovelace (Άντα Λάβλεϊς), θεωρείται η πρώτη προγραμματίστρια στην ιστορία της τεχνολογίας των υπολογιστικών μηχανών. Σύντομο βιογραφικό

Η Augusta Ada Byron γεννήθηκε στο Λονδίνο, στις 10 Δεκεμβρίου 1815. Ήταν μαθηματικός και συγγραφέας. Το μοναδικό νόμιμο τέκνο του φιλέλληνα ποιητή Λόρδου Βύρωνα (ή Μπάιρον, Lord George Gordon Byron VI). Απεβίωσε στις 27 Νοεμβρίου του 1852, σε ηλικία 36 ετών από καρκίνο στη μήτρα.

Το 1833 μέσω μιας κοινής φίλης, της επιστήμονος Mary Somerville (Μαίρη Σόμερβιλ), γνώρισε τον Άγγλο μαθηματικό, φιλόσοφο, εφευρέτη και μηχανικό Charles Babbage (Τσάρλς Μπάμπατζ) και εντυπωσιάστηκε από τις καινοτόμες ιδέες του για ένα νέο είδος υπολογιστικών μηχανών.

Ο πρώτος μηχανικός υπολογιστής

Το 1837 ο Babbage (ο αποκαλούμενος «πατέρας του υπολογιστή»), ως διάδοχο της «μηχανής διαφορών» (1822), σχεδίασε την «αναλυτική μηχανή»: τον πρώτο προγραμματίσιμο μηχανικό υπολογιστή γενικής χρήσης – πρόγονο των σύγχρονων υπολογιστών. Όμως, δεν κατάφερε να δει τη μηχανή του να υλοποιείται, καθώς τροποποιούσε διαρκώς τα σχέδιά της μέχρι το θάνατό του το 1871.

Ωστόσο, η «αναλυτική μηχανή» έγινε η αιτία η Ada Lovelace να καταχωρηθεί μαζί με τον Babbage στη λίστα των πρωτοπόρων της επιστήμης των υπολογιστών, αφού ήταν από τους λίγους ανθρώπους που κατάλαβαν πλήρως το έργο του Babbage. Το απέδειξε περιγράφοντας εγγράφως, τόσο τη λειτουργία όσο και τον τρόπο προγραμματισμού της «αναλυτικής μηχανής».

Η μετάφραση της εργασίας του Menabrea

Ο νεαρός Ιταλός, μαθηματικός και μηχανικός, Luigi Menabrea (Λουϊτζι Μενάμπρεα) δημοσίευσε στην «Bibliothèque Universelle de Genève», το 1842, ένα άρθρο στα γαλλικά με τίτλο «Sketch of the Analytical Engine invented by Charles Babbage» (Σχεδίασμα της Αναλυτικής Μηχανής επινόημα του Charles Babbage). Το άρθρο βασιζόταν σε σημειώσεις που είχε κρατήσει ο ίδιος από μια σειρά διαλέξεων του Babbage στο Τορίνο της Ιταλίας, το έτος 1840.

(κάντε κλικ πάνω στις εικόνες για μεγέθυνση)

Η Ada μετέφρασε το κείμενο του Menabrea στα Αγγλικά και με προτροπή του Babbage προσέθεσε εφτά επεξηγηματικά σημειώματα (απαριθμημένα αλφαβητικά, από το A έως το G). Οι σημειώσεις χρειάστηκε ένα έτος για να γραφτούν και ήταν τριπλάσιες σε έκταση από το κυρίως κείμενο. Η μεταφρασμένη εργασία δημοσιεύτηκε το 1843 στο «The Ladies’ Diary» και στην επιστημονική έκδοση του Richard Taylor (Ρίτσαρντ Τέιλορ): «Scientific Memoi