Μελομακάρονα, τι συμβολίζουν τα Χριστούγεννα: Ο αρχαιοελληνικός άρτος που ταυτίστηκε με τις γιορτνες μέρες

Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και όσο περνάει ο καιρός όλο και περισσότερες είναι οι πληροφορίες που μαθαίνουμε σχετικά με την αγαπημένη μας εορτή. Αυτήν την φορά, στο επίκεντρο της προσοχής βρέθηκαν τα μελομακάρονα, ένα από τα πιο λατρευτά και παραδοσιακά γλυκά. Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα ανέφερε ο κ. Σεργουλόπουλος,

συμβουλευμένος τον gastronomos.gr, πρόκειται για «γλύκισμα τελετουργικό με ρίζες πανάρχαιες και βασικά υλικά γεμάτα συμβολισμούς, όπως τα καρύδια, το πορτοκάλι και το μέλι, που αντιπροσωπεύουν την αφθονία, τη χαρά και τη ζωή. Η λέξη, ετυμολογικά, προέρχεται από την αρχαιοελληνική «μακαρία», ένα είδος ζυμωτής, ημίγλυκης ψυχόπιτας με οβάλ σχήμα σαν φουσκωτή λαγάνα, που σερβιριζόταν στα νεκρώσιμα δείπνα για να τιμηθεί η μνήμη του αποθανόντος, να μακαριστεί δηλαδή ο νεκρός.

Στα μεσαιωνικά και βυζαντινά χρόνια, το νεκρώσιμο δείπνο συνολικά ονομαζόταν «μακαρωνία» και, εκτός από τη μακαρία, σέρβιραν και ζυμαρικά. Με τα χρόνια η μακαρία κόπηκε σε μικρότερα και πιο εύχρηστα κομμάτια, διατηρώντας το οβάλ σχήμα, αλλά για να γλυκάνει κάπως ο πόνος της απώλειας για τον νεκρό, περιλούστηκε με αραιωμένο μέλι, δίνοντας πια στο γλυκό την τελική μορφή και το όνομά του: μελομακάρονο = μέλι + μακαρία. Το ότι συνδέθηκε με τα Χριστούγεννα οφείλεται στο ότι ακριβώς αυτές τις χαρούμενες μέρες που συγκεντρώνεται όλη η οικογένεια, νιώθουμε περισσότερο έντονη την απουσία αγαπημένων προσώπων που χάσαμε. Σταδιακά, προσθέσαμε στο γλυκό αυτό μπαχαρικά αλλά και καρύδια. Τα ίδια αυτά υλικά είναι κοινά σχεδόν σε όλα τα χριστουγεννιάτικα γλυκά, και είναι λογικό. Είναι υλικά εποχικά και θερμαντικά, αλλά εκτός αυτού έχουν μια ισχυρή συμβολική αξία και κουβαλούν θετικούς συνειρμούς ευζωίας, ευημερίας, υγείας και πλούτου».