Ρωσία: Εχθρός ή Μελλοντικός Σύμμαχος; Το Δίλημμα της Ουάσιγκτον και η Στροφή του Τραμπ

Σήμερα Τρίτη, οι κορυφαίοι αξιωματούχοι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών θα παρουσιάσουν την τρέχουσα εκτίμησή τους για τη Ρωσία. Βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: να παραμείνουν πιστοί στα πορίσματα των αναλυτών τους ή να διαμορφώσουν την αφήγησή τους σύμφωνα με όσα θέλει να ακούσει ο Ντόναλντ Τραμπ. Καθώς οι επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών καταθέτουν στο Κογκρέσο

Θα επιμείνουν στην πάγια θέση της Ουάσιγκτον ότι ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει στόχο να καταστρέψει την ουκρανική κυβέρνηση και να υπονομεύσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση; Ή θα υιοθετήσουν τη νέα ρητορική που προωθεί ο Τραμπ και ο βασικός διαπραγματευτής του με τη Ρωσία, παρουσιάζοντας τον Πούτιν ως έναν αξιόπιστο μελλοντικό επιχειρηματικό εταίρο, που επιδιώκει απλώς να δώσει τέλος στον πόλεμο, να εδραιώσει τον έλεγχο των «δικαιωματικών» του εδαφών στην Ουκρανία και να αποκαταστήσει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ; Το δίλημμα αυτό έχει γίνει ακόμη πιο έντονο τις τελευταίες ημέρες, καθώς ο Στιβ Γουίτκοφ, ένας από τους παλαιότερους φίλους του Τραμπ στον χώρο των ακινήτων και ο εκλεκτός του ως απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία, έχει αρχίσει να υιοθετεί ανοιχτά τις αγαπημένες θέσεις του Κρεμλίνου.

Ο Γουίτκοφ απέρριψε τις ανησυχίες της Ευρώπης ότι η Ρωσία ενδέχεται να παραβιάσει οποιαδήποτε εκεχειρία συμφωνηθεί και ότι απαιτείται μια ειρηνευτική δύναμη για την αποτροπή νέων επιθέσεων από τη Μόσχα. Σε συνέντευξή του στον υπέρ-Τραμπ σχολιαστή Τάκερ Κάρλσον, χαρακτήρισε την πρόταση για ειρηνευτική αποστολή ως «ένα μείγμα στάσης και πόζας» εκ μέρους των πιο στενών συμμάχων των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ. «Είναι μια ιδέα που προέρχεται από την πεποίθηση ότι όλοι πρέπει να γίνουμε σαν τον Τσόρτσιλ και να υποθέσουμε ότι οι Ρώσοι θα κατακτήσουν την Ευρώπη» είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας: «Νομίζω ότι αυτό είναι παράλογο». Μόλις τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στο Κίεβο και την προσπάθειά της να ανατρέψει την ουκρανική κυβέρνηση, ο Γουίτκοφ υποστήριξε ότι ο Πούτιν δεν έχει πραγματικά βλέψεις για την πλήρη κατάληψη της Ουκρανίας.

«Για ποιον λόγο να θέλει να απορροφήσει την Ουκρανία;» διερωτήθηκε, απευθυνόμενος στον Κάρλσον. «Για ποιον ακριβώς σκοπό; Δεν τη χρειάζεται. Το μόνο που επιδιώκει είναι η σταθερότητα εκεί». Η άποψή του περί του Πούτιν ως ενός «ειλικρινούς συνομιλητή» προκαλεί αίσθηση, καθώς ο Ρώσος ηγέτης είχε διαβεβαιώσει κατ’ επανάληψη τον κόσμο ότι δεν σκόπευε να εισβάλει στην Ουκρανία, πριν τελικά προχωρήσει στην πλήρους κλίμακας εισβολή.

Η μετατόπιση της αμερικανικής πολιτικής έναντι της Ρωσίας αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες ανατροπές στη σημερινή Ουάσιγκτον, προκαλώντας σύγχυση σε συμμάχους, αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών και διπλωμάτες. Μέχρι την εκλογή του Τραμπ, η κυρίαρχη άποψη στις ΗΠΑ και τη Δύση ήταν ότι επί χρόνια είχαν υποτιμήσει τις πραγματικές φιλοδοξίες του Πούτιν. Η ρητορική του από το 2007 για «ιστορικά ρωσικά εδάφη» αγνοήθηκε, μέχρι που ακολούθησαν η εισβολή στη Γεωργία, η προσάρτηση της Κριμαίας και ο πόλεμος των αυτονομιστών στο Ντονμπάς. Ακόμη και τότε, οι κυρώσεις επιβλήθηκαν με καθυστέρηση, ενώ η Ευρώπη αργοπόρησε στην ενίσχυση της άμυνάς της – ένα σημείο στο οποίο ο ίδιος ο Τραμπ επιμένει όταν πιέζει τους Ευρωπαίους να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες. Σήμερα, ο Τραμπ αρνείται καν να παραδεχτεί ότι η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ενώ οι δηλώσεις του έχουν ανοιχτά αμφισβητηθεί από Ευρωπαίους ηγέτες. «Δεν εμπιστεύομαι τον Πούτιν», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, στην New York Times. «Αν του δοθεί η ευκαιρία, θα επιδιώξει να αφήσει την Ουκρανία ανυπεράσπιστη, ώστε να εισβάλει ξανά».

Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, που βασίζουν τις εκτιμήσεις τους σε συνδυασμό απόρρητων και ανοιχτών δεδομένων, δεν έχουν δείξει καμία ένδειξη αλλαγής στάσης έναντι του Πούτιν και των προθέσεών του. Ωστόσο, η νέα Διευθύντρια Εθνικών Πληροφοριών, Τουλσί Γκάμπαρντ, και ο επικεφαλής της CIA, Τζον Ράτκλιφ, καλούνται να ισορροπήσουν μεταξύ της παραδοσιακής αντίληψης περί «ρωσικής απειλής» και της προοπτικής ενός μελλοντικού εταίρου. Ο Γουίτκοφ ήδη προωθεί την ιδέα μιας μελλοντικής ρωσοαμερικανικής συνεργασίας. «Να μοιραστούμε τις θαλάσσιες διαδρομές, να στέλνουμε μαζί LNG στην Ευρώπη, να συνεργαστούμε στην Τεχνητή Νοημοσύνη» πρότεινε, περιγράφοντας ένα σενάριο ειρήνευσης, όπου η Ρωσία διατηρεί τα εδάφη που έχει καταλάβει και η Ουκρανία αποκλείεται από το ΝΑΤΟ.

Οι δηλώσεις του, όμως, έχουν θορυβήσει συμμάχους και αξιωματούχους, καθώς επαναλαμβάνουν τις θέσεις του Κρεμλίνου. Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ήταν πιο συγκρατημένος, αλλά άφησε αιχμές για «ρωσική επιρροή στην ομάδα του Λευκού Οίκου». Με φόντο αυτές τις εξελίξεις, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες βρίσκονται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Θα υπερασπιστούν την αντικειμενικότητα των αναλύσεών τους ή θα ευθυγραμμιστούν με την πολιτική αφήγηση του Τραμπ; Η απάντηση μπορεί να διαμορφώσει τη γεωπολιτική σκακιέρα για τα επόμενα χρόνια.