Θεωρίες συνωμοσίας – κορονοϊός: Πώς εξαπλώθηκαν, μια αποκαλυπτική έρευνα

Μία πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα για την ψυχική υγεία αλλά και τις θεωρίες συνωμοσίας μέσα στην πανδημία παρουσίασε κατά τη διάρκεια της Σύνοδος Κορυφής του ΠΟΥ στην Αθήνα με κεντρικό θέμα τις «συνέπειες της Covid-19 στην Ψυχική Υγεία και στα συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας», ο καθηγητής ψυχιατρικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Φουντουλάκης. Στην έρευνα παρουσιάζονται ενδεικτικά δεδομένα τόσο για το πώς η ψυχολογία των πολιτών επηρεάστηκε κατά τη διάρκεια των lockdown, καθώς και για το πώς εξαπλώθηκαν οι θεωρίες συνωμοσίας στην κοινωνία.

Ψυχική υγεία και lockdown

Ο καθηγητής εξήγησε σε πρώτη φάση πως η περίοδος των lockdown επηρέασε τη ψυχολογική υγεία των πολιτών από 40 χώρες που ρωτήθηκαν.  Από την μελέτη βγήκε ως ενδεικτικό αποτέλεσμα πως το 40% όσων πήραν μέρος στην έρευνα χρειάστηκαν συναισθηματική στήριξη από άλλα μέλη της οικογένειάς τους. Επίσης 1/3 των συμμετεχόντων δεν εργάστηκαν την περίοδο της καραντίνας, γεγονός που τους προκάλεσε στρες. Συγκλονιστικό είναι και το στοιχείο που αφορά τις τάσεις αυτοκτονίας που παρουσίασε σχεδόν ένας στους 6 πολίτες που δεν δούλεψε στην καραντίνα. Συγκεκριμένα το 9.92% όσων δεν δούλεψαν στην καραντίνα είχαν περισσότερο άγχος και στρες, το 11.53% καταθλιπτικά αισθήματα και το 17.16% αυτοκτονικές τάσεις.

Το 17% των συμμετεχόντων εμφάνισαν κλινική κατάθλιψη, ενώ οι περισσότερες εξ’ αυτών ήταν γυναίκες

Καθοριστικής σημασίας σχετικά με το αν οι άνθρωποι θα ανέπτυσσαν κατάθλιψη ή όχι, ήταν το ιστορικό ψυχικής νόσου.  Όπως ανέφερε ο κ. Φουντουλάκης στο συνέδριο, όσοι δεν είχαν κανένα ίχνος κατάθλιψης στο ιστορικό τους, οι πιθανότητες ήταν πολύ μικρές έως και ελάχιστες να εμφανίσουν κατάθλιψη. Από την άλλη, ο πλέον πιο καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξης της κατάθλιψης θεωρείται η διπολική διαταραχή.

Ο καθηγητής επισήμανε επίσης πως σε μία αδρή εκτίμηση για ολόκληρη της διάρκεια της πανδημίας από τις 40 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, η κατάθλιψη κυμαινόταν περίπου στο 12%. Αν αυτό ισχύει, τότε μιλάμε για διπλασιασμό στο ποσοστό της κατάθλιψης μέσα στην περίοδο του lockdown.

Πανδημία και θεωρίες συνωμοσίας

Στην έρευνα δόθηκε επίσης έμφαση και στις θεωρίες συνωμοσίας, οι οποίες όπως ανέφερε ο καθηγητής παραμένουν ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα καθώς από την έρευνα το 50% των ερωτηθέντων πιστεύει πως το εμβόλιο προϋπήρχε της πανδημίας. Όσον αφορά τη θεωρία για το 5G, η έρευνα έδειξε πως έγινε αποδεκτή από το 1/3 όσων συμμετείχαν στην μελέτη.  Ο καθηγητής κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο συνέδριο για την Ψυχική Υγεία, τόνισε πως η λέξη «αρνητής» δεν είναι κάποια καινούργια έννοια, καθώς αρνητές υπήρχαν ακόμη και τον 18ο αιώνα όταν ο κόσμος υπέφερε από ευλογιά.

Η συνωμοσιολογία είναι μέρος της υγιής ψυχολογικής λειτουργίας

“Οι περισσότεροι που της ενστερνίζονται δεν έχουν ψυχική νόσο, απλώς αυτό δείχνει πως οι άνθρωποι λειτουργούν ψυχολογικά», σχολίασε ο καθηγητής. Όπως φαίνεται στα δεδομένα που συλλέχτηκαν στην έρευνα το 72.67% των ατόμων που ρωτήθηκαν δεν πιστεύουν καθόλου στις θεωρίες συνωμοσίας με 5G, ωστόσο το 15.92% απάντησε πως πιθανότατα και ΝΑΙ να τις πιστεύει.

Ο καθηγητής τόνισε όμως πως η αναλογία των υγειονομικών και των γιατρών που πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας είναι πάρα πολύ μεγάλο. Συγκεκριμένα το 14.75% των γιατρών και το 27.22% των νοσηλευτών που συμμετείχαν αποδέχτηκαν την θεωρία συνωμοσίας με το 5G.  Επίσης το 1/3 του υγειονομικού προσωπικού σύμφωνα με την έρευνα πιστεύει έστω σε μία θεωρία συνωμοσίας.

Η χρήση μάσκας σε τέσσερις πόλεις της Ελλάδας

Τέλος ο κ. Φουντουλάκης παρουσίασε μία ειδική μελέτη που εκπονήθηκε και αφορά τη χρήση μάσκας σε τέσσερις πόλεις της Ελλάδας. Η «μελέτη παρατήρησης» έδειξε πως το 80% του πληθυσμού φορούσε τη μάσκα σωστά. Αυτομάτως αυτό σημαίνει πως το υπόλοιπο 20% δεν φορούσε τη μάσκα σωστά. Ειδικότερα το 10.8% είχε έξω τη μύτη του, ενώ το 6.2% την είχε ακόμη και κάτω από το σαγόνι.  Σημειώνεται πως για να πραγματοποιηθεί η έρευνα υπήρξε μία συνεργατική προσπάθεια από την Σχολή Ιατρικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου, τον ΠΙΣ και την Παγκόσμια Ένωση Ψυχιάτρων. Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν ήταν ανώνυμα. Τα αποτέλεσμα είναι ενδεικτικά και συλλέχτηκαν από 55.000 ανθρώπους σε 40 χώρες.