Συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης: Ο σκοπός του Ερντογάν και οι αντιδράσεις

Συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης: Θρίλερ στο διεθνές σκηνικό μετά την σύναψη συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης για τα θαλάσσια σύνορα της Μεσογείου. Το περιεχόμενο του μνημονίου που υπέγραψε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Φάγεζ αλ-Σάρατζ, παραμένει έως και τώρα άγνωστο. Η αντίδραση της Αθήνας υπήρξε άμεση, καθώς, τόσο ο Νίκος

Δένδιας όσο και ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, κατέστησαν σαφές στην Άγκυρα πως κάθε τέτοια συζήτηση είναι «αδόκιμη». Παράλληλα, κλήθηκε στο ΥΠΕΞ ο Τούρκος πρέσβης στην Αθήνα για να παρέχει εξηγήσεις.

Η συμφωνία υπεγράφη την Τετάρτη στην Κωνσταντινούπολη και σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο διευθυντής επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν, οι δύο χώρες υπέγραψαν μνημόνιο συνεννόησης για τον «καθορισμό θαλάσσιων δικαιοδοσιών», που αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων τους, βάσει του διεθνούς δικαίου. Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έκανε, επίσης, λόγο για συμφωνία που «έχει στόχο την προστασία των δικαιωμάτων της Άγκυρας».

Συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης: Τι σημαίνει η κίνηση Ερντογάν

Η Λιβύη, η οποία έχει ανάγκη τα τουρκικά όπλα, υπέγραψε χθες τη συμφωνία με την Τουρκία, προφανώς κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, αφού οι δύο χώρες, Τουρκία και Λιβύη δεν έχουν θαλάσσια σύνορα. Κατά την Αγκυρα βέβαια έχουν, καθώς τα νησιά από το Καστελλόριζο έως την Κρήτη δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και έτσι η Τουρκία, έκανε την οριοθέτηση των συνόρων σαν να μην υπάρχουν με την Λιβύη.

Ουσιαστικά η Τουρκία προσπαθεί, βάζοντας στο κάδρο και μια τρίτη χώρα, τη Λιβύη, να νομιμοποιήσει τις επεκτατικές της επιδιώξεις. Να σημειωθεί ότι πριν υπογραφεί το σχετικό Μνημόνιο, είχε κατατεθεί στον ΟΗΕ, στις 13 Νοεμβρίου 2019, μέσω του Μονίμου Αντιπροσώπου της Φεριντούν Σινιρλίογλου, η επιστολή με τις συντεταγμένες της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, η οποία φτάνει νότια της Ιεράπετρας και δυτικά της Ρόδου.

Συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης: Η απάντηση της Αθήνας

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ερωτώμενος από δημοσιογράφους σχετικά με τη συμφωνία, χαρακτήρισε «τελείως αδόκιμη» κάθε συζήτηση για καθορισμό τουρκικής αποκλειστικής ζώνης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. «Μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, γιατί αντιβαίνει κάτι το οποίο ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει ότι ανάμεσα στις δυο χώρες υπάρχει ο μεγάλος όγκος της Κρήτης» εξήγησε.

Ακολούθησε η τοποθέτηση του εκπροσώπου Τύπου του ελληνικού ΥΠΕΞ, Αλέξανδρου Γεννηματά, ο οποίος, σε ανακοίνωσή του, τόνισε: «Η υπογραφή μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης μνημονίου κατανόησης δεν μπορεί να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών. Μία τέτοια ενέργεια θα παραβίαζε κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και δεν θα παρήγε έννομα αποτελέσματα. Επιπλέον, μία τέτοια ενέργεια δεν θα συμβάδιζε με την αρχή της καλής γειτονίας που θα πρέπει να διέπει τις σχέσεις μεταξύ γειτονικών χωρών».

Συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης: Κλήθηκε ο Τούρκος πρέσβης

Ο υπουργός Εξωτερικών, μάλιστα, κάλεσε τον Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα στο υπουργείο προκειμένου να παρέχει εξηγήσεις, όπως γνωστοποίησαν χθες διπλωματικές πηγές. Επίσης, επισήμαναν, πως υπήρξε δημόσια αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών και τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών με τους ομολόγους του της Κύπρου και της Αιγύπτου, Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ Ελ-Σούκρι αντίστοιχα. Παράλληλα, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στην ΕΕ έλαβε οδηγίες να ενημερώσει άμεσα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συγκεκριμένα την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ κ. Φεντερίκα Μογκερίνι.

Συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης: Η Κύπρος καταδικάζει

Το υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας καταδικάζει την υπογραφή του μνημονίου συναντίληψης μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης, που φέρεται να επιχειρεί να οριοθετήσει θαλάσσιες ζώνες μεταξύ τους. «Τέτοια οριοθέτηση, αν γινόταν, θα συνιστούσε σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, καθώς θα παραγνώριζε τα νόμιμα δικαιώματα άλλων παράκτιων κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, και θα ήταν αντίθετο με την αναγνωρισμένη αρχή της σύμβασης του δικαίου της θάλασσας και του εθιμικού δικαίου για τα δικαιώματα των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα», αναφέρει το υπουργείο σε σχετική ανακοίνωση.

Σύμφωνα με το κυπριακό ΥΠΕΞ, το μνημόνιο συναντίληψης δεν έχει και δεν παράγει καθ’ οιονδήποτε τρόπο, οποιαδήποτε έννομα αποτελέσματα που να επηρεάζουν τα νόμιμα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας ή άλλων παράκτιων κρατών. «Με τη διαστρέβλωση των κανόνων του δικαίου της θάλασσας και με την παραχάραξη της γεωγραφίας, η Τουρκία δεν μπορεί να αποκτήσει νομικά ερείσματα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αντίθετα, οι πράξεις της Τουρκίας αποδεικνύουν για άλλη μια φορά ότι οι θέσεις της σε ό,τι αφορά το διεθνές δίκαιο, αποτελούν τη μειοψηφία του ενός», σημειώνει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση.

Απορρίπτουμε στην ολότητά τους τις τουρκικές θέσεις

«Το ίδιο ασφαλώς ισχύει και για τις θέσεις της Τουρκίας, όπως αυτές διαλαμβάνονται στην πρόσφατη επιστολή του Μονίμου Αντιπροσώπου της στα Ηνωμένα Έθνη προς τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, με την οποία κατατέθηκαν συντεταγμένες για τη θαλάσσια περιοχή δυτικά και βόρεια της Κύπρου, κατά παράβαση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου, καταστρατηγώντας τα νόμιμα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στις θαλάσσιες ζώνες της». «Το υπουργείο Εξωτερικών απορρίπτει στην ολότητά τους τις τουρκικές θέσεις και αβάσιμες διεκδικήσεις και θα απαντήσει καταλλήλως διά επίσημης επιστολής προς τα Ηνωμένα Έθνη», καταλήγει η ανακοίνωση.

«Χωρίς νομική βάση»

Έντονη υπήρξε και η αντίδραση της Αιγύπτου. Το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε πως τα, συνολικά, δύο μνημόνια που υπέγραψαν Τουρκία – Λιβύη, δεν έχουν «νομική βάση». «Τα δύο μνημόνια συμφωνίας δεν έχουν κανένα νομικό αποτέλεσμα, δεν μπορούν να αναγνωρισθούν επισήμως υπό το φως του άρθρου 8 της Συμφωνίας Skhirat, το οποίο ορίζει ότι η κυβέρνηση ή το υπουργικό συμβούλιο και όχι ο πρωθυπουργός της έχουν την εξουσία να υπογράφουν διεθνείς συμφωνίες», δήλωσε συγκεκριμένα το αιγυπτιακό ΥΠΕΞ και υπογράμμισε: «Αυτές οι δύο συμφωνίες δεν μπορούν να έχουν κανένα αντίκτυπο στα δικαιώματα των χωρών της Μεσογείου ή των θαλάσσιων συνόρων στην περιοχή της Μεσογείου».