Διλήμματα και αναζητήσεις

11:02 4/3/2014 - Πηγή: Attiki Press

από τη Μαρίτα Μελέτη

Πατέρας και Γιος (Like Father, Like Son)

(Δραματική, 2013, Διάρκεια: 121') Ιαπωνική ταινία, σκηνοθεσία Χιροκάζου Κόρε-Έντα, με τους Ματσίκο Όνο, Μασαχάρου Φουκουγιάμα, Γιόκο Μάκι.

Τι ορίζει τη σχέση γονιού και παιδιού¬; Το αίμα και το DNA ή η ανατροφή με τα κοινά βιώματα; Ερωτήσεις δια¬χρονικές χωρίς εύκολη απάντηση¬, πολύ περισσότερο στην πατριαρχική ιαπωνική κοινωνία, όπου η έννοια της κληρονομιάς παίρνει πολυδιάστατες προεκτάσεις.

Ο οικονομικά και κοινωνικά επιτυχημένος αρχιτέκτονας Ριότα

Νονομίγια βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα ζωής, όταν μαθαίνει πως ο εξάχρονος γιος του δεν είναι δικό του παιδί. Το μαιευτήριο όπου γεννήθηκε ανακάλυψε λιγάκι καθυστερημένα πως παρέδωσε σε αυτόν και τη γυναίκα του ένα άλλο αγόρι, οι γονείς του οποίου μεγαλώνουν εν αγνοία τους τον δικό του γιο. Το συμβάν είναι πρωτοφανές, κι έτσι ο απελπισμένος Νονομίγια, μαζί με την ψυχραιμότερη σύζυγό του, ξεκινούν να συναντήσουν τους Σάικι και το πραγματικό τέκνο τους, αναποφάσιστοι και τρομοκρατημένοι για το τι θα επακολουθήσει.

Διασκεδαστική, καλογραμμένη, αν και προβλέψιμη, προσέγγιση ενός πολυσύνθετου κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματος –ειδικά στην πατριαρχικά δομημένη Ιαπωνία–, η οποία απέσπασε το Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Κανών. Η παιδική ηλικία επανέρχεται, συχνά, ως βασικό θέμα των ταινιών του 52χρονου Χιροκάζου Κόρε-Έντα. Ακόμη μία θεματική των ταινιών του είναι η έννοια της απώλειας, η οποία, μαζί με αυτήν της παιδικής ηλικίας, θα συναντηθούν στο «Πατέρας και Γιος», την κινηματογραφική εξιστόρηση ενός απίστευτου γεγονότος.

Ο Κόρε-Έντα κινηματογραφεί με ανάλαφρη και χαλαρή διάθεση, αποφεύγοντας κάθε προβλέψιμο συναισθηματισμό. Η αντιπαράθεση του ορθολογιστή Νονομίγια με τον μποέμ Σάικι, αν και δοσμένη μάλλον σχηματικά, γεννά κωμικές συγκρούσεις, παραπέμποντας στην ταξική τους διαφορά, με την επιχειρούμενη ανταλλαγή των παιδιών να επισημαίνει έξυπνα και διακριτικά όλα τα ηθικά, ψυχολογικά και κοινωνικά διλήμματα που διατρέχουν την ταινία. Σπάνια βλέπουμε τόσο ρέουσες, γλυκές κι ανάλαφρες ερμηνείες καθώς ο Κόρε-Έντα δεν καθοδηγεί τους ηθοποιούς του προς μια μεγάλη κορύφωση και ούτε παριστάνει πως έχει κάτι ριζοσπαστικό να πει για ένα τέτοιο θέμα. Η λιτή σκηνοθεσία του Κόρε-Έντα τονίζει λεπτομέρειες, προκειμένου να αποτυπώσει σωστά το πέρασμα του χρόνου και διατηρεί μέχρι τέλους μια πειστική αισιοδοξία, χαρίζοντάς του το Βραβείο της Επιτροπής στις Κάνες.

Philomena

(Δραματική, 2013, Διάρκεια: 98') Αγγλική ταινία, σκηνοθεσία Στίβεν Φρίαρς, με τους Τζούντι Ντεντς, Στιβ Κούγκαν, Σόφι Κένεντι Κλαρκ.

Ο Μάρτιν Σίξμιθ είναι Βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας, συνεργάτης του BBC από το 1980. Το 1997 παραιτείται από το BBC για να αναλάβει σύμβουλος της νεο-εκλεγείσας κυβέρνησης του Τόνι¬ Μπλερ. Μετά τη διαρροή κάποιων απόρρητων e-mails το 2001, αναγκάστηκε σε παραίτηση, για να ξεκινήσει τη συγγραφή μιας σειράς βιβλίων πολιτικής ανάλυσης, αλλά και μυθοπλασίας.

Η αφήγηση της ταινίας του Στίβεν Φρίαρς ξενικά το 2008, σε μια καμπή της καριέρας του πρωταγωνιστή, όταν πέφτει στα χέρια του μια ιστορία με πιθανώς μεγάλο δημοσιογραφικό ενδιαφέρον. Μέσω της κόρης μιας 70χρονης Ιρλανδής, της Φιλομένα Λι, εκείνος θα μάθει πως, πριν από μισό αιώνα, αυτή η γυναίκα αναγκάστηκε από τις καλόγριες του μοναστηριού, όπου ήταν έγκλειστη, να δώσει τον μικρό της γιο για υιοθεσία και τώρα θέλει να ξαναβρεί τα ίχνη του. Το περιοδικό με το οποίο συνεργάζεται μυρίζεται επιτυχία, η επίσκεψή του με τη Φιλομένα στο μοναστήρι δημιουργεί περισσότερες απορίες απ’ όσες λύνει κι έτσι ο, αρχικά απρόθυμος, Σίξμιθ αποφασίζει να βρει την άκρη του νήματος παρέα με την πεισμωμένη μάνα.

Η ταινία, που βασίζεται στο βιβλίο του ίδιου του Μάρτιν Σίξμιθ, «Το χαμένο παιδί της Φιλομένα Λι», αξιοποιεί όλα τα ατού της αληθινής ιστορίας, ταιριάζοντας στοιχεία κοινωνικής σάτιρας, road movie, αντικληρικής καταγγελίας και αστυνομικής έρευνας και διατηρώντας μέχρι το τέλος το πέπλο μυστηρίου. Ο Στίβεν Φρίαρς ισορροπεί το σκληρό δράμα με το ψύχραιμο βρετανικό χιούμορ, μιλώντας στην καρδιά του θεατή και με τη βοήθεια της Τζούντι Ντεντς φτιάχνει ένα ζωντανό, διχασμένο ανάμεσα στις τύψεις, τη συγχώρεση και την αποφασιστικότητα κεντρικό ρομαντικό χαρακτήρα, που συνθέτει με τον σνομπ και κυνικό Σίξμιθ ένα αξέχαστο πρωταγωνιστικό δίδυμο. Έτσι, ανθρώπινοι χαρακτήρες και ιστορικό πλαίσιο δένονται σε μια κινηματογραφικά ισορροπημένη δραματική κομεντί, η οποία στοχεύει αποκλειστικά στο να συγκινήσει το κοινό, χωρίς, όμως, να χάνει το σκηνοθετικό έλεγχο και τη ¬σεναριακή κομψότητά της.

Οι νικητές στις βασικές κατηγορίες των Όσκαρ 2014

Καλύτερης ταινίας: «12 Χρόνια Σκλάβος»

Καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας: το ιταλικό «Η Τέλεια Ομορφιά»

Καλύτερης ταινίας μικρού μήκους: «Helium»

Σκηνοθεσίας στον Αλφόνσο Κουαρό: «Gravity»

Α' ανδρικού ρόλου στον Μάθιου Μακόναχι: «Dallas Buyers Club»

Α' γυναικείου ρόλου στην εξαιρετική Κέιτ Μπλάνσετ: «Θλιμμένη Τζάσμιν»

Β' ανδρικού ρόλου στον Τζάρεντ Λέτο: «Dallas Buyers Club»

Β' γυναικείου ρόλου δικαίως στη Λουπίτα Νιόνγκο: «12 Χρόνια Σκλάβος».

Πρωτότυπου σεναρίου στον Σπάικ Τζόουνζι: «Her»

Διασκευασμένου σεναρίου στον Τζον Ρίντλεϊ: «12 Χρόνια Σκλάβος»

Καλύτερου ντοκιμαντέρ: «20 Feet from Stardom»