Επώνυμο καταγωγή: Μια μικρή γλωσσική ιστορία
Επώνυμο καταγωγή: «Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και αρκετοί επώνυμοι…». Μια «ξερή» φράση που ακούμε συχνά, δημιούργημα του δημοσιογραφικού lifestyle. Και προφανώς με αυτή εννοούνται οι επιφανείς, γιατί επώνυμοι είμαστε όλοι. Αλλά δεν είμασταν πάντοτε. Το επώνυμο (ή επίθετο), το επί του ονόματος είναι ένας επιθετικός προσδιορισμός σχετικά πρόσφατος στην ιστορία μας. Σε πολλούς το επώνυμο ήρθε (υποχρεωτικά) τον 20ο αιώνα, μαζί με άλλα παρακολουθήματα της Δύσης.
Στην αρχαία Ελλάδα,
Σε γενικές γραμμές έτσι κύλησε η αρχαιότητα και ο πρώιμος μεσαίωνας, με τους ανθρώπους να μένουν ως επί το πολύ… ανώνυμοι. Καθώς όμως η πλάστιγγα του χρόνου άρχισε να γέρνει προς τον ύστερο μεσαίωνα, σταδιακά άρχισαν να εμφανίζονται επώνυμα, δηλωτικά κυρίως αριστοκρατικής καταγωγής (Βάρδας, Σκληρός, Φωκάς, Καντακουζηνός, Παλαιολόγος κ.ά.). Η συνήθεια αυτή φαίνεται να γενικεύεται για τα δικά μας δεδομένα μέσα στην τουρκοκρατία, με τα επώνυμα να έλκουν την καταγωγή τους κυρίως από:
Την καταγωγή, όπως ειπώθηκε.Το επάγγελμα: Χαλκιάς, Σαράφης, ΥφαντήςΜια σωματική ιδιότητα ή ελάττωμα: Κοντογιάννης, ΚαμπούρηςΚάτι που έπραξε κάποιος κατά τη διάρκεια της ζωής του: Φονιάς, Χατζής (προσκυνητής)Το όνομα του πατέρα του: Γεωργίου, ΔημητρίουΟι ιστορικές επιμειξίεςΠολλά από τα σύγχρονα νεοελληνικά επώνυμα φαίνεται να μην σημαίνουν κάτι, αλλά δεν ισχύει αυτό. Όλα έχουν το νόημά τους είτε στην ελληνική είτε σε άλλες γλώσσες. Κι αυτό γιατί πολλά από τα νεοελληνικά επώνυμα έχουν σλαβική, τουρκική (Σκεντέρογλου), αλβανική (Γκίκας) ή και ιταλική (Δελατόλλας) καταγωγή. Αυτό είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, αφήνοντας κατά μέρος το ζήτημα της εθνικής καθαρότητας, που είναι μία άλλη συζήτηση.
Το επώνυμο ως GPSΟι κατά τόπους περιοχές με τον καιρό διαμόρφωσαν διαφορετικές καταλήξεις επωνύμων, με τέτοιο τρόπο με το επώνυμο να μπορούμε να αντιληφθούμε τον τόπο καταγωγής κάποιου. Στη σύγχρονη αστικοποιημένη Ελλάδα, βέβαια, αυτό έχει ατονήσει κάπως, αλλά σε γενικές γραμμές ισχύουν τα εξής:
-ίδης/-άδης: Πόντος (Πετρίδης, Γεωργιάδης)-ούδης/ –ούδας: Θράκη, Ανατολική Ρωμυλία (Νικολούδης, Μαρούδας)-όγλου: Μικρά Ασία/Κωνσταντινούπολη (Πεσματζόγλου, Ασλάνογλου)-άκης: Κρήτη (Παπαδάκης)-άκος: Μάνη (Δημητράκος)-πουλος: Πελοπόννησος (Νικολόπουλος)-άτος: Κεφαλονιά (Δημητράτος)-έλης/-έλλης: Μυτιλήνη, Αϊβαλί, Λήμνο, Ίμβρο (Παπαδέλης, Παρμακέλλης)-ούσης: Χίος (Χαλκούσης)Εκτός Ελλάδος…Οι γενικές αυτές γραμμές της δημιουργίας των επωνύμων ισχύουν πάνω κάτω σε παγκόσμιο επίπεδο. Με τις εξαιρέσεις τους φυσικά. Για παράδειγμα, οι γείτονες μας οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να πάρουν επώνυμα μόλις τον 20ο αιώνα στο πλαίσιο εκδυτικισμού-εκσυγχρονισμού της κοινωνίας τους από τον Μουσταφά Κεμάλ. Ο ίδιος μάλιστα διάλεξε για τον εαυτό του το ταπεινό Ατατούρκ (πατέρας των Τούρκων). Έναν πατερούλη τον χρειάζονται πάντα οι γείτονες.
Δείτε ακόμηΑνοιχτό το ενδεχόμενο να ανοίξουν νωρίτερα τα καταστήματα των επόμενων “σταδίων”Ποιος κατάλαβε τον Κωνσταντινέα – Νέα… ελληνικά που μας θύμισαν τις καλές εποχέςΔιαφορετικές οι μετακινήσεις – Οι βασικοί κανόνες στα ΜΜΜ- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Καθηγήτρια του ΕΚΠΑ: «Δεν πρέπει να φοράμε γάντια»
- Φονικό στα Ανώγεια: Τα κρίσιμα ευρήματα «μιλάνε» για το πώς έγινε το κακό
- Κορωνοϊός - Έρευνα: Πότε τελειώνει η πανδημία; - Η ημερομηνία «εξόδου» για την Ελλάδα
- Σία Κοσιώνη: Με καινούργιο hairlook στο δελτίο ειδήσεων
- Το καλοκαίρι «σκοτώνει» τον κορονοϊό; Η απάντηση του Σωτήρη Τσιόδρα
- Αλλάζει η αποκομιδή των απορριμμάτων
- BBC: Πώς θα σωθεί το ελληνικό καλοκαίρι
- Πύρρος Δήμας: «Πιστεύω ότι η ζωή συνεχίζεται με τέσσερα παιδιά»
- Δίκη Τοπαλούδη - αδελφή κατηγορουμένου: Δεν άσκησε βία ο αδελφός μου - Φοβήθηκε
- Τσουχτερά πρόστιμα για μη χρήση μάσκας – αποστάσεις – Το σχέδιο της ΕΛΑΣ
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Attiki Press
- Κορονοϊός θύματα: Τι λένε οι επιστήμονες
- Τουρκία απαγόρευση: Ποια σειρά έκανε να χάσει τον ύπνο του ο Ερντογάν
- Κορονοϊός Ελλάδα: Ανοίγουν οι χώροι άθλησης στην Αττική
- Αίγυπτος: Συνεχίζεται η αναταραχή στο Σινά
- Κρούσματα σήμερα Ελλάδα: Τσιόδρας – Χαρδαλιάς live
- Επώνυμο καταγωγή: Μια μικρή γλωσσική ιστορία
- Περιβάλλον: Μια σφήκα με… δολοφονικό ένστικτο
- Κορονοϊός: Η πανδημία ως επιταχυντής εξελίξεων
- Τζίτζι Χαντίντ έγκυος: Περιμένει μωρό με τον Zyan Malik
- Περιβάλλον: Το πιο παλιό δέντρο στον κόσμο είναι 9.550 ετών
- Τελευταία Νέα Attiki Press
- Επώνυμο καταγωγή: Μια μικρή γλωσσική ιστορία
- Κορονοϊός θύματα: Τι λένε οι επιστήμονες
- Τζίτζι Χαντίντ έγκυος: Περιμένει μωρό με τον Zyan Malik
- Περιβάλλον: Μια σφήκα με… δολοφονικό ένστικτο
- Περιβάλλον: Το πιο παλιό δέντρο στον κόσμο είναι 9.550 ετών
- Αίγυπτος: Συνεχίζεται η αναταραχή στο Σινά
- Τουρκία απαγόρευση: Ποια σειρά έκανε να χάσει τον ύπνο του ο Ερντογάν
- Κορονοϊός Ελλάδα: Ανοίγουν οι χώροι άθλησης στην Αττική
- Μόσιαλος για κορονοϊό: Η επόμενη ημέρα για την Ελλάδα – Τι πρέπει να κάνουμε
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Να μην πληρώσει την κρίση η εργασία
- Όταν η μέρα φεύγει...
- Αβεβαιότητα και ανησυχία στην αγορά μετά την πανδημία
- Σταδιακή άρση των μέτρων απαγόρευσης από το ερχόμενο σαββατοκύριακο ανακοίνωσε ο Ερντογάν
- Σύσκεψη ΚΕΔΕ με Υπουργείο Παιδείας για την προετοιμασία των σχολείων
- Καμπανάκι στη Βρετανία - Ο κορωνοϊός δεν έχει φτάσει στην κορύφωσή του
- Σύνταξη με ένα κλίκ : Όλη η απόφαση για την ψηφιακή διαδικασία απονομής συντάξεων
- Βρετανία: Αναβλήθηκε για τον Σεπτέμβριο η δίκη για έκδοση του Ασάνζ στις ΗΠΑ
- Οι μεταλλάξεις του κορονοϊού μέσα από μελέτη επιστημόνων του ΙΤΕ