Κατάληψη Madleen: Νέα ένταση για τη Γάζα

Παγκόσμια ανησυχία έχει προκαλέσει η στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ για την κατάσχεση του πλοίου «Madleen», το οποίο μετέφερε φιλοπαλαιστίνιους ακτιβιστές και ανθρωπιστική βοήθεια με προορισμό τη Λωρίδα της Γάζας. Η ενέργεια σημειώθηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας, ενώ το πλοίο έπλεε σε διεθνή ύδατα, και είχε αποπλεύσει από τη Σικελία με προορισμό τον αποκλεισμένο θύλακα. Ανάμεσα στους 12 επιβάτες βρισκόταν και η διεθνούς φήμης

Σουηδέζα ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ, η οποία, σε προηχογραφημένο μήνυμα, καταγγέλλει την «απαγωγή» του πληρώματος. Σύμφωνα με την πρωτοβουλία Freedom Flotilla Coalition, το σκάφος μετέφερε συμβολική αλλά κρίσιμη βοήθεια: βρεφικό γάλα, τρόφιμα, ιατρικά εφόδια και παιδικά προσθετικά.

Το Ισραήλ, που χαρακτήρισε την αποστολή «πρόκληση για λόγους δημοσιότητας», οδηγεί το πλοίο στο λιμάνι του Ασντόντ και σχεδιάζει την απέλαση των επιβατών. Σε βίντεο που κυκλοφόρησε, διακρίνονται Ισραηλινοί κομάντο να επιβιβάζονται στο Madleen, ενώ οι ακτιβιστές παραμένουν καθισμένοι ήρεμα στο πιλοτήριο φορώντας σωσίβια. Η εικόνα της Γκρέτα Τούνμπεργκ να κοιτά ειρωνικά τα προσφερόμενα σάντουιτς των στρατιωτών έχει γίνει viral, καταγγέλλοντας σιωπηρά την αντίφαση ανάμεσα στη μεταχείριση των ακτιβιστών και των λιμοκτονούντων Παλαιστινίων. Ο ισραηλινός Υπουργός Άμυνας, Γιοάβ Γκαλάντ, με εμπρηστική ρητορική, χαρακτήρισε τη Γκρέτα «αντισημίτρια» και τους ακτιβιστές «προπαγανδιστές της Χαμάς», προειδοποιώντας ότι καμία θαλάσσια ή εναέρια πρόκληση δεν θα γίνει ανεκτή.

Ο Συνασπισμός του Στόλου της Ελευθερίας, ο διεθνής φορέας που οργάνωσε την αποστολή, καταδίκασε την ενέργεια του Ισραήλ, κάνοντας λόγο για «παράνομη απαγωγή ειρηνικών πολιτών» και υπογραμμίζοντας ότι το φορτίο περιλάμβανε βρεφικό γάλα, φαρμακευτικό υλικό και βασικά είδη υγιεινής. Σε ανακοίνωσή του τόνισε ότι η αποστολή είχε καθαρά συμβολικό χαρακτήρα και αποσκοπούσε στην ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας για την ανάγκη άρσης του αποκλεισμού. Αντιδράσεις προκάλεσε και η δήλωση του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο χαρακτήρισε το Madleen «selfie yacht διασημοτήτων» που, όπως ανέφερε, «μετέφερε λιγότερη βοήθεια από ένα μόνο φορτηγό». Στον αντίποδα, διεθνείς οργανώσεις επισημαίνουν ότι οποιαδήποτε αποστολή, όσο μικρή κι αν είναι, αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε ένα περιβάλλον όπου η ανθρωπιστική πρόσβαση έχει σχεδόν εκμηδενιστεί.

Η κατάληψη του Madleen θυμίζει την τραγωδία του Mavi Marmara το 2010, όταν εννέα ακτιβιστές σκοτώθηκαν από ισραηλινούς στρατιώτες σε παρόμοια αποστολή. Τώρα, το περιστατικό αναζωπυρώνει τις αντιδράσεις κατά του πολιορκιακού καθεστώτος στη Γάζα, το οποίο –σύμφωνα με τον ΟΗΕ– χρησιμοποιεί τη βοήθεια ως μοχλό πίεσης. Η κίνηση του Ισραήλ πυροδότησε και μαζικές διαδηλώσεις. Στην Αθήνα, περίπου 2.000 άτομα συγκεντρώθηκαν έξω από την ισραηλινή πρεσβεία, απαιτώντας την άμεση απελευθέρωση των ακτιβιστών και καταγγέλλοντας την κλιμακούμενη βία κατά του άμαχου πληθυσμού της Γάζας.

Ο αποκλεισμός, που εφαρμόζεται από το 2007, έχει οδηγήσει σε ανθρωπιστική κατάρρευση. Αν και το Ισραήλ υποστηρίζει ότι εφαρμόζει νέο μοντέλο παράδοσης βοήθειας με ιδιωτικούς εργολάβους, διεθνείς οργανισμοί, όπως ο ΟΗΕ, έχουν αποστασιοποιηθεί, καταγγέλλοντας εργαλειοποίηση της κρίσης και αποκλεισμό της ουσιαστικής πρόσβασης των διεθνών ανθρωπιστικών φορέων.