ALPHA BANK : ΕΞΟΝΤΩΤΙΚΗ Η ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Επίθεση κατά της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης στο χώρο των ακινήτω, εξαπολύει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της. Η τράπεζα κάνει όγο για εξοντωτική φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας που...
επηρεάζει και την ανάκαμψη της οικονομίας.
Ολόκληρη η μελέτη έχει ως εξής:
Ελληνική Οικονομία
Επιβεβαιώθηκε η ταχεία επιβράδυνση της πτωτικής πορείας του ΑΕΠ στο -2,98% στο 3ο 3μηνο 2013, από πτώση κατά -3,66% στο 2ο 3μηνο 2013, -5,49% στο 1ο 3μηνο 2013 (Διάγραμμα). Στο 9μηνο 2013 η πτώση του ΑΕΠ περιορίστηκε στο -3,99% και με αναμενόμενη πτώση κάτω του -2,9% στο 4ο 3μηνο 2013 η πτώση του ΑΕΠ το 2013 ως σύνολο αναμένεται να διαμορφωθεί πιθανώς ελάχιστα κάτω του -3,7%, όπως ήταν η εκτίμησή μας από την αρχή του έτους.
Είναι πολύ μεγάλης σημασίας για την Ελλάδα το γεγονός ότι η ανωτέρω τάση σημαντικού περιορισμού της ύφεσης εμφανίστηκε έγκαιρα, από το 2ο 3μηνο του 2013 και επιβεβαιώθηκε και επιταχύνθηκε στο 3ο 3μηνο 2013, συμβάλλοντας στην αποκαθήλωση των προσδοκιών που υπήρχαν για πτώση του ΑΕΠ άνω του -5,0% το 2013 και για επίσης μεγάλη πτώση του και 2014. Ανατράπηκε έτσι η διαμόρφωση ακόμη πιο αρνητικού επενδυτικού κλίματος για τη χώρα από αυτό που υπήρχε έως το τέλος του 2012. Αντίθετα, η ταχεία επιβράδυνση της πτώσης του ΑΕΠ συνέβαλε στην αξιοσημείωτη βελτίωση του οικονομικού κλίματος για τη χώρα, όπως γίνεται εμφανές από την ήδη σημαντική εισροή επιχειρηματικών κεφαλαίων στη χώρα. Μάλιστα, αξιοσημείωτη εξέλιξη στον τομέα αυτό αποτελεί η πώληση του Αστέρα Βουλιαγμένης σε Κοινοπραξία με επικεφαλής την AGC Equity Partners έναντι του υψηλού τιμήματος των € 400 εκατ. Η εισροή επιχειρηματικών κεφαλαίων από το εξωτερικό αναμένεται να επιταχυνθεί το 2014 με την εντατικοποίηση της υλοποίησης του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων από το οποίο, με βάση τον Π2014, που ήδη ψηφίστηκε από τη Βουλή, αναμένεται να εισπραχθούν έσοδα άνω των € 3,5 δις στο επόμενο έτος. Άλλωστε, συνεχίζονται απρόσκοπτα οι εισροές ξένων επιχειρηματικών κεφαλαίων στο ελληνικό χρηματιστήριο, όπου ο Νοέμβριος ήταν ο 13ος μήνας στον οποίο οι εισροές επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό ήταν μεγαλύτερες από τις εκροές.
Επιπλέον των ανωτέρω, είναι επίσης πολύ σημαντικό το ότι η επιβράδυνση της πτωτικής πορείας του ΑΕΠ σημειώθηκε σε συνδυασμό με τη σημαντική αύξηση της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας όπου η καθαρή αύξηση της απασχόλησης (προσλήψεις – απολύσεις-οικειοθελείς αποχωρήσεις) ανήλθε στα 130,7 χιλ. άτομα στο 10μηνο Ιαν-Οκτ.2013, από -16,5 χιλ. άτομα στο 10μηνο.2012 και -44,3 χιλ. άτομα στο 10μηνο.2011.
Επίσης, νέα αύξηση της απασχόλησης σημειώθηκε τον Σεπτ. 2013 και με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ) της ΕΛΣΤΑΤ, με τη συνολική απασχόληση να διαμορφώνεται στα 3,64 εκατ. τον Σεπτ.2013, έχοντας αυξηθεί κατά 5,5 χιλ. άτομα περίπου σε σχέση με τον Αύγ.2013. Ειδικότερα, σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης κατά 0,4% σε 3μηνιαία βάση στο 2ο 3μηνο 2013 και επίσης νέα αύξηση κατά 0,4% σε 3μηνιαία βάση στο 3ο 3μηνο 2013. Όσον αφορά την ανεργία η ΕΛΣΤΑΤ στα εποχικά διορθωμένα στοιχεία την παρουσιάζει ως αυξημένη τον Σεπτ.2013 κατά 73,1 χιλ. άτομα έναντι του Ιαν.2013. Ωστόσο αυτή η αύξηση οφείλεται αποκλειστικά στην εκτιμώμενη άνοδο του εργατικού δυναμικού στην ίδια περίοδο κατά 96,6 χιλ. άτομα, και παρά την αύξηση της απασχόλησης στην ίδια περίοδο κατά 23,4 χιλ. άτομα.
Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό και με την πολύ καλύτερη του αναμενομένου πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής (όπως προκύπτει από τα στοιχεία εκτέλεσης του Π2013 στο 10μηνο Ιαν.-Οκτ.2013), αναμένεται να συμβάλουν στην αναγκαία περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα και ιδιαίτερα στην περαιτέρω βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, στην επανέναρξη της τάσης επιστροφής των καταθέσεων στην Ελλάδα και στην επιβράδυνση του ρυθμού πτώσης της κατανάλωσης, με αποτέλεσμα την περαιτέρω επιτάχυνση της πορείας προς την ανάκαμψη της οικονομίας. Ήδη υπάρχουν καλές προοπτικές για την συνέχιση της επιβράδυνσης της πτωτικής πορείας του ΑΕΠ στο 4ο 3μηνο 2013, με την πτώση του να περιορίζεται στο -2,8%, και για μικρή θετική αύξηση του ΑΕΠ στο 1 3μηνο.2014. Έτσι, μετά την πτώση του ΑΕΠ κατά -3,7% το 2013, αναμένεται εύλογα η αύξησή του κατά 1,1% το 2014 και η είσοδος της χώρας σε μια πορεία υγιούς ανάπτυξης με μέσο ετήσιο ρυθμό άνω του 3,0% από το 2015. Άλλωστε ήδη από το 2014 αναμένεται αύξηση της απασχόλησης περί το 0,6%, με μείωση της ανεργίας στο 24,5% του εργατικού δυναμικού σε εθνικολογιστική βάση, από 25,5% το 2013.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η πτώση του ΑΕΠ κατά -3,0% στο 3ο 3μηνο.2013 σημειώθηκε: α) Παρά τη μεγάλη πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά -39,6% σε πραγματικές τιμές στο 3ο 3μηνο 2013 με αρνητική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ κατά -1,21 π.μ. β) Την πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά -8,1% που είχε αρνητική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ σε αυτό το 3μηνο κατά -5,52 μον. γ) Την ταυτόχρονη αύξηση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 2,3%, παρά την νέα μεγάλη πτώση της εγχώριας ζήτησης κατά -7,2% σε ετήσια βάση. Η εξέλιξη αυτή εξηγείται σε κάποιο βαθμό από την αύξηση των αποθεμάτων και των στατιστικών διαφορών κατά τρόπο που συνεπάγονται θετική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ κατά 2,9 π.μ.
Σε κάθε περίπτωση, η πορεία προς την ανάκαμψη της οικονομίας θα μπορούσε να επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο εάν αντιμετωπίζονταν έγκαιρα και αποτελεσματικά μια σειρά από αναίτιες δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής.
Συγκεκριμένα, η εμμονή της Κυβέρνησης να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα εξοντωτικής φορολογίας των ακινήτων που εκ των πραγμάτων συνεπάγεται την πλήρη διακοπή της λειτουργίας της αγοράς ακινήτων, έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις. Αποτελεί όντως ουσιαστικό εμπόδιο στην ταχύτερη ανάκαμψη της οικονομίας, η επιβολή της 4πλής φορολογίας στην κατοχή ακινήτων το 2013 και επιπλέον η εφαρμογή της πολύ υψηλής φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων σε υπέρμετρα υψηλές αντικειμενικές αξίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι επιταχύνθηκε περαιτέρω και στο 3ο 3μηνο 2013 η κατακόρυφη πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες στο -39,6%, μετά την μεγάλη πτώση τους κατά -36,8% στο 2ο 3μηνο.2013, κατά -34,5% στο 1ο 3μηνο 2013 και κατά -35,7% στο 4ο 3μηνο 2012. Έτσι, η άμεση συμβολή του καταποντισμού των επενδύσεων αυτών στην πτώση του ΑΕΠ στο 1ο 9μηνο 2013 εξακολουθεί να διαμορφώνεται στις -1,4 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.), παρά το ότι οι επενδύσεις αυτές είχαν ήδη καταποντιστεί στα € 5,9 δις (3,5% του ΑΕΠ) το 2012, από € 26,1 δις. (12,4% του ΑΕΠ) το 2007 (Βλέπε το Διάγραμμα που ακολουθεί).
Έτσι, για το 2013 ως σύνολο εκτιμάται τώρα ότι οι επενδύσεις σε οικοδομές θα περιοριστούν στα € 4,0 δις (2,4% του ΑΕΠ και 19,1% των συνολικών επενδύσεων), Θα περιοριστούν δηλαδή σε επίπεδα χαμηλότερα του 0,6% της αξίας του συνόλου των οικιστικών ακινήτων στην Ελλάδα που, ακόμα και στα κατάβαθα της κρίσης που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα, εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα € 650 δις. Ακόμα και αν η περίοδος ζωής κάθε οικιστικού ακινήτου υπερέβαινε τα 100 έτη, μόνο για αντικατάσταση ή/και ανακαίνιση των ακινήτων απαιτούνται επενδύσεις σε ακίνητα στην Ελλάδα άνω των € 8,0 δις ετησίως, από € 4,0 δις που θα διαμορφωθούν το 2013. Σημειώνεται επιπλέον ότι η συνολική επίπτωση στην πτώση του ΑΕΠ και στην αύξηση της ανεργίας από την πλήρη διακοπή της λειτουργίας της αγοράς ακινήτων το 2013 είναι ασφαλώς πολύ μεγαλύτερη από τις -1,4 π.μ. Εάν ληφθούν υπόψη και οι έμμεσες επιδράσεις, τότε η επίπτωση πιθανότατα υπερβαίνει τις 2,5 π.μ. Πολλοί σημαντικοί παραγωγικοί κλάδοι της χώρας (μη μεταλλικά ορυκτά, έπιπλα, ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, κ.ά.) και επίσης σημαντικές επαγγελματικές τάξεις έχουν καθηλωθεί σε υπέρμετρα χαμηλά επίπεδα παραγωγής και εγχώριου κύκλου εργασιών λόγω του ανεξέλεγκτου καταποντισμού της οικονομικής δραστηριότητας στην αγορά ακινήτων.
Μάλιστα, ο καταποντισμός της οικοδομικής δραστηριότητας συνεχίζεται έως και τον Σεπτ.2013, όπου ό όγκος των νέων οικοδομών (σε κυβικά μέτρα), με βάση τις εκδοθείσες νέες άδειες οικοδομών, μειώθηκε κατά -37,1% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2013 και διαμορφώθηκε στις 738,2 χιλ. m3, από 7.068 χιλ. m3 τον Σεπτ.2005.
Από τα ανωτέρω προκύπτει το πόσο μεγάλη σημασία θα είχε ο εξορθολογισμός της φορολογίας επί των ακινήτων από το 2014. Σε αυτά τα πλαίσια με την εφαρμογή του πρώτου σχεδίου για τον νέο φόρο ακινήτων με σημαντικά διευρυμένη φορολογική βάση (του ΕΝΦΑ), σε συνδυασμό με τη σημαντική μείωση του συντελεστή του φόρου επί των συναλλαγών ακινήτων σε επίπεδα κάτω του 3,0%, έτσι ώστε να εξουδετερώνεται η απαγορευτική επίπτωση στις συναλλαγές ακινήτων από την μη προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, θα μπορούσε να αναμένεται σημαντική αύξηση των συναλλαγών σε ακίνητα και αύξηση των επενδύσεων σε ακίνητα σε επίπεδα άνω των € 7,0 δις από το 2015. Ωστόσο, με τον ΕΦΙΑ+ΦΑΠ που κατατίθεται στη Βουλή άμεσα, επιβάλλεται και πάλι διπλός φόρος στα ακίνητα και στην περιουσία σε ακίνητα που υπερβαίνει σε αντικειμενική αξία τα € 300.000, πράγμα που συνεχίζει να αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στην επανεκκίνηση της αγοράς ακινήτων, παρά την αναμενόμενη μείωση του φορολογικού συντελεστή στις συναλλαγές ακινήτων που είναι προς την σωστή κατεύθυνση.
Πέραν, όμως, της μείωσης των επενδύσεων στα ακίνητα, συνεχίστηκε στο 1ο 9μηνο του 2013 η καθήλωση και των επενδύσεων που εξαρτώνται από το κράτος, με τις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων να διαμορφώνονται στο ελάχιστο επίπεδο των € 2,77 δις έναντι προγραμματισμού για επενδύσεις € 4,35 δις. Επίσης, τα προγράμματα των συγχρηματοδοτούμενων επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα από το ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είχαν ενεργοποιηθεί σε πολύ χαμηλότερο βαθμό από ότι είχε σχεδιαστεί έως το τέλος του 1ου 9μήνου 2013. Πάντως, αξιοσημείωτη είναι η διακοπή της πτωτικής πορείας των επενδύσεων σε λοιπές κατασκευές (εκτός των κατοικιών) που σημείωσαν αύξηση κατά 6,9% στο 3ο 3μηνο.2013, από +5,7% στο 2ο 3μηνο 2013 και μετά την αύξησή τους κατά 0,7% στο 1ο 3μηνο 2013. Ωστόσο, παρά την αύξησή τους οι επενδύσεις αυτές αναμένεται να διαμορφωθούν στα € 5,94 δις το 2013, έναντι € 9,62 δις το 2009 και άνω των € 8,4 δις ακόμη και το έτος 2000. Η επανέναρξη από τις αρχές του 2014 της κατασκευαστικής διαδικασίας στους 4-οδικούς άξονες της χώρας, καθώς και η εντατικότερη προώθηση σημαντικών έργων ΣΔΙΤ και άλλων έργων συγχρηματοδοτούμενων από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να συμβάλλουν στην αύξηση των δαπανών για επενδύσεις στον τομέα των λοιπών κατασκευών σε επίπεδα υψηλότερα των € 6,8 δις το 2014. Μάλιστα, αυτές οι επενδύσεις σε λοιπές κατασκευές αναμένεται να συμβάλλουν και στην ανάκαμψη των επενδύσεων σε μηχανολογικό εξοπλισμό (που μειώθηκαν κατά -10,5% στο 9μηνο.2013) και των επενδύσεων σε εξοπλισμό μεταφορών (που αυξήθηκαν κατά 3,8% και στο 9μηνο.2013). Αυτές οι εξελίξεις, σε συνδυασμό με τη διακοπή της πτώσης των επενδύσεων σε κατοικίες, αναμένεται να οδηγήσουν σε αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά 7,5% το 2013, μετά τη νέα σημαντική πτώση τους κατά -9,3% το 2013.
Ο περιορισμός της ύφεσης στο 2ο και στο 3ο 3μηνο 2013 έγινε δυνατός παρά τις εξαιρετικά δυσμενείς εξελίξεις στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον για την Ελλάδα, εξαιτίας κυρίως του προγράμματος «διάσωσης» της Κύπρου που επιβλήθηκε από το Eurogroup και το ΔΝΤ στα τέλη Μαρτίου 2013. Η κρίση αυτή συνέβαλε στην πτώση των ελληνικών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία μετά τον Μάρτιο του 2013 και επίσης στη διακοπή της ανοδικής πορείας των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες από τον Απρίλιο του 2013. Συνέβαλε επίσης σε σημαντικό βαθμό και στην πτώση του πλεονάσματος του εξωτερικού ισοζυγίου των διεθνών μεταφορών (κυρίως των καθαρών εισπράξεων από την ναυτιλία), που με τη σειρά του συνέβαλε στην πτώση του ΑΕΠ στο 1ο 9μηνο.2013 κατά -0,5 π.μ.
Επίσης, ο περιορισμός της πτώσης του ΑΕΠ στο 3ο 3μηνο.2013 έγινε δυνατός παρά την εκτιμώμενη από την ΕΛΣΤΑΤ κατακόρυφη πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά -8,1%, με ταυτόχρονη αύξηση των εισαγωγών αγαθών κατά 2,6% και των εισαγωγών υπηρεσιών κατά 1,1%. Ειδικότερα, η ιδιωτική κατανάλωση εκτιμάται από την ΕΛΣΤΑΤ ότι ήταν δραματικά μειωμένη κατά € 2,5 δις σε ετήσια βάση στο 3ο 3μηνο του 2013, όταν οι εισπράξεις από τον εξωτερικό τουρισμό στο 3μηνο αυτό ήταν αυξημένες κατά € 841 εκατ. (+12,8%) και οι πληρωμές για εισαγωγές αυτοκινήτων ήταν αυξημένες κατά 35,1% σε ετήσια βάση στο ίδιο 3μηνο. Είναι προφανές ότι η πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης στο 3ο 3μηνο 2013 σχετίζεται με την τεράστια πτώση κατά -28% των πωλήσεων των πολυκαταστημάτων στο 3μηνο αυτό, που με τη σειρά της οφείλεται στην έξοδο από την αγορά δύο μεγάλων πολυκαταστημάτων καθώς και ενός ομίλου επιχειρήσεων στον κλάδο των τροφίμων, χωρίς να είναι βέβαιο ότι οι εξελίξεις αυτές συνεπάγονται αυτόματα και πραγματική πτώση της κατανάλωσης των νοικοκυριών.
Από την άλλη πλευρά, η θετική επίπτωση του τομέα του τουρισμού στη συγκράτηση της ύφεσης στο 3ο 3μηνο 2013 ήταν πολύ σημαντική. Ειδικότερα, μόνο η άμεση επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ από την εντυπωσιακή αύξηση των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισμό κατά 12,9% σε ετήσια βάση σε αυτό το 3μηνο ανήλθε στις 1,8 π.μ.. Επιπλέον και στο 3μηνο αυτό σημειώθηκε μικρή σχετικά αύξηση του κύκλου εργασιών στον τομέα των υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης κατά +1,2%, μετά την αύξησή της κατά +5,2% στο 2ο 3μηνο 2013 και την πτώση της κατά -11,5% στο 3ο 3μηνο 2013 και κατά -16,9% στο 1ο 3μηνο 2013.
Γενικότερα, οι καθαρές εξαγωγές (εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών μείον εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών) είχαν θετική επίπτωση στον περιορισμό της πτώσης του ΑΕΠ στο 3ο 3μηνο.2013 μόνο κατά 1,12 π.μ., έναντι 3,52 π.μ. στο 2ο 3μηνο 2013, εξαιτίας του γεγονότος της αύξησης των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 2,3% στο 3ο 3μηνο 2013.
Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών, σύμφωνα με τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών, ήταν και πάλι αυξημένες στο 1ο 9μηνο 2013 κατά 3,4% σε πραγματικές τιμές 2005. Αυτό δείχνει ότι οι εξαγωγές αγαθών συνεχίζουν απρόσκοπτα να συμβάλουν θετικά στην πορεία εξόδου της χώρας από την κρίση. Από την άλλη μεριά, οι εξαγωγές υπηρεσιών ήταν ελάχιστα αυξημένες κατά 0,6% στο 9μηνο 2913, παρά τη μεγάλη αύξηση των εισπράξεων από τον τουρισμό, επηρεασμένες αρνητικά από την μεγάλη πτώση κατά -11,14 των εισπράξεων από τη ναυτιλία στο 9μηνο αυτό, όπως προαναφέρθηκε.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα και με τα στοιχεία των εμπορευματικών συναλλαγών της ΕΛΣΤΑΤ οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή φαίνεται να καταγράφουν πτώση κατά -4,3% τον Οκτ.2013, μετά την αύξησή τους κατά 2,0% τον Σεπτ.2013 και την πτώση τους κατά -5,2% τον Αύγ.2013. Έτσι, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή ήταν ελαφρά μειωμένες κατά -1,9% στο 10μηνο 2013, μετά τη μικρή αύξησή τους κατά 0,4% στο 10μηνο.2012. Η πτώση αυτή μπορεί να αποδοθεί στους ακόλουθους παράγοντες: (1) Η κρίση στην Κύπρο συνέβαλε στην πτώση των εξαγωγών προς τη χώρα αυτή κατά € 182 εκατ. στο 1ο 7μηνο 2013 (τελευταία στοιχεία) και, όπως εκτιμάται, κατά άνω των € 250 εκατ. στο 10μηνο 2013. (2) Η εντυπωσιακή αύξηση του ξένου τουρισμού στην Ελλάδα τον Μάιο – Οκτώβριο 2013 συνέβαλε στην κατανάλωση εγχωρίως πολλών εξαγώγιμων προϊόντων. Επιπλέον, το 2013 σημειώνεται μεγάλη πτώση των εξαγωγών βαμβακιού (-60,2%) και των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας (-30,5%) για λόγους που σχετίζονται με απότομη αλλαγή των συνθηκών στις διεθνείς αγορές και επίσης σημειώνεται πτώση στις εξαγωγές των υπο κρατικό έλεγχο βιομηχανιών που βρίσκονται σε φάση δραστικής αναδιάρθρωσης. Σε κάθε περίπτωση η πορεία ενίσχυσης της εξωστρέφειας της εγχώριας παραγωγής και της οικονομίας γενικότερα συνεχίζεται απρόσκοπτα και κατά το 2013, παρά τη μικρή υποχώρηση των εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή στο 10μηνο 2013.

Παγκόσμια Οικονομία
Στο προηγούμενο 7ήμερο το επενδυτικό ενδιαφέρον, επικεντρώθηκε: i) Στις ΗΠΑ, όπου η αύξηση του ΑΕΠ στο 3ο 3μηνο 2013 (2η εκτίμηση) αναθεωρήθηκε προς τα πάνω στο 3,6% σε ετησιοποιημένη βάση, από 2,8% που ήταν η 1η εκτίμηση, και επιπλέον καλύτερα του αναμενομένου ήταν και στοιχεία για την ανεργία και τις νέες θέσεις εργασίας που προστέθηκαν στην οικονομία τον Νοέμβριο, δείχνοντας ότι η οικονομική κατάσταση στη μεγάλη αυτή χώρα εμφανίζει πρόσθετες τάσεις βελτίωσης. ii) Στις προοπτικές για τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων, καθώς για την ΕΚΤ και για άλλες Κεντρικές Τράπεζες πραγματοποιήθηκε ήδη η τελευταία συνεδρίαση του ΔΣ τους για το 2013 για τον καθορισμό της νομισματικής τους πολιτικής, από την οποία, ιδιαίτερα για την ΕΚΤ, ενισχύονται οι προοπτικές που υπάρχουν για περαιτέρω ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία, αν αυτό καταστεί αναγκαίο. Πιο αναλυτικά:
Στις ΗΠΑ, η αύξηση των νέων θέσεων εργασίας κατά 203.000 τον Νοεμ.2013, αλλά και η μείωση του ποσοστού ανεργίας σε χαμηλό πενταετίας, στο 7,0% (βλέπε διάγραμμα), εντυπωσίασε τους επενδυτές που τώρα αρχίζουν να αναθεωρούν προς το καλύτερο τις προβλέψεις τους για τη μελλοντική πορεία της οικονομίας των ΗΠΑ. Σημειώνεται ότι το μέσο ποσοστό της ανεργίας στις ΗΠΑ από το 1980 έως σήμερα προσδιορίζεται στο 6,4%.
Επιπλέον, θετική εξέλιξη αποτελεί και η άνοδος του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά 3,6% σε ετησιοποιημένη βάση (1η εκτίμηση: 2,8%), το 3ο 3μηνο 2013 έναντι 2,5% στο 2ο 3μηνο 2013 και η οποία σε μεγάλο ποσοστό αποδίδεται στην αύξηση των αποθεμάτων των επιχειρήσεων. Ωστόσο, μια σειρά οικονομικών δεικτών υποδηλώνει ότι η καλή πορεία του ΑΕΠ θα συνεχισθεί και το 4ο 3μηνο 2013 με αποτέλεσμα η αγορά να προσδοκά αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ για το σύνολο του 2013 κατά 1,7% ποσοστό που όμως υπολείπεται αρκετά του 2,7% που αποτελεί το μέσο ετήσιο ρυθμό της περιόδου 1980-2012.
Με τα ανωτέρω, ενισχύθηκαν οι εκτιμήσεις που θέλουν την οικονομία των ΗΠΑ να αναπτύσσεται με έμφαση στον βιομηχανικό κλάδο και λιγότερο στον τομέα των υπηρεσιών, και την αγορά εργασίας να ανακάμπτει με σταδιακούς ρυθμούς. Τα θετικά οικονομικά στοιχεία αυξάνουν τις προσδοκίες της αγοράς ότι σύντομα ακόμα και εντός του Δεκεμβρίου η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) θα ανακοινώσει τη σταδιακή μείωση του προγράμματος ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας (QE3) που συνεχίζεται έως σήμερα με αγορά από την FED κρατικών και άλλων ομολόγων ύψους $ 85 δις μηνιαίως. Ωστόσο, ο Πρόεδρος της Fed Μπεν Μπερνάνκι, ενδεχομένως να μη θελήσει στην τελευταία συνεδρίαση της θητείας του να αναλάβει την ευθύνη μιας τόσο σοβαρής κίνησης και να θελήσει να μετατοπίσει το βάρος της απόφασης στην διάδοχο του Τζάνετ Γιέλεν. Το σίγουρο είναι ότι αργά ή γρήγορα η Fed θα αναγκασθεί να προβεί στον περιορισμό του προγράμματος αγοράς ομολόγων και οι αγορές σήμερα είναι περισσότερο έτοιμες σε αυτό το ενδεχόμενο από ότι ήταν το περασμένο καλοκαίρι. Οι επενδυτές έχουν ήδη αρχίσει να διακρίνουν υψηλότερα επίπεδα επιτοκίων γεγονός που αποτυπώνεται στις ομολογιακές αποδόσεις. Ειδικότερα, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου των ΗΠΑ διαμορφώθηκε στο 2,82% την 10.12.2013, ενώ στις 6.12.2013 είχε αγγίξει το επίπεδο του 2,93% που αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο από τις 13.9.2013. Ωστόσο μια άνοδος της απόδοσης αναμένεται να κορυφώσει περί το 3,0%, καθώς δε θα συνοδευτεί από μια αύξηση του βασικού επιτοκίου (Federal funds rate) τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2014. Αρκετά ενδιαφέρουσες αξιολογούνται οι δηλώσεις του περιφερειακού διοικητού της Fed του Σαιντ Λούις και μέλους του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής (FOMC) της Fed με δικαίωμα ψήφου, ότι οποιαδήποτε μείωση του ρυθμού αγοράς ομολόγων θα είναι μικρού μεγέθους, καθώς ο πληθωρισμός κινείται σε χαμηλά επίπεδα.
Όσον αφορά τις εξελίξεις στην πραγματική οικονομία, στις ΗΠΑ η προσωπική κατανάλωση των ιδιωτών αυξήθηκε κατά 0,3% σε ετήσια βάση τον Οκτ.2013 και η καταναλωτική εμπιστοσύνη, όπως αυτή αποτυπώνεται με τον δείκτη Thomson Reuters/University of Michigan ανήλθε στο 82,5 τον Δεκ.2013 (υψηλό 5μηνου) από 75,1 τον Νοεμ.2013. Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν ικανοποιητική αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και στο 4ο 3μηνο 2013. Επίσης, στην αγορά εργασίας εντυπωσιακή ήταν και η νέα πτώση των εβδομαδιαίων αιτήσεων για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας κατά 23.000 την εβδομάδα έως 30.11.2013 στις 298.000.
Στην παγκόσμια οικονομία, οι έως σήμερα αποφάσεις των Κεντρικών Τραπεζών δείχνουν μια στάση αναμονής, εν μέσω χαμηλού πληθωρισμού. Οι συναντήσεις των Συμβουλίων Νομισματικής Πολιτικής την περασμένη εβδομάδα, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ), της ΤτΑγγλίας και της ΤτΚαναδά δεν επεφύλαξαν εκπλήξεις για τους επενδυτές, καθώς απεφάσισαν να διατηρήσουν αμετάβλητα τα βασικά τους επιτόκια. Ειδικότερα, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, μετά τη συνεδρίαση του ΔΣ της την 5η Δεκεμβρίου 2013 προσπάθησε να περάσει ένα μήνυμα ευνοϊκής προοπτικής, σημειώνοντας ότι εάν αποφασιστεί η προσφορά ενός νέου προγράμματος 3ετους μακροχρόνιας χρηματοδότησης (Long Term Refinancing Operations LTRO-3), η ΕΚΤ θα επιδιώξει αυτή τη φορά να εξασφαλίσει ότι αυτό το νέο πρόγραμμα θα συμβάλει περισσότερο στην αύξηση της πιστωτικής επέκτασης στην πραγματική οικονομία. Επιπλέον ανέφερε ότι τα μέλη του ΔΣ της ΕΚΤ συζήτησαν ακόμα και την περίπτωση να μειωθεί το επιτόκιο καταθέσεων σε αρνητικό επίπεδο. Προς το παρόν, η ΕΚΤ διατήρησε την πρόβλεψη για συρρίκνωση του ΑΕΠ της ΖτΕ το 2013 κατά -0,4% και για ενίσχυσή του κατά 1,1% το 2014 και κατά 1,5% το 2015. Η ανάπτυξη του 2014 αναμένεται να προέλθει από ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων.
Όσον αφορά τις τρέχουσες εξελίξεις, στη ΖτΕ, επιβεβαιώθηκε η αύξηση του ΑΕΠ κατά +0,1% σε 3μηνιαία βάση το 3ο 3μηνο 2013, από +0,3% το 2ο 3μηνο 2013. Σε ετήσια βάση, ο ρυθμός συρρίκνωσης του ΑΕΠ περιορίστηκε στο -0,4% στο 3ο 3μηνο 2013, από -0,6% το 2ο 3μηνο 2013. Η αδυναμία της ιδιωτικής κατανάλωσης δεν διευκολύνει την ανάκαμψη, ενώ πρόσθετη ανησυχία πηγάζει και από την υποχώρηση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Νοέμ.2013. Στη Γερμανία η άνοδος του ΑΕΠ επιβραδύνθηκε στο +0,3% (σε 3μηνιαία βάση) στο 3ο 3μηνο 2013, από +0,7% το 2ο 3μηνο 2013, αλλά αυτό συνέβη λόγω μείωσης κυρίως των εξαγωγών. Στην Ισπανία, το ΑΕΠ αυξήθηκε για πρώτη φορά μετά από 6 συνεχή τρίμηνα αρνητικών επιδόσεων. Σημειώνεται, επίσης, η νέα πτώση του όγκου των λιανικών πωλήσεων στη ΖτΕ κατά -0,2% σε μηνιαία βάση και κατά -0,1% σε ετήσια βάση τον Οκτ.2013, καθώς και η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής κατά -1,1% σε μηνιαία βάση τον ίδιο μήνα, με αύξησή της, όμως, κατά 0,2% σε ετήσια βάση. Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν χαμηλή αύξηση του ΑΕΠ της ΖτΕ και στο 4ο 3μηνο.2013.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Κυβέρνηση εκτιμά τώρα ότι το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,4% το 2013, από 0,1% το 2012 και να ενισχυθεί περαιτέρω κατά 2,4% το 2014 και 2,2% το 2015. Σημειώνεται ότι στο 9μηνο, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,8% σε ετήσια βάση στηριζόμενο από τους τομείς των υπηρεσιών και των κατασκευών. Το ονομαστικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,6% το 2013 και κατά 4,5% τα έτη 2014 και 2015. Όσον αφορά τον μέσο πληθωρισμό εκτιμάται να διαμορφωθεί στο 2,6% το 2013, από 2,8% το 2012 και να υποχωρήσει στο 2,3% το 2014 και στο 2,1% το 2015. Οι τιμές των κατοικιών αναμένεται να αυξηθούν κατά 5,0% το 2014 και κατά 7,0% το 2015, ενώ η ανεργία θα υποχωρήσει από το 7,9% το 2012 στο 7,6% το 2013, και στη συνέχεια στο 7,1% το 2014 και 7,0% το 2015. Τέλος, η κυβέρνηση εκτιμά ότι το δημόσιο χρέος από 75,5% του ΑΕΠ που εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί το οικονομικό έτος 2013-14, θα κορυφωθεί στο 80% του ΑΕΠ το 2015-16 και θα υποχωρήσει στη συνέχεια.
Στην Σλοβενία, η αγορά αναμένει την ανακοίνωση των ελέγχων ποιότητας ενεργητικού (Asset Quality Review-AQR) και των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων (stress tests) την 13.12.2013 για τον τραπεζικό κλάδο της χώρας. Σύμφωνα με το Reuters η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών απαιτεί € 5 δισ. ήτοι περί το 15% του ΑΕΠ της χώρας, αρκετά κοντά στην εκτίμηση της Fitch, η οποία εκτιμά τις κεφαλαιακές ανάγκες στα € 4,6 δις. Ωστόσο, τα ποσά αυτά είναι σαφώς υψηλότερα από την αρχική εκτίμηση της κυβέρνησης για € 1,2 δις. Πρόσφατα ο πρωθυπουργός της χώρας ανακοίνωσε ότι η Σλοβενία διαθέτει επαρκή ρευστά διαθέσιμα ύψους επίσης € 5 δισ..Σημειώνεται ότι ο τραπεζικός κλάδος της Σλοβενίας στο 9μηνο 2013 είχε ζημιές ύψους € 567 εκατ. έναντι ζημιών € 115 εκατ. το αντίστοιχο 9μηνο του 2012, με τις επισφάλειες να αγγίζουν τα € 8,0 δις περίπου ήτοι το 23% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι από το 2008 το χρέος της χώρας ήταν μόλις 22% του ΑΕΠ, ενώ σήμερα διαμορφώνεται στο 63% του ΑΕΠ με προοπτικές περαιτέρω ανόδου λόγω ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Η Κυβέρνηση φαίνεται να επιδιώκει την μεταφορά σημαντικού τμήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών, τα οποία ανέρχονται περί το 17,4% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου σύμφωνα με το EIU, σε ΄κακή΄ τράπεζα (bad bank) που έχει δημιουργηθεί για τον σκοπό αυτό. Η Σλοβενία προσπαθεί να αποφύγει την ένταξή της στον μηχανισμό στήριξης ΕΕ/ΔΝΤ/ΕΚΤ, επιχειρώντας δια ιδίων μέσων την εξυγίανση του συστήματος υγείας της χώρας και γενικότερα του δημοσίου τομέα σε συνδυασμό με ιδιωτικοποιήσεις. Η αγορά ομολόγων της Σλοβενίας δεν εμφανίζει σημάδια έντονης ανησυχίας, με την απόδοση στα 10-ετή ομόλογα να διαμορφώνεται στο 5,6% και των 5-ετών στο 4,5%.
Στην Κίνα, το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε το Νοέμ. 2013 στα $ 33,8 δις, από $ 31,6 δις τον Οκτ. 2013 και αποτελεί το υψηλότερο των τελευταίων 5ετών. Οι εξαγωγές σε ΗΠΑ και αναδυόμενες οικονομίες συνέχισαν την ανοδική τους πορεία εν αντιθέσει με εκείνες προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενθαρρυντικό στοιχείο για την πορεία του ΑΕΠ η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 10,0% σε ετήσια βάση το Νοέμ. 2013, έναντι ρυθμού 10,3% τον Οκτ. 2013. Στην ίδια κατεύθυνση και η αύξηση των λιανικών πωλήσεων κατά 13,7% σε ετήσια βάση το Νοέμ. 2013, από 13,3% τον Οκτ. 2013. Είναι σαφές ότι η Κίνα συνεχίζει να κινείται με υψηλούς αναπτυξιακούς ρυθμούς αλλά σίγουρα όχι με εκείνους που μας είχε συνηθίσει στο παρελθόν.
Στην Ιαπωνία, η αύξηση του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 0,3% σε 3μηνιαία βάση το 3ο 3μηνο 2013 (2η μέτρηση), έναντι αρχικής εκτίμησης για +0,5% και έναντι +0,9% το 2ο 3μηνο 2013. Η αναθεώρηση σε χαμηλότερα επίπεδα αποδίδεται κυρίως στην μικρότερη αύξηση των αποθεμάτων. Για την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας, η κυβέρνηση ενέκρινε μια δέσμη οικονομικών μέτρων ύψους ¥ 18,6 τρις, που εκτιμάται ότι θα αυξήσουν το ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ κατά 1% και θα δημιουργήσουν 250.000 θέσεις εργασίας. Μια σειρά δαπανών ύψους ¥ 5,5 τρις προορίζονται αποκλειστικά για να αντισταθμίσουν την αρνητική επίδραση από την επικείμενη αύξηση του φόρου κατανάλωσης.
Στις αγορές κεφαλαίου, της Ευρώπης πτωτικές τάσεις καταγράφηκαν το τελευταίο 7ημερο στην πλειονότητα των ομολογιακών τίτλων, ωστόσο τα ιταλικά ομόλογα στην αρχή της τρέχουσας εβδομάδας άρχισαν να μειώνουν τις απώλειες, καθώς η άνοδος της βιομηχανικής παραγωγής τον Οκτ.2013 σε επίπεδα υψηλότερα των προσδοκιών της αγοράς, αυξάνουν την πιθανότητα ανάκαμψης της οικονομίας της χώρας ενισχύοντας και τις προοπτικές εξόδου από τη δημοσιονομική κρίση. Κέρδη κατέγραψαν οι τίτλοι σε Ελλάδα και Ισπανία. Ειδικότερα, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Ισπανίας διαμορφώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ημερών.
Οι ελληνικοί τίτλοι συνεχίζουν να συγκεντρώνουν το αγοραστικό ενδιαφέρον μετά την απόφαση της Moody's να αναβαθμίσει το αξιόχρεο της Ελλάδας στο Caa3. Τέλος, η διαφορά απόδοσης του 10ετούς πορτογαλικού ομολόγου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού, αυξήθηκε σε εβδομαδιαία βάση στις 415 μ.β. από 406 μ.β. ενώ το αντίστοιχο spread του 10ετούς ιταλικού ομολόγου υποχώρησε στις 228 μ.β. από 234 μ.β. που ήταν προ εβδομάδος.
Αγορές συναλλάγματος: Ο σταθμισμένος δείκτης δολαρίου ο οποίος μετρά την επίδοση του δολαρίου έναντι 6 βασικών νομισμάτων σταθεροποιήθηκε στο 80,10 την 10.12.2013, από 80,88 την 2.12.2013, καταγράφοντας απώλειες στην εβδομάδα κατά 0,9%.
Το ευρώ διαπραγματευόταν στα 1,3750 USD/EUR την 10.12.2013 από 1,3545 USD/EUR την 2.12.2013, από το υψηλό 1,3768 USD/EUR την 30.10.2013. Η ενίσχυση του ευρώ το τελευταίο διάστημα αποδίδεται στην επιστροφή επενδυτικών κεφαλαίων στην Ευρώπη, τα οποία είχαν απομακρυνθεί λόγω της δημοσιονομικής κρίσης. Αξιοσημείωτη είναι η άνοδος του ευρώ έναντι του γιεν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 5 ετών (141,80 JPY/EUR την 10.12.2013). Θετικά επηρέασε τη στερλίνα η άνοδος του δείκτη τιμών κατοικιών RICS τον Νοεμ.2013 στο 58 από 57 τον Οκτ.2013. Η στερλίνα σε εβδομαδιαία βάση κατέγραψε κέρδη έναντι του δολαρίου ΗΠΑ κατά 0,3% αφού άγγιξε το υψηλότερο επίπεδο από τον Αυγ.2011 και απώλειες έναντι του ευρώ κατά 1,1%. Η στερλίνα διαπραγματευόταν με το δολάριο στα $1,6425 και με το ευρώ στις £0,8360 την 10.12.2013 από $1,6371 και £0,8270 την 2.12.2013.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Ελληνική Οικονομία
Πληθωρισμός: Ο αρνητικός πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ έλαβε μεγαλύτερες διαστάσεις τον Νοέμ.2013, αφού διαμορφώθηκε στο -2,9% το μήνα αυτό από -2,0% τον Οκτ.2013 και +1,0% το Νοέμ.2012. Κύρια αιτία της έξαρσης του αρνητικού πληθωρισμού ήταν το 10ήμερο εκπτώσεων που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Νοέμ.2013, το οποίο σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ αφαίρεσε από τον πληθωρισμό 1,0 επιπλέον ποσοστιαία μονάδα. Επιπλέον, πτωτική επίπτωση στον πληθωρισμό του Νοεμ.2013 κατά -0,11 π.μ. είχαν τα Φρούτα –Λαχανικά – Πατάτες, ενώ η βενζίνη και το πετρέλαιο θέρμανσης είχαν αυξητική επίπτωση στον πληθωρισμό κατά 0,22 π.μ. Βέβαια, με αυτές τις εξελίξεις ο πληθωρισμός εξακολουθεί να διαμορφώνεται στο χαμηλότερο επίπεδο από όλες τις χώρες στην ΕΕ-27, όπου ο μέσος πληθωρισμός μειώθηκε επίσης στο 0,9% τον Οκτ.2013 από 1,3% τον Σεπτ.2013 και 1,5% τον Αύγ.2013.
Ο δομικός πληθωρισμός (που δεν επηρεάζεται από τις αυξομειώσεις στις τιμές των καυσίμων και των φρέσκων φρούτων και λαχανικών) διαμορφώθηκε χαμηλότερα στο -2,9% το Νοέμ.2013 (λόγω του 10ημέρου των εκπτώσεων), από -1,8% τον Οκτ.2013 και -1,9% τον Σεπτ.2013.
Όπως φαίνεται στον Πίνακα, εκτός από τις μεγάλες αυξήσεις σε ετήσια βάση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας (18,7%) και των φαρμάκων (+25,3%, για λόγους που αναλύθηκαν στο Εβδομαδιαίο Δελτίο της 13ης Νοεμβρίου 2013) σημειώθηκαν επίσης σημαντικές μειώσεις τιμών σε αρκετά προϊόντα, όπως στα ασφάλιστρα μεταφορών (-12,0%), στα ενοίκια κατοικιών (-8,9%), στον οπτικοακουστικό εξοπλισμό-υπολογιστές (-7,6%), στις τηλεφωνικές υπηρεσίες κατά -4,2%, στις οικιακές υπηρεσίες (-3,3%), στα αυτοκίνητα (-5,3%), στα δίδακτρα (-4,2%), στα εστιατόρια – ζαχαροπλαστεία –καφενεία (-2,9%), στα έπιπλα (-3,0%) και στα κουρεία – κομμωτήρια (-4,2%).
Ο μέσος πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ αναμένεται τώρα να διαμορφωθεί στο -1,0% το 2013, έναντι 1,5% το 2012, ενώ σε αρνητικά επίπεδα αναμένεται να κινηθεί ο πληθωρισμός και κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2014 (με τον μέσο πληθωρισμό να αναμένεται τώρα στο -1,3% το 2014, -0,5% τον Δεκ.2014). Αντίθετα, θετικός πληθωρισμός αναμένεται από τον Μάρτιο του 2015. Οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό του 2014 στηρίζονται κυρίως στην υπόθεση ότι οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου σε ευρώ θα διαμορφωθούν με όχι μεγάλες αποκλίσεις από τις τιμές του Νοέμ.2013.
Βιομηχανική Παραγωγή: Ο δείκτης παραγωγής της μεταποιητικής βιομηχανίας σημείωσε νέα πτώση κατά -5,9% σε ετήσια βάση τον Οκτ.2013, από -4,0% τον Σεπτ.2013 και έναντι αύξησης 3,7% τον Οκτ.2012. Το 10μηνο 2013 η πτώση της παραγωγής της μεταποιητικής βιομηχανίας διαμορφώθηκε ήταν στο -1,7%, μετά την πτώση της κατά -5,0% στο 10μηνο.2012.
Με βάση τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα, επισημαίνονται στο 10μηνο 2013 τα εξής:
Στον σημαντικό κλάδο των τροφίμων που έχει τη μεγαλύτερη στάθμιση απ' όλους τους κλάδους της μεταποίησης σημειώθηκε πτώση της παραγωγής κατά -5,2% σε ετήσια βάση. Η πτώση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην διακοπή της παραγωγής ενός σημαντικού ομίλου επιχειρήσεων στον κλάδο των τροφίμων (Nutriant - Κατσέλης) και σε γενικότερες ανακατατάξεις που σημειώνονται στον κλάδο αυτό, π.χ., μεγάλη πτώση της παραγωγής χυμών, στο αποκορύφωμα της 6ετούς ύφεσης στην οικονομία και της μεγάλης πτώσης της εγχώριας κατανάλωσης.
Πτώση επίσης παρουσίασε η παραγωγή των ποτών κατά -2,7% σε ετήσια βάση στο 10μηνο 2013, και κατά -11,7% σε ετήσια βάση τον Οκτ.2013, η οποία οφείλεται σε διαφορετική εξέλιξη του κύκλου της παραγωγής εντός του 2013. Η μεγάλη αύξηση της παραγωγής μπύρας τον Μάιο και τον Ιούνιο 2013, λόγω της έξαρσης ενωρίτερα της τουριστικής περιόδου κατά το τρέχον έτος και αντίστοιχη σημαντική μείωση τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες.
Όσον αφορά τα παράγωγα πετρελαίου, με συντελεστή στάθμισης 11,3% στον γενικό δείκτη, καταγράφηκε αύξηση της παραγωγής κατά 8,1% σε ετήσια βάση στο 10μηνο 2013, αλλά σημαντική πτώση της παραγωγής κατά -15,7% σε ετήσια βάση τον Οκτ.2013, από το πολύ υψηλό επίπεδό της τον Οκτ.2012 όπου είχε σημειωθεί αύξηση κατά 48,6% σε ετήσια βάση. Γενικότερα, παρά τη συνεχόμενη μείωση της εγχώριας αγοράς καυσίμων, η βιομηχανία παραγώγων πετρελαίου αύξησε την παραγωγή της το 10μηνο του 2013, αν και με χαμηλότερους ρυθμούς απ' ό,τι το 2012. Τούτο οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση των εξαγωγών του κλάδου στη γειτονική Τουρκία και σε άλλες χώρες. Αφορά κυρίως ντίζελ και αντισταθμίζει σε γενικές γραμμές τις απώλειες που προκύπτουν από τους μειωμένους όγκους πωλήσεων στην εσωτερική αγορά. Η αύξηση των εξαγωγών ενδεχομένως να μην μεταφραστεί σε αύξηση της κερδοφορίας των εταιριών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο λόγω της πτώσης των τιμών και της έντασης του διεθνούς ανταγωνισμού.
Η παραγωγή των βασικών μετάλλων ήταν μειωμένη κατά -4,5% τον Οκτ.2013 και κατά -7,1% στο 10μηνο 2013. Επίσης, η παραγωγή του κλάδου της κατασκευής μεταλλικών προϊόντων ήταν μειωμένη κατά -4,9% τον Οκτ.2013 και κατά -12,4% στο 10μηνο 2013. Η παραγωγή των κλάδων αυτών υποχωρεί μετά το 2011, καθώς επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό αρνητικά από την καθίζηση της εγχώριας οικοδομικής και γενικότερης κατασκευαστικής και επενδυτικής δραστηριότητας, ενώ έχει σημειωθεί και μεγάλη πτώση των διεθνών τιμών των προϊόντων του κλάδου με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται οι εξαγωγές με θετικά κέρδη. Ειδικότερα η μεγαλύτερη μείωση της ζήτησης των προϊόντων αλουμινίου και χαλκού στην εγχώρια αγορά, η καθοδική πορεία των τιμών στη διεθνή αγορά και η μειωμένη ζήτηση προφίλ αλουμινίου σε γειτονικές χώρες των Βαλκανίων, επιτάχυναν τη μείωση της εγχώριας παραγωγής το 2013 σε σχέση με το 2012. Σήμερα, είναι σε εξέλιξη η συζήτηση για τις δυνατότητες που υπάρχουν για μείωση του κόστους ενέργειας που επιβαρύνει σημαντικά αυτούς τους κλάδους κατά τρόπο που να γίνει ξανά ανταγωνιστική η εξαγωγική τους δραστηριότητα.
Αντίθετα, σημαντική αύξηση συνεχίζει να παρουσιάζει η παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων κατά 13,6% τον Οκτ.2013 (Οκτ.2012: +7,5%) και κατά 12,1% στο 10μηνο 2013 (10μηνο.2012: -5,0%). Παρά την συνεχή μείωση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αυξάνει τον παράγωγή της και το 10 μηνο 2013 παρουσίασε την μεγαλύτερη αύξηση σε ετήσια βάση από όλους τους κλάδους της μεταποίησης. Τα αίτια σχετίζονται με τη στροφή των ελληνικών βιομηχανιών φαρμάκου στις αγορές του εξωτερικού και τη σύναψη συνεργασιών με ξένα δίκτυα διανομής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η σύναψη συμφωνίας το περασμένο καλοκαίρι μεταξύ της Βιανέξ με την πολυεθνική φαρμακευτική εταιρεία Farmaserv-Lilly όπου η Βιανέξ ανέλαβε την αποκλειστική παραγωγή στην Ελλάδα του ενέσιμου αντιβιοτικού φαρμάκου Voncon, που χορηγείται για νοσοκομειακές και ανθεκτικές λοιμώξεις. Η Βιανέξ θα παράγει περίπου 10 εκατ. τεμάχια ετησίως, τα οποία θα εξάγονται όλα στην Κίνα. Επίσης οι ελληνικές φαρμακευτικές εταιρίες δραστηριοποιούνται και στην παραγωγή γενοσήμων φαρμάκων, καθώς αυτό το κομμάτι της αγοράς παρουσιάζει σημαντική αύξηση.
Τέλος, συνεχίζεται η σημαντική πτώση της παραγωγής στους κλάδους της ένδυσης και των κλωστοϋφαντουργικών υλών, οι οποίοι δεν φαίνεται να είναι ακόμη σε θέση να υποκαταστήσουν τις πολύ ανταγωνιστικές εισαγωγές από χώρες χαμηλού κόστους, ούτε να αυξήσουν τις εξαγωγές τους που σημειώνουν μεγάλη πτώση, ή στασιμότητα σε ορισμένους υπο-κλάδους στο 7μηνο.2013. Επίσης, μεγάλη πτώση σημειώνει το 2013 και η παραγωγή του κλάδου του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού (Οκτ.2013: -20%, 10μηνο.2013: -10,5%) κυρίως λόγω του περαιτέρω καταποντισμού της εγχώριας οικοδομικής δραστηριότητας και της υποχώρησης των εξαγωγών του κλάδου.
Ο Γενικός Δείκτης της Βιομηχανικής Παραγωγής, μειώθηκε κατά -3,8% σε ετήσια βάση στο 10μηνο 2013, έναντι πτώσης του κατά -3,6% στο 10μηνο 2012. Η μείωση του Γενικού Δείκτη της Βιομηχανίας προήλθε από: (1) Την αναφερθείσα μείωση της παραγωγής της μεταποιητικής βιομηχανίας (-1,7%).
(2) Τη μείωση της εξορυκτικής δραστηριότητας (10μηνο 2013: -9,5%, 10μηνο 2012: 1,9%) που είναι κυρίως αποτέλεσμα της πτώσης της εξόρυξης άνθρακα και λιγνίτη κατά -14,1%, λόγω των σημαντικών βροχοπτώσεων και της επακόλουθης αυξημένης λειτουργίας των σταθμών παραγωγής Η/Ε από τα Υδροηλεκτρικά και άλλες ΑΠΕ.
(3) Τη μείωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά -8,6%, μετά την πτώση της κατά -1,8% στο 10μηνο 2012, λόγω επίσης των πολύ καλών καιρικών συνθηκών που μείωσαν τη χρήση Η/Ε για θέρμανση αλλά και για κλιματισμό.
4) Τη μείωση της παροχής νερού κατά -2,7% στο 10μηνο 2013 (10μηνο 2012: 1,3%).
Σχετικά με τη συμβολή των επιμέρους κλάδων της μεταποίησης στη μεταβολή της μεταποιητικής παραγωγής κατά σειρά σημασίας (βλ. Πίνακα), σημειώνεται ότι αυξητικά συνεισέφεραν κυρίως οι κλάδοι των παραγώγων πετρελαίου, των βασικών φαρμάκων και των χημικών προϊόντων. Αντίθετα, αρνητικά επέδρασαν κυρίως οι κλάδοι των τροφίμων, των βασικών μετάλλων και της κατασκευής μεταλλικών προϊόντων, των επίπλων, των επισκευών και εγκαταστάσεων και της οικοδομικής ξυλείας. Οι εξελίξεις αυτές συμβα