Το δίλημμα «λιτότητα ή ανάπτυξη» στη Σύνοδο Κορυφής

Το δυσεπίλυτο «αίνιγμα» της στρατηγικής που θα πρέπει να ακολουθηθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καλείται να λύσει η Σύνοδος Κορυφής που αρχίζει το απόγευμα της Πέμπτης. Ειδικότερα, οι «27» ηγέτες της ΕΕ θα αναζητήσουν το κατάλληλο μείγμα λιτότητας και τόνωσης της ανάπτυξης για την έξοδο από την κρίση στο Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που ξεκινάει στις 17.00 (τοπική ώρα) στις Βρυξέλλες, εν μέσω διαδηλώσεων κατά της λιτότητας κι ενός επίμονου σκληρού χιονιά που πλήττει ολόκληρη τη Βόρεια Ευρώπη.

Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν Φαν Ρομπέι στην καθιερωμένη, προ των Συνόδων Κορυφής, επιστολή του προς τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες, δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού, καθώς την οικονομική ύφεση του 2012, διαδέχεται μια αναιμική οικονομική δραστηριότητα στην ΕΕ. Ως εκ τούτου, ο Χ. Ρομπάι τονίζει ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειες για οικονομική σταθεροποίηση, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι οι αποφάσεις των Βρυξελλών θα πρέπει να μεταφραστούν σε μέτρα για την τόνωση της ανάπτυξης, της απασχόλησης και ιδιαίτερα σε μέτρα στήριξης των νέων οι οποίοι πλήττονται από απαράδεκτα υψηλά επίπεδα ανεργίας.

Εξάλλου, κατά της ανεργίας και της λιτότητας αναμένεται να διαδηλώσουν περίπου δέκα χιλιάδες άτομα, σύμφωνα με τη βελγική αστυνομία, στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.

Αισιοδοξεί ο Μπαρόζο

Απρόσμενα αισιόδοξος εμφανίστηκε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στη σχετική συζήτηση για την ευρωπαϊκή οικονομία που έγινε την Τετάρτη στο Στρασβούργο. Επιχείρησε μάλιστα να αποδυναμώσει τα επιχειρήματα όσων υποστηρίζουν ότι η επιμονή στη λιτότητα και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν έχει αποφέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

«Βλέπουμε ότι οι προσπάθειες για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω μεταρρυθμίσεων αρχίζουν να αποφέρουν καρπούς. Το αποδεικνύει το παράδειγμα της Ιρλανδίας. Ας μην ξεχνάμε ότι μόλις πέρσι οι αναλυτές προέβλεπαν τη διάλυση του ευρώ. Κι όμως, σήμερα όμως έχουμε μεγαλύτερη σταθερότητα, σε πολλά κράτη-μέλη τα ελλείμματα έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ σε σχέση με το 2009, ενώ αναμένεται να πέσουν στο 3% μέχρι το τέλος του χρόνου» δηλώνει ο πρόεδρος της Κομισιόν.

Οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές αμφισβητούν όχι μόνο την αποτελεσματικότητα των πολιτικών επιλογών, αλλά ακόμα και την ορθότητα των προβλέψεων που διατυπώνει η Κομισιόν. Ο αναπληρωτής πρόεδρος της σοσιαλιστικής ομάδας Στέφεν Χιουζ δηλώνει χαρακτηριστικά: «Δεν βλέπω πώς μπορούμε να εμπιστευθούμε τα στοιχεία της Κομισιόν. Τον Οκτώβριο του 2011 προβλέπατε ανάπτυξη 0,6% στην ευρωζώνη για φέτος, σήμερα μας λέτε ότι βρισκόμαστε στο -0,6%».

Το οικονομικό χάσμα στην ευρωζώνη

Οι ευρωβουλευτές από τις χώρες του μεσογειακού Νότου κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το οδυνηρό αντίτιμο της πολιτικής λιτότητας και κυρίως για τη συνεχώς αυξανόμενη ανεργία. Μιλώντας στην Ολομέλεια, η καθηγήτρια Οικονομικών Ελίζα Φερέιρα προειδοποιεί: «Στην ευρωζώνη οι ανισορροπίες είναι μεγαλύτερες από ποτέ. Πώς θα επιβιώσει η ευρωζώνη, όταν η ανεργία στην Ελλάδα ή στην Ισπανία είναι πενταπλάσια από ό,τι στην Ολλανδία ή την Αυστρία; Πώς θα επιβιώσει, όταν η ανεργία των νέων ξεπερνά το 60% στην περιφέρεια της ευρωζώνης;».

Τόσο ο πρόεδρος της Κομισιόν, όσο και η ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά, αλλά και οι Φιλελεύθεροι, υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αντίφαση ανάμεσα στην ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική προστασία. Οι πολιτικές ομάδες αριστερά του Κέντρου έχουν διαφορετική άποψη.

Πάντως η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Άννυ Ποδηματά υποστηρίζει ότι οι επιπτώσεις της κρίσης δεν είναι μόνο οικονομικές. «Στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και αλλού έχουμε μία κοινωνική κρίση άνευ προηγουμένου και έχουμε και μία απειλή συστημικής κατάρρευσης, αυτή τη φορά όχι των χρηματοπιστωτικών αγορών, αλλά του πολιτικού συστήματος και δη του φιλοευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος. Δείτε το ευρωβαρόμετρο: Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης δείχνει ότι μεταξύ των 27 κρατών-μελών, μόνο σε δύο υπάρχει πλειοψηφία εμπιστοσύνης προς την Ευρώπη και τους θεσμούς της».

Η Κύπρος στο επίκεντρο

Μετά την Ελλάδα στο μικροσκόπιο της Ευρώπης μπαίνει και η Κύπρος. Οι δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων για πιθανή συμφωνία βοήθειας μέχρι τα τέλη Μαρτίου έχουν δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες, οι οποίες δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται μέχρι στιγμής. Ωστόσο ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Ιωάννης Κασουλίδης εκφράζει την αισιοδοξία του:

«Εμένα η πρόβλεψή μου είναι ότι θα έχουμε συμφωνία. Θα είναι συμφωνία που θα στοχεύει σε τρία πράγματα που είναι απαραίτητα: πρώτον, αποφυγή της χρεοκοπίας, δεύτερον απαλλαγή των επερχόμενων γενεών από ένα δυσβάσταχτο, μη διαχειρίσιμο χρέος και τρίτον, να τελειώνει αυτή η ιστορία το συντομότερο δυνατόν για να μπορέσει να γίνει η επανεκκίνηση της οικονομίας και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις αγορές της Κύπρου», επισημαίνει ο Ιωάννης Κασουλίδης.

Το θέμα της Κύπρου δεν συμπεριλαμβάνεται επισήμως στην ατζέντα της συνόδου κορυφής, ωστόσο θεωρείται βέβαιο ότι θα συζητηθεί στο περιθώριο της συνάντησης. Σύμφωνα με τον Γάλλο ευρωβουλευτή Ζαν Πωλ Γκοζές δεν αναμένεται απόφαση, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι η Κύπρος βρίσκεται σε καλό δρόμο. Ιδιαίτερο χειρισμό απαιτούν οι αιτιάσεις για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, λέει ο Γάλλος πολιτικός:

«Στο θέμα αυτό υπάρχει η πραγματικότητα, αλλά υπάρχουν και οι εικασίες. Η κατάσταση στην Κύπρο δεν είναι τόσο σαφής όσο θα θέλαμε, αλλά ούτε τόσο σκοτεινή όσο την περιγράφουν κάποιοι. Πρέπει η κυπριακή κυβέρνηση να αναδείξει τη διαφάνεια στις συναλλαγές που έγιναν, έτσι ώστε να ελέγξουμε εάν πραγματικά υπήρξε ξέπλυμα χρήματος, κάτι που θα ήταν απαράδεκτο. Αυτό δρομολογείται, η τωρινή κυβέρνηση δίνει την εντύπωση ότι είναι έτοιμη να κάνει αυτή την εκκαθάριση, κάτι που είναι και προϋπόθεση για να την εμπιστευθούν αυτοί που μπορούν να τη βοηθήσουν» λέει ο Γάλλος ευρωβουλευτής.

Θερμές διαδηλώσεις

Παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες και το χιόνι, οι διαδηλωτές αναμένεται να συγκεντρωθούν στις 14.00 (τοπική ώρα) στο Παρκ ντε Σενκαντενέρ, λίγες εκατοντάδες μέτρα από το κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όπου θα συνεδριάζουν οι 27 ηγέτες της ΕΕ.

Τη διαδήλωση εναντίον της λιτότητας, κατά την οποία αναμένεται να συγκεντρωθούν συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι από όλη την Ευρώπη (κυρίως από Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Πορτογαλία), καλεί η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικαλιστικών Οργανώσεων (CES). «H πολιτική λιτότητας πρέπει να σταματήσει γιατί έχει καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην απασχόληση και ιδιαίτερα στην απασχόληση των νέων» αναφέρει σε ανακοίνωσή της η CES.

Στη διαδήλωση αναμένεται να συμμετάσχουν, επίσης, πάνω από 200 εργαζόμενοι της χαλυβουργίας ArcelorMittal, η οποία βρίσκεται εν μέσω μιας διαδικασίας αναδιάρθρωσης και απολύσεων.

Στο κυπριακό πακέτο αναφέρονται τα γερμανικά μέσα

Το πακέτο βοήθειας προς την Κύπρο είναι ένα από τα κεντρικά θέματα στο γερμανόφωνο τύπο της Πέμπτης. Η Süddeutsche Zeitung φιλοξενεί άρθρο με τίτλο «Οι υπουργοί Οικονομικών θέλουν να υιοθετήσουν ένα πρόγραμμα βοήθειας για την Κύπρο». Και το ρεπορτάζ αναφέρει: «Εάν συμφωνήσουν οι υπουργοί Οικονομικών και η Λαγκάρντ στο σχέδιο ενός προγράμματος βοήθειας την Παρασκευή, τότε το σχέδιο αυτό θα πρέπει μέσα στις επόμενες εβδομάδες να υιοθετηθεί από ορισμένα εθνικά κοινοβούλια, ανάμεσά τους και από τη γερμανική βουλή. Στη συνέχεια μπορεί τυπικά να περάσει και από το Eurogroup. Εάν όλα κυλήσουν όπως έχουν σχεδιαστεί, τότε η τελική απόφαση θα ληφθεί πριν από την εβδομάδα του καθολικού Πάσχα».

Στο ίδιο θέμα αναφέρεται με εκτενές ρεπορτάζ της και η Frankfurter Allgemeine Zeitung, η οποία γράφει σχετικά με το ποσό που θα απαιτηθεί για τη βοήθεια προς την Κύπρο. «Προφανώς η Κύπρος θα χρειαστεί λιγότερες πιστώσεις από τα 17,5 δις ευρώ που είχαν αρχικά ανακοινωθεί. Σύμφωνα με πληροφορίες του Eurogroup, το ποσό θα είναι σημαντικά μικρότερο από τα 17 δισ. ευρώ. Στα πρακτορεία ειδήσεων γινόταν λόγος για ποσά ανάμεσα στα 10 και 13 δισ. ευρώ. Το μικρότερο ποσό οφείλεται σε πολλούς λόγους. Εδώ και καιρό διαφαινόταν πως το διαλυμένο τραπεζικό σύστημα δεν θα χρειαζόταν τα αρχικώς 10 δις που υπολογίζονταν, αλλά 8,8 δισ. ευρώ».

«Η Κύπρος ξεκινάει με τον έλεγχο του ξεπλύματος χρήματος» επιγράφει το ρεπορτάζ του το Spiegel στην ηλεκτρονική του σελίδα και σημειώνει: «Είναι η Κύπρος ένα λιμάνι για το ξέπλυμα χρήματος; Αυτή την υποψία θα πρέπει τώρα να διαλύσει το οικονομικά καταβεβλημένο κράτος, πριν λάβει βοήθεια δις από την ΕΕ. Τώρα η Κύπρος ξεκινάει με τον έλεγχο των οικονομικών της. Ο έλεγχος θα ανατεθεί, μετά από ένα σύντομο διαγωνισμό, σε μια ιδιωτική επιχείρηση. Την εποπτεία θα αναλάβει η Moneyval, η επιτροπή ειδικών του Συμβουλίου της Ευρώπης για το ξέπλυμα χρήματος και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Μαρτίου, ανακοίνωσε το δημόσιο ραδιόφωνο επικαλούμενο την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου».