Ο πρώτος πιλότος που έσπασε το φράγμα του ήχου: Πέθανε ο Τσάρλι «Τσακ» Γέγκερ

Ο πρώτος πιλότος που έσπασε το φράγμα του ήχου: Ο Τσάρλι «Τσακ» Γέγκερ, ο πρώτος πιλότος που έσπασε το φράγμα της ταχύτητας του ήχου πριν από 70 χρόνια, πέθανε σε ηλικία 97 ετών, γνωστοποίησε τη Δευτέρα η σύζυγός του Βικτόρια. «Σας ανακοινώνω με πολλή θλίψη ότι η αγάπη της ζωής μου, ο πτέραρχος Τσακ Γέγκερ, απεβίωσε λίγο πριν από τις 21:00» (τοπική ώρα· στις 04:00 σήμερα Τρίτη ώρα Ελλάδας), ανέφερε η Βικτόρια Γέγκερ με ανάρτησή της στον λογαριασμό του άντρα της στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Twitter. Έζησε «μια απίστευτη ζωή», την «έζησε καλά», ήταν «ο σπουδαιότερος πιλότος της Αμερικής» και «η κληρονομιά του», η «δύναμή του, οι περιπέτειές του και ο πατριωτισμός του» θα μείνουν «για πάντα» στη μνήμη των συμπατριωτών του, σύμφωνα με την ίδια. Η κ. Γέγκερ δεν διευκρίνισε τα αίτια του θανάτου του συζύγου της.

Πιλότος καταδιωκτικού P-51 Mustang κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου -με 12 καταρρίψεις ναζιστικών μαχητικών στο Δυτικό Μέτωπο στο ενεργητικό του, τις πέντε σε μόνο μία αερομαχία- ο Γέγκερ έκανε την είσοδό του στα βιβλία της Ιστορίας όταν έσπασε, στα 24 του, το φράγμα της ταχύτητας του ήχου στο πιλοτήριο του Bell X-1. Για τις ΗΠΑ, αυτό ήταν που άνοιξε την πόρτα «προς το διάστημα», δήλωνε ο Γέγκερ το 2007 στο Γαλλικό Πρακτορείο κατά τη διάρκεια συνέντευξης που του είχε παραχωρήσει. Τα κατορθώματά του όταν ήταν πιλότος απαθανατίστηκαν στο χολιγουντιανό φιλμ The Right Stuff (το 1983, σε σκηνοθεσία Φίλιπ Κάουφμαν).

Γεννημένος τη 13η Φεβρουαρίου 1923 στη μικρή κοινότητα Μάιρα, στη Δυτική Βιρτζίνια, ο Τσαρλς Έλγουντ Γέγκερ μεγάλωνε πλάι στον μηχανικό πατέρα του και σκόπευε να τον ακολουθήσει στο επάγγελμα. Κατατάχτηκε στην Πολεμική Αεροπορία τον Σεπτέμβριο του 1941, τρεις μήνες προτού οι ΗΠΑ μπουν στον πόλεμο. Αρχικά ήταν μηχανικός αεροσκαφών, πριν γραφτεί στη σχολή πιλότων. Ο ίδιος αμφέβαλλε για το εάν είχε τα προσόντα να πιλοτάρει αεροσκάφη: θα ομολογούσε πως η πρώτη του πτήση του προκάλεσε εμετό. Αλλά προτού περάσει πολύς καιρός, ήταν άσος. Αυτό που τον πλήγωνε ήταν το γεγονός ότι δεν επελέγη ποτέ για το αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα επειδή δεν πήγε στο κολέγιο, καθώς ήθελε παράφορα να γίνει αστροναύτης. Ο Γέγκερ, χειριστής πολλών πειραματικών αεροσκαφών, έσπασε σωρεία ρεκόρ και συνέχισε να είναι ενεργός πιλότος στην αμερικανική Πολεμική Αεροπορία τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του πτέραρχου το 1975.

Η ταχύτητα του ήχου, σε ατμοσφαιρικό ξηρό αέρα στους 20οC, είναι 343 m/sec ή 1235 km/h. Γενικά δεν είναι σταθερή, αφού επηρεάζεται από τις καταστατικές μεταβλητές του συστήματος (πίεση,θερμοκρασία). Όταν λοιπόν ένα αεροσκάφος, πλησιάσει τη ταχύτητα του ήχου και την ξεπεράσει, τότε λέμε οτι έσπασε το φράγμα του ήχου. Να σημειωθεί, ότι όταν μιλάμε για τη ταχύτητα του αεροσκάφους, χρησιμοποιούμε σαν μέτρο σύγκρισης -αν μπορούμε να το πούμε έτσι- τον όρο Μαχ (Mach), όπου γενικά είναι ο λόγος της ταχύτητας ενός αντικειμένου προς την τοπική ταχύτητα μετάδοσης του ήχου. Πρακτικά, 1 Ma = 1225 km/h ή 761,2 mph (=μίλια ανά ώρα).

Γενικά, καθώς ένα αεροσκάφος διέρχεται μέσω του αέρα, δημιουργείται μπρος και πίσω από αυτό, μια σειρά από κύματα πίεσης. Αυτά τα κύματα ταξιδεύουν με την ταχύτητα του ήχου και καθώς η ταχύτητα του αεροσκάφος αυξάνεται, τα κύματα αναγκάζονται να συμπιεστούν, καθώς δεν μπορούν να κάνουν κάτι άλλο. Τελικά συγχωνεύονται σε ένα κύμα, το οποίο ταξιδεύει με την ταχύτητα του ήχου – περίπου 760 μίλια/ώρα (1225 χλμ/ώρα) με αποτέλεσμα ένας κώνος ατμού να δημιουργείται πίσω από το αεροσκάφος, καθώς συμπυκνώνεται το νερό της ατμόσφαιρας.

Πιο συγκεκριμένα, όταν το αεροσκάφος πλησιάσει τη ταχύτητα του ήχου, αυξάνεται η αεροδυναμική αντίσταση με αποτέλεσμα τη δημιουργία ισχυρής ταλάντωσης στη φορά της ταχύτητας. Έτσι τα κύματα του ήχου που εκπέμπει το αεροπλάνο δεν μπορούν να ξεπεράσουν το αεροπλάνο και έτσι συσσωρεύονται στο πίσω μέρος του σε μορφή κώνου! Tο παραπάνω φαινόμενο, δηλαδή η συμπύκνωση του νερού γύρω απο το αεροσκάφος σε μορφή κώνου, πραγματοποιείται λίγο πριν αυτό ξεπεράσει τη ταχύτητα του ήχου, δηλαδή σπάσει το φράγμα του ήχου και όχι εκείνη τη στιγμή όπως συνηθίζεται να λέγεται. Επίσης, η στιγμή αυτή (δηλαδή όταν σπάει το φράγμα του ήχου) συνοδεύεται απο μια “ηχητική έκρηξη” (sonic boom) την οποία ακούει κάποιος που παρατηρεί το φαινόμενο αυτό. Το συμπέρασμά μας λοιπόν, είναι ότι: όταν το αεροσκάφος πλησιάζει τη ταχύτητα του ήχου έχουμε συμπύκνωση νερού στο πίσω του μέρος και τη στιγμή που τη ξεπεράσει, έχουμε ηχητική έκρηξη.

Ο Πίτερ Σιούστα, ενας 36 χρονος Πολωνός φωτογράφος, που παρατήρησε το φαινόμενο και τράβηξε φωτογραφίες από αυτό, εξηγεί ότι για να συλλάβει τα κύματα της ηχητικής έκρηξης έπρεπε να χρησιμοποιήσει μια εξαιρετικά γρήγορη ταχύτητα κλείστρου, δηλαδή στα 1/4.000 με αποτέλεσμα, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, οι φωτογραφίες να τραβηχτούν σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο!