Ισραήλ – Γάζα: Οι σύμμαχοι του Νετανιάχου στρέφονται εναντίον του

Σε μια καμπή που ίσως σηματοδοτεί την αρχή μιας βαθύτερης ρήξης με ιστορικούς συμμάχους, η Βρετανία, η Γαλλία και ο Καναδάς καταδικάζουν με δριμύτητα την κλιμάκωση των ισραηλινών επιχειρήσεων στη Γάζα, κάνοντας λόγο για «κατάφωρη υπέρβαση» και «δυσανάλογη βία» – την πιο σκληρή γλώσσα που έχει χρησιμοποιηθεί από δυτικές πρωτεύουσες από την έναρξη του πολέμου, πριν από 19 μήνες. Το Λονδίνο ανακοίνωσε την Τρίτη ότι «παγώνει» τις διαπραγματεύσεις για διεύρυνση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με

το Ισραήλ, ενώ μία ημέρα νωρίτερα, οι τρεις χώρες δημοσιοποίησαν κοινή ανακοίνωση ζητώντας την άμεση παύση της νέας στρατιωτικής επίθεσης και την άρση του αποκλεισμού της ανθρωπιστικής βοήθειας. «Αναγνωρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα απέναντι στην τρομοκρατία, όμως η κλιμάκωση αυτή είναι εντελώς δυσανάλογη», ανέφερε το κοινό ανακοινωθέν, σηματοδοτώντας τη σαφή απομάκρυνση των συμμάχων από την έως τώρα αμέριστη στήριξη προς το Τελ Αβίβ.

Η κατακόρυφη αύξηση των νεκρών Παλαιστινίων, η κατεστραμμένη Γάζα και ο λιμός που προειδοποιεί ο ΟΗΕ δεν αφήνουν περιθώρια ανοχής. Το Ισραήλ απειλεί με πλήρη κατάληψη της Λωρίδας και περιορισμό των αμάχων σε μικρές ζώνες στα νότια, ενώ έχει ουσιαστικά μπλοκάρει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας εδώ και πάνω από δύο μήνες. Παρότι το Ισραήλ δήλωσε ότι θα επιτρέψει ξανά την είσοδο βοήθειας, μόλις πέντε φορτηγά πέρασαν τη Δευτέρα – ένα σταγόνα στον ωκεανό της ανάγκης. Η Βρετανία, η Γαλλία και ο Καναδάς χαρακτήρισαν την κατάσταση «απαράδεκτη» και προειδοποίησαν ότι, αν δεν υπάρξει άμεση αλλαγή στάσης, θα ακολουθήσουν συγκεκριμένα αντίμετρα. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου απάντησε με επιθετικότητα, κατηγορώντας τις τρεις χώρες ότι «χαρίζουν νίκη στη Χαμάς» και υπονοώντας πως ενθαρρύνουν επιθέσεις σαν εκείνη της 7ης Οκτωβρίου. «Πρόκειται για πόλεμο πολιτισμού εναντίον βαρβαρότητας», δήλωσε, επαναλαμβάνοντας πως το Ισραήλ θα συνεχίσει «μέχρι την τελική νίκη».

Η Ουάσινγκτον, αν και παραμένει σιωπηλή δημοσίως, φαίνεται να αποστασιοποιείται διακριτικά. Ο πρόεδρος Τραμπ, που πρόσφατα εξασφάλισε την απελευθέρωση του τελευταίου εν ζωή Αμερικανού ομήρου μέσω συμφωνίας απευθείας με τη Χαμάς, παρέκαμψε τελείως το Ισραήλ κατά την τελευταία περιοδεία του στη Μέση Ανατολή. Σε δηλώσεις του την Παρασκευή, αναγνώρισε ότι «πολλοί άνθρωποι στη Γάζα λιμοκτονούν» και ζήτησε την αποστολή βοήθειας.

Η Ευρώπη εξετάζει κυρώσεις

Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ντέιβιντ Λάμι, καταδίκασε από το Κοινοβούλιο «την οργανωμένη εκδίωξη των Παλαιστινίων από τα σπίτια τους» και την πρόθεση του Ισραήλ να τους περιορίσει σε μικρό κομμάτι της νότιας Γάζας. Παράλληλα, ο Γάλλος ΥΠΕΞ, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, προειδοποίησε πως η Ε.Ε. μπορεί να αναστείλει τη συμφωνία σύνδεσης με το Ισραήλ λόγω παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων – κάτι που έχει συμβεί μόνο με χώρες όπως η Συρία και η Ζιμπάμπουε.Η ισραηλινή στρατηγική αμφισβητείται πλέον ανοικτά: αν και έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος της Γάζας, η Χαμάς φέρεται να έχει ενισχύσει τη στρατολόγησή της και να διατηρεί ουσιαστική παρουσία. Παράλληλα, η ανθρωπιστική κρίση έχει λάβει εφιαλτικές διαστάσεις. ΟΗΕ και ΜΚΟ προειδοποιούν για χιλιάδες θανάτους παιδιών από ασιτία, με τις αποθήκες τροφίμων να έχουν σχεδόν αδειάσει και τις ιατρικές ανάγκες να παραμένουν ακάλυπτες. Η διεθνής αγανάκτηση εντείνεται, και στις Βρυξέλλες συζητείται πλέον ανοικτά εάν το Ισραήλ έχει παραβιάσει ρητά τις δεσμεύσεις του έναντι της Ε.Ε. για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το επόμενο διάστημα αναμένεται κρίσιμο – όχι μόνο για την τύχη της Γάζας, αλλά και για το μέλλον των σχέσεων του Ισραήλ με τη Δύση.