Μέτρα για την τόνωση της αγοράς- «Φόρμουλα»… για δάνεια σε επιχειρήσεις!

Νέα «γενιά» δανείων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναμένεται να κάνει την εμφάνισή της αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, σε μια προσπάθεια να τονωθεί η αγορά και η επιχειρηματική δραστηριότητα. Θα έχει προηγηθεί ο νόμος για τα «κόκκινα» δάνεια και την προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς, που θα ολοκληρώσει τη «θωράκιση» του τραπεζικού συστήματος, διασφαλίζοντας τις καταθέσεις. Προϋπόθεση για την «επιστροφή» της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα αποτελεί

η αναδιάρθρωση του χρέους και η άρση των capital controls. Στο παρασκήνιο, ομάδες τεχνοκρατών εργάζονται για όλα αυτά κάτω από την «καθοδήγηση» των Ντράγκι, Γιούνκερ και Σόιμπλε…

«Κλειδί» για να αρχίσουν οι τράπεζες και πάλι να κάνουν τη… δουλειά τους, στηρίζοντας την ανάπτυξη και την επιχειρηματικότητα, είναι η ανακεφαλαιοποίηση και η αναδιάρθρωσή τους. Το αποτέλεσμα των stress tests του Μάριο Ντράγκι θεωρείται ιδιαίτερα ευνοϊκό για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες της χώρας, καθώς οι ανάγκες για κεφάλαια 4,4 δισ. ευρώ, που προβλέπει το βασικό σενάριο, είναι εφικτό να καλυφθούν με ιδιωτικές τοποθετήσεις, που θα προσελκύσουν μόνες τους. Ακόμα και το δυσμενές σενάριο όμως, των 14,4 δισ. ευρώ, έχει την «κάλυψη» του ελληνικού Δημοσίου.

Αυτό ήταν και το πρώτο σημείο που εστίασε το «παζάρι» με τους Ευρωπαίους τεχνοκράτες. «Ο στόχος δεν ήταν να ελεγχθούν οι τράπεζες, αλλά να αποτραπεί μια νέα κρατική ενίσχυση στις τράπεζες χωρίς έλεγχο», σημειώνει Ευρωπαίος αξιωματούχος, για να συμπληρώσει ότι «η απόφαση της κυβέρνησης να συμμετάσχει μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με πλήρη δικαιώματα ψήφου για τις μετοχές που αποκτά στις τράπεζες είναι μια ικανοποιητική εξέλιξη».

Στην ήπια προσέγγιση των Ευρωπαίων συνέβαλε αποφασιστικά το τελικό αποτέλεσμα του «τεστ Ντράγκι». Ακόμα και οι «σκληροί» Γερμανοί άρχισαν να ρίχνουν τους τόνους. Η πρώτη αντίδραση του Γερμανού υφυπουργού Οικονομικών Γιεν Σπαν, όταν έγιναν γνωστές οι κεφαλαιακές ανάγκες των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών, ήταν «μετρημένη»: «Είναι καλό ότι πλέον γνωρίζουμε τις ακριβείς κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών. Αυτές κινούνται σε χαμηλότερο επίπεδο από ό, τι αρχικά είχαμε φοβηθεί».

Βήμα-βήμα…

Τίποτα δεν πρόκειται να γίνει αυτόματα και άμεσα. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη, αλλά η… τρίτη φορά που «μπαίνει πλάτη» στις ελληνικές τράπεζες (μετά το PSI και τα capital controls) και οι Ευρωπαίοι σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη θέλουν να αποφύγουν τα παλιά λάθη και να βεβαιωθούν ότι όσα λέει η Αθήνα τα εννοεί. «Η επιστροφή στην κανονικότητα είναι μια βήμα προς βήμα διαδικασία», παρατηρεί η ίδια πηγή, συμπληρώνοντας ότι «αυτό που κάνει τη διαδικασία αυτή να φαίνεται μακρά είναι οι δύσκολες αποφάσεις που καλείται να πάρει άμεσα η ελληνική πλευρά. Στην πραγματικότητα, όταν ξεπεραστούν ένα δυο “αγκάθια”, η Ευρώπη θα μπορέσει να στείλει και πάλι το μήνυμα στις αγορές και τους επενδυτές. Αυτό είναι εφικτό μέσα στο 2016».

Το πιο μεγάλο από τα «αγκάθια» αυτά είναι τα «κόκκινα» δάνεια. Σύμφωνα με οικονομικό αναλυτή του Business Insider, «η αιτία για τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών είναι τα αυξημένα προβληματικά δάνεια, που προέκυψαν από την αδυναμία των Ελλήνων πολιτών να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες». Αν προσθέσει κανείς και την αβεβαιότητα που μετατράπηκε σε κρίση ανασφάλειας, οδηγώντας τους Έλληνες να πάρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες, αντιλαμβάνεται πλήρως το σημείο στο οποίο βρίσκεται σήμερα το τραπεζικό σύστημα. Για αυτό άλλωστε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διενήργησε τους ελέγχους, ακολουθώντας τα πιο δυσμενή σενάρια για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, τουλάχιστον για την επόμενη διετία.

Οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών βρίσκονται σε έναν μόνιμο «πυρετό» διεργασιών, έχοντας επεξεργαστεί σχέδια αναδιάρθρωσης με αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων, συμμετοχή ιδιωτών, πώληση θυγατρικών και μείωση του κόστους λειτουργίας τους. Οι περισσότερες έχουν ολοκληρώσει από καιρό τις επαφές τους με ξένους θεσμικούς επενδυτές, από τους οποίους έχουν αποσπάσει τη δέσμευση ότι θα συμμετάσχουν στην προσπάθεια αυτή.

Μεγάλα οφέλη!

Ίσως ένα ερώτημα που μπορεί να προκύψει από τον μισθωτό ή τον συνταξιούχο, που βλέπει να «πέφτουν» κι άλλα χρήματα στις τράπεζες, την ίδια ώρα που το εισόδημα του συρρικνώνεται και οι φορολογικές απαιτήσεις του κράτους διογκώνονται συνεχώς, είναι: «Και τί όφελος έχω εγώ από όλα αυτά;». Τα οφέλη είναι πολλά και μεγάλα:

Η επιτυχία της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, έως το τέλος του χρόνου, επαναφέρει τη σταθερότητα και απομακρύνει τον κίνδυνο «κουρέματος» των καταθέσεων.Τα χρήματα των πολιτών θα επιστρέψουν με μεγαλύτερη ασφάλεια από τα «στρώματα» στους καταθετικούς λογαριασμούς.Διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για να «ξεμπλοκάρει» η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.Οι τράπεζες θα διαμορφώσουν νέα προϊόντα, όπου αξιοποιώντας τα νέα κεφάλαια που θα έχουν εξασφαλίσει, θα συμβάλουν στην αναδιάρθρωση των υγιών επιχειρήσεων, στηρίζοντας ταυτόχρονα νέα επιχειρηματικά πλάνα, που αυτήν την περίοδο βρίσκουν την «πόρτα» του τραπεζικού συστήματος κλειστή.Οι τράπεζες θα έχουν την ευχέρεια να αντιμετωπίσουν το θέμα των «κόκκινων» δανείων με μεγαλύτερη ελαστικότητα, αναζητώντας λύσεις και καθυστερώντας την ενεργοποίηση των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Αυτό θα ισχύσει τουλάχιστον για ένα σημαντικό αριθμό οικονομικά αδύναμων δανειοληπτών.

Το «στοίχημα»

Το μεγάλο «στοίχημα» της κυβέρνησης Τσίπρα, αυτό που πιστεύει ακόμη και το ίδιο το Μαξίμου ότι θα κρίνει τη μελλοντική της πορεία, είναι η επιστροφή της οικονομίας στην ανάκαμψη, με νοικοκυρεμένα δημόσια οικονομικά και με δικαιότερη κατανομή των βαρών. Το τελευταίο, μάλιστα, φαίνεται ότι έχει μεγαλύτερο εκλογικό… ενδιαφέρον από το πρώτο! Για αυτό και οι Έλληνες αξιωματούχοι, που μετέχουν στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, τους πιέζουν να αντιληφθούν ότι στο θέμα των «κόκκινων» δανείων δεν θα γίνει αποδεκτό να χάνει απλώς ο κόσμος τα σπίτια του.

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι «τα “κόκκινα” δάνεια και οι πλειστηριασμοί πλήττουν την κοινωνική συνοχή και επιβαρύνουν τις αντοχές της κοινωνίας», όπως δηλώνει με κάθε ευκαιρία ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς. Είναι προφανώς αυτό που θα τονιστεί και την ερχόμενη Δευτέρα, 9 Νοεμβρίου, στη συνεδρίαση του Eurogroup, όπου η Αθήνα θα επιχειρήσει να επιτύχει την πολιτική λύση, που θα ανοίξει τη «στρόφιγγα» της εκταμίευσης των 2 δισ. ευρώ.

Το θέμα των «κόκκινων» δανείων είναι νευραλγικό, όπως γίνεται σαφές και από τον επικεφαλής του ευρωπαϊκού εποπτικού μηχανισμού ΡαμόνΚιντάνα (SingleSupervisoryMechanism-SSM): «Είναι εφικτό οι ελληνικές τράπεζες να μπορέσουν να καλύψουν τις τρέχουσες κεφαλαιακές ανάγκες, πάντως θα έχουν την δυνατότητα χρήσης του συνόλου των 25 δισ. ευρώ.

Η επιτυχία αυτής της ανακεφαλαιοποίησης θα κριθεί και από τη σωστή διαχείριση, που θα κάνουν οι ελληνικές τράπεζες στα μη εξυπηρετούμενα δάνειά τους». Ο δρόμος για να κερδηθεί το «στοίχημα» της κυβέρνησης δεν σταματά στο Eurogroup. Μέχρι τις 15 Νοεμβρίου θα πρέπει να έχει κλείσει όσες εκκρεμότητες σχετίζονται με την αξιολόγηση: Το δεύτερο πακέτο προαπαιτούμενων, το ασφαλιστικό, τα ισοδύναμα για το ΦΠΑ στην εκπαίδευση, αλλά και τους πλειστηριασμούς.

Δάνεια σε «δίκτυα αξίας»!

Οι τράπεζες που γνωρίσαμε τα χρόνια πριν την κρίση δεν υπάρχουν πια! Οι χαλαροί όροι δανειοδότησης και οι προεγκεκριμένες πιστωτικές κάρτες ακόμη και σε πολίτες που δεν πληρούσαν στοιχειώδεις όρους, (ευτυχώς) ανήκουν στο παρελθόν. Η νέα γενιά δανείων που επεξεργάζονται τα επιτελεία των τραπεζών δίνουν έμφαση στην ανάπτυξη, τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την υλοποίηση συγκεκριμένων businessplans, που θεωρείται ότι μπορούν να αποδώσουν:

ΤουρισμόςΕνέργειαΔιαδικτυακό εμπόριοΤεχνολογική καινοτομίαΕπιστήμη και έρευναΠολιτισμόςΕξωστρεφές εμπόριοΝαυτιλίαΚαινοτόμες προτάσεις στον πρωτογενή τομέαΨυχαγωγία

Χρειάζεται να θεσπιστούν νέα κίνητρα ανάπτυξης και ειδικά κίνητρα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ώστε η ελληνική οικονομία να περάσει σε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο θα στηρίζεται στις επενδύσεις και στις εξαγωγές. Σήμερα οι επενδύσεις ανέρχονται στο 12% του ΑΕΠ. Εκτιμάται ότι θα πρέπει να αυξηθούν τουλάχιστον κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες. Βασικό πρόβλημα στην προσέλκυσηεπενδύσεων δεν είναι τόσο οι τράπεζες, όσο ένα σταθερό και αναπτυξιακό φορολογικό σύστημα.Οι τράπεζες, ακολουθώντας τα πρότυπα που αναπτύσσονται παγκοσμίως, αναμένεται να στραφούν στα «δίκτυα αξίας». Στη χρηματοδότηση clusters και προτάσεων, που περιγράφουν«αλυσίδες» από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή. «Στο εξωτερικό, καμία μικρομεσαία επιχείρηση δεν μπορεί να βγει στη διεθνή αγορά χωρίς να μπει σε δίκτυο αξίας», αναφέρουν τραπεζικές πηγές, συμπληρώνοντας ότι «θα αποτελέσει καινοτομία να δημιουργηθούν κι εδώ δίκτυα αξίας, δίκτυα συνεργασίας μικρομεσαίων επιχειρήσεων, για να αντιμετωπιστούν οι νέες προκλήσεις ανάπτυξης και μάλιστα με ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης, που τώρα δεν υπάρχουν».

Λίγο πριν…

Πριν φτάσουμε εκεί, βέβαια, θα έχει προηγηθεί η εξυγίανση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων και η άρση των capitalcontrols. Η κυβέρνηση λέει ότι θα «κρατήσει» μακριά τα περίφημα distressedfunds, που έχουν έρθει στη χώρα μας αναζητώντας ευκαιρίες! Πρόκειται για τα λεγόμενα «κοράκια των αγορών», που κάνουν «επέλαση» σε κατεστραμμένες οικονομίες, προσπαθώντας να «αρπάξουν» ό,τι υγιές έχει απομείνει. Στην Ελλάδα ενδιαφέρονται κυρίως για υπερχρεωμένες:

τουριστικές επιχειρήσειςεταιρείες logisticsεταιρείες διαμετακομιστικού εμπορίουφαρμακευτικέςεξαγωγικές βιομηχανίες-βιοτεχνίεςναυτιλιακές

Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να προσελκύσει funds,που δεν θα πάρουν ό,τι έχει μείνει όρθιο, αλλά θα επιλέξουν να επενδύσουν σε επιχειρήσεις με προοπτική, με αλλαγές στο managementκαι τον τρόπο λειτουργίας τους. «Η διαχείριση των “κόκκινων” δανείων», παρατηρεί ο Β.Κορκίδης, πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, «χρειάζεται να γίνει με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφευχθεί η άδικη εξομοίωση των φερέγγυων επιχειρηματιών με τους κακοπληρωτές και παράλληλα να δοθεί επαρκής χρόνος αντίδρασης στις χρεωμένες επιχειρήσεις, προκειμένου να προχωρήσουν τις αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις».

Κορυφαίες τραπεζικές πηγές αναφέρουν στην «Αττική freepress» ότι δεν είναι βέβαιο αν και πόσα από τα κεφάλαια της ανακεφαλαιοποίησης θα περάσουν στην πραγματική οικονομία και ιδίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. «Όρος χρηματοδότησης της αγοράς είναι, παράλληλα με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, να επιστρέψουν οι καταθέσεις που αποσύρθηκαν μετά την κατάσταση ανασφάλειας που δημιουργήθηκε. Η εκροήκαταθέσεων από την αρχή της κρίσης ανήλθε στα 118 δισ. ευρώ, ενώ από τον Νοέμβριο του 2014 ως τον Ιούλιο του 2015 αποσύρθηκαν περίπου 40 δισ. ευρώ», αναφέρουν χαρακτηριστικά. Η άρση των capitalcontrolsκαι η αποκατάσταση της παροχής ρευστότητας στην αγορά θα σταματήσουν την οικονομική ασφυξία των επιχειρήσεων. Όλα δείχνουν ότι κάτι τέτοιο δεν πρέπει να αναμένεται πριν το α” εξάμηνο του 2016.