Η ΕΡΤ οδηγεί τις πολιτικές εξελίξεις

του Αριστείδη Αποστόλου ([email protected])

Σε δεινή θέση βρίσκεται η τρικομματική κυβέρνηση, η οποία επιχειρεί απελπισμένα να διατηρήσει τη συνοχή της, υλοποιώντας ταυτόχρονα, τις δεσμεύσεις της απέναντι στους δανειστές της. Τη μεγάλη διάσταση του προβλήματος έδωσε η πρόσφατη κυβερνητική κρίση με αφορμή την ΕΡΤ, που αποτέλεσε μόνο την κορυφή του παγόβουνου: εδώ και αρκετό καιρό οι «μικροί» κυβερνητικοί εταίροι, ΠΑΣΟΚ

Την ίδια ώρα, ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά τον Αντώνη Σαμαρά, καθώς ήρθε ο καιρός να επιδείξει εμπράκτως το έργο που επιτελεί η κυβέρνηση. Μεταξύ των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει συμπεριλαμβάνονται οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων (που θα πρέπει να ξεκινήσουν μέσα στο καλοκαίρι) και οι αποκρατικοποιήσεις (οι οποίες βγαίνουν από νωρίς εκτός των φετινών στόχων, μετά το ναυάγιο της ΔΕΠΑ). Ταυτόχρονα, η τρόικα βάζει συνεχώς τους δικούς της όρους, σε ένα ατέρμονο παιχνίδι επίδειξης δύναμης και κοινωνικής εξαθλίωσης, θέτοντας νέα, «καυτά» ζητήματα προς «συζήτηση», όπως είναι η άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών. Οι εξωτερικές πιέσεις δεν είναι οι μοναδικές, καθώς η κυβέρνηση αντιμετωπίζει πρόβλημα με τα νούμερα που –για άλλη μία φορά– δεν βγαίνουν: ήδη το (λογιστικό) πρωτογενές πλεόνασμα έχει μετατραπεί σε έλλειμμα, ενώ οδεύουμε σε ύφεση και το 2014, παρά τις αρχικές (υπεραισιόδοξες) προβλέψεις.

Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν ένα και μοναδικό γεγονός: πως η κυβέρνηση ισορροπεί σε ένα τεντωμένο –και γεμάτο φθορές– σχοινί, το οποίο ετοιμάζεται να σπάσει και να τη ρίξει με πάταγο στο έδαφος˙ το πότε θα συμβεί αυτό, αποτελεί απλώς θέμα χρόνου και ειδικών συνθηκών.

Κλείσιμο εν μία νυκτί

Με συνοπτικές διαδικασίες, η κυβέρνηση Σαμαρά «καθάρισε» μέσα σε ένα απόγευμα τη δημόσια τηλεόραση, στέλνοντας στα σπίτια τους περίπου 2.700 εργαζομένους και κλείνοντας το πιο ιστορικό δίκτυο ενημέρωσης της χώρας. Το γεγονός αυτό επέφερε αλυσιδωτές αντιδράσεις, όχι μόνο από πλευράς αντιπολίτευσης, αλλά και από την πλευρά των κυβερνητικών εταίρων. Μέσα σε λίγες ώρες, δοκιμάστηκε η συνοχή της κυβέρνησης όσο ποτέ μέχρι σήμερα, με τον κ. Σαμαρά να παραμένει ανυποχώρητος στη θέση του και να προειδοποιεί πως είναι αποφασισμένος να φτάσει μέχρι και τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών. Σε δηλώσεις του, ο πρωθυπουργός τόνισε πως «καταργούμε μια εστία αδιαφάνειας και σπατάλης», συμπληρώνοντας πως «έχουμε υποχρέωση να πάψουμε να σκεπάζουμε τα προβλήματα και να αρχίσουμε επιτέλους να τα λύνουμε» για να καταλήξει ως εξής: «Στα μεγάλα δεν υπάρχουν κόμματα. Υπάρχει μόνον η πατρίδα. Κι εγώ για την πατρίδα μιλάω τώρα».

Αποφασίζομεν και διατάσσομεν

Ως κεραυνός εν αιθρία έπεσε η είδηση για το κλείσιμο της ΕΡΤ. Η ιστορική ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «...το Νομικό Πρόσωπο ΕΡΤ Α.Ε. έχει καταργηθεί. Σύμφωνα με την ίδια απόφαση, η μετάδοση ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών πρέπει μετά το τέλος του σημερινού προγράμματος να διακοπεί. Το κανονικό πρόγραμμα της ΕΡΤ Α.Ε. έχει διακοπεί πριν αρκετές ώρες. Το υπουργείο Οικονομικών ως διάδοχος της ΕΡΤ Α.Ε. μέχρι την ψήφιση νόμου για την ίδρυση ενός νέου και σύγχρονου δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού, είναι υποχρεωμένο να προχωρήσει στη διακοπή μετάδοσης των εκπομπών και τη διαφύλαξη των εγκαταστάσεων της ΕΡΤ Α.Ε.».

Πυρ ομαδόν από την αντιπολίτευση

Σύσσωμη σχεδόν η αντιπολίτευση «έβαλε» κατά της κυβερνητικής απόφασης για το κλείσιμο της ΕΡΤ, ενώ στους δρόμους ξεχύθηκαν χιλιάδες εργαζόμενοι, αλλά και πλήθος κόσμου που έσπευσαν να τους συμπαρασταθούν. Μεταξύ των πολλών δηλώσεων, ανακοινώσεων κτλ., ξεχωρίζουν τα παρακάτω:

«Το σήμα της δημόσιας τηλεόρασης πέφτει μονάχα όταν μια χώρα κυρίαρχη καταλαμβάνεται από ξένες δυνάμεις ή όταν καταλύεται πραξικοπηματικά η δημοκρατία», ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, για να συμπληρώσει τα εξής: «Ο κ. Σαμαράς, μετά το φιάσκο του success story, τα απανωτά χαστούκια στην οικονομία, έριξε ένα πυροτέχνημα εκτροπής για να αποπροσανατολίσει. Μόνο που το πυροτέχνημα έσκασε στα χέρια του... Θέλω να καταγγείλω στον ελληνικό λαό τη συμπαιγνία και το στημένο παιχνίδι των τριών κομμάτων της συγκυβέρνησης. Οι δύο εταίροι του κ. Σαμαρά, τα δύο του δεκανίκια, κρύβονται πίσω από τις λέξεις. Δήθεν καταγγέλλουν, αλλά συνεχίζουν να στηρίζουν την κυβέρνηση. Διότι αυτοί είναι που φοβούνται περισσότερο από τον κ. Σαμαρά την προοπτική της κάλπης». Αξίζει να σημειωθεί πως την Πέμπτη αποχώρησε ο ΣΥΡΙΖΑ από την κοινοβουλευτική επιτροπή, στην οποία γινόταν συζήτηση νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το κλείσιμο της ΕΡΤ και για το e-mail του κ. Στουρνάρα, που αναφερόταν σε κυρώσεις όσων σταθμών αναμεταδίδουν το σήμα της. Μάλιστα, ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε την κυβέρνηση πως ακολουθεί πρακτικές που «θυμίζουν αυταρχικά καθεστώτα τύπου Ερντογάν», καταγγέλλοντας τις «απειλές» σε ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς.

«Δεν υπάρχει καιρός για νέες αυταπάτες. Οι εργαζόμενοι πρέπει να γυρίσουν την πλάτη στα κόμματα της διαχείρισης της κρίσης σε βάρος τους... Να γυρίσουν την πλάτη και στους νεόκοπους σωτήρες... Το ΚΚΕ ζητά την κατάργηση της πράξης νομοθετικού περιεχομένου και να ανοίξει εδώ και τώρα η ΕΡΤ», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Παράλληλα, το ΚΚΕ κατήγγειλε την «ωμή παρέμβαση» της κυβέρνησης στη συχνότητα του «902», σημειώνοντας πως «η DIGEA έκοψε στον αέρα το δελτίο ειδήσεων του 902, που αναφερόταν στον αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ... Την ίδια στιγμή και το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης απειλεί με κυρώσεις τον 902 γιατί συνεχίζει να αναμεταδίδει την εκπομπή των εργαζομένων της ΕΡΤ στο πλαίσιο της αλληλεγγύης και της ενημέρωσης του λαού».

Παραφωνία στα πυρά, αποτέλεσε ο αρχηγός του ΛΑΟΣ, Γιώργος Καρατζαφέρης, ο οποίος τάχθηκε στο πλευρό του πρωθυπουργού. «Mπορεί να το έκανε κάπως άκομψα, αλλά κάποιος έπρεπε να το κάνει. Το έλεγα χρόνια ότι γίνεται πάρτι. Ευτυχώς που βρέθηκε κάποιος να το κάνει», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Καρατζαφέρης, προσεγγίζοντας ακόμα περισσότερο το κόμμα του κ. Σαμαρά.

Μνημονιακή δέσμευση το κλείσιμο

Σε κάθε περίπτωση, η ενέργεια του πρωθυπουργού για κλείσιμο της ΕΡΤ υπαγορεύτηκε από τους όρους του μνημονίου. Πιο απλά, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι θα κλείσει ή θα συγχωνεύσει οργανισμούς. Η δέσμευση αυτή βρίσκεται γραμμένη στο μνημόνιο που έχει υπογράψει, και το οποίο προσδιορίζει από πού θα γίνουν οι απολύσεις προκειμένου να μειωθεί ο δημόσιος τομέας.

Μάλιστα, το δήλωσε ξεκάθαρα και ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, «στο πλαίσιο της ανάγκης που αναγνωρίστηκε από την ελληνική κυβέρνηση για την αναδιάρθρωση του ευρύτερου δημόσιου τομέα, έχει ήδη ψηφιστεί ο νόμος 4002/2011, που προβλέπει ρητά την κατάργηση-αναδιοργάνωση για 11 οργανισμούς, μεταξύ των οποίων και η ΕΡΤ (άρθρο 66, παρ.2)». Σύμφωνα με όσα διέρρευσαν από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, οι κυβερνητικοί εταίροι γνώριζαν για το κλείσιμο της ΕΡΤ πριν αυτό ανακοινωθεί, όμως επέλεξαν να διαφοροποιηθούν από την κυβερνητική απόφαση, όταν αυτή υλοποιήθηκε.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, τάχθηκε υπέρ της ριζικής αναδιάρθρωσης της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, αλλά με την ΕΡΤ ανοιχτή, τονίζοντας τα εξής: «Προφανώς θέλουμε ριζικές τομές στο Δημόσιο, αλλά ο πολίτης θέλει διαφάνεια και όχι εκ των ενόντων και εκ του πλαγίου πρόχειρες λύσεις για να επιτευχθεί ο στόχος των απολύσεων που ζητεί η τρόικα». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, Φώτης Κουβέλης, επεσήμανε ότι η «αναγκαία αναδιοργάνωση και ο αναγκαίος εξορθολογισμός πρέπει να γίνουν με την ΕΡΤ ανοιχτή», επιμένοντας «στην ανάκληση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου και στην άμεση επαναλειτουργία της ΕΡΤ με κανονικό πρόγραμμα».

Η λογική των εταίρων

Οι κυβερνητικοί εταίροι έχουν συγκεκριμένους λόγους να διαφοροποιούνται από τον πρωθυπουργό, όταν αυτός προβαίνει σε κινήσεις όπως το κλείσιμο της ΕΡΤ ή, λίγες ημέρες νωρίτερα, τη μη κατάθεση αντιρατσιστικού νομοσχεδίου. Η διαφοροποίηση των ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ αιτιολογείται αφενός από το γεγονός πως «οφείλουν» –ως δυνάμεις του κεντροαριστερού χώρου– να σταθούν απέναντι σε οποιοδήποτε κατάφωρα αντιλαϊκή πολιτική (δικαιολογώντας έτσι την ύπαρξή τους), αφετέρου από την πολιτική διαπίστωση πως η σύμπραξή τους στην κυβέρνηση Σαμαρά έχει ως αποτέλεσμα τη συνεχή μείωση της δημοφιλίας τους.

Σε αυτή τη φάση, όμως, οι εταίροι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να ρίξουν την κυβέρνηση, καθώς δεν θα επωφεληθούν από ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές. Ωστόσο, οι συνεχείς διαφοροποιήσεις κλονίζουν την κυβερνητική συνοχή. Ταυτόχρονα, με δεδομένο πως τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα για την κυβέρνηση που έχει να υλοποιήσει σκληρά μέτρα, θεωρείται πολύ πιθανό το ενδεχόμενο μίας σφοδρής αντιπαράθεσης στο μέλλον που θα οδηγήσει τους τρεις εταίρους σε οριστική ρήξη.

Προς γεφύρωση του χάσματος

Την προσεχή Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση των τριών αρχηγών για το θέμα της ΕΡΤ. Σύμφωνα με όσα διαρρέουν από τα κυβερνητικά επιτελεία, όλοι θα βάλουν νερό στο κρασί τους, υποχωρώντας λίγο στις θέσεις τους, προκειμένου να περάσει «αναίμακτα» το κυβερνητικό σχέδιο.

Ήδη, ο κ. Στουρνάρας άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για αλλαγές σε όσα η κυβέρνηση έχει δρομολογήσει για την ΕΡΤ: «Εμείς προτείναμε μία λύση. Εάν κάποιος δεν συμφωνεί πρέπει να προτείνει κάτι ισοδύναμο. Το “όχι” χωρίς ισοδύναμη πρόταση, δεν είναι λύση. Έχουμε ορισμένες υποχρεώσεις να τηρήσουμε. Είμαστε, όμως, ανοιχτοί...», δήλωσε ο υπουργός.

Σύμφωνα με πληροφορίες που διαρρέουν από την κυβέρνηση, θα δρομολογηθεί ένα μεταβατικό σχέδιο, προκειμένου να φύγει προσωρινά το «μαύρο» από την οθόνη της ΕΡΤ, μέχρι να εκπέμψει το νέο κανάλι που θα ονομαστεί ΝΕΡΙΤ. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το προσωρινό πρόγραμμα που θα βγει στον αέρα, θα περιλαμβάνει επαναλήψεις παλαιότερων εκπομπών που έχουν προβληθεί από την ελληνική τηλεόραση, ενώ προβλέπεται να το «τρέξει» μία ομάδα δημοσιογράφων και τεχνικών που θα υπογράψουν δίμηνες συμβάσεις. Με τον τρόπο αυτό, ο κ. Σαμαράς αναμένεται να ικανοποιήσει τους εταίρους του που απαιτούν οι όποιες συζητήσεις για την ΕΡΤ, να γίνουν με το κανάλι ανοιχτό. Παράλληλα, η κυβέρνηση θα αναζητήσει τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, προκειμένου η ΝΕΡΙΤ να λειτουργήσει όσο το δυνατόν συντομότερα, περιορίζοντας τις πολιτικές επικρίσεις και την κοινωνική κατακραυγή.

ΔΕΠΑ, ύφεση και λοιποί μπελάδες

Δυστυχώς για την κυβέρνηση, το ζήτημα της ΕΡΤ δεν είναι το μοναδικό που θα πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα. Εκτός των δεσμεύσεων για απολύσεις στο Δημόσιο και των νέων ζητημάτων (όπως η επανεκκίνηση των πλειστηριασμών) που θέτει η τρόικα, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με μία ζοφερή οικονομική πραγματικότητα που οδηγεί, με μαθηματική ακρίβεια, στην υιοθέτηση νέων δυσμενών μέτρων κατά των Ελλήνων πολιτών. Το ναυάγιο της ΔΕΠΑ με τη Gazprom ξάφνιασε δυσάρεστα την κυβέρνηση, η οποία ανέμενε από εκεί να αντλήσει ένα μεγάλο μέρος από τα έσοδα που προβλέπονται για φέτος από τις αποκρατικοποιήσεις. Το ΤΑΙΠΕΔ αναμένεται να προχωρήσει σε ένα νέο διαγωνισμό, ωστόσο το σίγουρο είναι πως ακόμα κι εάν βρεθεί αγοραστής, το τίμημα θα είναι πολύ μικρότερο από αυτό που θα επιθυμούσε το υπουργείο Οικονομικών.

Ταυτόχρονα, το υπουργείο έχει ακόμα έναν λόγο για να προβληματίζεται, καθώς ανακοινώθηκε «τρύπα» 562 εκατ. ευρώ στα έσοδα για το πρώτο πεντάμηνο (Ιανουάριος-Μάιος) του τρέχοντος έτους. Η μεγάλη υστέρηση των εσόδων αποδίδεται στις πενιχρές εισπράξεις από ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος. Όλα αυτά, παρά την υπερσυγκράτηση των δημοσίων δαπανών, καθώς το υπουργείο δεν απέδωσε φόρους 600 εκατ. ευρώ προς τις επιχειρήσεις, το ίδιο διάστημα. Μάλιστα, η ανάπτυξη παραμένει άγνωστη λέξη, καθώς το υπουργείο διέθεσε για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, μόλις το ποσό των 1,4 δισ. ευρώ έναντι στόχου 2,25 δισ. ευρώ. Συνεπώς, το πρωτογενές έλλειμμα του πενταμήνου άγγιξε το 1 δισ. ευρώ, αντιστρέφοντας την «εικονική πραγματικότητα» που έδωσε τον Μάρτιο το υπουργείο, κάνοντας λόγο για πρωτογενές πλεόνασμα 520 εκατ. ευρώ, κατά το πρώτο δίμηνο του 2013.

Εξάλλου, τα δεδομένα δείχνουν πως η Ελλάδα θα συνεχίσει με ύφεση και το 2014. Σε μία «κρίση ειλικρίνειας», το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εκτός από τις βολές κατά της ευρωπαϊκής πολιτικής για το θέμα της Ελλάδας, κατάγραψε με μελανά χρώματα το μεσοπρόθεσμο μέλλον της χώρας. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η ύφεση θα κλείσει φέτος στο 4,9% του ΑΕΠ –αντί της αρχικής πρόβλεψης για 4,2%–, προκαλώντας και τις ανάλογες συνέπειες στην πολιτική που θα ακολουθήσει το υπουργείο Οικονομικών. Παράλληλα, προέβλεψε πως η ύφεση θα συνεχιστεί και το επόμενο έτος, αγγίζοντας το 1,4% και καταρρίπτοντας τις εγχώριες εκτιμήσεις που μιλούν για μικρή ανάπτυξη το 2014. Το «κερασάκι» στην… τούρτα των αρνητικών οικονομικών εξελίξεων, το τελευταίο διάστημα, έβαλε ο διεθνής οίκος Morgan Stanley, ο οποίος αποφάσισε να υποβαθμίσει το ελληνικό χρηματιστήριο από την κατηγορία της «ανεπτυγμένης αγοράς» στο επίπεδο της «αναδυόμενης αγοράς».

www.attikipress.gr