Εισπράττεις ΦΠΑ; Αποδίδεις ΦΠΑ…

του Νίκου Ραγκάκου ([email protected])

Νέο, πιο δίκαιο και πιο γρήγορο τρόπο απόδοσης ΦΠΑ καθιερώνει από το 2015 το οικονομικό, επιτελείο, ώστε να πάψουν οι αδικίες σε βάρος των επιχειρήσεων και το Κράτος να λαμβάνει τον ΦΠΑ, αλλά μόνο όταν και οι επιχειρηματίες τον έχουν εισπράξει.

Έτσι, με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή από τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα,

από το 2015 παρέχεται η δυνατότητα σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες των οποίων τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα δεν θα υπερβούν φέτος τις 500.000€, να ενταχθούν σε ειδικό καθεστώς καταβολής ΦΠΑ, το οποίο θα τους επιτρέπει να αποδίδουν τον φόρο στο Δημόσιο μόνο εφόσον τον έχουν εισπράξει από τους πελάτες τους.

Παράλληλα, το νέο αυτό καθεστώς προβλέπει ότι αν μια επιχείρηση ή ένας ελεύθερος επαγγελματίας δεν έχει λάβει από τους πελάτες του, είτε τους ιδιώτες είτε το Δημόσιο, τον ΦΠΑ που αναγράφουν τα τιμολόγια τα οποία εξέδωσε δεν θα έχει την υποχρέωση να αποδώσει τον μη εισπραχθέντα ΦΠΑ στο Δημόσιο.

Αντιστοίχως, ο κάθε πελάτης της επιχείρησης ή του επαγγελματία δεν θα έχει το δικαίωμα να εκπέσει τον ΦΠΑ για τα ποσά τα οποία δεν κατέβαλε παρά το γεγονός ότι θα έχει στα χέρια του τα σχετικά τιμολόγια.

Έτσι, όταν μία επιχείρηση εκδίδει ένα τιμολόγιο θα είναι υπόχρεη για την καταβολή του ΦΠΑ μόνο όταν το τιμολόγιο πληρωθεί, ενώ το ισχύον σήμερα καθεστώς προβλέπει ότι ο εκδότης του τιμολογίου είναι υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ μέσα σε συγκεκριμένες προθεσμίες (από 20 έως και 110 μέρες) ανεξαρτήτως του το εάν το τιμολόγιο έχει εξοφληθεί ή όχι. Επιπλέον, με το νέο ειδικό καθεστώς ο λήπτης των παραστατικών θα έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ μόνο όταν πληρώσει τα παραστατικά.

Επί της ουσίας, η εφαρμογή του ειδικού αυτού καθεστώτος αναβάλλει τη φορολογική υποχρέωση επί των πωλήσεων ώστε να συμπίπτει χρονικά με την πληρωμή. Κατά συνέπεια, ο χρόνος κατά τον οποίο οι φορολογούμενοι δικαιούνται να εκπέσουν το ΦΠΑ επί των αγορών αναβάλλεται επίσης, έως ότου ο ΦΠΑ έχει πράγματι καταβληθεί στον αντισυμβαλλόμενο.

Η εφαρμογή του νέου αυτού μέτρου, το οποίο εξήγγειλε πριν από 18 ημέρες ο πρωθυπουργός, αναμένεται να έχει θετικές συνέπειες στη λειτουργία εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Εκτιμάται ότι θα αυξήσει τις ταμειακές ροές και θα ενισχύσει τη ρευστότητα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, ενώ παράλληλα θεωρείται βέβαιο ότι θα οδηγήσει στη δραστική μείωση των υποθέσεων που επιλύονται δικαστικά. Παράλληλα, η εφαρμογή του συστήματος αυτού, θα συμβάλλει στην αποφυγή της δημιουργίας ενός νέου κύματος ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο και θα καταπολεμήσει την απάτη που σχετίζεται με το ΦΠΑ.

Το νέο αυτό ειδικό καθεστώς θα αρχίσει να εφαρμόζεται ουσιαστικά από το επόμενο έτος και σε πρώτη φάση θα ισχύσει για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες με ετήσια ακαθάριστα έσοδα μέχρι 500.000 ευρώ, όπως προβλέπει η τροπολογία. Αργότερα και εφόσον συμφωνήσει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η εφαρμογή του μέτρου θα επεκταθεί και σε επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο μέχρι 2.000.000€.

Τι προβλέπει η τροπολογία:

- Κατά παρέκκλιση των γενικών διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ, οι υποκείμενοι στο φόρο των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο δεν έχει υπερβεί τις 500.000 ευρώ, μπορούν να επιλέξουν την εφαρμογή ειδικού καθεστώτος καταβολής του φόρου.

- Για τα πρόσωπα που εντάσσονται στο ειδικό αυτό καθεστώς:

α) Ο ΦΠΑ καθίσταται απαιτητός κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής ή μέρους αυτής που αφορά τις πραγματοποιούμενες από τα πρόσωπα αυτά φορολογητέες πράξεις.

β) Ο ΦΠΑ εισροών εκπίπτεται κατά το χρόνο πληρωμής του τιμήματος ή μέρους αυτού που αφορά τις φορολογητέες πράξεις

- Η ένταξη στο ειδικό καθεστώς πραγματοποιείται με υποβολή δήλωσης στην αρμόδια υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης, ισχύει από την έναρξη της επόμενης φορολογικής περιόδου και δεν μπορεί να παύσει πριν τη λήξη της επόμενης διαχειριστικής περιόδου.

- Στο ειδικό καθεστώς δεν μπορεί να ενταχθεί επιχειρηματίας ή ελεύθερος επαγγελματίας, ο οποίος αποδεδειγμένα κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων διαχειριστικών περιόδων δεν έχει υποβάλει δηλώσεις ΦΠΑ και εισοδήματος ή συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών – προμηθευτών ή έχει υποπέσει σε φορολογικές παραβάσεις που συνιστούν φοροδιαφυγή (απόκρυψη φορολογητέας ύλης άνω των 5.000€ μέσω μη έκδοσης ή ανακριβούς έκδοσης φορολογικών στοιχείων, έκδοση ή λήψη εικονικών φορολογικών στοιχείων κλπ). Επίσης δεν μπορεί να ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς επιχειρηματίας ή ελεύθερος επαγγελματίας υποκείμενος στον ΦΠΑ πριν από την παρέλευση 12 μηνών από την έναρξη της δραστηριότητάς του.

- Οι φορολογούμενοι που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς καταβολής του ΦΠΑ υποχρεούνται να αναγράφουν στα φορολογικά στοιχεία που εκδίδουν την ένδειξη «ειδικό καθεστώς καταβολής του φόρου κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής».

- Ο επιχειρηματίας ή ο ελεύθερος επαγγελματίας δεν μπορεί να παραμείνει στο ειδικό καθεστώς στην περίπτωση που δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις, όπως ορίζονται από αυτό ή υποπίπτει σε φορολογικές παραβάσεις που συνιστούν φοροδιαφυγή. Στην περίπτωση αυτή η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει εγγράφως και αιτιολογημένα τον υποκείμενο και η έξοδος από το καθεστώς ισχύει από τη φορολογική περίοδο που έπεται της εν λόγω ειδοποίησης. Επίσης το ειδικό καθεστώς παύει να ισχύει για την επόμενη διαχειριστική περίοδο για επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα πάνω από 500.000€.