Ποιοι θα πληρώσουν, ποιοι θα γλιτώσουν φόρους

Tου ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΚΩΝΣΤΑ

Το φορολογικό νομοσχέδιο αποτελεί ήδη νόμο του Κράτους. Αυτό δεν είναι φορολογική μεταρρύθμιση, είναι απλώς μια αγχωτική προσπάθεια να συγκεντρώσει το Κράτος από την αρχή του χρόνου μέχρι τον Δεκέμβριο επιπλέον 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Η πραγματική φορολογική μεταρρύθμιση αναμένεται να ψηφισθεί το αργότερο μέχρι το καλοκαίρι, αλλά οι 8,5 εκατομμύρια φορολογούμενοι στη χώρα αυτή από χθες βλέπουν ότι η ζωή τους έχει αλλάξει, δυστυχώς όχι για το καλύτερο.

Στην Ελλάδα

με την ανεργία στο 27%, αυτοί που έχουν δουλειά και πληρώνουν εισφορές είναι 1 εκατομμύριο λιγότεροι από αυτούς που δεν έχουν δουλειά και δεν μπορούν να δουλέψουν. Συγκεκριμένα οι οικονομικά ενεργοί πολίτες είναι λίγο περισσότεροι από 3,6 εκατομμύρια, ενώ αντιθέτως οι άνεργοι και οι οικονομικά αδρανείς πολίτες ξεπερνούν τα 4,7 εκατομμύρια.

Αυτοί που έχουν κάποιο εισόδημα είναι συνεπώς υποχρεωμένοι να πληρώσουν ακόμη περισσότερους φόρους για να κρατήσουν -οριακά- στη ζωή τους υπολοίπους που είναι κατά 1 εκατομμύριο ψυχές περισσότεροι…

Μισθωτοί και συνταξιούχοι θα κληθούν να πληρώσουν για τα εισοδήματα του έτους 2013 μεγαλύτερη φορολογία, εξαιτίας της κατάργησης του βασικού αφορολογήτου των 5.000 και των πρόσθετων αφορολογήτων ορίων για τα προστατευόμενα τέκνα. Οι αυτοαπασχολούμενοι με ετήσια εισοδήματα μέχρι 55.000 ευρώ θα υποχρεωθούν να καταβάλουν αυξημένους φόρους στα εισοδήματά τους από το πρώτο ευρώ λόγω της κατάργησης όλων των αφορολογήτων ορίων και των φοροαπαλλαγών. Οι αγρότες θα φορολογούνται με βιβλίο εσόδων εξόδων και φορολογικό συντελεστή 13% από τα εισοδήματα του 2014. Για τα εισοδήματα του 2013 θα φορολογηθούν με βάση την κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων. Επίσης, από φέτος, αυξάνεται από 10% σε 15% ο φόρος στους τόκους των καταθέσεων, επιβάλλεται φόρος υπεραξίας 20% σε ακίνητα, αμοιβαία κεφάλαια και μετοχές, αυξάνεται η φορολογία στα κέρδη των εταιρειών, ενώ μειώνεται η φορολογική επιβάρυνση στα μερίσματα.

Επιπροσθέτως, καθιερώνεται αυτοτελής φορολόγηση του εισοδήματος από ακίνητα με συντελεστή 10% για το εισόδημα έως 12.000 ευρώ και 33% για το υπερβάλλον. Όλοι οι πολίτες ηλικίας άνω των 18 ετών υποχρεώνονται να υποβάλουν φορολογική δήλωση από το νέο έτος. Στη φορολογική δήλωση θα αναγράφονται πλέον υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα και οι φόροι που έχουν καταβληθεί για αυτά (π.χ. τόκοι).

Οι 19 + 3 αλλαγές του 2013

Αυξημένη παρακράτηση. Μισθωτοί και συνταξιούχοι με ετήσιες μικτές αποδοχές πάνω από 20.000 ευρώ, αλλά και μισθωτοί με παιδιά και χαμηλότερα εισοδήματα θα έχουν επιβαρύνσεις από τον πρώτο μήνα του έτους, οι οποίες θα φανούν στις μηνιαίες αποδοχές τους, καθώς η αλλαγή της φορολογικής κλίμακας μεταβάλλει απευθείας και τη μηνιαία παρακράτηση.Στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, μισθωτοί και συνταξιούχοι θα διαπιστώσουν κατά την πληρωμή των αποδοχών του Ιανουαρίου, μικρές αυξήσεις αποδοχών έως 28 ευρώ τον μήνα, για ετήσιο εισόδημα της τάξης των 9.000-10.000 ευρώ.Μεγάλοι χαμένοι στο μέτωπο της μηνιαίας παρακράτησης είναι οι οικογενειάρχες, οι οποίοι μετά την κατάργηση του έξτρα αφορολογήτου καλούνται να πληρώσουν τον ίδιο φόρο με μισθωτό χωρίς παιδιά και το ίδιο εισόδημα.Οι απώλειες στον μηνιαίο μισθό, για μισθωτούς με ένα παιδί ξεκινούν από το επίπεδο ετήσιων μικτών αποδοχών ύψους 8.000 ευρώ, για μισθωτούς με δύο παιδιά από τα 12.000 ευρώ και πάνω και για μισθωτούς με τρία παιδιά από ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ και πάνω.Νέα κλίμακα φορολογία εισοδήματος. Κατά τη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2012, που θα δηλωθούν το 2013, δεν αλλάζει τίποτα. Οι μεγάλες αλλαγές έρχονται κατά τη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2013, τα οποία θα δηλωθούν το 2014 και θα εφαρμοστεί η νέα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος μισθωτών και συνταξιούχων. Η νέα κλίμακα καθιερώνει συντελεστή 22% για εισοδήματα έως 25.000 ευρώ, 32% για τα επόμενα 17.000 ευρώ (κλιμάκιο εισοδήματος από 25.001 έως 42.000 ευρώ) και 42% για εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ.Το αφορολόγητο των 5.000 ευρώ καταργείται και στη θέση του καθιερώνεται σταθερή έκπτωση φόρου 2.100 ευρώ, την οποία κερδίζουν στο σύνολό της όσοι έχουν εισοδήματα έως 21.000 ευρώ. Για υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, η έκπτωση φόρου μειώνεται κατά 100 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ εισοδήματος και μηδενίζεται για εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ.Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν εισόδημα που υπερβαίνει τα 42.000 ευρώ χάνουν εντελώς το αφορολόγητο, αλλά από την άλλη πλευρά όμως, για όσους έχουν εισόδημα έως 21.000 ευρώ το αφορολόγητο πρακτικά διευρύνεται από τα 5.000 ευρώ το 2012 στα 9.500 ευρώ. Η εφαρμογή της νέας κλίμακας για μισθωτούς-συνταξιούχους φέρνει ελαφρύνσεις για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ και επιβαρύνσεις σε υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Παιδιά χωρίς αφορολόγητο, αλλά με επίδομα. Φορολογούμενοι με παιδιά χάνουν από το 2013 το πρόσθετο αφορολόγητο, εξέλιξη που φορτώνει με έξτρα φόρους όλες τις οικογένειες. Τις επιβαρύνσεις έρχονται να αντισταθμίσουν μέχρι ενός εισοδηματικού ορίου, δύο επιδόματα που καθιερώνονται: το μηνιαίο επίδομα τέκνων, το οποίο ανέρχεται σε 40 ευρώ για κάθε παιδί, από το πρώτο παιδί με εισοδηματικά κριτήρια και το ετήσιο πολυτεκνικό επίδομα 500 ευρώ που δικαιούνται για κάθε παιδί όσοι έχουν από τρία τέκνα και πάνω. Τα επιδόματα αυτά θα δοθούν στην καλύτερη περίπτωση μέσα στο καλοκαίρι, ενώ οι φορολογούμενοι θα έχουν ήδη επιβαρυνθεί με τα πρόσθετα μέτρα του φορολογικούΟικογένεια με ένα παιδί και εισόδημα έως 9.000 ευρώ δικαιούται το σύνολο του επιδόματος τέκνων, για εισόδημα από 9.000 έως 18.000 ευρώ το επίδομα περιορίζεται κατά ένα τρίτο και για εισόδημα άνω των 27.000 ευρώ χορηγείται μόνο το ένα τρίτο του επιδόματος. Τα όρια αυτά αυξάνονται ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων. Το πολυτεκνικό επίδομα των 500 ευρώ δικαιούνται οικογένειες με εισόδημα έως 45.000 ευρώ. Η καταβολή των επιδομάτων σχεδιάζεται για το δεύτερο εξάμηνο του 2013, αφού προκύψουν πρώτα οι δικαιούχοι μετά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος. Φοροαπαλλαγές. Από το 2013 «κόβονται» οι φοροαπαλλαγές για τόκους στεγαστικών δανείων, ενοίκια κύριας κατοικίας και παιδιών που σπουδάζουν, ασφάλιστρα και δίδακτρα φροντιστηρίων, οδηγώντας σε σημαντικές επιβαρύνσεις. Παραμένουν σε ισχύ οι φοροαπαλλαγές που αφορούν ιατρικά έξοδα και νοσήλια, διατροφή μεταξύ συζύγων και δωρεές σε δημόσιο και κοινωφελή ιδρύματα. Οι αλλαγές αυτές θα αφορούν στις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβάλουμε το 2014. Η κατάργηση των φοροαπαλλαγών είναι ικανή να μετατρέψει τις μικροελαφρύνσεις, που προκύπτουν με βάση τη νέα κλίμακα για μισθωτούς και συνταξιούχους με εισόδημα έως 25.000 ευρώ σε επιβαρύνσεις. Μισθωτός με εισόδημα 15.000 ευρώ που όφειλε με την παλιά κλίμακα 400 ευρώ και με τη νέα 350 ευρώ, αρκεί να έχει ένα στεγαστικό δάνειο οι τόκοι του οποίου του εξασφάλιζαν έκπτωση φόρου 100 ευρώ για να μετατραπούν οι ελαφρύνσεις σε επιβαρύνσεις. Αποδείξεις. Με πέναλτι φόρου 10% θα «τιμωρηθούν» φέτος οι φορολογούμενοι για το ποσό των αποδείξεων που υποχρεούνταν να συλλέξουν πέρυσι και δεν κατάφερναν να το κάνουν, ενώ η ποινή θα αυξηθεί στο 22% για τις αποδείξεις του 2014. Σε περίπτωση κατά την οποία το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων (το 25% του συνολικού εισοδήματος μέχρι τις 42.000 ευρώ) δεν καλύπτεται από τον φορολογούμενο, θα επιβάλλεται πρόσθετος φόρος, ο οποίος θα υπολογίζεται με συντελεστή 10% εφέτος και 22% του2014 επί του «ακάλυπτου ποσού».Υποχρέωση συλλογής αποδείξεων σε ποσοστό 25% επί του εισοδήματος θα έχουν μόνο μισθωτοί- συνταξιούχοι με εισόδημα έως 42.000 ευρώ. Για τους φορολογούμενους με ετήσια εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες μεγαλύτερα των 42.000 ευρώ, θα προβλέπεται η υποχρέωση συλλογής αποδείξεων συνολικής αξίας 10.500 ευρώ, ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήματος που δηλώνεται στην εφορία. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν θα υποχρεούνται σε συλλογή αποδείξεων λόγω του ότι δεν έχουν έκπτωση φόρου. Θα μπορούν όμως να υποβάλλουν τιμολόγια δαπανών για τα έξοδα τους, τα οποία μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα. Ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Είναι οι μεγάλοι χαμένοι του νέου φορολογικού συστήματος. Χάνουν το αφορολόγητο και θα έχουν από το 2013, τη δική τους ξεχωριστή κλίμακα με συντελεστές 26% για εισοδήματα έως 50.000 ευρώ και 33% για εισοδήματα πάνω από 50.000 ευρώ. Για τις νέες ατομικές εμπορικές ή νέους ελεύθερους επαγγελματίες με πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από την 1-1-2013 κα μετά και για τα τρία πρώτα χρόνια, ο συντελεστής φόρου μειώνεται σε 13% για εισόδημα έως 10.000 ευρώ. Για τις επιχειρήσεις ο συντελεστής φορολόγησης των αδιανέμητων κερδών Α.Ε και Ε.Π.Ε αυξάνεται από το 20% στο 26% και για τα μερίσματα ο φόρος μειώνεται από 25% στο 10%. Για Ο.Ε., Ε.Ε. κοινωνίες αστικού δικαίου, αστικές κερδοσκοπικές εταιρείες και κοινοπραξίες επιβάλλεται φόρος με βάση την κλίμακα φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών (26% έως 50.000 ευρώ και 33% για μεγαλύτερα κέρδη). Αυξάνεται το τέλος επιτηδεύματος. Ήρθε ως έκτακτος φόρος το 2011 και λόγω έκτακτων συνθηκών αυξάνεται το 2013 από 500 ευρώ σε 1.000 ευρώ για εμπορικές επιχειρήσεις με έδρα σε πόλεις με περισσότερους από 20.000 κατοίκους (800 ευρώ για περιοχές με λιγότερο πληθυσμό), σε 600 ευρώ (από 300 ευρώ) για κάθε υποκατάστημα και σε 650 ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις. Ειδικά για ελεύθερους επαγγελματίες που αμείβονται με μπλοκάκι, ενώ είναι κατ’ ουσία μισθωτοί, το τέλος επιτηδεύματος παραμένει στα 500 ευρώ εφόσον έχουν έγγραφη σύμβαση με μέχρι τρεις εργοδότες ή και με περισσότερους εργοδότες εφόσον το 75% των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από έναν εξ αυτών. Αγρότες. Ο συντελεστής φόρου 13% και η υποχρέωση τήρησης βιβλίων και στοιχείων μετατέθηκε για το 2014. Ενοίκια και φόρος υπεραξίας. Ξεχωριστή κλίμακα φορολογίας εισοδήματος αποκτούν και όσοι εισπράττουν εισοδήματα από ενοίκια. Από το 2013, εισοδήματα από ενοίκια έως 12.000 ευρώ θα φορολογούνται με συντελεστή 10%, ενώ για υψηλότερα ποσά ενοικίων ο φόρος θα υπολογίζεται με συντελεστή 33%, ενώ διατηρείται και ο συμπληρωματικός φόρος 1,5% και 3% που ίσχυε έως το 2012. Με συντελεστή 20% θα επιβάλλεται στη διαφορά μεταξύ τιμής κτήσης και τιμής πώλησης και συντελεστές απομείωσης ανάλογα με τον χρόνο διακράτησης του ακινήτου. Ενιαίος φόρος ακινήτων. Άλλος ένας έκτακτος φόρος που γίνεται μόνιμος. Στη φορολογία κεφαλαίου το υπουργείο Οικονομικών προετοιμάζει την αντικατάσταση του ειδικού τέλους ακινήτων (το γνωστό χαράτσι το οποίο θα ήταν θεωρητικά αρχικά έκτακτος φόρος για ένα έτος, μετά πήγε μέχρι το 2014 και τώρα παγιώνεται) και του ΦΑΠ από τον ενιαίο φόρο ακινήτων, ο οποίος θα εφαρμοστεί εντός του 2013 κατά πάσα πιθανότητα με μικρό (έως 50.000 ευρώ) ή και καθόλου αφορολόγητο και θα αφορά κάθε είδους ακίνητο: από σπίτια και καταστήματα έως αγροτεμάχια και οικόπεδα εντός και εκτός σχεδίου. Το Μάρτιο, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Μνημονίου θα πρέπει να υπάρξει και εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις αγοραίες.

Για όσους έχουν ακόμη αποταμιεύσεις

1. Καταθέσεις και μετοχές. Όσοι εισπράττουν τόκους καταθέσεων θα διαπιστώσουν ότι για τους τόκους που θα τους πιστωθούν στο τέλος Ιανουαρίου η παρακράτηση φόρου είναι αυξημένη από το 10% στο 15%. Ο νέος αυτός συντελεστής θα συνοδεύσει τη φορολόγηση των τόκων καταθέσεων και το 2013 για λόγους ξεκάθαρα εισπρακτικούς. Από τον Απρίλιο έρχεται και ο φόρος υπεραξίας στις μετοχές. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι επιβάλλεται φόρος υπεραξίας κατά τις πωλήσεις μετοχών εταιρειών εισηγμένων στο Χ.Α που αποκτώνται μετά την 1η Απριλίου. Ο συντελεστής ορίζεται σε 20% και επιβάλλεται στη διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης.

2. Φορολογικές Δηλώσεις. Υποχρεωτική γίνεται το 2013 η υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για κάθε φυσικό πρόσωπο μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας του. Υποχρεωτική γίνεται άλλωστε και η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για κάθε φορολογούμενο, ενώ καθιερώνεται προκαθορισμένο χρονικό διάστημα για την υποβολή των δηλώσεων. Μέχρι πέρυσι υποχρέωση να υποβάλλει φορολογική δήλωση είχε κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον το ετήσιο φορολογούμενο εισόδημά του υπερβαίνει τα 3.000 ευρώ, καθώς και όταν είναι μικρότερο από 3.000 ευρώ, εφόσον στο συνολικό εισόδημα του υπόχρεου περιλαμβάνεται και ζημιά από εμπορική ή γεωργική επιχείρηση. Στην περίπτωση μισθωτών, όριο για την υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης ήταν τα 5.000 ευρώ.

3. Έκτακτη εισφορά. Με την εκκαθάριση των φορολογικών τους δηλώσεων το καλοκαίρι οι φορολογούμενοι θα διαπιστώσουν ότι παίρνουν μια σχετική ανάσα σε σχέση με την περυσινή υπερφορολόγηση με την πληρωμή διπλής έκτακτης εισφοράς: μια για τα εισοδήματα του 2011 που ήρθε με το εκκαθαριστικό και μία για τα εισοδήματα του 2012 που παρακρατούνταν κάθε μήνα από το μισθό. Φέτος, θα πληρωθεί η έκτακτη εισφορά για τα εισοδήματα του 2013 η οποία θα παρακρατείται κάθε μήνα από μισθούς και συντάξεις εφόσον σε ετήσια βάση υπερβαίνουν τα 12.000 ευρώ.