Είναι η ελευθερία εξωτερική ή εσωτερική κατάσταση;

από την Ηρώ Μητρούτσικου

Άλλος ένας χώρος, μετά το Βυρσοδεψείο, πήρε ζωή στην αναπτυσσόμενη περιοχή του Ελαιώνα. Πέρυσι, ο Βασίλης Μπισμπίκης, ο Παναγιώτης Σούλης και η Φαίη Τζήμα, με πολλή προσωπική εργασία, κατάφεραν να μετατρέψουν ένα παλιό μηχανουργείο σε ένα πολύ φιλόξενο, ένα χειροποίητο θέατρο. Ο χώρος βρίσκεται στην ευθεία του μετρό Ελαιώνας, πολύ πριν το Βυρσοδεψείο, και στους εξωτερικούς του τοίχους κυριαρχούν ζωγραφιές

γκράφιτι! Ομολογώ πως ένιωσα λίγο, όπως παλιά, με τον Τεχνοχώρο του Κακλέα στην Μαυρομιχάλη, που δεν υπάρχει πια. Ένα ζεστό φουαγιέ, στο οποίο κυριαρχεί το σκηνικό από την περσινή τους παράσταση «Εκτελεστές», σε υποδέχεται με σαγκρία και νάτσος, πριν μεταφερθείς στην κυρίως αίθουσα. Η θεατρική σκηνή μεγάλη και ευέλικτη. Οι θέσεις αλλάζουν ανάλογα με την παράσταση, μια και στον χώρο, εκτός από θέατρο, γίνονται και μουσικές (π.χ. Δημήτρης Βασιλάκης) ή χορευτικές παραστάσεις.

Striptease

Η θεατρικότητα ξεκίνησε πριν την παράσταση! Η κοπέλα που μας λέει να κλείσουμε τα κινητά μας, βάζει μια κασσέτα στο κασσετόφωνο και το πετά με δύναμη στην σκηνή –σχόλιο για τα ψυχρά, ηχογραφημένα, τέλεια αρθρωμένα μηνύματα από τα ηχεία των θεάτρων. Αμέσως, δυνατή μουσική τσίρκου και τα πρόσωπα των ηθοποιών προβάλλουν και κρύβονται πίσω από τις κουρτίνες, ενώ τα φωτίζει μόνο ένα κανόνι επιθεώρησης! Δύο τύποι γκροτέσκοι, κάτι ανάμεσα σε κλόουν και κλοζάρ, με μακιγιάζ που παραπέμπει στον κακό Τζόκερ από τον «Μπάτμαν», αλλά και στο «Κουρδιστό πορτοκάλι» του Κιούμπρικ, πετάγονται στην σκηνή. Δεν έχουν μπει, καν, στο κείμενο, και είμαι, ήδη, ενθουσιασμένη! Ωστόσο, η εμφάνιση και η διάθεσή τους δεν σε προδιαθέτει για το πόσο σοβαρό είναι το έργο που θα ακολουθήσει. Το «Στριπτίζ» του Πολωνού συγγραφέα Slavomir Mrozek (1930-2013), αν και γραμμένο το 1962, παραμένει, δυστυχώς, επίμονα επίκαιρο. Ο Μρόζεκ έγινε γνωστός με τα έργα του, «Τάνγκο» και «Εμιγκρέδες» και απεβίωσε τον Αύγουστο που μας πέρασε. Αυτό το μονόπρακτο έργο έχει ξαναπαιχτεί στην Ελλάδα μόνο το 1972-3 (Π. Παπαϊωάννου).

Ένα πολύ ενδιαφέρον σκηνικό (Ζωή Πυρίνη) φτιαγμένο από βιομηχανικά ανακυκλώσιμα σκουπίδια, ηλεκτρικές συσκευές, καλώδια, οθόνες και τηλεοράσεις, κυριαρχεί στον χώρο. Και τότε καταλαβαίνεις ότι απέναντί σου δεν έχεις δυο κλόουν, αλλά δύο Μπεκετικούς ήρωες, σε ένα ακαθόριστο, εσωτερικό όμως, περιβάλλον, ή έστω ένα σοβαρό δίδυμο του χοντρού-λιγνού. Οι δύο φίλοι, που ποτέ δεν κατονομάζονται, (εξαιρετικές ερμηνείες από τον Βασίλη Μπισμπίκη και τον Παναγιώτη Σούλη) συζητάνε για την ελευθερία, αγνοώντας την μοίρα τους... Δύο εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις -ή οι δυο πλευρές τον ίδιου ατόμου- επιχειρηματολογούν και προσπαθούν να ορίσουν αυτήν την έννοια! Ελευθερία εσωτερική όταν αποδεσμεύεσαι από τα πάθη σου ή ελευθερία εξωτερική όταν διατηρείς την ανεξαρτησία σου; Μέχρι οι δύο ήρωες να αποφασίσουν τί είναι το σωστό, αλλά και τί θα πράξουν, διαπιστώνουν ότι κάποιοι (ίσως ο Μεγάλος Αδελφός), τους έχουν στερήσει την ελευθερία τους.

Και τότε εισβάλλουν στον χώρο δυο ζωόμορφες, καλοντυμένες φιγούρες. Με καλό ή με άσχημο τρόπο οι δύο φίλοι θα ομολογήσουν, θα απαρνηθούν και κάποια στιγμή θα διαπιστώσουν ότι είναι, όχι μόνο φυλακισμένοι, αλλά τους έχει αφαιρεθεί και η ελευθερία του λόγου. Η κάμερα, που κρατά η μία φιγούρα, λειτουργεί και σαν όπλο. Με αυτό εκβιάζουν, βιάζουν και «συνεφέρουν» τους ήρωες. Κάθε κίνηση του προσώπου του θύματος την παρακολουθούμε λεπτομερώς, live, από στις οθόνες και πια δεν υπάρχει προσωπική στιγμή. Ό,τι και να πουν οι δυο (ακόμα;) φίλοι μπορεί να προκαλέσει νέα εισβολή των «Επάνω» στον χώρο, νέα δημοσίευση στο γυαλί! Δύο εαυτοί, ενός και του αυτού ατόμου, βιώνουν μια διλημματική περιπέτεια της «Επιλογής» και της «Ελευθερίας» τους. Αιχμάλωτοι σε μια κατεστημένη «λογική-παράλογη πραγματικότητα» που τους «φράζει τον δρόμο», αρθρώνουν πολιτικό Λόγο και Αντίλογο. Την ωμή και χυδαία εξουσιαστική δύναμη την αντικρίζουν ως ένα χέρι που τους αφαιρεί σταδιακά τα ρούχα τους και κατ' επέκταση την αξιοπρέπειά τους και φυσικά την ταυτότητά τους. Πια δεν τίθεται θέμα ελευθερίας και οι δύο ήρωες, γυμνοί, δέχονται αδιαμαρτύρητα ό,τι και να τους πετάνε στα μούτρα. Η τεχνολογία έχει απανθρωπίσει τους ανθρώπους... Ο φόβος, μαζί με την δύναμη της τηλεόρασης, είναι πειθήνια μέσα με άμεσα αποτελέσματα. Ισοπεδώνουν και ευνουχίζουν.

Πρόκειται για μια πολιτική σάτιρα, πικρή, προφητική, αλλά με κωμικά στοιχεία, η οποία μιλά για το τί συμβαίνει σήμερα. Πώς τα ΜΜΕ εισβάλλουν στο σπίτι μας, στο μυαλό μας και στο τέλος μας κάνουν και πλύση εγκεφάλου. Να προσθέσω εδώ ότι γράφτηκε για να στηλιτεύσει το τότε Σταλινικό καθεστώς, την ανελευθερία λόγου, καθώς και την τρομοκρατία από την εξουσία! H ομάδα Cartel αυτό-σκηνοθετείται και μας δίνει δυο αξιομνημόνευτες ερμηνείες.

Επίσης, αξιοπρόσεχτη είναι η έντονη και συνεχής κίνηση (Κική Μπάκα) των ηθοποιών, αλλά και οι υπέροχοι φωτισμοί (Κατ. Μαραγκουδάκη). Μάλιστα η σκηνή που ο Σούλης είναι σκαρφαλωμένος πάνω στο σκηνικό θυμίζει πλάνο χολυγουντιανής, underground ταινίας.

Δευτερότριτα 9.15

10, 8 ευρώ (με 1 ποτ. κρασί)

CARTEL
Αγ. Αννης & Μικέλη 4, Βοτανικός (4’ από μετρό Ελαιώνας)

Προτεινόμενες παραστάσεις που έχουμε δει:

Γιοί και Κόρες, Αστερισμοί Θέατρο Ν.Κόσμου

Ήταν κάποτε, Αλεπούδες, Μελίνα Επί Κολωνώ

10cm up, Olvio

Interview, Ανάδυσις

ElizaDeth, Chat, Γέρμα Vault

Ευριδίκη, Πορεία

Ελάτε σ΄εμάς για καφέ, Φούρνος

Mistero Buffo, Θησείον

Μπαρ σε καλό μας, Σαίξπηρ bar

Τα ραδίκια ανάποδα, ΕliArt

Χαλασοχώρηδες, Altera Pars

Πατριδογνωσία ή τίποτα πια δεν είναι για συγγνώμη, Χυτήριο

Ανάκριση, Τζ.Καρέζη

Ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα, Εν Αθήναις

Blackout , καφενείο Χαλαρά

Η νοσταλγία ενός Ρεμπέτη, Σπίτι του Ηθοποιού

Ρωμαίος και Ιουλιέτα, 104

Room Service, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών

Με ελεύθερη είσοδο:

Interview, Ανάδυσις

Αιώνιος Προμηθέας, studio Οδού Πλαταιών

Αθοπετού, Τρίκυκλο

Το μπουλούκι, Δήλος

Πέρσες, Δυναμό

Το πράσινο λεμόνι Λουκούμι bar