Ν. Κακλαμάνης: «Η μη μετατροπή των ποινών σε χρηματικές, οδηγεί σε απώλεια εσόδων και άδικες περικοπές στους δικαστικούς λειτουργούς»

Το ακριβές ποσό στο οποίο ανέρχεται η απώλεια εσόδων για τα δημόσια ταμεία από τη μη μετατροπή των ποινών σε χρηματικές, ζητάει να πληροφορηθεί ο βουλευτής Α’ Αθηνών της ΝΔ, Νικήτας Κακλαμάνης, με ερώτηση που κατέθεσε σήμερα στους υπουργούς Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα και Δικαιοσύνης, Αντώνη Ρουπακιώτη.

Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει μελέτη, η οποία δείχνει ότι το ποσό που χάνεται σε ετήσια βάση «αγγίζει» τα 100 εκ. ευρώ, χρήματα, που -αν εισπράττονταν- θα αποτελούσαν «ισοδύναμο μέτρο», ώστε να μην είναι αναγκαίες οι μεγάλες περικοπές στον κλάδο των δικαστικών λειτουργών. Περικοπές που σε καμία περίπτωση δεν συνάδουν με το έργο που επιτελούν.

Αναλυτικά το κείμενο της ερώτησης:

ΘΕΜΑ: «Απώλεια εσόδων από τη (μη) μετατροπή των ποινών σε χρηματικές»

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΕΡΩΤΗΣΗΣ

Κύριοι Υπουργοί,

Από το 1985 που τέθηκε σε εφαρμογή ο νέος Ποινικός Κώδικας, μέχρι το 1991 και σύμφωνα με το άρθρο 99, όποιος είχε «λευκό» ποινικό μητρώο και καταδικάζετο για πρώτη φορά σε ποινή φυλάκισης μέχρι δύο (2) ετών (ήδη τριών (3) ετών), ενέπιπτε στις ευεργετικές διατάξεις της αναστολής εκτέλεσης της ποινής από τρία (3) μέχρι πέντε (5) έτη.

Το 1994 η διάταξη αυτή τροποποιήθηκε και ίσχυε όχι μόνο για όσους είχαν «λευκό» ποινικό μητρώο, αλλά και για τους καταδικασθέντες με ποινή μέχρι ένα (1) μήνα (Ν. 2207/1994, αρθ. 1 § 2, ΦΕΚ Α’ 65/25-4-1994).

Το 1997, το όριο της επιτρεπτής υφιστάμενης καταδίκης αυξήθηκε σε έξι (6) μήνες (Ν.2479/1997, αρθ. 2 § 3, ΦΕΚ Α’ 67/6-5-1997).

Ομοίως το 2010, το όριο της επιτρεπτής υφιστάμενης καταδίκης αυξήθηκε σε ένα (1) έτος (Ν. 3904/2010, άρθ. 2, ΦΕΚ Α’ 218/23-12-2010).

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η ποινή, εάν εκτίετο, ήταν μετατρέψιμη σε χρηματική, δεδομένου ότι αφορούσε καταδίκες σε βαθμό πλημμελήματος.

Επομένως, η αύξηση του ορίου της προϋφιστάμενης καταδίκης, ώστε ο καταδικαζόμενος να τυγχάνει του ευεργετήματος της αναστολής, σήμαινε απώλεια σημαντικών εσόδων στο Δημόσιο, προερχόμενο από φορολογούμενους που είχαν υποπέσει σε αξιόποινες πράξεις που όμως, κατ’ ουσίαν, παρέμεναν ατιμώρητοι.

Το ποσό της μετατροπής ανά ημέρα φυλάκισης προσδιορίστηκε πρόσφατα από πέντε (5) μέχρι εκατό (100) ευρώ, στην απόλυτη κρίση του δικαστηρίου, ενώ εσχάτως, η επ’ αυτού προσαύξηση κατά την εκκαθάριση ορίστηκε σε 110 % (Ν. 4093/2012 αρθ. 1 § ΙΓ’, υποπαρ. 5, ΦΕΚ Α’ 222/12-12-2012 – «Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016»).

Όμως, όπως επισημαίνεται από κύκλους της δικαιοσύνης (δικαστές, εισαγγελείς, δικηγόρους κλπ), πολύ σημαντικό τμήμα των ποινικών δικών καταλήγουν σε καταδίκη με αναστολή της εκτέλεσης της ποινής, ειδικά μετά τη θεσμοθέτηση της παροχής του ευεργετήματος αυτού, αρχικά για προϋφιστάμενες καταδίκες μέχρι έξι (6) μηνών αλλά και μέχρι ενός (1) έτους.

Το παράδοξο είναι ότι η τελευταία αύξηση θεσμοθετήθηκε στις 23-12-2010, μετά την ένταξη της χώρας μας στο «Μηχανισμό Στήριξης της ελληνικής οικονομίας» (Ν. 3845/2010, ΦΕΚ Α’ 65/6-5-2010).

Καθημερινά, μόνο στο Πρωτοδικείο Αθηνών, συνεδριάζουν εννέα (9) Μονομελή Πλημμελειοδικεία, με μέσο όρο εξήντα (60) υποθέσεων ανά δικαστήριο και δεκατρία (13)Τριμελή Πλημμελειοδικεία με μέσο όρο τριάντα (30) υποθέσεων ανά δικαστήριο, ήτοι συνολικά διεξάγονται πλησίον των 1.000 δικών ημερησίως.

Επίσης, στα Πλημμελειοδικεία μας ακολουθείται η πρακτική, εφ’ όσον δεν έχει επισυναφθεί στις εκδικαζόμενες υποθέσεις το ποινικό μητρώο του κατηγορουμένου, να χορηγείται η αναστολή δεχόμενο το δικαστήριο, κατά τεκμήριο, ότι το ποινικό μητρώο είναι λευκό.

Στη συνέχεια, βέβαια, εάν αποκαλυφθεί ότι δεν έπρεπε να χορηγηθεί η αναστολή λόγω προηγουμένων καταδικών, η απόφαση κατά το σκέλος αυτό ανακαλείται και μετατρέπεται η επιβληθείσα ποινή σε χρηματική, όμως ο κατηγορούμενος έχει ήδη αφεθεί ελεύθερος χωρίς να πληρώσει.

Επανειλημμένα ο κ. Υπουργός των Οικονομικών, κατά τη λήψη επαχθών οικονομικών μέτρων, κυρίως κατά την περικοπή των δαπανών δια της μειώσεως των μισθών των Δικαστών, αναζητούσε «ισοδύναμα μέτρα», κοινωνικά δικαιότερα, που να αποφέρουν στο Δημόσιο τα αντίστοιχα έσοδα, για να μη θιγούν δίκαια κεκτημένα δικαιώματα.

ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

- Έχει υπολογιστεί η απώλεια εσόδων από τη (μη) μετατροπή των ποινών σε χρηματικές;

- Μήπως θα πρέπει να εξεταστεί εκ νέου, με σύνταξη σχετικής μελέτης, που θα αφορά συνολικά τα δικαστήρια όλης της χώρας και να επανέλθει το μέτρο της αναστολής στην αρχική μορφή δηλαδή μόνο στην περίπτωση της ύπαρξης «λευκού» ποινικού μητρώου;